En çok kullanılan 10 Satınalma Performans Kriteri

Satınalma sürecinizin ne derece doğru işleyip işlemediğini görebilmek ve karşılaştırma yapabilmek için performans kriterlerine ihtiyaç vardır. Bu kriterler geçen yılın performans göstergeleri olabilir. Ancak; eğer aynı performans kriterleri kullanılırsa,  karşılaştırılabilir olacağı için daha fazla fayda sağlayacaktır. 

Aşağıda satınalma performansınızı ölçebileceğiniz ve diğer satınalmalar ile karşılaştırma yapabileceğiniz; ortak, genel ve faydalı 10 performans kriterleri verilmiştir :

Yıllık Maliyet Avantajları

Yıllık bazda toplam maliyet avantajlarınız; satınalmanızın şirketinizin finansal başarısına sağladığı katkının önemli bir göstergesidir.

Satınalmanın Kontrolündeki Harcamalar / Toplam Harcamalar

Toplam harcamalar; şirketinizin ürün ve hizmetlere bir yıl boyunca yaptığı harcamalardır. Personel maaşları bu toplamın dışındadır. Satınalmanın kontrolündeki harcamalar ise; ödeme kararının satınalma tarafından verildiği veya kontrolü altında olduğu harcamalardır.

Bu oran, üst yönetimin satınalmanın yeteneğine ne derece güvendiğinin bir ölçüsüdür.

Yıllık Maliyet Avantajları / Satınalmanın Kontrolündeki Harcamalar

Bu oran, satınalmanın üzerine düşen sorumluluklarını yerine getirdiğinin ve etkili satınalma yaptığının bir ölçüsüdür.

Satınalmanın Operasyonel Maliyetleri / Satınalmanın Kontrolündeki Harcamalar

Satınalmanın operasyonel maliyeti; şirketinizin satınalma departmanı olması için yaptığı harcamaları ifade etmektedir. Satınalma personeline yapılan ödemeler, ek hizmetler ve imkanlar, ekipman (araç, telefon v.s.), yazılım v.b. harcamalar bu maliyetin içine girer.

Bu oran, satınalmanızın maliyet verimliliğini gösteren bir ölçüdür.

Satınalma Yatırımın Geri Dönüşü 

Nasıl ki bir yatırım yapılacağı zaman, yatırımın geri dönüş oranı hesaplanıyorsa; siz de satınalmanızdaki yatırımın geri dönüş oranını hesaplamalısınız. Başka bir ifadeyle; 
Yıllık Maliyet Avantajları / Satınalmanın Operasyonel Maliyetleri
oranıdır.

Bu oran da, satınalmanızın maliyet verimliliğini gösteren bir ölçüdür.

Tedarikçi Zamanında Teslimat Oranı (Hedef : %100)

Bu kriter satınalmanın yönettiği tedarikçilerin, talepleri ne derece zamanında yerine getirebildiğini gösterir. ERP sistemleri ile ölçüm yapılıyorsa; teslimatın hangi aşamada biteceği doğru tanımlanmalıdır. Teslim şekline göre (ör : EXW bir anlaşma yapılmış ise teslimat tarihi, tedarikçinin üretim sahasından çıkış tarihi olmalı; DDP bir anlaşma yapılmış ise teslimat tarihi firmanızın deposuna giriş tarihi olmalıdır.) oran belirlenmelidir. 

Tedarikçi Hata Oranı (Hedef : %0)

Hata Oranı; partisel bazda hatalı sevkiyat oranı veya parça bazında PPM (milyonda hata) olarak alınabilir.

Bu oran satınalmanın yönettiği tedarikçilerin doğru seçilip, seçilmediğini; sürekli iyileşme eğiliminde olup, olmadığını gösterecektir.

İç Müşteri Memnuniyet Derecesi (Hedef : %100)

Satınalmanız iç müşterilerinize bir değerlendirme formu hazırlayarak; sizi puanlamalarını isteyiniz. (Ör : 100 üzerinde satınalma performansının değerlendirilmesi. Kriterler : Siparişlerin Belirtilen Tarihte getirilmesi; Geri Dönüşlerin Zamanında Yapılması; Gerekli İlginin Gösterilmesi v.s..)

Üst yönetiminiz kabul ederse; iç müşteriler için bir değerlendirme sistemi kurulabilir. Bu şekilde bölümlerin puanları ile satınalmanızın puanını da karşılaştırabilirsiniz.
Bu puan; satınalmanızın iç müşterilerin taleplerini doğru şekilde yerine getirip, getirmediğinizi gösterecektir.

Satınalma Çevrim Süresi

Satınalma çevrim süresi; satınalma sürecinin başlangıcı ile bitişi arasında geçen ortalama zamandır. Bu süreyi ölçmeden önce firmanızdaki satınalma sürecinin başlangıç ve bitiş tanımı net olarak yapılmalıdır. Bu tanımlama; talebin gelmesi ile siparişin depoya girmesi arasındaki süre olabileceği gibi; tedarikçi araştırmanın başlaması ile sözleşmenin imzalanması arasındaki süre de olabilir.
Bu oranlar; satınalmanızın verimliliğini gösterecektir.

Tedarikçi Önerilerinin Maliyet Avantajı

Satınalma oalrak (uygun gördüğümüz, stratejik) tedarikçilerimizdenmaliyet tasarrufu, gelir artışı gibi konular için öneri talep ederiz ve bunu bekleriz. Bu önerileri takip eder ve ölçeriz. Uygulanabilir olanları hayata geçiririz.  

Tedarikçiler ile işbirlikçi çalışmalar günümüzde standart bir iş olarak kabul edilmekte ve sürekli olarak artmaktadır. Firmalar (ana sanayiler) kendilerini ifade ederlerken; artık tedarikçilerini de ifade ediyorlar. Tedarikçileri ile kendilerini bir bütün ve daha büyük bir güç olarak ele alıyorlar.

Tedarikçileri öneri vermeye ve iyileştirici çalışmalar yapmaya motive etmek te gerekir. Bu tedarikçi ödüllendirme, onurlandırma, ortak organizasyonlar şeklinde olabilir.

Bu oran; tedarikçileriniz beyin gücünü ne derece kullandığınızı da gösterir.