Yayımlandığı R.Gazete Tarihi: 24/3/2002 Sayısı: 24705
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1- Bu Tebliğin amacı; enerji kullanımının en aza indirilmesini temin için, elektrik
enerjisi ile çalışan ev tipi buzdolapları, derin dondurucular, buzdolabı derin dondurucular ve bunların
bileşimlerinin enerji etiketlemesiyle ilgili kuralları ve performans standartlarını belirlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Tebliğ, akümülatör gibi başka enerji kaynaklarıyla çalışabilen cihazlar, emme
prensibiyle çalışan ev tipi soğutucu cihazlar ve sipariş usulü ile imal edilen cihazlar hariç olmak üzere,
elektrik enerjisiyle çalışan ev tipi buzdolaplarını, derin dondurucuları, buzdolabı derin dondurucuları
ve bunların bileşimlerini kapsar.
Dayanak
Madde3- Bu Tebliğ, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 14 ve 31 inci
maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) Genel Müdürlük: Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğünü,
c) İmalatçı: Bu Tebliğ kapsamındaki ürünleri imal eden veya bunlara adını, ticari markasını
veya ayırt edici işaretini koyarak kendini imalatçı olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi; imalatçının
Türkiye dışında olması halinde, imalatçının nam ve hesabına hareket etmek üzere üretici tarafından
yetkilendirilen temsilcisini; Türkiye’de bir yetkili temsilcisinin bulunmaması halinde ise ithalatçıyı
veya ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini
etkileyen gerçek veya tüzel kişiyi,
d) Satıcı: Kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere tüketiciye mal ve hizmet sunan,
toptancı/perakendeci veya bu Tebliğ kapsamına giren ürünleri satan, kiralayan, taksitli satışa sunan,
promosyoncu veya nihai kullanıcıya tedarik eden gerçek veya tüzel kişiyi,
e) İthalatçı: Bu Tebliğ kapsamındaki yurt dışında üretilen cihazları satış amaçlı ithal eden ve
4077 sayılı Kanundan doğan sorumluluklarını üstlenerek ve Kanunun gereklerini yerine getirerek
ürünün üzerine “Enerji Etiketi”ni koyarak, ithal edip piyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişiyi,
f) Yetkili temsilci: İmalatçının yerine onu temsille görevlendirilen gerçek veya tüzel kişiyi ,
g) Enerji etiketi: İmalatçı/ithalatçı veya yetkili temsilcisi tarafından elektrikli cihazın (mamulün)
önüne veya üstüne bu mümkün değilse ambalajının üzerine ayrıca tanıtım ve kullanım kılavuzuna,
kolayca görülebilen, silinmeyen ve kolayca okunabilecek şekilde, enerji etiketi değerlerinin yer aldığı
bilgileri içeren açıklayıcı bir belgeyi,
h) Belgelendirme kuruluşu: Belirtilen standartlara veya teknik düzenlemelere uygunluğun
belgelendirilmesini yapan, enerji etiketindeki değerlerin imalatçının beyan değerleriyle doğruluğunu
standartlardaki muayene ve deneylerle kontrolünü yapan Bakanlıkça belirlenen, yetkilendirilmiş
yurtiçi kuruluş ve/veya kuruluşları,
ı) Cihaz: Ek 4’de yer alan ürünleri,
j) Bilgi formu: Ürünle ilgili bilgileri içeren standart tabloyu,
k) Diğer gerekli kaynaklar: bu Tebliğ kapsamına giren ürünlerin, normal kullanım şartlarında
tükettikleri su, kimyasal madde veya diğer maddeleri,
l) Ek bilgi: Bu Tebliğ kapsamına giren ürünlerin, enerji veya diğer gerekli kaynakların
kullanımıyla ilgili veya bunların değerlendirilmesinde kullanılabilecek ve sözkonusu ürünün
performansıyla ilgili diğer bilgileri,
m) Uyumlaştırılmış standart: Referans numarası Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesinde
yayımlanmış olan standardı Türk Standardı olarak uyumlaştıran standardı,
ifade eder.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
Ġmalatçının ve satıcının yükümlülükleri, teknik dosya, etiket, fiĢ, piyasaya arzın yasaklanması,
uzaktan satıĢ ve bildirimler
Madde 5- İmalatçı; satacağı, promosyonunu yapacağı, kiralayacağı, taksitli satışa sunacağı veya
nihai kullanıcıya tedarik edeceği bu Tebliğ kapsamı ürünlerle ilgili fiş veya etiketlerde, tüketicilerin
bilgilenmesini teminen, elektrik enerjisi, diğer enerji çeşitleri ve diğer gerekli kaynakların tüketimine
ilişkin bilgiler ile ek bilgileri, belirtir.
