(18.02.1954 tarih ve 8637 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.)
KISIM I
Umumi Hükümler
Kanunun şümulü:
Madde 1 - a) Umumi Muvazeneye dahil dairelerle mülhak ve hususi bütçeli idareler (Köy
bütçeleri hariç) ve bunlara bağlı sabit ve mütedavil sermayeli müesseseler;
b) (Değişik: 25/6/1958 - 7145/1 md.) Hususi kanunlarla kurulmuş banka ve teşekküller;
(Denizcilik Bankası Türk Anonim Ortaklığı, Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı
ve Türk Havayolları Anonim Ortaklığı hariç);
c) Yukarıdaki (a) ve (b) fıkralarında yazılı daire, idare, banka, teşekkül ve müesseselerin
sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları teşekkül ve müesseseler;
Tarafından ödenecek harcırah bu kanun hükümlerine tabidir.
Reisicumhurun seyahat masrafları:
Madde 2 - Reisicumhurun memleket iç ve dışındaki seyahatleri dolayısıyla vaki bilcümle
masrafları bu kanun hükümlerine tabi tutulmaksızın ödenir.
Tarifler:
Madde 3 - (Değişik: 11/12/1981 - 2562/1 md.)
Bu Kanunda geçen;
a. Harcırah: Bu Kanuna göre ödenmesi gereken yol masrafı, gündelik, aile masrafı ve yer
değiştirme masrafından birini, birkaçını veya tamamını;
1
b. Kurum: 1 nci maddede sayılan daire, idare, banka, teşekkül ve müesseseleri;
c. Memur: Personel kanunları hükümlerine göre aylık alan kimseleri (Yardımcı hizmetler
sınıfına dahil personel hariç);
d. Hizmetli: Personel kanunlarına göre yardımcı hizmetler sınıfına dahil personeli,
kurumlarda yalnız ödenek mukabili çalışanlarla kurumlarda çalıştırılan tarım ve orman işçilerini
ve iş kanunlarına göre işçi sayılan kimseleri;
e. Aile fertleri: Memur ve hizmetlinin, harcırah verilmesini gerektiren olay sırasında evlilik
bağıyla bağlı olduğu eşi ile bakmakla yükümlü olduğu usul ve füru ve erkek ve kız kardeşlerini;
1
Bu Kanunda ve bu Kanunu değiştiren, 11/12/1981 tarihli ve 2562 sayılı Kanunun 29. maddesiyle eklenen Ek 1 inci maddede
geçen belirli memuriyet unvanları, 16/6/1983 tarih ve 2851 sayılı Kanunun 9. maddesiyle tekrar değiştirilmiştir. f. Bagaj: Memur ve hizmetlinin mensup olduğu kuruma veya şahsına ait olup, resmi vazife
için kullanılabilecek eşya ile yolcunun bu seyahati için ihtiyacı bulunan şahsi eşyasından mutat
surette taşınması mümkün olanları;
g. Memuriyet mahalli: Memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgahının
bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile bu mahallerin
dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir ve kasabaların devamı
niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü veya kurumlarınca sağlanan taşıt araçları
ile gidilip gelinebilen yerleri;
h. Başka yer: Yukarıda (g) fıkrasında yazılı memuriyet mahalli dışındaki yerleri;
İfade eder.
Harcırah verilecek kimseler:
Madde 4 - (Değişik: 11/12/1981 - 2562/2 md.)
Bu Kanunda belirtilen hallerde:
1. Bu Kanun kapsamına giren kurumlarda çalışan memur ve hizmetliler ile aile fertlerine
ve aynı kurumlarda fahri olarak çalışanlara;
2. Memur veya hizmetli olmamakla beraber kurumlarca geçici bir vazife ile
görevlendirilenlere;
3. Kadrosuzluk dolayısıyla açıkta kalan memurlara ve bunların aile fertlerine;
4. Hizmetlilerden cezaen olmamak üzere vazifelerine son verilenlere ve bunların aile
fertlerine;
5. Memur veya hizmetlinin vefatında aile fertlerine, çocuklara refakat ettirilecek memur
ve hizmetlilere;
6. Hükümlü, tutuklu veya gözetim altında bulundurulanların sevkinde ya da refakatle
görevlendirilen erbaş ve erlere;
7. (Mülga : 12/8/2003 - 4969/1 md.)
8. Milli ve resmi spor temasları dolayısıyla seyahat edecek sporcu ve idarecilere;
9. Birlik halinde yabancı memleketlere gönderilecek Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına
ve bunların Türkiye'de bırakacakları aile fertlerine;
10. Aile ile birlikte oturulması yasak edilen bölgelerdeki askeri şahısların aile fertlerine;
11. Bu Kanunda belirtilen özel hallerde askeri öğrenciler ile erbaş ve erlere;
Harcırah verilir.
