Girişimcinin Riskleri

Bireyin girişimci olması için, mevcut durumuna kıyasla bir takım sonucu belirsiz faaliyette bulunması gerekmektedir. Önce müşterilerimiz tarafından ilgi göreceğini düşündüğümüz bir hizmet/ürün düşünüp, farklı pazar dinamiklerini hesaplayarak nice araştırmalar yapacağız. Uygun bir iş modeli ile işimizin en ufak ayrıntısına kadar tasarımını gerçekleştireceğiz, yeteri kadar finans bulacağız ve ardından yasal prosedürlerine yerine getirmekle işe başlayacağız. Buraya kadar ilerleyebilmiş isek, tüm tanımlı ve sonucu belli süreçleri aşmış ve bir iş kurmuş oluruz. Dikkat ettiyseniz, burada bahsedilen tek risk yatırımın karşılığı niteliğindeki finansal risktir. (Pazar araştırması sonucu, müşterilerin ürünümüze talep göstereceğini varsayıyorum)

Peki, girişimcinin aldığı riski sadece finansal risk olarak kabul etmek mümkün müdür? Aksine, bu durum başlangıç senaryolarının bereketli ve pembe tablosuna yakın gelecekte gölge düşmesine sebep olacaktır. Çünkü, girişimcinin (çoğunluğun yaptığı gibi)şimdiden hesaplamadığı ya da hesaplayamayacağı bir çok diğer risk faktörü bulunmaktadır. Bunları sosyal riskler, yönetim riskleri ve pazar riskleri olarak gruplandırmak yanlış olmayacaktır.

Her şeyden önce, girişimcilik dinamiti kafasına yerleşmiş bir bireyin bundan sonra boş durmasına imkan yoktur. Durmadan farklı fikirleri düşünüp, uygun iklimlerde test etmek; sonuçlarını değerlendirerek olumlu ya da olumsuz bir yatırım kararı vermek ile geçer günleri. Karar aşamasına gelebilmek için de çok çalışmak, araştırma yapmak, insanlarla konuşmak, rakipleri incelemek, farklılıkları teknik, mali ve yönetimsel açılardan değerlendirmek gerekmektedir. Bunun bireye ilk yansıması STRES olacaktır. Daha iş kurma sürecine bile girmediğimiz halde, çok yoğun mesailer harcayarak; kendimize, bizi bir daha asla yalnız bırakamayacak bir arkadaş ediniriz.

Çok çalışmak artık yerini stresle dolu çalışma zamanlarına bırakmıştır. Bu durumun devamı halinde ise; başka hiçbir dış faktöre ihtiyaç duymaksızın, ikinci arkadaşımız da kapıdan içeri girer. YALNIZLIK… Çevremizdeki insanlara daha az zaman ayırmanın bir sonucu olarak, gitgide yalnız kalırız. Sadece iş fikrimiz ve biz. Sosyal statümüze göre aile huzurunun da kaçması durumu söz konusu olabilir.

Bu denli bir çalışma ve koşturma sürecinin ardından, şansımız da varsa(ki o şansı da biz yaratıyor oluyoruz); olumlu bir tablo ile girişimcilik hayatına başlayabiliriz. Belki de şimdiye kadar anlatılan risklere değen bir yapı oluşur ve “başarının gelmesi için yapılması gerekliydi” diyerek geçmişte bırakırız. Ki ben, ne kadar iyi bir tablo olursa olsun, stresin son bulacağını hiç zannetmiyorum. Bir de sonuçsuzluk ya da olumsuz tablolarla karşılaşma durumlarını düşünelim. İşte bu aşamada, üçüncü riskimiz olan GÜVENSİZLİK boy göstermeye başlar. Güvensizlik halinde, toplam performansın düşeceği gerçeği de göz önüne alındığında; sürekli çalışan ama sonuç üretemeyen bir durumda bulabiliriz kendimizi. Artık işlerimiz yetişemez olmuştur, günler bizim açımızdan yetersizdir. Ancak Pazartesiden sonra Salı gelir ve maalesef Salı da sadece 24 saattir. Girişimci için bu risk, YETERLİ ZAMANIN OLMAMASI şeklinde tanımlanabilir. Bundan sonra toparlanmak ve mevcut durumumuzu daha iyi seviyelere taşımak her zamankinden daha zordur.

