2024 Paris Yaz Olimpiyatları

Olimpiyat Nedir?

Olimpiyat Oyunları, Antik Yunan'da M.Ö. 776 yılında Zeus onuruna düzenlenen ve her dört yılda bir tekrarlanan atletizm yarışmaları olarak başlamıştır. Modern Olimpiyat Oyunları ise 1896 yılında Pierre de Coubertin tarafından yeniden canlandırılmıştır ve günümüzde her dört yılda bir düzenlenmektedir. Modern dönemde 32 Yaz Olimpiyatı düzenlenmiştir (IOC, 2023).

Olimpiyat Amblemi: Olimpiyat amblemi, beş kıtayı ve dünya çapındaki atletlerin birliğini simgeleyen beş renkli halkadan oluşur. Halkalar mavi, sarı, siyah, yeşil ve kırmızıdır. Bu amblem, Pierre de Coubertin tarafından 1913 yılında tasarlanmıştır. Amblem, yıllar içinde küçük değişiklikler geçirmiş olsa da, temel tasarımı ve anlamı korunmuştur (IOC, 2023).

Olimpiyat Kelimesinin Anlamı ve Kökeni: "Olimpiyat" kelimesi, antik Yunan'daki "Olympia" şehrinden gelmektedir. Bu şehir, ilk Olimpiyat Oyunları'nın yapıldığı yer olup, adını Yunan mitolojisindeki tanrıların yaşadığı Olimpos Dağı'ndan almıştır.

Nerede Yapılıyor?

Olimpiyat Oyunları'nın nerede yapılacağı, Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından belirlenir. Ev sahibi şehirler, yoğun bir değerlendirme sürecinden geçer ve IOC üyelerinin oylarıyla seçilir. 2024 Yaz Olimpiyatları, Fransa'nın başkenti Paris'te gerçekleştirilecektir.

Paris, daha önce 1900 ve 1924 yıllarında da Olimpiyat Oyunları'na ev sahipliği yapmıştır. Dikkat çeken diğer ev sahibi ülkeler arasında ABD, Çin ve İngiltere bulunmaktadır (IOC, 2023).

Olimpiyat Düzenlemek Kazançlı mı?

Olimpiyat düzenlemek için ev sahibi şehirlerin birçok kriteri karşılaması gerekir. Ulaşım, güvenlik, konaklama, spor tesisleri gibi altyapı yatırımları önemlidir. Ancak, bu yatırımların maliyeti, elde edilen gelirlerle her zaman karşılanamayabilir.

Örneğin, 2004 Atina Olimpiyatları'nın Yunanistan ekonomisine olumsuz etkisi olduğu ve ülkenin ekonomik krize girmesinde rol oynadığı konuşulmuştur (BBC, 2014).

Bu tür büyük organizasyonlar, gelişmekte olan ülkeler için büyük bir mali yük olabilir.

Olimpik Sporlar ve Katılımcılar

Olimpiyat Oyunları'nda 33 farklı spor dalında yarışmalar düzenlenmektedir:

• Atletizm
• Yüzme
• Basketbol
• Futbol
• Cimnastik
• Boks
• Güreş
• Halter
• Tenis
• Masa Tenisi
• Badminton
• Voleybol
• Hentbol
• Su Topu
• Hokey
• Okçuluk
• Atıcılık
• Bisiklet
• Kano
• Kürek
• Yelken
• Judo
• Karate
• Taekwondo
• Binicilik
• Modern Pentatlon
• Triatlon
• Golf
• Beyzbol/Softbol
• Kaykay
• Spor Tırmanışı
• Sörf
• BMX

Olimpiyatlara katılacak sporcular, ulusal ve uluslararası elemeler sonucunda belirlenir. Her ülke, belirli branşlarda sınırlı sayıda sporcu ile temsil edilir.

Türkiye'den 2024 Olimpiyatları'na 18 farklı branşta 54 Kadın, 48 Erkak olmak üzere 102 sporcu katılacaktır. Bu branşlar arasında atletizm, güreş, tekvando ve halter öne çıkmaktadır (TMOK, 2023).

