Aile şirketleri %50 büyüyebilecek

Deloitte Türkiye’nin gerçekleştirdiği Aile Şirketleri Araştırması 2010’un sonuçları “Rotasını başarıya çevirenler” başlığı ile yayınlandı. Araştırmaya göre, aile şirketlerinin çoğunluğu doğru stratejiler ile %50’den fazla büyüyebileceklerini düşünmekte. Ancak ankete katılan aile şirketleri yöneticileri büyümek ve rekabet gücünü artırmak için uyguladıkları stratejilerle bekledikleri performansı elde etmekte zorlandıklarını belirtmekteler. Aile şirketleri kısa vadede yetenekli insan kaynaklarını istihdam etmekte ve finans kaynaklarına ulaşmakta güçlük çekiyorlar. Uzun vadede ise büyümenin devamlılığını sağlamak ve zorlu rekabet koşulları aile şirketlerinin önündeki en önemli sorunların başında geliyor.

Deloitte Türkiye tarafından hazırlanan “Rotasını başarıya çevirenler: Aile Şirketleri Araştırması 2010” raporu, Türkiye ekonomisine yön veren aile şirketleri yöneticilerinin değerlendirmelerini içeriyor. Araştırma raporu, yöneticilerin şirketlerine bakış açılarını, ileriye dönük hedeflerini, şirket profillerini ve büyüme stratejilerini ortaya koyuyor.

Aile şirketi yöneticileri büyüme potansiyeline inanıyor, insana ve üretime yatırıma odaklanıyor

Deloitte Türkiye Aile Şirketleri Araştırması 2010’a katılan aile şirketi yöneticilerinin büyük çoğunluğu, şirket değerinin bugünkünden çok daha yüksek olabileceğine inanıyor.

Deloitte Türkiye Aile Şirketleri Hizmetleri Lideri ve Ortak Selçuk Ürkmez, ankete katılanların %42’sinin, iki katı aşan bir değer artışını olası gördüklerini söyledi ve “Bu öngörü, iyimserlikten ziyade, azim ve kararlılık işaretidir. Öte yandan çalışmamız, Aile Şirketlerinin rekabetçi olabilmek için büyük bir çoğunlukla yönetim becerileri geliştirme, ürün yenileme ve yatırımların daha verimli kullanılması gibi stratejik önemi yüksek konulara odaklandıklarını orta koyuyor. Gözlemlediğimiz bir başka önemli nokta ise, Aile Şirketlerini bugüne getiren karakteristik özelliklerine ek olarak başarılı büyüme için gerekli olan doğru stratejilerin seçilmesinin de önem taşıdığıdır” şeklinde konuştu.

Ürkmez, araştırma sonuçlarını aile şirketleri yöneticilerinin zorlandığı bazı gerçeklerin de varlığını açıkça ortaya koyduğunu söyleyerek, kısa ve uzun vadede geliştirecek alanları ise, yetenekli iş gücünü bulmak ve elde tutmak, büyümenin devamlılığını sağlamak ve rekabetle başa çıkmak olarak nitelendirdi.

Sürdürülebilir büyüme, aile ile şirket arasındaki denge kurabilmekle mümkün oluyor

Deloitte Türkiye Aile Şirketleri Hizmetleri Lideri ve Ortak Selçuk Ürkmez, dünyada ve Türkiye’de bazı aile şirketlerinin, girişimcilik vizyonu ve yoğun çalışmaların da etkisiyle kendi ülkelerinin ekonomilerine yön veren devler haline gelebildiklerine, ancak uzun vadede büyümenin ve finansal başarının sürdürülebilirliği konusunun sorun oluşturabileceğine dikkat çekti.

Ürkmez, şunları söyledi: “Aile işletmelerinde kontrolün büyük bir çoğunluğu aile üyelerinde bulunuyor. Piyasalardaki rekabetin sürekli arttığı ve krizin etkilerinin henüz tam olarak atlatılamadığı bir ekonomide, aile üyelerini aynı hedef doğrultusunda bir arada tutmak her zaman mümkün olmuyor. Her ne kadar aile şirketlerinin yarısına yakınında yönetim ikinci kuşağa geçmiş olsa da araştırma, aile şirketlerinin sadece %15’inde yönetimin üçüncü ve sonraki kuşaklara geçebildiğini gösteriyor.”

Selçuk Ürkmez şöyle devam etti: “Sonuç olarak söyleyebiliriz ki, aile şirketlerinin sürdürülebilir büyümeyi ve başarıyı yakalayabilmeleri için doğru ve değer yaratan stratejileri belirlemeleri, ortak bir vizyon oluşturmaları, çıkar çatışması yönetimi yapmaları, ardıl planlaması oluşturmaları, aile dışı üyelerle işbirliği yapmaları, hissedarları doğru yönetebilmeleri ve aile ile şirket yönetimi arasındaki dengeyi korumaları gerekiyor.”