Bu Tebliğ yürürlüğe girmeden önce üretilmiş cihazlar ile ikinci el cihazlar için etiket ve fiş
zorunluluğu yoktur.
İmalatçı, etiket veya fişlerde yer alan bilgilerin doğruluğunun saptanmasına yeterli olacak
şekilde teknik dosya oluşturur. Teknik dosya aşağıdaki bilgileri içerir.
a) İmalatçının adı, adresi, telefonu varsa e-mail adresi
b) Cihazın tanımı,
c) Modelin ana tasarım özellikleri, ilgili teknik resimler dahil olmak üzere, özellikle enerji
tüketimini etkileyen üniteler hakkında bilgi,
d) TS EN 153 sayılı standarda veya bu standart ile uyumlu diğer standartlara göre yapılan test
raporları,
e) Varsa, uygulama talimatları
İmalatçı, teknik dosyada yer alan tüm belgeleri; son ürünün, yurt içinde üretiliyor ise üretildiği,
ithal ise ithal edildiği tarihten itibaren 5 yıl süreyle muhafaza etmek ve istenilmesi halinde yetkili
kuruluşlara ibraz etmekle yükümlüdür.
Madde 6-Enerji etiketinin düzenlenmesinden cihazın imalatçısı ile satıcısı müştereken
sorumludur.
Etiket, Ek- I’ de belirtildiği gibi düzenlenmeli ve cihazın ön veya üst dış bölümüne
yerleştirilmelidir. Etikette yer alan bilgiler kolayca okunabilecek ve silinmeyecek şekilde ve Türkçe
olmalıdır.
Madde 7- Fişin içeriği ve biçimi, Ek -II’ de belirtilen şekilde olmalıdır.
Madde 8- Satış, kiralama veya taksitli alışveriş teklifinin, posta, sipariş veya katalog gibi yazılı
iletişim yolu ile ve/veya tüketicinin ürünü göremeyeceği başka bir yolla yapılması halinde, yazılı
iletişim Ek- III’ de yer alan tüm bilgileri içermelidir.
Madde 9- Bir cihazın, enerji verim sınıfı Ek- V Tablo I’ de belirtildiği gibi olmalıdır.
Madde 10- İmalatçı tarafından piyasaya arz edilen veya arz edilmesi hedeflenen cihazların,
imalatçı tarafından düzenlenen belgede belirtilen ve bu Tebliğde yer alan özelliklere uymadığının
tespit edilmesi halinde Bakanlık, bu cihazların piyasaya arzını engelleyici önlemleri alır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ceza hükümleri, diğer hükümler, yürürlük ve yürütme
Ceza hükümleri
Madde 11- Bu Tebliğe aykırı hareket edenler hakkında , 4077 sayılı Kanun’un idari para cezası
ile ilgili hükümleri uygulanır.
Denetim
Madde 12- Kanun’un ve bu Tebliğ’in uygulanmasında Bakanlık müfettişleri ile kontrolörler ve
Genel Müdürlükçe görevlendirilecek diğer personel; denetleme, inceleme ve araştırma yapmaya
yetkilidir.
Yürürlük
Madde 13- Bu Tebliğ yayımı tarihinden 6 ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 14- Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
EK I
ETĠKET
Etikette yer alacak bilgiler aĢağıdaki Ģekilde olmalıdır.