Buraya kadar olan risklere sosyal riskler demek yerinde olacaktır. Bunların dışında biraz da yönetimsel risklerden bahsetmekte yarar var. Birincisi girişimcinin çalışmaz ya da çalışamazsa para kazanamayacak olması durumudur. Bir kurumsal yapıda veya kamu kurumlarının herhangi birinde çalışıyor olsanız, çalışmanıza engel olacak şeyler başınıza geldiğinde ekstradan bir üzüntü duymanıza gerek olmayacaktır. Çünkü izinli olabilecek (ki çoğunlukla ücretli izinli), maaşınızı kaldığınız yerden kazanabileceksiniz. Sabah kapıdan çıkarken düşmeniz ve ayağınızın burkulması iyi bir örnek olabilir. Hemen bir sevk kağıdı alıp, hastanenin yolunu tutarsınız. Kurumunuzun temel işlevi kaldığı yerden devam edecektir. Kayıplar nispeten minimum seviyesinde olacaktır. Ancak girişimci olduğumuz senaryoda, aynı durumu düşünürsek; sonuçların bu şekilde olamayacağını biliriz. Siz çalışmadıkça, işiniz üretim gösteremeyecek ve işin yapısına göre kayıplar meydana gelecektir. Bu hikayeden çıkarılacak sonuç: Girişimcinin hasta olmaya bile hakkının olmadığıdır!

Bir de aslında olumlu olan, ama doğru yönetilmediğinde facia ile sonuçlanan bir gelişmeden söz etmeliyiz. Bu da işlerin çok çabuk büyümesidir ya da kontrolümüzün dışında yaşanan her büyüme bunun içinde yer alabilir. Bu konudaki örneklere yakın çevrenizde dahi rastlamanız mümkündür. Girişimci, işiyle ilgili her fonksiyonu ölçmeli, değerlendirmeli ve kontrol etmelidir. Aksi taktirde, iplerin elinizde olmadığı her maçı kaybedeceğinize emin olabilirsiniz.

Pazar riskleri kategorisine ise alışık olduğumuzdan çok fazla satıcı/tedarikçi ile muhatap olma durumu ile başlayabiliriz. Sadece çalışma arkadaşlarımız, ailemiz ve yakın dostlarımızla iletişim kurarak, içinde ticari herhangi bir nosyonun olmadığı bir ilişki bütünü yönetiyor iken; farklı algıların şekillendirdiği bambaşka bir iletişim dünyasında buluruz kendimizi. Tedarikçilere karşı sağlıklı bir satın alma, müşterilerimize karşı da doğru bir pazarlama politikası oluşturmak zordur.

Bir diğer risk ise ticari duruşu tam olarak gösteremeyip, hayır diyememe hastalığına yakalanmaktır. Başladığında önünün alınması zor olan bu durum, şirkete ihanet edercesine profesyonel biçimde çalışmayarak bila bedel iş yapma anlamı taşır. Daha çok toptancılar ve esnaf benzeri yapılarda ya da know-how ile sunduğumuz nitelikli danışmanlık işlerinde görülmektedir.

Son olarak, bir pazarlama yetersizliği olarak karşımıza çıkan müşterileri haberdar edememe sendromuna değinmeliyiz. Çok temel bir işletmecilik gerçekliğidir oysa. Müşteriler tarafından talep edilmeyen ürünlerin/hizmetlerin hiçbir ticari değeri yoktur. Müşterileri haberdar etmemek de bu durumu peşinen kabul etmek gibidir. Ürünün/hizmetin ne kadar fonksiyonel, rekabetçi ya da cazibeli olduğunun hiçbir anlamı kalmaz.

Dikkat! Dikkat! Nakit Akışı!

Tabii ki en önemlisini sona bırakıyorum her zamanki gibi. Öyle bir risk düşünün ki; başınıza geldiğinde, yukarıda anlatılanların hepsinin sırasıyla yaşanacağını bilin… Ölümcüldür… Yaşanılan problemi çözmek için; en baştan tasarlanması gereken bir finansal plana, yeniden kurulması gereken müşteri ilişkilerine ve kısa dönemdeki zararları kompanse edebilmek için de nakdi olarak ek işletme sermayesine ihtiyaç vardır. Risk analizi yapılması gereken konuların en başındadır.

Siz, siz olun; strese girin, yalnız kalın, dağınık çalışın ama nakit akışlarınıza dikkat edin…