Klasik yöneticiden e-yöneticiye

Yeni ekonomi ile birlikte gelen elektronik dönüşüm, sadece iş süreçlerinde radikal bir değişimi değil, o süreçleri yönetenlerin de değişimini zorunlu kılmakta. Bu yalnızca yeni kuşak bir girişimci ve yönetici profili ortaya koymuyor, varolan yöneticilerin de bu anlamda yeniden yapılanarak e-iş süreçlerini yönetebilme yetisini kazanmasını da gerekli kılıyor.

E-yöneticiye geçiş sürecinde yöneticinin sahip olması gereken özellikleri, bu konuda profesyonel çalışmalar yapan uzmanlar 8 başlıkta özetliyorlar. Normal olarak tüm yöneticilerde olması gereken bu özellikler, e-ticaret ve e-iş dönüşümüne uygun olarak yeniden tanımlanıyor. Şimdi bir e-yönetici de olması gereken bu özellikleri başlıklarla görelim.

Şeffaflık

Internet yapısı gereği açık bir bilgi ağıdır. E-ticaret ve diğer tüm elektronik süreçler Internet´in getirdiği yeni ve teknolojik unsurlar olduğuna göre, onu yönetenlerin de Internet´in bu yapısına ve doğasına aykırı davranması düşünülemez. Başarıya ulaşmayı gerçekten isteyen bir e-yönetici, firmasıyla ilgili tüm tedarikçi, ortakları, müşteri ve personeline, firmayla ilgili bilgileri, verileri hiç sakınmadan ve zamanında ulaştırabilen bir yöneticidir.

Disiplin

Internet´in getirdiği şeffaflık sanılmasın ki disiplin ve kontrol mekanizmasını sekteye uğratsın. Hayır. Tam tersi, açıklığın getirdiği hareket genişliğiyle, e-yönetici açısından daha net gözlemlenebilen, her ayrıntıyı önemseyen, baskıcı olmayan ama dizginleri sıkı tutup hükmeden bir disiplin anlayışı ön plana çıkmalıdır.

Hızlılık

Her şeyden önemlisi bu kriter belki de. Internet´in yaşamımıza kattığı en önemli faktör, uzakları yakın eden bu hız faktörü. Saniyesinde ulaşan postalar, mesajlar, finansal değişimler, fon transferleri, bilginin anında paylaşımı vs. gibi. Özellikle karar süreçlerinde kırbaç etkisi yapmıştır bu durum. Karar için klasik bürokrasi engellerinde zaman kaybeden firmalar, etkin e-dönüşüm projeleri ile çalışan rakip firmalar karşında ağır yenilgiler almıştır bu süreçte. En basitinden, kurumsal web sitelerinde hıza ve yenilenmeye önem veren yöneticiler, sıradan kararları alırken bile firma bürokrasisinde boğulan firmalara üstünlük sağlamakla kalmamış, Internet odaklı bir yönetim anlayışı ile firma iç verimliliğinde devrim yaratmıştır.

İşbilen bir ekip

Internet iş yaşamına doğrudan yaptığı etkilerden birisi de, iş süreci ve organizasyonunu daha az sayıda ama uzman çalışana bırakabilmesidir. Ekibin, birbirine uyumsuz ya da kalabalık organizasyonlara sahip olmasından kurtulup, daha küçük, ofisleşen ama etkili ve vurucu ekiplere dönüşmesinin sürecidir bu. Burada önemli olan, ekip elemanlarının belli konularda uzmanlaşmış bireylerden oluşmasıdır. E-yöneticinin amacı da, bu uzman ve nitelikli elemanları bulmak ve onları bir hedef doğrultusunda örgütleyip eşgüdümlemek olmalı elbette. Diğer yandan Internet´in getirdiği bu iş dönüşümünü personel sayısını azaltan yani istihdamı düşüren bir olgu olarak da algılamamalı. Çünkü bu dönüşüm, sıradan personeli profesyonelleşmeye teşvik etmekte, hatta dahası yeni iş tanımlarını, yeni meslek kapılarını da açmaktadır. Internet sayesinde, web yazılımcısı, web uzmanı, içerik yönetmeni, e-iş uzmanı, bilgi işlemci vs. gibi yeni iş tanımları ve meslekleri de buna örnek verebiliriz.

Bütüncül işbirliği

Firma içi işbirliği geleneksel bir kavramdır ve böyle bir işbirliğinin yokluğu da firmanın yokluğudur bu anlamda. Oysa Internet ve e-dönüşüm, işbirliği kavramını genişletmiş, firmayla ilişkisi olan her öğeyi kapsamına alan bütüncül bir yapıya kavuşmuştur. Artık işbirliği sadece firmanın iç konusu değildir. Müşteriler, tedarikçiler, iş ve çözüm ortakları, bu işbirliğinin hedefleridir. Internet odaklı tüm uygulamalar, bu sınırsız işbirliğini zorunlu kılmaktadır. E-yöneticinin bu bütüncül işbirliğini sağlamak için çalışması gerekmektedir.

Etkili iletişim

İletişim diyince aklımıza hemen, herkesle, her şekilde iletişim gelmesin. Bilişim ve iletişim devrimi zaten her türlü sistemiyle (cep, faks, Internet, e-mail vs) birbirimizle iletişimimizi sağlıyor. Etkin iletişim bundan daha farklı bir konu. Normal iletişimin getirdiği karmaşa ve gereksiz bilgilerin ayıklanması ve önemli olan bilgilerin seçilip değerlendirilmesi burada yatan konu. İletişimin yarattığı bilgi ve veri bombardımanından, gerekli olan veriyi bulmak ve paylaşmak olarak da söyleyebiliriz bunu.

Müşteriye odaklanma

Internet, iş yaşamında firmalara öncelikle dışarıya bakmalarını sağlayan bir pencere oldu. Daha doğrusu, yönetici kadrosunun kafalarını kaldırıp, üretim sürecine odaklanmasından kurtarıp, dışarıya yani müşteriye yönelmesini sağladı. Artık üretim, üretim merkezinde değil, müşteri ilişkileri sonucu öğrenilen "müşteri ihtiyacı" olgusunda başlıyor. Internet sonsuz görüş açısı veren bir pencere olduğuna göre, müşteriye ulaşmak sorun olmaktan çıkıyor, dahası müşterinin istekleri doğrudan üretime yönlendirilebiliyor. Müşteriye odaklanan bir e-yöneticinin başarısını perçinleyen de bu süreç dönüşümü elbette.

Tecrübe

Sadece Internet´te gezinip, e-mail gönderip almak değil, e-iş dönüşümün tüm parçaları konusunda, kullanılan yazılımlar, programlar hakkında bilgi sahibi olmak ve kullanarak deneyim kazanma sonucu bir yönetici sınıfının oluşmasıdır burada önemli olan. Bu deneyim oluşturulduktan sonra, e-iş için gereken bilgi sermayesi ve yönetimi etkinliği devamlılık kazanacaktır.

Görüldüğü üzere e-dönüşüm sadece iş, üretim, pazarlama süreçleri üzerinden ve bir takım yazılım, program ve açık ağlar yardımıyla olmuyor. Asıl bunları yönlendirecek, hedefe ulaştıracak, bilgi kullanımı, düzeyi ve açıklığı olan yeni yönetici profilleri oluşması gerekiyor. Böyle bir e-yönetici sınıfı, e-iş süreçlerinin "esiri" değil, onları kolaylıkla yönlendiren ve çekip çeviren bir yönetim erkinin oluşmasını da sağlayacak.