Hero Organizasyon Yolculuğunda Yarı Mamul Deponun Süreç Yönetimi

Bir takım teknik direktörü gibi maça çıkmadan önce maçı yaşamanız gerekmektedir. Farklı olasılıklar açısından maçı yaşarsanız, olası risklere karşı önceden hazırlık yapma şansınız olacaktır. Hero organizasyon açısından zayıf halka durumu tam da budur! Zayıf halkalarınızı süreç yönetiminizde öngörebilirseniz, aksiyon almanız için zaman kazanmış olursunuz. Diğer durumda ise işiniz zor olabilir.

Öngörünün ve doğru analizin her şeyin başında olduğunu bilerek, çalışmalarınıza yön vermelisiniz. Peki, siz yarı mamul deponuzun zayıf halkanız olabileceğini hiç düşündünüz mü? Yarı mamul deponuza hâkimiyet seviyeniz, rekabet içerisindeki yerinizi ve başarınızı direkt olarak etkilemektedir.

Bana yarı mamul deponuzu inceleme ve analiz etme olanağı verin, size gününüzün ve geleceğinizin durumunu söyleyeyim.

Yarı Mamul Deponuzun Mevcut Durum Analizi

Hero organizasyon yolculuğunda yalın, tasarruflu ve planlı hareket etmenin yolu merkezi otoritenin güçlü olmasından geçmektedir. Terry Neil der ki, “Değişim, ancak içeriden açılabilen bir kapıdır.” Yeni Çağ’ a uyarlanabilmek ve çevik yapıda harekete edebilmek için değişimi başlatacağınız ilk yer yarı mamul depo olmalıdır.

Sistemsel olarak raporlarınızda hareketsiz stokları görmeniz ve not almanız doğaldır. Aklınıza hiç hareketsiz stokların kapladığı hacmi görmek geldi mi? Sahaya inmeden sadece raporlara bakarak yarı mamul depo sürecini başarılı şekilde yönetmeniz ve gerekli dersleri çıkarmanız mümkün değildir.

Yarı mamul deponuzu fiziksel olarak kontrol ettiğinizde, “Aslan yattığı yerden belli olur” atasözündeki gibi size ayna tutulmuş olacaktır. Hizmet vereceğiniz ürün için gerekli olan yarı mamul, doğru ve planlı şekilde yürütemediğiniz zaman şirketinizin ana kamburu olacaktır. Dikkat! Belki de yarı mamul deponuz çoktan ana kamburunuz oldu ve siz bunun farkında değilsiniz. Köprüden önce son çıkışta olabilirsiniz.

Yarı Mamul Deponuzun Ekip Yapılanması

Hero organizasyon yolculuğunda yarı mamul deponuzun organizasyon şemanızdaki yeri ve içeriği önem arz etmektedir. Yarı mamulden mamul hâline getiren organizasyonunuzun kurgulanması ve yapılanması da vizyonunuza ve misyonunuza uygun olmalıdır. Genellikle yarı mamul özelinde depo daha az önemsenen ve kolay görülen yanlış bir algı söz konusudur.

Çoğunlukla sabit olarak değerlendirilen yarı mamul depo, esasından dinamik bir sürece sahip olmalıdır. Burada sabit olan sizin fikrinizdir, yarı mamul depo değildir. Yarı mamul depo, geniş bir hacme sahip olan ve malzemelerin uzun süre beklediği bir yer olmamalıdır ve olamaz.

Daha önce yarı mamul tecrübesi olmayan ve bütünü göremeyen kişilerden yarı mamul sürecini yönetmesini beklememelisiniz. Ekibinizde kademeli değişiklik düşünüyorsanız, aday kişilerinizi mutlaka eğitim ve gelişimi programlarına tabi tutmalısınız. Vereceğiniz sorumluluklarda göstereceği başarılara göre yetkilendirme adımlarını gerçekleştirebilirsiniz. Burada dikkat edeceğiniz başarı seviyesi, rekabetin beklediği olmalıdır.

Yarı Mamul Depo Süreç Yönetimi

Yarı mamul depo özelinde ithal, yerli ve organizasyon içerisi olmak üzere 3 farklı yarı mamul girişi olabilmektedir.

Şekil 1: Yarı Mamul Malzeme Giriş Türleri

Kuracağınız iş akış şemasında dikkat etmeniz gereken kıstaslar şu şekildedir:

1. Nihai olarak yapacağınız final ürün kadar ithalat yapmalısınız.

2. Ürün ağacınızın %50 oranında ithalat yapıyorsanız ithal yük geldiğinde direkt üretime geçmelisiniz.

3. Yerli malzeme siparişinizi de ithal yük ile eş zamanlı olacak şekilde geçmelisiniz.

4. Organizasyon içerisinde herhangi bir yarı mamul işlemi yapıyorsanız eş zamanlı planlama gerçekleştirmelisiniz.

Şekil 2: Yarı Mamul Sipariş Sürecinin Yönetilmesi

Yarı mamul sipariş sürecini koordineli şekilde yürütebilmek, gereksiz stok maliyetinin önüne geçerek finansman açısından lehinize olacaktır. Finansal açıdan sağlıklı bir organizasyon yürütmek istiyorsanız, kalbinize yani yarı mamul deponuzdaki işleyişe iyi bakmalısınız.

Yarı mamul depoda malzemelerin uzun süre beklemesi aşağıdaki kritik risklere sebebiyet verebilir:

• Malzemeler depo koşullarına göre zarar görebilir ve kullanılamaz hâle gelir

• Tedarikçilerinizin raf ömürlerini dikkate almadıysanız çok ciddi zarara girebilirsiniz

• Ürün içerisinde kullanılan yarı mamul parçanın seviyesinin değişmesi durumunda rekabet içerisinde geri kalırsınız

• İşçilik maliyetinin artması sonucunda işçilik maliyeti / ürün maliyeti oranı artacağından ürünün satılma ihtimali azalır

Yarı Mamul ile Mamul Analizi

Yarı mamul özelinde dikkat etmemiz gereken en önemli ayrıntı, yarı mamul kutuya girmediği sürece anlam ifade etmeyecektir. Özellikle bazı malzemeler harici raf ürünü olmadığı için mamul hâline getirmediğinizde satılabilir özeliğini de kaybedecektir.

Genel olarak bir ürünün yarı mamul özelinde kapladığı hacim, mamul hâlinin 5 katı olarak değerlendirilebilir. Genel olarak ürününüzün ana hacmini belirleyen en büyük malzeme içerisine diğer malzemeler yerleştirilmektedir.

Mamul Depoda Kaplanan Ürün Hacmi En Büyük Yarı Mamul Hacmi

Ancak yarı mamul depo özelinde ürün içerisinde yer alan tüm malzemeler hacim kapladığı için ciddi bir konu olarak karşınıza çıkmaktadır.

Yarı Mamul Depoda Kaplanan Hacim = Ürün İçerisinde Yer Alan Her Bir Malzemenin Hacminin Toplamı

Ürün içerisinde 8 farklı malzeme olduğunu dikkate alırsak yarı mamul depoda kaplanan hacim şu şekilde hesaplanır.

Yarı Mamul Depoda Kaplanan Hacim = V1 + V2 + V3 + V4 + V5 + V6 + V7 + V8

V1: 1 numaralı malzemenin kapladığı hacim

V8: 8 numaralı malzemenin kapladığı hacim​Şekil 3: Aynı Ürün Özelinde Malzemelerin Yarı Mamul ve Mamul Depoda Kapladıkları Alan