Uluslararası Birimler Sistemine Dair Yönetmelik

Resmi Gazete Tarihi: 21.06.2002 Resmi Gazete Sayısı: 24792

(80/181/AT)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Madde 1 — Bu Yönetmelik, uluslararası temel birimler ile bu birimlerden türetilen diğer birimlerin tarifleri, karşılıkları ve sembollerin belirtilmesi amacıyla hazırlanmıştır.

Kapsam

Madde 2 — Bu Yönetmelik Ek’i; Bölüm I, Bölüm II, Bölüm III ve Bölüm IV’de listelenen ölçü birimlerini kapsar.

Hukuki Dayanak

Madde 3 — Bu Yönetmelik, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun uyarınca hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen tanımlardan;

Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,

Müsteşarlık : Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığını,

Komisyon : Avrupa Birliği Komisyonunu,

Konsey : Avrupa Birliği Konseyini,

Üye Ülke : Avrupa Birliği Üye Ülkelerini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Genel Hükümler

Madde 5 — (Değişik birinci fıkra:R.G-17/1/2010-27465) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan yükümlülükler, kullanılan ölçü aletleri, yapılan ölçümler ve ölçüm birimleri ile ifade edilen miktar göstergeleri ile ilgilidir.

Bu Yönetmelik; bu Yönetmelik tarafından zorunlu hale getirilen birimler hariç, Üye Ülkeleri bağlayan uluslararası anlaşmalar ve sözleşmelerde yer alan hava, deniz taşımacılığı ve demir yolu trafiği ile ilgili alandaki birimlerin kullanımını kısıtlamaz.

Madde 6 — Bu Yönetmeliğin amacı doğrultusunda ‘İlave İşaretleme’, bu bölümde yer alan bir birim cinsinden ifade edilen miktar gösterilişi ile birlikte bulunan Ek Bölüm I kapsamında olmayan ölçü birimleri cinsinden ifade edilen miktarların bir veya birden fazla gösterilişlerini ifade eder.

(Değişik ikinci fıkra:R.G-17/1/2010-27465) İlave işaretler kullanılabilir.

Bununla birlikte, Bakanlık, ölçü aletlerinin tekli yasal ölçü biriminde miktar göstergelerinin bulunmasını isteyebilir.

Ek Bölüm 1’de listelenen ölçü birimleri cinsinden belirtilen göstergeler esas olmalıdır. Özellikle Ek Bölüm 1’de listelenmeyen ölçü birimleri cinsinden belirtilen göstergeler, Ek Bölüm 1’de listelenen birimlerdeki gösterime karşılık gelen değerlerden büyük olmamak kaydıyla gösterge karakterleri cinsinden belirtilmelidir.

Madde 7 — Uluslararası birimler dışında veya bundan sonra geçerli olmayan ölçü birimlerinin kullanımı aşağıda belirtilenler için müsaade edilir.

a) Bu Yönetmelik kabul edildiği tarihte halihazırda pazarda ve/veya kullanımda bulunan ürünler ve teçhizat,

b) Yukarıda belirtilen ürün ve teçhizatların aksamları veya parçalarının ilave edilmesi veya değiştirilmesi için gerekli olan ürünler ve teçhizatların aksamları ve parçaları.

Bununla birlikte, uluslararası ölçü birimlerinin kullanımı ölçü aletlerinin göstergeleri için gereklidir.

Madde 8 — 15/5/1983 tarihli ISO 2955 "Bilgi işlemi- SI’yı temsil eden ve sınırlı karakter setleri olan sistemlerde kullanılan diğer birimler" Uluslararası Standardı, Paragraf 1 kapsamında bulunan alanlarda da uygulanmalıdır.

Madde 9 — Bu Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili hususlar ve özellikle ilave işaret konuları, tekrar incelenmeli ve gerekirse, Ölçü ve Ölçü Aletlerinin Metrolojik Kontrolları İçin Genel Esaslara Dair Yönetmelik (71/316/AT)’de belirtilen işleme göre uygun tedbirler kabul edilmelidir.

Madde 10 — (Değişik:R.G-17/1/2010-27465)

Bu Yönetmelik, Avrupa Birliğinin 80/181/EEC sayılı Direktifi ile bu Direktifin teknik gelişmelere uyarlanmasına ilişkin 85/1/EEC, 89/617/EEC, 99/103/EEC ve 2009/3/EC sayılı direktiflerine uygun olarak hazırlanmıştır.

