Lojistiğin 7 Doğrusu

Lojistikte verilen hizmetlerin amacı üreticinin ve lojistikçinin ortak müşterimiz dediği son kullanıcının ihtiyacı olan 7 beklentisinin karşılanmasıdır. Buna lojistiğin 7 doğrusu adı verilmektedir.

Bunlar;

• Doğru ürünün
• Doğru miktarda
• Doğru biçimde
• Doğru zamanda
• Doğru kaynaktan
• Doğru yolla
• Doğru fiyata

sağlanmasıdır.

Doğru ürün

Müşterilerin ihtiyaçlarına karşılık verecek, başka bir satın alma yapmadan doğrudan kullanılabilecek, kullanımı kolay olup özel bir eğitim gerektirmeyecek, atık miktarı olabildiğince az, çevreye duyarlı, taşıması ve muhafazası kolaylaştırılmış şekilde ambalajlanmış, taşıma sırasında hasar görmeyecek ürün olmalıdır. Ürünün ömrünün tamamını tasarım anından başlamak üzere tüketim anına kadar üretici ile lojistik hizmet sağlayıcı birlikte çalışmalıdır.

Bir kahve makinası sipariş verdiniz, ambalaj yapılan karton belli bir kalınlıkta ve dışardan gelebilecek tehlikeye karşılık içinde takviye seperatörler olmalı. Büyük bir kutuysa kutunun kenarlarında taşıma kolaylığı sağlayan girintiler olmalı.

Doğru miktar

Envanter yönetiminin temelidir. Ürünün müşteriye sunuş anı önemlidir. Bu sunuş noktasında talebin miktarı kadar ürün, müşteri karşısında hazır olmalıdır. Yetersiz ürün satış kaybına yol açar, talep bu aşamada rakiplere doğru bir kayma gösterir. Ürün miktarının son teslim noktasında hatta sipariş zincirinin her noktasında fazla olması stok yükü getirmektedir. Böylece, finansman gideri, depolama masrafları, koruma harcamaları, toplam maliyeti artırarak ürünün son fiyatının yükselmesine, dolayısıyla müşterinin başka ürüne kaymasına veya operasyon karının azalmasına neden olur.

Tedarik zincirindeki toplam stoğun belirlenmesi, talep ve arz dengelemesi lojistik firmalara düşen görevdir.

Bir alışveriş sitesinden X marka ayakkabı siparişi vereceksiniz, bakıyorsunuz ayakkabının numarası yok ama ihtiyacınız da var. Yağmur mevsimi başladı su geçirmez bir ayakkabı almanız gerekiyor gidiyorsunuz Y markayı istemeye istemeye alıyorsunuz.

Aslında buradaki önemli husus istatistiklere göre kaç numara ayakkabının daha çok stokta tutulması gerektiğini bilmek.

Doğru biçim

Ürünün, müşteri ihtiyacı haline getirilmesidir. Her ihtiyaca göre farklı ölçülerde, farklı ambalajlama şekillerinde üzerinde veya içinde kullanma talimatları bulunan, teslim öncesi son kontrolleri yapılmış ürünlerdir.

Bu hizmetlerden farklı ambalajlamalar, ürünün kullanımını kolaylaştıran broşür, kılavuz ilaveleri, teslim öncesi kalite kontrol işlemleri, teslim sırasında kullanma eğitimleri lojistik firmalar tarafından verilen hizmetlerdendir. Bu hizmetler müşteri tarafından beklenmekte ve müşteri memnuniyetine esas olmaktadır.

Kahve makinası örneğinden hareketle, Kullanma kılavuzu kolay ve anlaşılır olmalı yoksa kahve makinasıyla karşılıklı bakışarak çalışmasını beklemek durumunda kalırsınız.

Doğru zaman

Müşterinin bir ürünü tükettiği ve yenisini satın alma kararını verdiği zaman olarak tanımlanmaktadır. Müşteri ihtiyacında sipariş kararı müşteri tarafından geciktirilse bile talep ile teslim arasında oluşan sürenin kısa olması istenir. Bu da ürünlerin müşterinin teslim noktasına yakın bir mesafeden taşınması veya hızlı taşıma metotlarının kullanılması ile mümkün olmaktadır.

Yakın mesafe taşıma üretim noktalarının uzağında oluşturularak, tüketim noktalarına yakın dağıtım merkezleri ile yani lojistik merkezleriyle sağlanabilir. Bunun için tüketim merkezlerindeki stokların online takibi, müşteri taleplerinin CPFR* sistemleri ile öngörülmesi sayesinde mümkün olacaktır.