I . İmalatçının adı veya ticari markası,
II. İmalatçının model tanımı,
III. Cihazın enerji verim sınıfı EK- V’ e uygun olarak belirlenecektir. Uygun harf ilgili ok işareti
ile aynı hizaya yazılacaktır. IV. Bir ürüne Avrupa Topluluğu Konseyi’nin 880/92/EEC sayılı Direkife istinaden “Topluluk çevre
etiketi ödülü” verilmesi halinde, çevre ödülü işareti söz konusu direktifte belirtilen kurallara
uymak kaydıyla ürüne iliştirilebilir
V. Enerji Tüketimi, 5 inci maddenin üçüncü fıkrasının (d) bendinde belirtilen standarda uygun olarak
ve kWh /yıl cinsinden açıklanabilir. (24 saatteki tüketim x 365) belirtilecektir.
VI. Yıldız vererek belirtilmesi gerekmeyen (çalışma sıcaklığı > -6°C olan) tüm gıda saklama
bölümlerinin net depolama hacmi toplamı.
VII. Yıldız vererek belirtilmesi gereken (çalışma sıcaklığı £ -6°C olan) tüm dondurulmuş gıda saklama
bölümlerinin net depolama hacmi toplamı.
VIII. Belirtilen standartlara göre dondurulmuş gıda saklama bölmesinin yıldız sayısı. Bu bölme
için yıldız verilmesi gerekmiyorsa bu satır boş bırakılacaktır.
IX. Gürültü seviyesi (desibel cinsinden)
Etiketin belirli bazı özellikleri aşağıda gösterilmiştir.
Kullanılan renkler:
CMYK: Cyan(yeşilimsi mavi), magenta (morumsu kırmızı), sarı, siyah.
Örnek: 07X0: %0 cyan, % 70 magenta, % 100 sarı, % 0siyah.
Ok İşaretleri:
-A: X0X0,
-B: 70X0,
-C: 30X0,
-D: 00X0,
-E: 03X0,
-F: 07X0,
-G: 0XX0,
Çerçeve rengi X070 olacaktır.
Tüm yazılar siyahtır. Zemin beyazdır.
EK- II
FĠġ
Fiş aşağıdaki bilgileri içerecektir. Bu bilgiler, aynı imalatçı tarafından imal edilen çeşitli
cihazları kapsayan bir form halinde verilebilir, aşağıda belirtilen sıraya göre veya cihazın tanımının
yanında yer alacaktır.
1. Satıcının adı veya ticari markası,
2. Satıcının model tanımı,
3. Ek- IV’ de belirtildiği şekilde cihazın (mamül) kategorisi
4. Ek- V ’de tanımlanan şekilde enerji verim sınıfı. Enerji verim sınıfı, A' dan (çok verimli) G' ye (az
verimli) kadar harflerden oluşan bir ölçekte gösterilir. Bu bilgi bir tablo içinde verilecekse başka
bir biçimde belirtilir, fakat A’ dan (çok verimli) G' ye (az verimli) kadar harflerden oluşan ölçekte
verilmesi gerekir.
5. Varsa, Çevre Koruma Sembolü (çiçek) konur.
6. Enerji tüketimi belirtilen standartlara uygun olarak ancak kWh cinsinden (24 saatteki tüketim
x 365) şu şekilde belirtilecektir: "enerji tüketimi yılda XYZ kWh , 24 saat için yapılan standart test
sonucunda hesaplanmıştır. Fiili enerji tüketimi (E), cihazın nasıl kullanıldığına ve nerede bulunduğuna
bağlıdır."
7. Belirtilen standartlara göre hesaplanmış taze gıda maddeleri depolama bölmesi (5 C) net
depolama hacmi belirtilmelidir (Ek- IV’ deki 8 ve 9 sınıfı cihazlar için yazılmaz).
8. Belirtilen standartlara göre hesaplanmış dondurulmuş gıda maddeleri depolama bölmesi net
depolama hacmi (Ek-IV’ deki 1, 2 ve 3 sınıfı cihazlar için yazılmaz. 3. sınıf cihazlarda "buzluk" net
hacmi yazılır). 2 ve 10. sınıfı cihazlarda belirtilen standartlara göre hesaplanmış 7 ve 8. her bir
bölmenin net hacmi belirtilmelidir.