Madde 11 — Bakanlık, bu Yönetmelik yayımlandıktan sonra yönetmelik metnini Komisyona bildirmek üzere Müsteşarlığa iletilir.

Madde 12 — Bu Yönetmelikle 7/12/1990 tarihli ve 20718 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulmuş bulunan "Uluslararası Birimler Sistemine Dair Yönetmelik" yürürlükten kaldırılmıştır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yürürlük ve Yürütme

Yürürlük

Madde 13 — Bu Yönetmelik 1/6/2003 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 14 — Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.

EK

BÖLÜM I

Bu Yönetmelimin 2 nci maddesinde Belirtilen Yasal Ölçü Birimleri

I. SI Birimleri ve Bunların Ondalık Katlan ve As Katları

1-1. SI Temel Birimler

Büyüklük	Birimler
	İsmi	Sembolü
Uzunluk	metre	m
Külle	kilogram	kg
[ Zatım n	saniye	s
1 Elektrik akım şiddeti	Amper	A
1 Termodinamik sıcaklık	Kelvin	K
1 Madde miktarı	mol	mol
Işık şiddeti	kandela	cd

SI Temel Birimleri Tarifleri

Uzunluk Birimi

Uzunluk temel birimi metredir. Bir metre, vakum içerisindeki ışığın 1/299792468 saniyede kat ettiği hattın uzunluğudur.

Kütle Birimi

Kütle temel birimi kilogram’dır. Bir kilogram, uluslararası kilogram prototipinin kütlesine eşittir.

Zaman Birimi

Zaman temel birimi saniyedir. Bir saniye, Cs-I33 atomunun temel enerji durumunda, aşırı iki ince yapı durumu arasındaki geçişe karşı gelen ışımanın (dalga boyunun) 9 192 631 770 periyodik süresidir.

Elektrik Akım Birimi

Elektrik akım birimi amperdir. Bir amper, doğrusal sonsuz uzunlukta, ihmal edilebilir dairesel enine kesitte ve birbirinden bir metre uzaklıkta, boşluğa yerleştirilmiş paralel iki iletkenden geçirildiğinde, bu iletkenler arasında beher metre başına 2.1 O -7 Newton'hık bir kuvvet meydana getiren sabit elektrik akımdır.

Termodinamik Sıcaklık Birimi (Değişik:R.G-17/1/2010-27465)

Termodinamik sıcaklık birimi kelvin, suyun üçlü noktasının termodinamik sıcaklığının 1/273,16’lık kesridir.

Bu tanımda yer alan su, aşağıda bileşimi verilen izotopik sudur. Her mol 1H için 0,00015576 mol 2H, her mol 16O için 0,0003799 mol 17O ve her mol 16O için 0,0020052 mol 18O.

Madde Miktarı Birimi

Madde miktarı temel birimi mol’dur. Bir mol sayısı, 0.012 kg C-12 içindeki atomların sayısı kadar olan bir sistemdeki madde miktarıdır

Mol, kullanıldığında temel maddeler belirtilmeli ve bunlar atomlar, moleküller, iyonlar, elektronlar, başka parçacıklar veya böyle parçacıkların belirli grupları olabilir

Işık Şiddeti Temel Birimi

Işık şiddeti temel birimi kandeladır. Bir kandela verilen bir yönde 540.lO12 Hz frekanslı ınonokromotik ışın yayan ve bu yöndeki enerji şiddeti 1/683 W/sr (sr=steradian) olan bir kaynacın ışık şiddetidir.

(Değişik madde başlığı :R.G-17/1/2010-27465)

1.1.1. Celsius Sıcaklığını İfade Etmek İçin Türetilen SI Sıcaklık Biriminin Özel İsmi ve Sembolü

Büyüklük	Birim
	İsim	Sembol
Celsius Sıcaklı_________________	Celsius derece	"C

Celsius Sıcaklık t, T ile T0 iki termodinamik sıcaklıkları arasındaki t = T- T0 farkı olarak tarif edilir. Burada T0 = 273,15 K.dir. Sıcaklık aralığı veya farkı Kelvinveya Celsius derece cinsinden belirtilebilir, 'Celsius derece' birimi, ‘Kelvin' birimine eşittir,

(Değişik madde başlığı :R.G-17/1/2010-27465) 1.2. Türetilmiş SI Birimleri

1.2.1. (Mülga :R.G-17/1/2010-27465)

Tamamlayıcı SI Birimlerinin Tarifleri:

Düzlem açı birimi

Düzlem açı biri radyandır, Bir radyan daire çemberini yarıçap uzunluğunda kesen iki daire yarıçapı arasındaki açıdır,

Uzay açı birimi

Uzay açı birimi steradyandır. Bir steradyan tepe noktası kürenin merkezinde olan, küre yarıçapına eşit uzunlukta bir karenin alanına eşit kürenin yüzeyini ayıran koninin uzay açısıdır.

