Yeni Türk Ticaret Kanunu ve Geliştirme Önerileri 2

Sevgili KOBİTEK Okurları Merhaba;

Türkiye Cumhuriyetinin jet hızlı yeni kanunlarından bir tanesi de 6102 sy Yeni Türk Ticaret Kanunudur. 2005’den 2011 yılına kadar kuluçka dönemi geçiren ve 2011’de yasalaşan kanun bir yıllık nadasa alınma ile özümsenmesi istenmiştir. Fakat nadas sırasında verimin alınması için gerekli çalışmalar ilgili tam ve yarı resmi kurumlarca bir türlü bitirilememiştir. Sık görülen birinci uygulama olarak Başbakanın talimatı ile jet hızıyla bir şeyler yapılmaya çalışılmıştır.

Geçmişten dilimize pelesenk olan “Doğan görünümlü Şahin” deyimine uygun bir şekilde yeni kanun, bazı grupların üstün çalışmaları sonucunda diğer kanunlara aykırı hükümler içeren yeni bir uygulama şekline gelmiştir.
Kanunun kendi mecrasında ticari hayatı düzenlemesi ve gelecek yıllara uygun bir alt yapı sağlaması beklenmekte idi. Lakin kanun uygulama bakımından çok sık şekilde değişime uğratılmaya ve asli vazifesini yapamayacak hale getirilmeye çalışılmaktadır. Bunda da kısmen başarılı olunarak kanunun uygulamaya geçmeden kadük kalmasına sebep olunmuştur.

Kanunu uygulamam bakımından işletmeciler, müşavirleri, avukatları ve devlet ile yargı kesimi arasındaki dağılımda meydana gelen ani değişimler, kanununun miller nazarında itibarını zedelemektedir. Kanununun resmi uygulayıcısı olan devlet kurumları, kanunun özünde açık ve net olarak belirtilen ayrıca 3568 sy mesleki kanun ile de gayet net olan yetki ve görevleri, sebebi net anlaşılmayan bir şekilde kapsam dışı bırakarak yeni bir öneri ile sistem dışına itmişlerdir.

Dünyada iyi uygulamalar olarak adlandırılan çalışmalara bakıldığında, sistemin en verimli çalışmasına yönelik yapılan uygulamalar karşılaştırılarak kendi bünyenize adapte edilmeye çalışılır. Bizde herhalde başka dünyadan örnek alan bazı kanun koyucular beklide farkında olmayarak en iyi uygulanamazları oluşturma gayreti içine girmişlerdir.
Şeffaflık, hesap verilebilirlik ve raporlama amaçlı olarak mimari yapısı oluşturulan Yeni Türk Ticaret Kanunu, hesabı kimin vereceği belli olmayan, vergi amaçlı muhasebe ile meslek mensupları arasında hem ayrım hem de meslek mensubu olmayanlara kıyak yapılması ile içinden çıkılamayan bir hale getirilmiştir.

Kamudaki tecrübelerimde “katar yolda dizilir” uygulaması vardı ve uygulamaya çoğu bakımdan doğru idi. Çünkü çıkış amacı net ve rota belirgin idi. Şimdi “katar yolda dizilemez, yolda bozulur” şiarı ile devrim niteliğinde yeni bir uygulama yapılmıştır.

3568 sy kanun ile denetim çalışmalarını yapacak 80.000 SMMM ve 4000 YMM net olarak belirtilmişken, önce YMM ve sonra bakanlığın belirlediği denetçilere yönelik sınavsız unvan verilmesi ile kanun mantığına ters bir uygulamaya gidilmiştir. Artan tepkiler ile bakanlık denetçileri kısmı iptal edilmiş ve YMM ile SM ve SMMM ünvanlı 10 yıllık tecrübeli meslek mensuplarına önce sınavsız sonra ise eğitim ve sınav uygulaması getirilmiştir. Ve bu uygulamaların değişim zamanı 10 günlük süreyi kapsamaktadır.

Bu şekilde hem kanun hemde meslek mensuplarının itibarlarında ciddi zedelenme meydana gelmiştir.Şu anda ise net olarak değişimin yönü ve hızı belli değildir.

Finansal raporlamanın esas alındığı Yeni TTK’ya gece yarısı operasyonu ile raporlamadan vazgeçilmesi, eskiye yönelik vergi amaçlı muhasebe tutulmaya devam edilmesi ile şirketlerin gelecekte rekabet açısından (üzülerek) geri kalmalarına yol açacak uygulama ile ne yapılmak istendiği net olarak anlaşılamamaktadır.

Kanun devleti olmanın temel koşullarından birisi kaliteli kanun yapmak ve onu topluma kabul ettirebilmektir. İki ay içinde 44 maddesi değişen ve önemli bazı uygulamaları bertaraf edilmeye çalışılan kanunun her kesim nazarında itibarı zedelenmiştir. Bunun tedavi edecek yol ise ikincil mevzuat ile gerekli düzenlemelerin yapılması ve toplumun tüm kesimlerine bunun net olarak ifade edilmesidir.İptal edilen değişiklik ile yeni müktesap haklar doğurma gayreti içindeki yasa koyucu ve temsilcilerin verdikleri zarar daha da arttırılmamalıdır.

Bu yazıda özellikle gündelik madde değişimlerine odaklanılmamıştır. Bütünlük açısından kanunun genel kritiği yapılmaya ve yapıcı tavsiyeler getirilmesine çalışılmıştır. Devletin tüm kesimlerinin bir bütünün parçası olduğunu unutmamaları temennisi ile sözlerimi Seyrani’nin dörtlüğü ile tamamlıyorum.

Edelim nazm ile hoş bir nasihat
Dinlesin talib-i erkan olanlar
Sözümüz cahile sıklet vermek değildir.
Anlar dilimizden arif olanlar.
Kayseri Develili Aşık SEYRANİ (1800-1866)

Sevgili KOBİTEK okurları TTK’nın gelişmesi, kanun devleti olma yolunda ilerlememiz ve yaklaşan Ramazanın sıhhat ve afiyetler getirmesi temennisi ile…