Etik Kurallar ve Çalışma İlkeleri

Konunun, verimli bir sürdürülebilirlik açısından şirketler ve üst düzey yöneticiler yönünden olduğu kadar, aidiyet duygusu çerçevesinde - çalışanlar açısından da, ne kadar önemli olduğu hepimizce malum!

Çünkü bilinen istatistiklere göre ülkemizde her yıl kurulan şirketlerin yaklaşık % 80’i maalesef ilk 5 veya 10 yıl içinde devre dışı kalmakta. Ama bu ciddi oran sadece bizim ülkemiz için değil, bizim gibi - kurumlaşmayı göz ardı eden - sağlam bir alt yapısı ve üretime dayalı bir ekonomisi olmayan - yani, uzun vadelerle ağır ağır gelişmekte olan - birçok ülke için de, geçerli!..

Neyse, tekrar konumuza dönersek...

Etik; doğru ile yanlışı, haklı ile haksızı, iyi ile kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek - doğru ve haklı olduğumuz şekilde, gerekenleri yapmaktır. Yani, kısaca; iş dünyasındaki davranışlara rehberlik eden, ilkeler ve değerler bütünüdür!..

Kurumlar ve şirketler; farklı olmak, değişmek, yaşamlarına daha önce sahip olamadıkları yeni değerler katmak, planladıkları başarıları ve mutlulukları yaşayarak, tüm amaç ve hedeflerine ulaşmak isterler. Bunun için de atmaları gereken en önemli adımın kurum kültürü oluşturmak olduğunu bilirler veya bilmeleri gerekir. Bu yazının başlığı da, bu adımın ilk hamlelerinden! ;-)

Etik kurallar ve çalışma ilkelerinin amacı; şirketlerdeki tüm yönetim kadroları ve çalışanlar ile paydaşların, görev ve sorumluluklarını yerine getirirken uymaları gereken, ahlaki değerleri ve standartları, net bir şekilde ortaya koymaktır.

İnternette rahatlıkla yapabileceğiniz araştırmalarda, web sitelerinde etik kurallara ve çalışma ilkelerine yer veren şirketlerin, üzerinde hassasiyetle durarak belirttikleri bu ilkeler, genellikle şu başlıklardan oluşmakta!.. Yani;

• Evrensel olarak kabul edilmiş, etik ilkelere uymak...
• Önce insan - sonra kurumsal, müşteri odaklı olmak...
• Çalışanlarımıza en iyi çalışma ortamlarını sunmak...
• Çalışma standartları çerçevesinde, ayırımcılık yapmamak...
• Çalışanlarımıza karşı, daima adil ve dürüst davranmak...
• Topluma ve çevreye karşı, her zaman sorumluluk duymak...
• İsrafı önlemek ve sosyal sorumlu - itibar yönetimini desteklemek...
• Sınır ve kısıtlamalar olmaksızın, doğru bilgi ve teknolojiyi paylaşmak...
• Zorunlu haller dışında - kişilerin özel bilgilerini, kimseyle paylaşmamak...
• Çözüm ortaklarımıza ve partnerlerimize karşı, açık ve net yaklaşmak...
• Rakiplerimize karşı sorumluluğumuzun, daima bilincinde olmak...
• Hile denetimi ve yolsuzlukla mücadeleye, her zaman önem vermek...
• Değer/Kazanç oranlarını arttırmak ve ekonomik katma değer yaratmak...
• Hizmet kalitemizde, hiçbir zaman kurumsal sosyal sorumluluktan ödün vermemek...

Şeklinde bu başlıklar (Ki; sektörlere göre azaltılabilir veya arttırılabilir), özellikle işveren ve üst düzey yönetim tarafından, ön plana çıkartılan “etik kurallar ve çalışma ilkeleri”dir.

Ayrıca işin bir de “işveren markası/çalışan memnuniyeti” yönü olduğu gerçeğinden hareketle, uzun vadeli ve sürdürülebilir bir başarıya, çalışanların gücü ve desteği ile ulaşmayı ilke edinen şirketler, vizyonlarına ulaşma konusunda en önemli değerlerinin, insan kaynakları olduğunun bilincindedirler. Ve bu nedenle de; (Sn. Vecihi Tekfen ve Sn. Önder Anka’ya teşekkürlerimle!)

• Yetenekli çalışanları bünyelerine kazandırmayı ve tutmayı...
• En etkin işe alım araçlarını kullanarak, tercih edilen bir şirket haline gelmeyi...
• İnovatif bakış açılarının ortaya konulabildiği, stratejik toplantılar düzenlemeyi...
• Düzenli olarak görüşlerin dile getirebildiği, şeffaf bir iletişim ortamı sağlamayı...
• Verimli çalışma ortamlarında sonuç odaklı, hızlı karar alabilmeyi teşvik etmeyi...
• Sürekli öğrenme yöntemleriyle, bireysel ve kurumsal gelişimi desteklemeyi...
• Çalışanların performanslarını objektif kriterlerle değerlendirerek, onlara adil davranmayı...

Genellikle, ilkeleri ve değerleri - haline getirmişlerdir!..

