EV TĠPĠ BULAġIK MAKĠNELERĠNĠN ENERJĠ ETĠKETLEMESĠNE ĠLĠġKĠN TEBLĠĞ
TRKGM: 2002/04 (97/17/AT)
Yayımlandığı R. Gazete Tarihi: 20/8/2002 Sayısı: 24852
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1- Bu Tebliğ'in amacı; enerji kullanımının en aza indirilmesini temin ile tüketicilerin
enerjiyi daha verimli kullanan elektrikli cihazları tercih edebilmelerini sağlamak için, elektrik enerjisi
ile çalıĢan ev tipi bulaĢık makinelerinin enerji etiketlemesiyle ilgili kuralları ve performans
standartlarını belirlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Tebliğ, elektrik dıĢında baĢka enerji kaynaklarıyla çalıĢan cihazlar hariç olmak
üzere, elektrik enerjisi ile çalıĢan ev tipi bulaĢık makinelerini kapsar.
Dayanak
Madde 3- Bu Tebliğ, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 14 üncü ve 31 inci
maddeleri ile 4703 sayılı Ürünlere ĠliĢkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair
Kanuna dayanılarak hazırlanmıĢtır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Tebliğ'de geçen;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) MüsteĢarlık: DıĢ Ticaret MüsteĢarlığını,
c) Komisyon: Avrupa Birliği Komisyonunu,
d) Üretici: Bu Tebliğ kapsamındaki ürünleri üreten veya bunlara adını, ticari markasını veya
ayırt edici iĢaretini koyarak kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kiĢiyi; üreticinin Türkiye
dıĢında olması halinde, üreticinin nam ve hesabına hareket etmek üzere üretici tarafından
yetkilendirilen temsilcisini; Türkiye'de bir yetkili temsilcisinin bulunmaması halinde ise ithalatçıyı;
ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine iliĢkin özelliklerini
etkileyen gerçek veya tüzel kiĢiyi,
e) Satıcı: Kamu kurum ve kuruluĢları da dahil olmak üzere tüketiciye mal ve hizmet sunan,
toptancı/perakendeci veya bu Tebliğ kapsamına giren ürünleri satan, kiralayan, taksitli satıĢa sunan,
promosyoncu veya nihai kullanıcıya tedarik eden gerçek veya tüzel kiĢiyi,
f) Enerji etiketi: Üretici tarafından elektrikli cihazın önüne veya üstüne bu mümkün değilse
ambalajının üzerine veya tanıtma ve kullanma kılavuzuna iliĢtirilen, kolayca görülebilen, silinmeyen
ve kolayca okunabilecek Ģekilde, enerji etiketi değerlerinin yer aldığı bilgileri içeren açıklayıcı bir
belgeyi,
g) Cihaz: Ġkinci maddede belirtilen ürünleri,
h) Bilgi formu: Ürünle ilgili bilgileri içeren standart tabloyu,
i) Diğer gerekli kaynaklar: Bu Tebliğ kapsamına giren ürünlerin, normal kullanım Ģartlarında
tükettikleri su, kimyasal madde veya diğer maddeleri,
j) Ek bilgi: Bu Tebliğ kapsamına giren ürünlerin, enerji veya diğer gerekli kaynakların
kullanımıyla ilgili veya bunların değerlendirilmesinde kullanılabilecek ve söz konusu ürünün
performansıyla ilgili diğer bilgileri,
k) UyumlaĢtırılmıĢ Standart: Referans numarası Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi'nde
yayımlanmıĢ olan Avrupa Standardını uyumlaĢtıran ve Türk Standardı olarak kabul edilip yayımlanan
standardı, ifade eder.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
Üretici ve Satıcının Yükümlülükleri, Teknik Dosya, Etiket, FiĢ, Mesafeli SatıĢ, Enerji Verim
Sınıfı, Ürünün Piyasadan Toplatılması ve Piyasaya Arzının Yasaklanması
Üretici ve Satıcının Yükümlülükleri
Madde 5- Üretici/satıcı; satacağı, promosyonunu yapacağı, kiralayacağı, taksitli satıĢa sunacağı
veya nihai kullanıcıya tedarik edeceği bu Tebliğ kapsamı ürünlerle ilgili fiĢ veya etiketlerde,
tüketicilerin bilgilenmesini teminen, elektrik enerjisi, diğer enerji çeĢitleri ve diğer gerekli kaynakların
tüketimine iliĢkin bilgiler ile ek bilgileri belirtir.