Aile şirketi yöneticilerine sürdürülebilir başarı testi

Deloitte Türkiye Aile Şirketleri Araştırması 2010 içeriğinde, aile şirketi yöneticilerine sürdürülebilir başarı konusunda küçük bir de test sunuluyor. 6 kritik soru içeren testin sonucunda, “bu sorulardan en az bir tanesinin cevabı “Hayır” ise, işiniz gelecek dönemde ciddi bir risk ile karşı karşıya kalabilecektir” uyarısında bulunuluyor. Testin soruları şöyle sıralanıyor:

Yatırımlarınızın son 3 yıllık geri dönüş oranını biliyor musunuz?
Şirketinizin değerini arttıracak stratejinizi biliyor musunuz?
Yönetici kadronuzun şirketinizin değerini arttıracağına inandığınız stratejileri
uygulayabileceğine inanıyor musunuz?
Sizin doğrudan müdahaleniz olmadan şirketinizin başarı ile yoluna devam edebileceğine inanıyor musunuz?
Son 3 yılda şirketiniz Pazar büyüme hızının en az %10 üzerinde gerçekleşti mi?
Hangi müşterilerin Pazar değerinizi arttırdığını ve hangilerinin azalttığını biliyor musunuz?

Başarılı Aile Şirketleri için yol haritası

Deloitte Türkiye Aile Şirketleri Araştırması 2010 içeriğinde, başarılı aile şirketleri için özet bir yol haritasına da yer veriliyor. Yol haritası, şöyle şekilleniyor;

Testten ilginç satır başları

Aile şirketleri yöneticilerine, şirketlerinin değerini artırdığına inandıkları stratejileri ne kadar başarı ile uyguladıkları sorulduğunda, performansın arzu edilen düzeyde olmadığı görülüyor.

Aile şirketlerinin %71’i “yönetim ekibinin becerilerini geliştirmeyi önemli bir strateji olarak işaretlerken yalnızca %4’ü bu alandaki performanslarından memnun olduğunu belirtiyor. Aynı şekilde, aile şirketlerinin %55’i “ürün yeniliği”nin çok önemli bir stratejileri olduğunu belirtirken, yalnızca %15’i bu alandaki performansından memnun bulunuyor.

Bunlara paralel olarak, aile şirketlerinin gelişmeye açık diğer alanları “yatırımların daha verimli kullanılması” ve “teknolojiden daha çok yararlanmak” olarak öne çıkıyor.

Başarılı ve sürdürülebilir büyümeyi sağlayan firmalarda yetenek yönetimi ve yeteneklerin
gelişiminin sağlanması gittikçe önem kazanıyor. Deloitte araştırmasına katılan aile şirketleri
yöneticilerinin %71’i de şirketlerinin değerlerini artırmada yönetim ekibinin becerilerinin
geliştirmeyi en önemli strateji olarak belirtiyor. Her “ürün yeniliği” en fazla öne çıkan ikinci strateji olma özelliği taşıyor. Bunlara ilave olarak, araştırmaya katılan aile şirketlerinin hemen hemen yarısı yatırımların daha verimli kullanılmasını ve teknolojiden daha fazla yararlanılmasını şirket değerinin artmasında önemli stratejiler olarak belirtiyor.

İş hayatında ve şirketlerinde en çok neye değer verdikleri sorulan şirket sahiplerinin, %56 oranında şirketlerinin kendilerine sağladığı mücadele ve başarı ortamı olarak yanıt vermeleri, anketin çarpıcı bulgularından birini oluşturuyor.

Aile şirketleri yöneticileri için diğer motivasyon kaynakları da aileleri için yarattığı finansal gelecek (%18) ile onlar ve aileleri için sağladığı gelir (%14) olarak öne çıkıyor.

Bu bulgular, günümüz aile şirketleri yöneticilerinin temel motivasyonunun hep düşünüldüğü gibi gelecek kuşaklara geçecek bir efsane bırakma olmadığını gösteriyor. Artan satınalma ve birleşmeler ile, başarılı iş adamlarının başarılarını değerlendirme yolunda yeni alternatiflerin ortaya çıkmakta olduğunun gözardı edilmemesi gerekiyor.

Aile şirketlerinin karşılaştıkları zorlukları incelediğinde ise, kısa vadede “insan kaynakları
ve yetenek bulmak – işe almak/tutmak” öne çıkarken; uzun vadede “büyümenin devamlılığı’nı sağlamak açık ara farkla en sık belirtilen zorluk olma özelliği taşıyor.
Kısa vadede “rekabet”, “büyümenin devamlılığı” ve “yeni pazarlar” aile şirketlerini zorlarken, “kanun ve düzenlemelere uyum”, “Çin ile rekabet” gibi unsurlar ikinci planda kalıyor.

Araştırma ile ilgili raporun tamamına www.ailesirketleri.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.