Yurt içinde veya yurtdışında üretilen bir ürünün Gebze gibi bir bölgede bir teslimat deposunda olması arzu edilir. Ürünün stoğu teslimat deposunda takip edilmiyorsa ve talep edilen bu ürün stoklarda yoksa bunun yurtdışından ya da yurtiçinde uzak bir üretim noktasından temini sorun yaratır.

Müşteriye zamanında teslimat yapamazsınız.

Doğru kaynak

Müşterinin teslim alacağı ürünün teslim noktası güvenmesi demektir. Marka değeri yüksek olan ürünlerin satış noktalarında öne çıkması müşteri güveninin artırmaktadır. Üretici, ana distribütör, bölge distribütörü, ana bayi, bölge bayisi, zincir mağaza, market, bakkal, büfe zincirinden geçerek müşteriye ulaşan ürünlerde üretici ve müşteri ilişkisi son derece zayıflamaktadır. Zincirin uzaması teslimi geciktirmekte her bir adımın ayrı bir lojistik şirket gibi çalışması ile envanter değerleri yükselmektedir.

Doğru kaynak günümüzde olduğu gibi tüketiciye üreticiden yapılan doğrudan satışlardır.

Bu satışların Üretici > Lojistik Şirketi > Tüketici kısa zincirinden geçmesi ideal satış metodudur. Bu sayede tüketici ile üretici karşı karşıya gelecek ve doğru talep tahminleri envanter yükü azaltılacak, pazarlama ve dağıtım giderleri düşecek kar marjları aratacaktır.

Örneğin X marka bir ayakkabı alacaksınız. Bir E-Ticaret sitesinden sipariş veriyorsunuz, siparişi gönderecek satıcı da üretici değil X marka ayakkabı satan bir bayi. Arada kimler var Üretici > Lojistik Şirketi > Bayi deposu > Lojistik Şirketi > E- Ticaret sitesi deposu > Lojistik Şirketi > Tüketici. Ne oldu şimdi? Beğenmediniz geri gönderdiniz, silsileye bakın. Tersine lojistik lojistik şirketleri için en istenmeyen durumdur. Burada ayıplı malı gönderen firma suçludur. Ayıplı mal çoğunlukla son tüketiciye ulaşmadan ayıplı olduğu anlaşılmaz. O yüzden alacağınız ürünü doğru kaynaktan alın.

Doğru yolla

Ürün temininde esas olan, ürünün üretimden tüketime kadar doğru şekilde taşınmasıdır. Tehlikeli maddelerin ayrı bir şekilde taşınması, gıda maddelerinin zehirli maddelerle birlikte taşınmaması, raflanmaması, soğuk zincir gerektiren ürünlerin zincir dışına çıkartılmaması,
hijyenik taşıma ve stoklama, beyaz eşyanın çizilmeden çalışır durumda yerine kadar teslim edilmesi, ürünlerin son kullanım tarihlerine dikkat edilmesi, ambalajlarının çöpe atılacak da olsa ürün satın alımında sağlam olması müşteri beklentileri olup lojistik hizmet üretenler tarafından karşılanmaktadır.

Soğutuculu araçlarla taşınan ürünlerin soğuk zinciri, araç şöförü yolda dinlenmeye geçtiği zaman aracı kapatıyor bunun için ürünler bozuluyordu. Ancak şimdi bu zincir çok sıkı takip ediliyor böyle şeylere müsade edilmiyor.

Doğru fiyat

Müşteri beklentisinin dolayısıyla lojistiğin temel doğrusudur. Doğru fiyat her zaman ucuz fiyat değildir. Bütün bu ürünlerin ve ürünlerin üzerine eklenen lojistik giderlerin, kar marjlarının optimize edilmiş halde sunumudur. Belli bir kaliteye ödenebilecek en yüksek fiyat doğru fiyattır. Bu da müşteri, üretici ve lojistik hizmet üretici ile birlikte kararlaştırılan pazar fiyatıdır. Pazar fiyatının minimize edilmesi de ancak son satış fiyatları üzerindeki lojistik giderlerin hizmet kalitesini indirmeden minimize edilmesi ile sağlanabilmektedir.

0,5 lt lik su markette x₺, bakkalda 2x₺, restaurantta 4x₺, havalimanında 8x₺ dır. Su aynı su ama bu durum suyun konumuna göre fiyatlandırılmasıdır.

*Collobrative Planning, Forecasting and Planning. Ortaklaşa Planlama, Tahmin yapma ve Planlama.
Üreticiler, dağıtıcılar ve perakendeciler arasında bilgi paylaşımını daha iyi bir hale getirmek amacıyla oluşturulmuş bir endüstri girişim