Finansçı Olmayanlar için Finans Yönetimi

Bu başlık bir çok KOBİ’miz için yabancı gelmeyecektir…

Evet, kurumsal hayatta kimi işletme yöneticileri, profesyonel ya da KOBİ’lerde ortak veya sahibi bu eğitimi duymuş, almıştır. Finansın hayatımızda niye önemli olduğunu, işletmelerde niye vazgeçilmez olduğunu özetlersek ;

Alternatif fırsat maliyeti, faiz ve bileşik faiz, iskonto hesabı, enflasyondan arındırılmış reel getiri, bankacılık ürünlerinin doğru kullanımı, ortalama vade hesabı, piyasaların işleyişi ve ekonomi ile etkileşimi, mali analiz, bütçe, finansal tablo okuma gibi başlıklara hakimiyet işletmelerin finansal yönetim performansına doğrudan yansıyor.

Finansal yönetimden söz açmışken, nakit bütçesi hazırlama, proforma bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu hazırlama bilgisi yine bir çok işletmede ve profesyonelde olması gereken temel bilgiler arasında. Mevcut finansal tabloların yorumlanması, (mali) analiz edilmesi ile işletme performansının değerlendirilmesi de keza öyle.

Ecole İstanbul PBH olarak, yukarıdaki iki paragrafı deneyimlediğimiz bir çok sektörel ve fonksiyonel çalışmamızda gördük ki, bir çok işletme sadece nakit akışı yaratıyor ya da nominal karlılık. Ancak, reelde para kazanan çok az. Nitekim, Türkiye’deki işletme sayısının 3,5 milyona dayandığı bir yerde halen işletmelerimizin % 90′ların üzerinde, yıllar sonra bile, mikro işletme seviyesinde olması / kalması (1-10 kişi arası çalışanı olan ve yıllık cirosu 1 milyon TL’den az olan) veya faaliyet / teknik kar üretilememesi belki de bunun bir göstergesi ve sonucu. SGK’ya göre 500 kişi üzerinde personel çalıştıran işletme sayımız 1000′i geçmiyor. BİST’te halka arz edilmiş, kote işletme sayımız Varşova ve Tel Aviv Borsalarından daha düşük sayıda, 422 adet.

Dış ticaret bilgisi ihtiyacı başlığı da benzer şekilde kritik. İhracatta ve ithalatta toplamda 60.000 işletmemiz var sadece ve 2023 yılında 500 milyon Dolar ihracat hedefini tutturmak istiyoruz. Numune gönderen ve bir seferlik işlem yapan işletmeler de bu rakama dahil. Dış ticarette ödeme şekillerine bakıldığında, Türkiye’de bilgi eksikliği, tereddüt, çekingenlik ve banka komisyonlarının alınan riske bağlı olarak yüksekliği nedeni ile ödemeler genelde peşin (akreditif), vesaik ve mal mukabili yapılıyor. Akreditif başlığında ise, ithalat ve ihracatta peşin ve vadeli akreditifler ise dünyadaki kullanıma paralel olarak düşük seviyelerde seyrediyor. Öte yandan dış ticarette eğitim tarafına bakıldığında ise, genelde 2-3 günlük eğitimlerin en az yarısı akreditifler üzerine geçmekte, bazılarında ise red ve green clause’lar detaylı anlatılmakta. Bu meyanda verimlilik kelimesi dikkate alındığında temel ihtiyaçlara cevap verilmesi daha kritik ve öncelikli. Ancak dış ticarette danışmanlık ve eğitim desteği alınmadığında ise “Sülün Osman” hikayeleri sıkça yaşanabiliyor.

İşletmelerde, liderlik, koçluk, satış teknikleri, müzakere teknikleri, ekip yönetimi gibi soft skill başlıklara genelde ön planda. Elbette bir işletme ve organizasyon için bunlar da önemli. Ancak, kazanılan paralar ve cirolar doğru yönetilmezse, krizlerde, volatil dönemlerde finans iyi yürütülmezse, işletmeyi kapama noktasında zarara getirdikten sonra, en iyi ekiplere ya da satış koçlarına sahip olmak neye yarar ? Kaldı ki, günümüzde artık satışçılar aynı zamanda bir tahsilatçı ve finans ile satış tek yumurta ikizi gibi birbirinin ayrılmaz bir parçası. Satış ekiplerinin vade açmak, iskonto yapmak, faiz veya ortalama vade ile oynayarak algı farklılığı yaratıp satışı cazip hale getirebilmesi önemli bir yetkinlik, günümüzün agresif rekabet dünyasında. Sadece satış mı, bütçe yapması gereken departman ya da birim yöneticisi çalışanların temel ekonomi bilgisine ve bütçe sistematiğine sahip olması gerekiyor. Şube, acenta ve bayilerimizin dahi iyi finans yönetiminin işletmemizin nakit yönetimini, performansını etkilediği bir dünyada, başta bunların yöneticileri olmak üzere kritik ekip üyelerine finans ve ekonomi başlıklarında eğitim vermemek daha büyük maliyet. Müşteri ilişkisi yönetimi çok önemli ama ya paranın yönetimi ?

Finansçı olmayan çalışanlar, bayiler için eğitim bütçelerinde finans yönetimi yaparken, ana işletmenin gelişimi, karlılığı, sürdürülebilirliği adına yapılacak eğitim harcamaları asla bir operasyonel gider değil, entellektüel sermayenin de bir “Üretim Faktörü” olduğu önüne alındığında, sermaye yatırımları içinde görülmeli.

Özetle, finansçı olmayanların da finans bilmesi işletmenin performans bütünlüğü adına lazım. Bu konuda, yetkin, uçtan uca içerikle doğru başlıkları aktaran eğitimlerden kaçınmamak önemli.