Karanlık Fabrikalar ve Robotlar

Endüstri 3.0 Neden Problem Çıkartıyor?

Geçmişte, tarihin dönüm noktalarından biri hiç şüphesiz İngiltere’de 1800 ‘ler deki sanayi makinelerinin yükselişi ve “Luddist” denilen, makinelerin işlerini ellerinden alıp, onları işsiz bırakacağını düşünen organize tekstil işçileridir. Bir dönem makine kullanan bazı işletmeleri basıp, etrafı yakıp yıkmışlıkları bile vardır…

Bugün, yeni bir değişimin şafağındayız. Yapay zeka destekli otonom üretim modeli Endüstri 4.0 yükselişte. İnsan çalışan ya maliyetli ya da yetkin değil. Z kuşağı ile başlayan, pandemi ve ekonomik krizlerle yoğurulan dünya, artık mal ve hizmeti insanla üretmekte zorlanıyor, gerçekçi olalım.

Elime geçen bilançolara, gelir tablolarına bakıyorum. Artık faaliyet giderlerinin nerede ise %80 ini hammadde, yarı mamul ve personel giderleri oluşturuyor. İşçilik pahalı ama aynı zamanda verimsiz ve niteliksiz.

Endüstri 4.0 Ne Vaad Ediyor?

Tamamen otomasyona geçmiş bir yapıda yazılım ve makineler vardır. Parlayan yıldız “mekatronik” tir. Kitabımda da değindiğim üzere :”Mekatronik ,üretim için hazırlanan, tasarlanan, hesaplanan; Mekanizasyon, tahrik, algılama, kontrol parametrelerini bünyesinde bulunduran mühendislik dalıdır” (Kurumsal Strateji Oluşturmanın Esasları, 2024 ,Mengü Evrensel)

Peki Endüstri 4.0 ne vaad ediyor? Cevabı basit: “İnsansızlık” .İleride çıkabilecek, insana dayalı büyük problemlerin, şu anda fragmanını seyrediyoruz. Bazı kuruluşlar da buna hazırlık yapıyor.

En büyük sorulardan biri ise: “ İnsanlık buna hazır mı?” dır. Yine gerçekçi bir çerçeveden bakalım, önümüzdeki 10 seneye kadar tam bir otomasyon zor görünüyor, uygulayan büyük şirketler var ancak daha hazır değiliz.

Şu an işletmeler açısından atılacak en mantıklı adım, hibrit bir modeli benimsemek. Yani, Endüstri 3.0 ve 4.0 arasında yarı otomasyonla yol almak, günü geldiğinde altyapı hazır olduğu için 4.0 ‘a geçmek. 4.0 ‘a geçiş ancak tüm paydaşların (müşteri, tedarikçi, finans kurumu, bayi vb ) dijitalleşmesi ve tam otomasyona geçmeye hazır olması ile mümkün.

Karanlık Fabrikalar ve Robotlar

Biraz bilimkurgu biraz fütürizm, gelecekten bahsedelim:

Artık ışıklı ve aydınlatılmış fabrikalara ihtiyaç duymayacağız, çünkü yapılanları görmemize gerek kalmayacak. Zaten fabrika içinde kobotlar ve robotlar çalışacak. Kobot, robottan farklı olarak işbirlikçi ve öğrenen makinelerdir. İnsanla ve tehlikesizce çalışarak insandan veya başka bir robottan işi öğrenebilir. Kendini sürekli geliştirir.

Hem karanlık fabrika, hem de kobotlar sanayide kullanılmaya başlamıştır. Yakın gelecekte yazılım ve makinelerin yükselişi ile hazırlanmış ürünleri tüketiyor olacağız, buna hazır olalım!