9. Belirtilen standartlara göre, dondurulmuş gıda maddeleri bölmesinin yıldız sayısı.(eğer varsa).
10. Belirtilen standartlarda yer alan tanımlamalara uygun ise "no frost" terimi buraya yazılabilir.
11. Belirtilen standartlara göre "sıcaklık artma süresi" olarak tanımlanan "Elektrik kesilmesi güvenliği
Zh" belirtilmelidir. 12. Belirtilen standartlara göre hesaplanmış "dondurma kapasitesi" kg/24 saat cinsinden
belirtilmelidir.
13. Belirtilen standartlara göre "iklim sınıfı"belirtilecektir.
14. Gerekiyorsa gürültü, (standardına göre hesaplanmış ) belirtilecektir.
Cihazla tek bir taze gıda maddeleri depolama bölmesinden ve tek bir dondurulmuş gıda
maddeleri depolama bölmesinden başka bölmeler de varsa 7,8,9,10,11, 12 ve13 üncü hanelere ek
satırlar konulabilir ve bu bölmelerle ilgili bilgiler yazılabilir. Bu durumda bölmelerin isimleri ve
listelenme sırası uyumlu olacaktır. Bir bölmenin tasarım sıcaklığı yıldız sistemine uymuyorsa ya da
standart taze gıda maddeleri bölmesinin sıcaklığına (5 C) uymuyorsa, tasarım sıcaklığı yazılacaktır.
Etikette yer alan bilgileri belirtmek için etiketin renkli veya siyah/beyaz bir kopyası fişe
eklenebilir. Bu durumda sadece fişe dahil edilmesi gereken ek bilgiler fişe yazılacaktır.
EK- III
POSTA ĠLE SĠPARĠġ VE DĠĞER UZAKTAN SATIġ YÖNTEMLERĠ
Bu yönetmelikle belirtilen posta ile sipariş katalogları ve diğer basılı ve/veya elektronik
iletişimlerde aşağıda belirtilen bilgiler yine aşağıda belirtilen sıraya göre yazılacaktır:
l. Enerji verim sınıfı
2. Enerji tüketimi
3.Taze gıda maddeleri bölmesinin net hacmi
4. Dondurulmuş gıda maddeleri bölmesinin net hacmi
5. Yıldız sayısı
6. Gürültü
Fişte başka bilgiler de belirtilecekse, Ek- II ’ye göre belirtilen biçimde olacaktır ve yukarıda
verilen tabloya fiş için belirtilen sıraya göre yazılacaktır.
Yukarıda belirtilen bilgilerin baskı büyüklüğü ve harf büyüklüğü okunaklı olacaktır.
EK- IV
CĠHAZ TĠPLERĠ
Bu yönetmelik kapsamına giren cihazlar, aşağıdaki kategorilere ayrılır.
K
ate
go
ri
Ürün
1
Ev tipi (kiler) buzdolabı (Düşük sıcaklık bölmeleri
olmayan)
2
Ev tipi buzdolabı / soğutucu (5°C ve/veya 12°C bölmeleri
olan)
3 Ev tipi buzdolabı (Yıldızsız düşük sıcaklık bölmeleri olan)
4 Ev tipi buzdolabı ( * düşük sıcaklık bölmeleri olan)
5 Ev tipi buzdolabı ( ** düşük sıcaklık bölmeleri olan)
6 Ev tipi buzdolabı ( *** düşük sıcaklık bölmeleri olan)
7
Ev tipi buzdolabı / derin dondurucu ( *(***) düşük sıcaklık
bölmeleri olan)
8 Ev tipi dikey derin dondurucu
9 Ev tipi yatay derin dondurucu
1
0
Çok kapılı veya diğer soğutucu cihazlar ya da yukarıda
belirtilen kategorilere girmeyen ev tipi gıda maddeleri
dondurucuları
EK- V ENERJĠ VERĠM SINIFI
Cihazın enerji verim sınıfı aşağıda yer alan tablo 1’ e uygun olarak belirtilecektir.