Bu Tebliğ yürürlüğe girmeden önce üretilmiĢ cihazlar ile ikinci el cihazlar için etiket ve fiĢ
zorunluluğu yoktur.
Teknik Dosya
Madde 6- Üretici, etiket veya fiĢlerde yer alan bilgilerin doğruluğunun saptanmasına yeterli
olacak Ģekilde teknik dosya oluĢturur.
Teknik dosya aĢağıdaki bilgileri içerir:
a) Üreticinin adı, adresi, telefonu, varsa e-posta adresi,
b) Cihazın tanımı,
c) Ġlgili teknik resimler dahil olmak üzere modelin ana tasarım özellikleri, özellikle enerji
tüketimini etkileyen üniteler hakkında bilgi,
d) Ġlgili standarda veya bu standart ile uyumlu diğer standartlara göre yapılan test raporları,
e) Varsa, kullanma talimatı.
Üretici, teknik dosyada yer alan tüm belgeleri; son ürünün, yurt içinde üretiliyor ise üretildiği;
ithal ise ithal edildiği tarihten itibaren beĢ yıl süreyle muhafaza etmek ve istenilmesi halinde Bakanlığa
ibraz etmekle yükümlüdür.
Etiket
Madde 7- Enerji etiketinin düzenlenmesinden cihazın üreticisi ile satıcısı müteselsilen
sorumludur.
Üreticiler, etiketleri satıcılara bedelsiz olarak verirler ve kendi etiket teslimat sistemlerini
kendileri seçmekte serbesttirler. Ancak, satıcılar etiket talep ettiklerinde üreticiler talep olunan
etiketleri en kısa zamanda temin etmek zorundadır.
Etiket, Ek-I'de belirtildiği gibi düzenlenmeli ve kolayca görülebilir Ģekilde cihazın ön veya üst
dıĢ bölümüne yerleĢtirilmelidir. Etikette yer alan bilgiler kolayca okunabilecek ve silinmeyecek
Ģekilde ve Türkçe olmalıdır.
FiĢ
Madde 8- FiĢin içeriği ve biçimi, Ek II'de belirtilen Ģekilde olmalıdır.
Mesafeli SatıĢ
Madde 9- SatıĢ, kiralama veya taksitli alıĢveriĢ teklifinin, posta, sipariĢ veya katalog gibi yazılı
iletiĢim yolu ile ve/veya tüketicinin ürünü göremeyeceği baĢka bir yolla yapılması halinde, yazılı
iletiĢim Ek-III'te yer alan tüm bilgileri içermelidir.
Enerji Verim Sınıfı
Madde 10- Bir cihazın enerji verim sınıfı ile yıkama ve kurutma performans sınıfları Ek-IV'te
belirtildiği gibi olmalıdır.
Ürünün Piyasadan Toplatılması ve Piyasaya Arzının Yasaklanması
Madde 11- Üretici tarafından piyasaya arz edilen veya arz edilmesi hedeflenen cihazların,
üretici tarafından düzenlenen belgede belirtilen ve bu Tebliğ'de yer alan özelliklere uymadığının tespit
edilmesi halinde Bakanlık, bu cihazların piyasadan toplatılması ve/veya piyasaya arzının yasaklanması
konusunda gerekli önlemleri alır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇeĢitli Hükümler
Ceza Hükümleri
Madde 12- Bu Tebliğ'e aykırı hareket edenler hakkında, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanun ve/veya 4703 sayılı Ürünlere ĠliĢkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve
Uygulanmasına Dair Kanunun idari para cezası ile ilgili hükümleri uygulanır.
Denetim
Madde 13- Bu Tebliğ'in uygulanmasında Bakanlık müfettiĢleri ve kontrolörleri ile Bakanlıkça
görevlendirilecek diğer personel; denetleme, inceleme ve araĢtırma yapmaya yetkilidir.
Bildirim
Madde 14- Bu Tebliğin uygulamaya konulduğu ve daha sonra yapılacak değiĢiklikler,
MüsteĢarlık aracılığı ile Komisyona bildirilir.
Yürürlük
Madde 15- Bu Tebliğ yayımı tarihinden itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 16- Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
EK I
ETĠKET
(ġEKĠL KISA BĠR SÜRE SONRA YERĠNE KONULACAKTIR.)
