EV TĠPĠ AMPULLERĠN ENERJĠ ETĠKETLEMESĠNE ĠLĠġKĠN TEBLĠĞ
TRKGM: 2002/02 (98/11/AT)
Yayımlandığı R. Gazete Tarihi: 20/8/2002 Sayısı: 24852
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1- Bu Tebliğ'in amacı; enerji kullanımının en aza indirilmesini temin ile tüketicilerin
enerjiyi daha verimli kullanan elektrikli cihazları tercih edebilmelerini sağlamak için, elektrik enerjisi
ile çalıĢan ev tipi ampullerin enerji etiketlemesiyle ilgili kuralları ve performans standartlarını
belirlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Tebliğ, 6500 lümenden daha fazla ıĢık akısı olan, 4 watt'tan daha düĢük bir giriĢ
gücü olan, pil gibi baĢka enerji kaynakları ile kullanılmak üzere pazarlanan veya ticarileĢtirilen, aslen
görünebilir ölçeğin (400'den 800 mm kadar) içerisinde kalan ıĢık üretimi için pazarlanmayan veya
ticarileĢtirilmeyen, asıl amacı aydınlatma olmayan bir ürünün parçası olarak pazarlanan veya
ticarileĢtirilen ampuller ile yansıtıcı ampulleri hariç olmak üzere, ev tipi ampuller ile evde kullanılmak
üzere tedarik edilmese dahi, ev tipi flüoresan ampullerini kapsar.
Dayanak
Madde 3- Bu Tebliğ, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 14 üncü ve 31 inci
maddeleri ile 4703 sayılı Ürünlere ĠliĢkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair
Kanuna dayanılarak hazırlanmıĢtır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Tebliğ'de geçen;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nı,
b) MüsteĢarlık: DıĢ Ticaret MüsteĢarlığını,
c) Komisyon: Avrupa Birliği Komisyonunu,
d) Üretici: Bu Tebliğ kapsamındaki ürünleri üreten veya bunlara adını, ticari markasını veya
ayırt edici iĢaretini koyarak kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kiĢiyi; üreticinin Türkiye
dıĢında olması halinde, üreticinin nam ve hesabına hareket etmek üzere üretici tarafından
yetkilendirilen temsilcisini; Türkiye'de bir yetkili temsilcisinin bulunmaması halinde ise ithalatçıyı;
ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine iliĢkin özelliklerini
etkileyen gerçek veya tüzel kiĢiyi,
e) Satıcı: Kamu kurum ve kuruluĢları da dahil olmak üzere tüketiciye mal ve hizmet sunan,
toptancı/perakendeci veya bu Tebliğ kapsamına giren ürünleri satan, kiralayan, taksitli satıĢa sunan,
promosyoncu veya nihai kullanıcıya tedarik eden gerçek veya tüzel kiĢiyi,
f) Enerji etiketi: Üretici tarafından elektrikli cihazın önüne veya üstüne bu mümkün değilse
ambalajının üzerine veya tanıtma ve kullanma kılavuzuna iliĢtirilen, kolayca görülebilen, silinmeyen
ve kolayca okunabilecek Ģekilde, enerji etiketi değerlerinin yer aldığı bilgileri içeren açıklayıcı bir
belgeyi,
g) Cihaz: Ġkinci maddede belirtilen ürünleri,
h) Bilgi formu: Ürünle ilgili bilgileri içeren standart tabloyu,
i) Diğer gerekli kaynaklar: Bu Tebliğ kapsamına giren ürünlerin, normal kullanım Ģartlarında
tükettikleri maddeleri,
j) Ek bilgi: Bu Tebliğ kapsamına giren ürünlerin, enerji veya diğer gerekli kaynakların
kullanımıyla ilgili veya bunların değerlendirilmesinde kullanılabilecek ve söz konusu ürünün
performansıyla ilgili diğer bilgileri,
k) UyumlaĢtırılmıĢ standart: Referans numarası Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi'nde
yayımlanmıĢ olan Avrupa Standardını uyumlaĢtıran ve Türk Standardı olarak kabul edilip yayımlanan
standardı, ifade eder. ĠKĠNCĠ BÖLÜM
Üretici ve Satıcının Yükümlülükleri, Teknik Dosya, Etiket, FiĢ, Mesafeli SatıĢ, Enerji Verim
Sınıfı, Ürünün Piyasadan Toplatılması ve Piyasaya Arzının Yasaklanması
Üretici ve Satıcının Yükümlülükleri
Madde 5- Üretici/satıcı; satacağı, promosyonunu yapacağı, kiralayacağı, taksitli satıĢa sunacağı
veya nihai kullanıcıya tedarik edeceği bu Tebliğ kapsamı ürünlerle ilgili fiĢ veya etiketlerde,
tüketicilerin bilgilenmesini teminen, elektrik enerjisi, diğer enerji çeĢitleri ve diğer gerekli kaynakların
tüketimine iliĢkin bilgiler ile ek bilgileri belirtir.
