Ekonomik - Hukuki Yönleri ile İflas Erteleme -2 Şirket bilançoları ve borca batıklık

Sevgili KOBİTEK OKURLARI 
Şirketlerin kriz ve zor zamanları için hukuk düzenleyicisi tarafından konulan iflas erteleme ve düzenlemelerine ilişkin ikinci yazımda, şirketin mali yönleri ve iyileştirme projelerine değineceğim. İflas erteleme taleplerinin son zamanlarda artan hızda çoğalması ile karşımıza birbirinden farklı sonuçları doğuran haberler ortaya çıkmaktadır. Bunların bazılarında ilgili Asliye Ticaret Mahkemelerinin gelen talepleri kabul ve red etmelerinin kamuoyu tarafından yanlış algılanmalara sebep olmasıdır. 

İflas erteleme talepleri önceki yazımda belirttiğim gibi, İİK 179 ve Yeni TTK 376-377 md belirtilen yöntemlere göre yapılmaktadır. Burada da belirtildiği gibi mali durumun borca batıklığı yani iflas tehlikesinin mevcut olup olmadığının tespiti çok önemlidir. Bu tespit ile iflas ertelemesi talep edecek olan şirketin ticari hayata devam etmesine yönelik olarak finansal proje hazırlaması gerekmektedir. Bu proje ile şirket mevcut borç yönetimi için en fazla iki yıl ek süre kazanacaktır. Bu süre içinde belirtilen adımları atması ve borcunu ödeyebilir hale gelmesi gereklidir. 

Şirketlerin ticari hayatının önemli olan bu adım gerekli özen gösterilmeyerek ve nedenleri yeterli bilgi ve belge ile açıklanamayan projelendirmeler ile yürütülmeye çalışılmaktadır. Bunun sonucu olarak ya ilk incelemede yada proje devam ederken sorunların ortaya çıkması ile mahkeme kararı ile iflas edilmesine yol açmaktadır. 

Anonim Şirketin mali durumun bozulması yada borca batıklık durumunun belirlenmesindeki temel kriterler eski TTK da aşağıdaki gibidir;

• Son yıllık bilançoda şirket esas sermayesinin _’sinin karşılıksız kaldığının saptanması,
• YK tarafından hazırlanan ara bilançoda şirket esas sermayesinin 2/3’ünün karşılıksız kaldığının saptanması ve
• Şirket aktifinin şirket alacaklılarının alacaklarının karşılanmasında yetersiz kalmasıdır.
• Bilançonun 2/3 oranında esas sermaye kaybı mevcutsa, GK ya “sermayenin tamamlanması” önlemini ya da “kalan 1/3 sermayeyle yetinilmesi” önlemini almak zorundadır. Yani alınacak önlemler tamamlama veya kalan sermayeyle yetinme ile sınırlandırılmış bulunmaktadır.

Şirketin mali durumun bozulması ya da borca batıklık durumunun belirlenmesindeki temel kriterler Yeni TTK da aşağıdaki gibidir;

• 376’ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkralarına göre son yıllık bilançodan, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısının (1/2) zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşılırsa, YK, GK’yı hemen toplantıya çağırır ve bu GK’ya uygun gördüğü iyileştirici önlemleri sunar. 
• Son yıl bilançosuna göre, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin (2/3) zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde, derhal toplantıya çağrılan GK, sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar vermediği takdirde şirket kendiliğinden sona erer.

Yeni TTK’nın mantığında ise Şirket yukarıda bahsedilen iki duruma uygun önlemleri lamka ve gerekli düzeltmeleri yapmak ile sorumludur. Yapmadığı takdirde ise şirket sona erer. Bunu yaparken ise Yeni TTK değişikliği ile 6335 / 3 – 16 md özetle; borca batıklık şüphesi var ise  YK, aktiflerinin işletmenin devamına göre muhtemel satış fiyatları üzerinden bir ara bilançosu hazırlanır. Bilanço ile aktiflerin, şirket borçlarını ödemeye yetmediği anlaşılması ile YK, şirket merkezinin bulunduğu asliye ticaret mahkemesine bildirim yaparak şirketin iflasını ister. 

Bu durumda şirketin direkt iflası yerine mevcut finansman açığını kapatabileceğini göstererek borca batıklık durumunu ortadan kaldırabildiğine yönelik beyanlar ile YK tarafından iflasın isteneceği mahkemece görevlendirilen bilirkişi heyetince kabul edilmesi ile iflas erteleme kabul edilir.  Aksi durumda ise iflas bildirimi olarak kabul olunur.

İflas erteleme kabul edildiği zaman mahkeme tarafından görevlendirilen Kayyum heyetinin takip etmesi ile periyodik ( 2ay) raporlar ile izlenme yapılır. 

Limited şirketin iflas ertelemesi durumunda ise Yeni TTK 625 /1 h md ile vazgeçilemeyen yetki ve görevler ile müdürler kurulu ya da müdür tarafından mahkemeye bildirim yapılır. Ltd şirketler için yer almayan hususlarda A.Ş şirketlere uygulanan hükümler uygulanır. 

Yeni TTK’nın Yenilikleri

Yeni TTK 376 md, son yıllık bilançonun sermaye ve kanuni yedek akçeler toplamının 2/3’nün zarar sebebiyle karşılığının kalmadığında olağanüstü toplantı ile Genel Kurul, sermayenin kalan 1/3 ile devama ya da eksik kısmın tamamlanmasına karar vermelidir. Bunu yapmadığında şirket kendiliğinden sona erer. Risk komitesinin erken teşhisine göre YK daha önceden tedbir amaçlı olarak yukarıdaki adımları atabilir. 

Yeni TTK fark olarak eksik kalan sermayenin tamamlanmasına yönelik tedbirleri ele almasıdır. Tamamlama için oybirliği ile karar alınmış ise pay sahipleri bilanço açığını kapatacak sermaye ilavesini yapmak zorundadır. Bu şirketin borçlanması veya sermaye artışı olarak değerlendirilmez. 
Sevgili KOBİTEK Okurları, bu yazıda iflas erteleme konusunun önemli unsuru olan Borca Batıklı durumu ve bunun mali-hukuki sonuçlarından bahsettim. Şirketlerin iflas erteleme talepleri için hazırlamada ciddi gayret göstermeleri gereken mali rehabilitasyon projesinin temel unsurları ile açıklanmasıyla yazımı tamamlamış oldum. 

Konu ile ilgili gelecek yazımda mali rehabilitasyon yada iyileştirme projelerinin muhasebe ve finans yönünden incelemesini yapmak üzere.

Şirket hayatında olumsuz şartlara karşı önceden tedbir alınmasına yönelik çalışmaların uğranılacak toplam zararı azaltabileceği ve ileriye dönük faydalar sağlayacağını unutmamızı hatırlatarak, sağlık, mutluk ve başarılar dilerim.