Daha Verimli ve Problemsiz Üretime Doğru: MES

Üretim Neden Takip Edilmeli ?

Pazarlama ve satışın getirdiği siparişler, ki bu bir “ara sonuç” oluyor, planlı ve problemsiz, verimli bir üretim ve sevkiyat ile taçlandırılmalı ki yeni siparişler alınabilsin ve döngü devam etsin.

Basit olarak görselleştirir isek:

Üretim iki türlü takip edilebilir.

Bunlardan ilki primitif MANUEL TAKİP.

Çizelge, şablon ve doküman ile tek tek veri girişi sağlanarak üretim bilgisi ve raporlar sağlar.

Diğeri ERP sistemi altında yazılım olarak çalışan, üretim hat ve makinelerinin IoT (nesnelerin interneti) bluetooth veya kablo ile sisteme bağlı, anlık veri taşıyan ve UX bir arayüz (kullanıcı ekranı) ile anlık üretim durumuna ulaşılabilen MES (Manufacturing Execution Systems-Üretim Yönetim Sistemi) sistemdir.

Yurtdışı menşeili SAP, Oracle gibi yazılımlarla bu sağlanır. Sistem nefes alan canlı gibidir, tüm işletmeyi sararak anlık veri ve takip sağlar.

Türk yazılım firmalarının da son yıllarda büyük atılımlar yaparak markalaştığını, kurumlara özel yazılımlar geliştirdiğini, hatta yazılımları ve hizmeti yurtdışına ihraç ettiğini göz ardı edemeyiz. Yerli firmalar daha makul maliyet rakamları ile bu hizmetleri sağlıyor.

Üretim süreçlerini A dan Z ye anlık belgeleyen, MES nedir, incelemek gerekir:

Üretim Yönetim Sistemi (MES)

Gerçek zamanlı üretim izleme sistemi MES, ne faydalar sağlar?

• MES ile hatalı üretimin devam edip, zaman ve para kaybedilmesi engellenir
• Kapasite planlaması daha hızlı ve güvenilir olarak yapılabilir:
• Hammadde ve malzeme yönetiminde kritik stok takibi kolay yapılır ve sayımlar azalır hatta depo ve hammadde girişleri entegre olduğu için barkod /karekod ile depo adreslemesi kullanarak anlık sayım alınabilir.
• Kalite yönetimi açısından hızlı raporlara ulaşılır
• Ekipman bakım ve desteği kolay takip edilir.IoT ile bağlanabilen makineler üretici tarafından online güncelleme ve debug/set up (hata ayıklama ve düzeltme) işlemine tabi tutulabilir.

Manuel eski usul bir sistemde bunlar geç sağlanır veya hiç sağlanamaz. MES ‘i basit olarak görselleştirir isek şöyle bir şekil çıkacaktır:

Karanlık Fabrikalar Ne Vaad Ediyor?

Karanlık fabrikalar ve mekanizasyondan daha önceki yazımda bahsetmiştim. Üretim takibi MES aslında bir “Karanlık Fabrika” parçasıdır (esprili bir şekilde endüstri 3.5 diyelim), ve hala insan faktörü içerebilir. MES; Verimlik artışı, Kalite Kontrol, Maliyet azaltma ve Müşteri Memnuniyetinin aynı anda sağlanabileceği bir yapıdır.

İnsan unsurunun bolca kullanıldığı, hatta insan üzerine kurulu tüm kalite ve süreç iyileştirme metotları olan: Kaizen, kanban, jit, jidoka, 3mu, puko ve döf toplu halde ve entegre olarak MES çatısı altında var olmakta, yönetim/izleme terminalinde insanlar tarafından kullanılabilir bilgiye dönüştürülmektedir. Ancak tam entegre otomasyon endüstri 4.0 ‘da yazılım ve takip sistemi çerçevesinde bunlara gerek bile duyulmamakta, veri, rapor ve alınacak aksiyonlar yapay zeka ve yazılımla sağlanmaktadır.

Endüstri 4.0 insansızdır.

İnsan unsuru ve hatası Toplam Kalite Yönetimi kapsamında her departman ve her süreç açısından ele alındığında az insan veya insansız fabrika ve işletmelerde TKY artık sadece yazılım ve uygulamadan ibaret olabilecektir.

İnsan faktöründeki hata payları, insan kökenli üretim aksamaları, eğitim giderleri, ulaşım ve yemek giderleri büyük çapta düşüş sağlayacaktır. Türkiye’de genel olarak maliyetlerin %80 ini hammadde ve personel giderlerinin oluşturduğu düşünülür ise, işletmelerde karlılık muazzam boyutlara ulaşabilecektir.

Dikkat edilmesi gereken ise, ilk yatırım maliyetlerinin kendini amorti etme süresi ve bunun karlılıkla mukayesesidir.

Özetle, yatırım faaliyetlerinde bir makine ekipman alırken IoT altyapısı veya bir dongle ile ağa bağlanabilme yetisi olan makine ve ekipmanı tercih etmekte ileriye dönük fayda vardır.