Bu Tebliğ yürürlüğe girmeden önce üretilmiĢ cihazlar ile ikinci el cihazlar için etiket ve fiĢ
zorunluluğu yoktur.
Teknik Dosya
Madde 6- Üretici, etiket veya fiĢlerde yer alan bilgilerin doğruluğunun saptanmasına yeterli
olacak Ģekilde teknik dosya oluĢturur. Teknik dosya aĢağıdaki bilgileri içerir:
a) Üreticinin adı, adresi, telefonu, varsa e-posta adresi,
b) Cihazın tanımı,
c) Ġlgili teknik resimler dahil olmak üzere modelin ana tasarım özellikleri, özellikle enerji
tüketimini etkileyen üniteler hakkında bilgi,
d) Ġlgili standarda veya bu standart ile uyumlu diğer standartlara göre yapılan test raporları,
e) Varsa, kullanma talimatı.
Üretici, teknik dosyada yer alan tüm belgeleri; son ürünün, yurt içinde üretiliyor ise üretildiği;
ithal ise ithal edildiği tarihten itibaren beĢ yıl süreyle muhafaza etmek ve istenilmesi halinde Bakanlığa
ibraz etmekle yükümlüdür.
Etiket
Madde 7- Enerji etiketinin düzenlenmesinden cihazın üreticisi ile satıcısı müteselsilen
sorumludur.
Üreticiler, etiketleri satıcılara bedelsiz olarak verirler ve kendi etiket teslimat sistemlerini
kendileri seçmekte serbesttirler. Ancak, satıcılar etiket talep ettiklerinde üreticiler talep olunan
etiketleri en kısa zamanda temin etmek zorundadır.
Etiket, Ek-I'de belirtildiği gibi düzenlenmeli ve kolayca görülebilir Ģekilde cihazın ön veya üst
dıĢ bölümüne yerleĢtirilmelidir. Etikette yer alan bilgiler kolayca okunabilecek ve silinmeyecek
Ģekilde ve Türkçe olmalıdır.
FiĢ
Madde 8- FiĢin içeriği ve biçimi, Ek II'de belirtilen Ģekilde olmalıdır.
Mesafeli SatıĢ
Madde 9- SatıĢ, kiralama veya taksitli alıĢveriĢ teklifinin, posta, sipariĢ veya katalog gibi yazılı
iletiĢim yolu ile ve/veya tüketicinin ürünü göremeyeceği baĢka bir yolla yapılması halinde, yazılı
iletiĢim Ek-III'de yer alan tüm bilgileri içermelidir.
Enerji Verim Sınıfı
Madde 10- Bir cihazın enerji verim sınıfı Ek-IV'te belirtildiği gibi olmalıdır.
Ürünün Piyasadan Toplatılması ve Piyasaya Arzının Yasaklanması
Madde 11- Üretici tarafından piyasaya arz edilen veya arz edilmesi hedeflenen cihazların,
üretici tarafından düzenlenen belgede belirtilen ve bu Tebliğ'de yer alan özelliklere uymadığının tespit
edilmesi halinde Bakanlık, bu cihazların piyasadan toplatılması ve/veya piyasaya arzının yasaklanması
konusunda gerekli önlemleri alır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇeĢitli Hükümler
Ceza Hükümleri
Madde 12- Bu Tebliğ'e aykırı hareket edenler hakkında, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanun ve/veya 4703 sayılı Ürünlere ĠliĢkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve
Uygulanmasına Dair Kanunun idari para cezası ile ilgili hükümleri uygulanır.
Denetim
Madde 13- Bu Tebliğ'in uygulanmasında Bakanlık müfettiĢleri ve kontrolörleri ile Bakanlıkça
görevlendirilecek diğer personel; denetleme, inceleme ve araĢtırma yapmaya yetkilidir.
Bildirim
Madde 14- Bu Tebliğin uygulamaya konulduğu ve daha sonra yapılacak değiĢiklikler,
MüsteĢarlık aracılığı ile Komisyona bildirilir.
Yürürlük
Madde 15- Bu Tebliğ yayımı tarihinden itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 16- Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
EK I
ETĠKET
(ġEKĠL KISA BĠR SÜRE SONRA YERĠNE KONULACAKTIR.)
Etiket yukarıdaki örnekler arasından seçilmelidir. Etiket paketin üzerine basılmamıĢ ve bunun yerine ayrı bir
etiket yerleĢtirilmiĢ ise, renkli olanı kullanılmalıdır. 'Siyah-beyaz' olanı kullanılacaksa, basım ve art alan etiketin
okunabilirliğini koruyacak herhangi bir renk olabilir. Etikette yer alacak bilgiler aĢağıdaki Ģekilde olmalıdır.
1- Cihazın enerji verim sınıfı Ek-IV'e uygun olarak belirlenecektir. Uygun harf ilgili ok iĢareti ile aynı hizaya
yazılacaktır.