Tablo 1
Enerji verimlilik indeksi (I) Enerji verimlilik sınıfı
I 55 A
55 I 75 B
75 I 90 C
90 I 100 D
100 I 110 E
110 I 125 F
125 I G
Enerji Verimlilik İndeksi ( I ) aşağıdaki şekilde hesaplanır. Yüzde( % ) ile ifade edilir.
I (Enerji verimlilik indeksi) = E (Cihazın yıllık enerji tüketimi) (*) / Est (Cihazın
standart yıllık enerji tüketimi) (**)
(*) “Cihazın yıllık enerji tüketimi” (E) belirtilen standartlara uygun olarak kWh /yıl
cinsinden (24 saatteki tüketim x 365) belirtilecektir. TSEN 153’e göre ölçülecektir.
(**) "Cihazın standart yıllık enerji tüketimi"(Est) (kWh / yıl olarak ifade edilir.)
Est = M x DH+N
DH = Düzeltilmiş net hacim (litre)
M ve N değerleri aşağıda yer alan tablo 2’ye göre alınır.
Tablo 2
Cihazın sınıfı M N
1. Ev tipi buzdolabı 0,233 24
5
2. Buzdolabı-soğutucu 0,233 24
5
3. Yıldızsız buzdolabı 0,233 24
5
4.Tek yıldızlı buzdolabı * 0,643 19
1
5. Çift yıldızlı buzdolabı
**
0,450 24
5
6. Üç yıldızlı buzdolabı
***
0,657 23
5
7. Buzdolabı- derin dondurucu
*(***)
0,777 30
3
8. Dikey derin dondurucu 0,472 28
6
9. Yatay derin dondurucu 0,446 18
1
10. Çok kapılı veya diğer soğutucu cihazlar (
1
) (
1
)
(1) Bu cihazlar için M ve N değerleri, en düşük sıcaklıktaki bölmenin sıcaklık ve
yıldız sayısı gözönüne alınarak Tablo 3’e göre belirlenir.
Tablo 3
En soğuk
bölümün sıcaklığı
Eşdeğer sınıfı
M
N
-6 C
Tablo II’de 1/2/3 ile sınıflanan ev tipi
buzdolapları
0
,
2
3
2
4
5
3
-6 C *
Tablo II’de 4 ile sınıflanan ev tipi
buzdolapları
0
,
6
4
3
1
9
1
-12 C **
Tablo II’de 5 ile sınıflanan ev tipi
buzdolapları
0
,
4
5
0
2
4
5
-18 C ***
Tablo II’de 6 ile sınıflanan ev tipi
buzdolapları
0
,
6
5
7
2
3
5
-18 C *(***)
derin dondurucu
kapasitesiyle Tablo II’de 7 ile sınıflanan ev tipi
buzdolapları
0
,
7
7
7
3
0
3
Buzdolapları değişik sıcaklıklarda tutulan değişik bölmelerden oluşur. Bu bölmeler enerji
tüketimini değişik şekilde etkiler. Buzdolabının elektrik tüketimi düzeltilmiş hacmin bir
fonksiyonudur. Düzeltilmiş hacim de değişik bölme hacimlerinin ağırlıklı toplamıdır.
Böylece düzeltilmiş hacim (DH) şöyle ifade edilebilir.
DH = å Vc x Wc x Fc x Cc ………Her bölme için
Vc : Her bölmenin net hacmi(lt) (litre)
Wc = (25 -Tc) / 20
Tc : Her bölmenin tasarım sıcaklığı ( C)
Fc : Bir faktör olup zorlamalı iç hava dolaşımı ile soğutularak buzlanmayan tip bölmeler için 1.2,
Diğer bölmeler için 1 olarak alınan faktör.
Cc : Tropik iklim sınıfı için ve buzdolabının bölme özelliklerine göre değişen aşağıda verilen bir
katsayıdır.
Cc
Kiler bölmesi………………………………………1,35
Taze gıda bölmesi …………………………………1,30
0 derece bölmesi …………………………………..1,25
Yıldızsız bölmesi ………………………………….1,25
Tek yıldız (*) bölmesi ………………………………1,20
2 yıldız (**) bölmesi ………………………………1,15
3 (***) ve 4 yıldız (****) bölmesi …………………1.10