Olimpiyatlar ve Türkiye

Türkiye, modern olimpiyat oyunlarına ilk kez 1908 Londra Olimpiyatları'nda katılmıştır. Şimdiye kadar toplam 39 altın, 25 gümüş ve 27 bronz madalya kazanmıştır (TMOK, 2023). Genel madalya sıralamasında Türkiye 37. sırada yer almaktadır.

Türkiye'nin sporcu göndermediği hiçbir olimpiyat olmamıştır.

En başarılı olduğu olimpiyat ise 1948 Londra Olimpiyatları'dır, burada güreş branşında 6 altın madalya kazanmıştır.

Önemli Olaylar

Olimpiyat Oyunları'nda çeşitli önemli olaylar ve tartışmalar yaşanmıştır. 1972 Münih Olimpiyatları'nda, Filistinli teröristlerin İsrailli sporcuları rehin alıp öldürdüğü trajik olay büyük yankı uyandırmıştır.

1980 Moskova Olimpiyatları, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgali nedeniyle bir çok ülkenin boykotuyla gerçekleşmiştir.

2020 Tokyo Olimpiyatları ise COVID-19 pandemisi nedeniyle bir yıl ertelenmiş ve seyircisiz olarak gerçekleştirilmiştir.

En Başarılılar

Olimpiyat Oyunları'nda en çok madalya kazanan ilk 15 ülke şu şekildedir:

1. ABD - 2,523 madalya
2. Sovyetler Birliği (SSCB) - 1,010 madalya
3. Birleşik Krallık - 851 madalya
4. Almanya - 657 madalya
5. Fransa - 716 madalya
6. İtalya - 578 madalya
7. İsveç - 503 madalya
8. Macaristan - 491 madalya
9. Çin - 543 madalya
10. Avustralya - 497 madalya
11. Japonya - 439 madalya
12. Rusya - 546 madalya
13. Hollanda - 415 madalya
14. Güney Kore - 287 madalya
15. Romanya - 307 madalya (IOC, 2023).

Rakamlarla 2024 Olimpiyat Oyunları Paris

2024 Paris Olimpiyatları'na yaklaşık 10,500 sporcu katılacak ve bu sporcular toplamda 339 madalya mücadelesi vereceklerdir. Madalyalar altın, gümüş ve bronz olarak dağıtılacaktır.

Yarışmalar, Paris ve çevresindeki 35 farklı spor tesisinde gerçekleştirilecektir (IOC, 2023).

Stadyumlarda beklenen izleyici sayısı yaklaşık 9 milyon kişi olup, dünya genelinde televizyon izleyici sayısının 3.5 milyar kişiyi aşması beklenmektedir.

Organizasyonun toplam gelirinin 4.5 milyar dolar olması öngörülmektedir. Bu gelirler yayın hakları, bilet satışları ve açılış töreni gibi etkinliklerden elde edilecektir (IOC, 2023).

Olimpik Katkı

İzleyici Sayıları

• Stadyumda İzleyici Sayısı: 9 milyon kişi
• Televizyon İzleyici Sayısı: 3.5 milyar kişi
• Canlı Yayın: 220 ülkede canlı yayınlanacak

Bilet Fiyatları

Bilet fiyatları etkinliklerin popülaritesine göre değişmektedir. Ortalama bilet fiyatları 50-150 dolar arasında değişiklik göstermektedir (IOC, 2023).

Harcamalar ve Ekonomik Etki

• Ortalama Kişi Başı Harcama: 150 dolar
• Toplam İzleyici Sayısı: 9 milyon (stadyumda)
• TV İzleyici Sayısı: 3.5 milyar kişi
• Yayın Hakları Geliri: 2.5 milyar dolar
• Turizm Geliri: 1 milyar dolar

Sektörel Etkiler

• Gastronomi Sektörü: Restoranlarda doluluk oranının %75 artması bekleniyor
• TV Satışları: Olimpiyat döneminde %20 artış öngörülüyor
• Hava Yolu Uçuşları: Paris'e uçuşlarda %30 artış bekleniyor
• Otellerde Doluluk: %85 doluluk oranı hedefleniyor
• Merchandise Satışları: 500 milyon dolar gelir bekleniyor (IOC, 2023)

Ünlü Sporcular ve Takımlar

2024 Paris Olimpiyatları'nda, Usain Bolt gibi atletizm efsanelerinin yanı sıra, Michael Phelps gibi yüzme şampiyonları da yer alacak.