2- UyumlaĢtırılmıĢ standartlardaki test yöntemlerine göre ölçülen lümen cinsinden ampulün ıĢık akıĢı,
3- UyumlaĢtırılmıĢ standartlardaki test yöntemlerine göre ölçülen watt cinsinden ampulün giriĢ gücü,
4- UyumlaĢtırılmıĢ standartlardaki test yöntemlerine göre ölçülen saat cinsinden ampulün beyan edilen
ortalama ömrü, pakette ampulün ömrü ile ilgili hiçbir bilgiye yer verilmemiĢse bu durum belirtilmeyebilir.
Yukarıdaki II, III ve IV. Maddelerde belirtilen bilgi, ampulün paketinin herhangi bir baĢka yerinde veriliyorsa,
etiketten veya onu taĢıyan kutudan çıkarılabilir. Bu durumda etiket aĢağıdaki örnekler arasından seçilmelidir.
(ġEKĠL KISA BĠR SÜRE SONRA YERĠNE KONULACAKTIR.)
AĢağıdaki örnek etiketin belirli yönlerini belirtir.
(ġEKĠL KISA BĠR SÜRE SONRA YERĠNE KONULACAKTIR.)
Etiketin belirli bazı özellikleri aĢağıda gösterilmiĢtir.
Etiket, en az 5 mm kalınlığında siyah bir dıĢ çizgi içerisinde olmalıdır. Paketin etiketi ve siyah dıĢ çizgisini
alacak kadar geniĢ bir yüzü yoksa veya bunlar en büyük yüzün toplam alanından %50'sinden daha fazla yer
kaplıyorsa, etiketin ve dıĢ çizgini boyutları yukarıdaki koĢullar sağlanacak Ģekilde azaltılabilir. Ancak her
halükarda, etiketin boyutları standart büyüklüğünün (boyca) %40'ından daha fazla azaltılamaz. Paket bu Ģekilde
boyutları azaltılmıĢ bir etiketi alamayacak kadar küçük ise etiket, ampule veya pakete iliĢtirilmelidir. Ancak, tam
ölçekli bir etiket ampul ile birlikte sergileniyorsa (örneğin ampulün sergilendiği rafa iliĢtirilmiĢ ise) etiket
verilmeyebilir.
Kullanılan Renkler;
CMYK: Cyan (yeĢilimsi mavi), magenta (morumsu kırmızı), sarı, siyah.
Örnek: 07X0: %0 cyan, %70 magenta, %100 sarı, %0 siyah.
Ok iĢaretleri: - A: X0X0,
- B: 70X0,
- C: 30X0,
- D: 00X0,
- E: 03X0,
- F: 07X0,
- G: 0XX0,
Çerçeve rengi X070 olacaktır.
Tüm yazılar siyahtır. Zemin beyazdır.
EK II
FĠġ
FiĢ etiket için belirtilen bilgileri içermelidir.
EK-III
POSTA ĠLE SĠPARĠġ VE DĠĞER MESAFELĠ SATIġ YÖNTEMLERĠ
Bu tebliğle belirtilen posta ile sipariĢ katalogları ve diğer basılı ve/veya elektronik iletiĢimlerde aĢağıda
belirtilen bilgiler yine aĢağıda belirtilen sıraya göre yazılacaktır:
1- Enerji verim sınıfı. Enerji verim sınıfı, A'dan (çok verimli) G'ye (az
verimli) kadar harflerden oluĢan bir ölçekte gösterilir. Bu bilgi bir tablo
içinde verilecekse, ölçeğin A'dan (çok verimli) G'ye (az verimli) olduğunun
açıkça gösterildiği baĢka yöntemlerle de ifade edilebilir.
2- Ampulün ıĢık akısı,
3- GiriĢ gücü,
4- Ampulün ortalama ömrü (Katalogda ampulün ömrü ile ilgili hiçbir bilgiye
yer verilmemiĢse, bu durum belirtilmeyebilir).
EK-IV
ENERJĠ VERĠMLĠLĠK SINIFI
1. Bir aletin enerji verimlilik sınıfı aĢağıdaki Ģekilde belirlenmelidir:
AĢağıdaki koĢullar sağlanıyorsa ampuller sınıf A olarak sınıflandırılmalıdır:
- Entegre balansı olmayan flüoresan ampuller
(ġehir Ģebekesine bağlanmak için bir balans ve/veya baĢka türlü bir tertibat istemeyenler)
(FORMÜL KISA BĠR SÜRE SONRA YERĠNE KONULACAKTIR.)
- Diğer ampuller
(FORMÜL KISA BĠR SÜRE SONRA YERĠNE KONULACAKTIR.)
Burada (Çap) ampulün lümen çıktısıdır.
Burada W ampulün watt cinsinden giriĢ gücüdür.
Bir ampul A sınıfı olarak sınıflandırılmıĢsa, bir referans watt değeri wR aĢağıdaki Ģekilde hesaplanmalıdır:
(Çap) > 34 lümen olduğunda WR= 0,88()(Çap) + 0,049(Çap)
(Çap)