(İkinci fıkra mülga: 12/8/2003 -4969/1 md.)
Harcırahın unsurları:
Madde 5 - Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını
ihtiva eder. İlgili, bu kanun hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına
müstahak olabilir.
Harcırah hesabında esas tutulacak yol:
Madde 6 - (Değişik: /11/12/1981 - 2562/3 md.)
Harcırah, bu kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, gidip gelmeye en uygun ve
kullanılması mutat olan yol ve taşıt araçları üzerinden verilir.
Gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan bu yolda hem muayyen, hem
gayrimuayyen tarifeli taşıt işletilmekte ise harcırah hesabında muayyen tarifeli taşıt esas alınır.
Bu yol ve taşıt, yolculukta geçen süreye göre memur veya hizmetli ile ailesi için ödenmesi
gereken gündelik ve taşıt ücretleri toplamı dikkate alınarak memur veya hizmetlinin mensup
bulunduğu dairece tespit olunur.
Birinci fıkraya göre takip edilmesi gereken yolun dışında bir yoldan veya kullanılması
gereken taşıt aracından başka bir araçla yolculuk yapılmasının işin gereğine göre zorunlu olması
halinde,bu yol ve taşıt aracına ilişkin masrafların kabulü merkezde ita amiri veya bu durumda
olan amirlerin, taşrada memur veya hizmetlinin mensup olduğu kurumun ita amiri durumunda
olan kimsenin veya mahallin en büyük askeri ve mülki amirinin önceden verilmiş yazılı bir emri
bulunmasına bağlıdır.
(Ek: 14/1/1988 - KHK-311/12. md.) Ancak, işin veya hizmetin gerekli kıldığı durumlarda
uçak kiralamak suretiyle seyahat edilebilmesi, seyahatin yurtiçinde olması ve bu seyahatle ilgili
Bakanın veya misafiri yabancı Bakanın bizzat katılması hallerinde mümkündür.
Harcırah hesabında esas tutulacak aylıklar:
Madde 7 - (Değişik: 11/12/1981 - 2562/4 md.)
Harcırahın verilmesinde memurun fiilen almakta olduğu aylık (Kurumların 1 - 4 ncü
derecelerdeki kadrolarında bulunanlardan kazanılmış hak aylık dereceleri daha düşük olanların
işgal etmekte oldukları kadro) derecesi esas alınır.
Hizmetlilerin harcırahı, aldıkları aylık ücret veya ödeneklerine; gündelik ile çalışanların
harcırahı da gündeliklerinin 30 katına en yakın memur aylık tutarı üzerinden hesaplanır. Şu
kadar ki (Ödenek mukabili çalışanlar hariç) bunların harcırahları hiçbir suretle 4 üncü derecedeki
memurlara verilen miktarı geçemez.
Terfi suretiyle atananların harcırahı, terfi ettikleri aylık derecesi üzerinden ödenir.
Memur veya hizmetli olmayanların harcırahı:
Madde 8 - (Değişik: 11/12/1981 - 2562/5 md.)
Memur veya hizmetli olmadıkları halde bu Kanuna tabi kurumlarca geçici bir görev ile
görevlendirilenlere verilecek yol masrafı ve gündelik, bunların bilgi seviyeleri ve faaliyet
sahaları ile mahalli şartlar dikkate alınarak 4 ncü dereceye kadar olan memurlardan herhangi
birine verilen yol masrafı ve gündeliğe kıyasen ilgili kurumca takdir olunur.
Ancak, ilgili Bakanlığın teklifi ve Maliye Bakanlığının olumlu görüşü üzerine, bu gibi
kimselerden icabedenlere 4 ncü dereceden daha yüksek memurlara ödenebilecek yol masrafı ve
gündelik verilebilir.
Sözleşmeli olarak çalıştırılıp da sözleşmelerinde verilecek harcırah belirtilmiş olan
kimseler hakkında bu madde hükmü uygulanmaz.
Henüz rütbe almamış askeri öğrencilerin öğrenim, resmi davet ve mübadele nedeniyle
yurtdışında bulundukları sürece kendilerine teğmen rütbesindeki subayın yurtdışı gündeliği, bu
Kanunun yurtdışı gündeliklerine ilişkin hükümleri gözönünde bulundurulmak suretiyle ödenir.
Daimi vazife harcırahının mebdei:
Madde 9 - Daimi vazife harcırahı:
a) (Mülga : 12/8/2003 - 4969/1 md.)
b) Naklen veya tahvilen başka bir mahalle gönderilenlere, bu tayinleri sırasında mezunen
başka bir mahalde bulunsalar dahi, eski memuriyetleri mahallinden;
c) Muvakkat vazife ile veya vekaleten bir yerde bulundukları esnada asli vazife mahalli
değişenlere eski memuriyetleri mahallinden;
itibaren verilir.