1.2.2. SI Türetilmiş Birimleri İçin Genel Kural (Madde başlığı ile değişik :R.G-17/1/2010-27465)

SI temel birimlerine bağlı olarak türetilmiş birimler, SI temel birimlerinin 1’e eşit sayısal faktörlü kuvvetlerinin çarpımları şeklinde cebirsel ifadeler olarak verilmiştir.

(Değişik:R.G-17/1/2010-27465)

1.2.3. İsim ve Sembolleri de İçeren SI Türetilmiş Birimler

Büyüklük	Birim		İstisna
	İsim	Sembol	Diğer SI Birimleri	Temel SI Birimleri
Düzlem açı	radian	rad		m.m-1
Uzay açı	steradian	sr		m2.m-2
Frekans	hertz	Hz		s-1
Kuvvet	newton	N		m.kg.s-2
Basınç,gerilim	pascal	Pa	N.m-2	m-1.kg.s-2
Enerji, iş, ısı miktarı	joule	J	N.m	m2.kg.s-2
Güç(1) , ışıma akısı	watt	W	J.s-1	m2.kg.s-3
Elektrik yükü, elektrik miktarı	coulomb	C		s.A
Elektrik potansiyeli, potansiyel farkı, elektromotor kuvveti	volt	V	W.A-1	m2.kg.s-3 .A-1
Elektrik direnci	ohm	Ω	V.A-1	m2.kg.s-3 .A-2
Elektrik iletkenliği	siemens	S	A.V-1	m-2.kg-1.s3 .A2
Elektrik kapasitesi	farad	F	C.V-1	m-2.kg-1.s4 .A2
Manyetik akı	weber	Wb	V.s	m2.kg.s-2 .A-1
Manyetik akı yoğ. Manyetik indüksiyon	tesla	T	Wb.m-2	kg.s-2.A-1
İndüktans	henry	H	Wb.A-1	m2.kg.s-2 .A-2
Işık Akısı	lumen	lm	cd.sr	cd
Aydınlatma	lux	lx	lm.m-2	m-2.cd
Bir radyoaktif atomun aktivitesi	becquerel	Bq		s-1
Absorbe edilen doz, dışarıdan alınan özel enerji, kerma, absorbe edilen doz indeksi	gray	Gy	J.kg-1	m2.s-2
Eşdeğer doz	sievert	Sv	J.kg-1	m2.s-2
Katolitik aktivite	katal	kat		mol.s-1
(1) Güç birimleri için özel isimler: alternatif elektrik akımının görünen gücünü açıklamakta kullanıldığında Volt-amper (sembol ‘VA’) ve reaktif elektrik gücünü açıklamak için kullanıldığında var (sembol ‘var’). ‘var’ GCPM (Ölçüler ve Tartılar Genel Konferansı) kararında yer almaz.

SI Temel birimlerinden türetilen birimler BÖLÜM I’ de listelenen birimlere göre açıklanır.

Özellikle, türetilen SI birimleri özel isimlerle ve yukarıdaki çizelgede verilen sembollerle açıklanabilir. Örneğin, dinamik viskozite SI birimi, m-1. kg. s-1 veya N.s.m-2 veya Pa.s olarak açıklanabilir.

(Değişik:R.G-17/1/2010-27465)

BÖLÜM II

Sadece Özel Kullanımlar İçin İzin Verilen Yasal Ölçme Birimleri

Uygulama alanı	Birim
	İsim	Yaklaşık değeri	Sembol
Yol trafik işaretleri, mesafe ve hız ölçümü Şişelenmiş bira ve elma şarabı miktarı, geri dönüşümlü içindeki süt Kıymetli metallerin işlenmesi	mil yard ayak(foot) inç pint troy ons	1 mil= 1609 m 1 yd= 0,9144 m 1 ft= 0,3048 1 in=2,54x10-2m 1 pt=0,5683x10-3m3 1 oz tr=31,10x10-3 kg	mil yd ft inç pt oz tr

Bu bölümde listelenen birimler birbiri ile birlikte veya bileşik birimler oluşturmak için BÖLÜM I’ dekiler ile birleştirilebilir.