İş dünyasına yakından baktığımızda, bazı büyük şirketlerin dahi; basit kişisel hatalar veya iç çekişmeler/çatışmalar nedeniyle, çözülmesi güç problemler yaşadığını da görmekteyiz.

Hile yapmak veya yalan söylemek gibi yollara başvurmasalar da, insanlar; istemeyerek de olsa, bazı hatalar yapabilirler. Hata mutlaka olur. Olmazsa - zaten problem orada demektir!..

Ama siz yine de bir İK uzmanı olarak, işe alımlarda veya kadro oluşumlarında...

Adayların riskli davranış biçimlerini en aza indirgemek için; doğru insanları işe almaya veya göreve davet etmeye çalışın. Özgeçmişlere ve referanslara çok fazla güvenmeyin. Hatta daha ileri giderek, çalışma ve altyapı araştırmaları yapın. Davranış veya dürüstlük testi uygulayın. Performans değerlendirme ve teşvik sisteminizin, yanlış davranışları desteklemediğinden de emin olun. Ve de mutlaka, açık bir kurum kültürü oluşturmaya çalışın. Risk değerlendirme ve öneri sunma, süreçleriniz bulunduğundan emin olun ve gerektiği zaman bunları kullanmaları için çalışanları cesaretlendirin.

Mr. James Lam’in “Five House Rules for Managing Risky Behaviour”adlı yazısında da açıkça belirttiği gibi, bir iş sahibi veya üst düzey yönetici, yani iyi bir İK uzmanı olma yolunda...

Çalışanlarınız için; İSG Kanun ve Yönetmeliklerine de, ciddi anlamda önem vererek... Onların;

• Organizasyon şemasını ve görev tanımlarını netleştirin...
• Fikirlerine değer verin ve onları dinleyin...
• Yaşamlarına ve kararlarına saygı duyun...
• Katılımcı olmaları için güvenlerini sağlayın...
• Sorumluluk vererek kararlara dahil olmalarına izin verin...
• İnisiyatif kullanmalarını ve başarılarını takdir edin...
• Durumsal yetkiler vererek özerklik imkânlarını tanıyın...
• Mesleki ve kişisel gelişimlerine katkıda bulunun...
• Başarılarını adil bir şekilde ve orantılı olarak ödüllendirin...
• Belirli kurallar çerçevesinde sosyal faaliyetlerine destek olun...
• Kişisel ve grupsal motivasyonlarına özen gösterin...
• Mobbing ve tacize asla ama asla müsaade etmeyin...
• Kariyer fırsatlarına ve yeni statü kazanmalarına imkân tanıyın...
• Adalet duygularını ve sisteme olan güvenlerini asla sarsmayın...
• Çalışma arkadaşları arasında gelişen sosyal ve sportif dayanışmayı destekleyin!..

Tabi ki bu arada, çalışanlarınızdan; yasalara uymalarını + ahlaki/insani değerler çerçevesinde görevlerini yerine getirmelerini + hiçbir şekilde haksız çıkar sağlamamalarını + açıkça yetkileri olmadığı sürece şirketi taahhüt altına sokacak tutumlardan kaçınmalarını + Kurum Kültürü’ne sahip çıkmalarını + iş ahengine önem vermelerini + bilgi ve bilgi sistemleri de dâhil tüm şirket varlıklarına kendilerininmiş gibi özen göstermelerini + çıkar çatışmalarından kaçınmalarını + kendi özel çıkarları için, mesai zamanlarını ve şirket kaynaklarını doğrudan veya dolaylı olarak harcamamalarını + dedikodu yapmamalarını + dürüst, iyi niyetli ve anlayışlı olmalarını... Beklemek de, Sizin en doğal hakkınız!..

Her şey bir yana, neticede; ticarette sürdürülebilirlik, satışla ve kârla doğru orantılıdır.
Mutlaka, çalışanlarınıza ve tedarikçilerinize adil bir şekilde davranıp + etik çalışma ilkeleri çerçevesinde yaklaşmalısınız. Bu da, ancak; dürüst bir rekabet + satış + kâr artışıyla, söz konusu olur. (Sevgili Yüksel ve İlkin Üstün ile Ali ve Ertuğrul Tuzla’ya da, çok teşekkürler!)

Sonuçta, şirketleri sürdürülebilir hedeflerine ulaştıracak olan; o markadan, o üründen veya o hizmetten memnun olan mutlu müşterileridir. Ancak unutulmamalıdır ki, mutlu müşterilerin en önemli dayanağı da; ister kendi bünyenizden olsun - isterse outsource olsun, daima mutlu çalışanlarınızdır. Tabii, sizin ve üst yönetimlerinizin yıllarını vererek geldiğiniz noktadan daha da ileri gidebilmek ve şirketinizi gelecek kuşaklara aktarabilmek için, bu bir - CRM bakış açısı!

Çok sevgili dostum “Arçelik - Stratejik Planlama Uzmanı” Merhum Cenan Torunoğlu’nun da her zaman belirttiği gibi; kısaca, bir “İnsan Kaynakları Uzmanı” olarak; etik kurallar ve çalışma ilkelerine, değişik açılardan bakabilmeli ve ona göre de - yaklaşım tarzı göstermeliyiz!..

İş dünyasında, her zaman - daha mutlu bir gelecek için, sevgi ve saygılarımla...