Etikette yer alacak bilgiler aĢağıdaki Ģekilde olmalıdır.
I- Üreticinin adı veya ticari markası,
II- Üreticinin model tanımı,
III- Cihazın enerji verim sınıfı Ek-IV'e uygun olarak belirlenecektir.
Uygun harf ilgili ok iĢareti ile aynı hizaya yazılacaktır.
IV- Bir ürüne Avrupa Topluluğu Konseyi'nin 880/92/EEC sayılı Direktife istinaden "Topluluk çevre etiketi
ödülü" verilmesi halinde, çevre ödülü iĢareti sözkonusu direktifte belirtilen kurallara uymak kaydıyla etikete
iliĢtirilebilir.
V- Ġlgili uyumlaĢtırılmıĢ standartların test yöntemlerine uygun olarak standart program kullanılarak program
baĢına kWh olarak enerji tüketimi,
VI- Ek-IV ile belirlendiği Ģekilde yıkama performansı sınıfı,
VII- Ek-IV ile belirlendiği Ģekilde kurutma performansı sınıfı,
VIII- UyumlaĢtırılmıĢ standartlara göre, standart sofra takımı cinsinden cihazın kapasitesi,
IX- Ġlgili uyumlaĢtırılmıĢ standartların test yöntemlerine uygun olarak standart program kullanılarak tam
program baĢına litre cinsinden su tüketimi,
X- Beyan edilmiĢse, standart programda gürültü değeri (standardına göre hesaplanmıĢ, desibel cinsinden).
Etiketin belirli bazı özellikleri aĢağıda gösterilmiĢtir:
Kullanılan Renkler;
CMYK: Cyan (yeĢilimsi mavi), magenta (morumsu kırmızı), sarı, siyah.
Örnek: 07X0: %0 cyan, %70 magenta, %100 sarı, %0 siyah.
Ok iĢaretleri:
-A: X0X0,
-B: 70X0,
-C: 30X0,
-D: 00X0,
-E: 03X0,
-F: 07X0,
-G: 0XX0,
Çerçeve rengi X070 olacaktır.
Tüm yazılar siyahtır. Zemin beyazdır.
EK II
FĠġ
FiĢ aĢağıdaki bilgileri içerecektir. Bu bilgiler, aynı üretici tarafından üretilen çeĢitli modelleri kapsayan bir
form halinde veya kullanma kılavuzu içerisinde verilebilir ve bu bilgiler, aĢağıda belirtilen sıraya göre veya
cihazın tanımının yanında yer alacaktır.
1. Satıcının ticari markası,
2. Satıcının model tanımı,
3. Ek-IV'te tanımlanan Ģekilde enerji verim sınıfı. Enerji verim sınıfı, A'dan (çok verimli) G'ye (az verimli)
kadar harflerden oluĢan bir ölçekte gösterilir. Bu bilgi bir tablo içinde verilecekse ölçeğin A'dan (en yüksek) -
G'ye (en düĢük) doğru olduğunun açık olması koĢuluyla, enerji verim sınıfı baĢka Ģekilde de belirtilebilir.
4. Varsa, "Topluluk Çevre Etiketi Ödülü" iĢareti (çiçek) konur.
5. Etiket ve fiĢteki bilgilerin ilgili olduğu "standart program" için üreticinin belirlediği isim, kod veya
gösterge,
6. Ġlgili uyumlaĢtırılmıĢ standartlardaki test yöntemlerine uygun olarak, standart program kullanılarak program
baĢına kWh cinsinden enerji tüketimi (Enerji tüketimi X.YZ soğuk su kullanılarak yapılan standart test
programında program baĢına kWh). Fiili enerji tüketimi (E), cihazın nasıl kullanıldığına
ve nerede bulunduğuna bağlıdır.
7. Ek-IV'te tanımlanan Ģekilde yıkama performansı sınıfı. Yıkama performansı sınıfı, A'dan (yüksek) G'ye
(düĢük) kadar harflerden oluĢan bir ölçekte gösterilir. Bu bilgi bir tablo içinde verilecekse ölçeğin A'dan
(yüksek) G'ye (düĢük) doğru olduğunun açık olması koĢuluyla, yıkama performansı sınıfı baĢka Ģekilde de
belirtilebilir.