Ayrıca, NBA yıldızları LeBron James ve Kevin Durant gibi basketbolcuların da katılması bekleniyor.

Takımlar arasında, ABD basketbol takımı ve Brezilya futbol takımı gibi büyük isimler öne çıkmaktadır.

En Başarılı Sporcular

Olimpiyat tarihinin en çok madalya kazanan sporcuları şunlardır:

1. Michael Phelps (ABD, Yüzme) - 28 madalya (23 altın, 3 gümüş, 2 bronz) - 2004-2016
2. Larisa Latynina (SSCB, Cimnastik) - 18 madalya (9 altın, 5 gümüş, 4 bronz) - 1956-1964
3. Nikolai Andrianov (SSCB, Cimnastik) - 15 madalya (7 altın, 5 gümüş, 3 bronz) - 1972-1980
4. Boris Shakhlin (SSCB, Cimnastik) - 13 madalya (7 altın, 4 gümüş, 2 bronz) - 1956-1964
5. Takashi Ono (Japonya, Cimnastik) - 13 madalya (5 altın, 4 gümüş, 4 bronz) - 1952-1964
6. Edoardo Mangiarotti (İtalya, Eskrim) - 13 madalya (6 altın, 5 gümüş, 2 bronz) - 1936-1960
7. Paavo Nurmi (Finlandiya, Atletizm) - 12 madalya (9 altın, 3 gümüş) - 1920-1928
8. Sawao Kato (Japonya, Cimnastik) - 12 madalya (8 altın, 3 gümüş, 1 bronz) - 1968-1976
9. Jenny Thompson (ABD, Yüzme) - 12 madalya (8 altın, 3 gümüş, 1 bronz) - 1992-2004
10. Ryan Lochte (ABD, Yüzme) - 12 madalya (6 altın, 3 gümüş, 3 bronz) - 2004-2016
11. Birgit Fischer (Almanya, Kano) - 12 madalya (8 altın, 4 gümüş) - 1980-2004
12. Carl Lewis (ABD, Atletizm) - 10 madalya (9 altın, 1 gümüş) - 1984-1996
13. Mark Spitz (ABD, Yüzme) - 9 madalya (9 altın) - 1968-1972
14. Ole Einar Bjørndalen (Norveç, Biatlon) - 13 madalya (8 altın, 4 gümüş, 1 bronz) - 1998-2014
15. Usain Bolt (Jamaika, Atletizm) - 8 madalya (8 altın) - 2008-2016
16. Birgit Schmidt (Almanya, Kano) - 9 madalya (8 altın, 1 bronz) - 1980-1996
17. Matt Biondi (ABD, Yüzme) - 11 madalya (8 altın, 2 gümüş, 1 bronz) - 1984-1992
18. Ireen Wüst (Hollanda, Patinaj) - 11 madalya (6 altın, 4 gümüş, 1 bronz) - 2006-2022
19. Simone Biles (ABD, Cimnastik) - 7 madalya (4 altın, 1 gümüş, 2 bronz) - 2016-2020
20. Allyson Felix (ABD, Atletizm) - 11 madalya (7 altın, 3 gümüş, 1 bronz) - 2004-2020 (IOC, 2023).

Los Angeles'ta Görüşmek Üzere

Bir sonraki Yaz Olimpiyatları, 2028 yılında ABD'nin Los Angeles şehrinde düzenlenecek.

Los Angeles, daha önce 1932 ve 1984 yıllarında da ev sahipliği yapmıştır. 2028 Olimpiyatları için hazırlıklar şimdiden başlamış olup, büyük bir organizasyon beklenmektedir (IOC, 2023).