8. Ek- IV'te tanımlanan Ģekilde kurutma performansı sınıfı. Kurutma performansı sınıfı, A'dan (yüksek) G'ye
(az verimli) kadar harflerden oluĢan bir ölçekte gösterilir. Bu bilgi bir tablo içinde verilecekse ölçeğin A'dan
(yüksek) G'ye (düĢük) doğru olduğunun açık olması koĢuluyla, kurutma performansı sınıfı baĢka Ģekilde de
belirtilebilir.
9. Ek-I'de belirtilen Ģekilde standart sofra takımı cinsinden cihazın kapasitesi,
10. Ek-I'de belirtilen Ģekilde standart program kullanılarak litre cinsinden su tüketimi,
11. Ġlgili uyumlaĢtırılmıĢ standartlardaki test yöntemlerine uygun olarak standart programda program süresi.
12. Satıcılar, diğer programlar için 5-11 inci maddelerde belirtilen
hususları içeren bilgileri de verebilirler.
13. 6 ncı (enerji) ve 10 uncu (su) maddelerde belirtilen tüketimin 220 katına eĢit olan tahmini yıllık enerji ve
su tüketimi. "Tahmini yıllık tüketim (220 program)" Ģeklinde belirtilmelidir.
14. Beyan edilmiĢse, standart programda gürültü (standardına göre hesaplanmıĢ, desibel cinsinden)
belirtilecektir.
Renkli veya siyah beyaz etiketin bir kopyasının fiĢe ekli olması durumunda, fiĢe dahil edilmesi gereken ek
bilgiler fiĢe yazılacaktır.
EK-III
POSTA ĠLE SĠPARĠġ VE DĠĞER MESAFELĠ SATIġ YÖNTEMLERĠ
Bu tebliğle belirtilen posta ile sipariĢ katalogları ve diğer basılı ve/veya elektronik iletiĢimlerde aĢağıda
belirtilen bilgiler yine aĢağıda belirtilen sıraya göre yazılacaktır:
1. Enerji verim sınıfı
2. Standart programın adı
3. Enerji tüketimi
4. Yıkama performansı sınıfı
5. Kurutma performansı sınıfı
6. Standart sofra takımı kapasitesi
7. Su tüketimi
8. Dört kiĢilik ailenin tahmini yıllık tüketimi (220 program)
9. Gürültü (Beyan edilmiĢse)
FiĢte baĢka bilgiler de belirtilecekse, Ek- II'ye göre belirtilen biçimde olacaktır ve yukarıda verilen tabloya fiĢ
için belirtilen sıraya göre yazılacaktır.
Yukarıda belirtilen bilgilerin baskı büyüklüğü ve harf büyüklüğü okunaklı olacaktır.
EK-IV
ENERJĠ VERĠM SINIFI
Cihazın enerji verim sınıfı aĢağıdaki Ģekilde belirlenmelidir:
AĢağıdaki Ģekilde bir referans tüketim ER hesaplanmalıdır:
ER= 1,35 + 0,025 x S S > = 10 için,
ER= 0,45 + 0,09 x S S = 1,24 | +----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
Cihazın yıkama performansı sınıfı tablo 2'ye göre belirtilecektir.
Tablo 2
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|Yıkama Performansı Sınıfı |Standart program kullanılarak, madde 1(2)'de belirtilen |
| |uyumlaĢtırılmıĢ standartlara göre belirlenen yıkama |
| |performansı endeksi (Py) |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|A |Py > 1,12 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|B |1,12 > = Py > 1,00 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|C |1,00 > = Py > 0,88 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|D |0,88 > = Py > 0,76 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|E |0,76 > = Py > 0,64 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|F |0,64 > = Py > 0,52 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|G |0,52 > = Py |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
Cihazın kurutma performansı sınıfı tablo 3'e göre belirtilecektir.
Tablo 3
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|Kurutma Performansı Sınıfı |Madde 1(2)'de belirtilen uyumlaĢtırılmıĢ standartlara göre |
| |tarif edilen Kurutma Performansı Endeksi (Pk) |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|A |Pk > 1,08 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|B |1,08 > = Pk > 0,93 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|C |0,93 > = Pk > 0,78 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|D |0,78 > = Pk > 0,63 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|E |0,63 > = Pk > 0,48 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|F |0,48 > = Pk > 0,33 |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
|G |0,33 > = Pk |
+----------------------------------------------------------+-----------------------------------------------------------+
