Bayi Sözleşmesinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

• Sözleşmenin başlığına bayi ve distribütörlük sözleşmesi olduğu yazılmalıdır.
• Sözleşmelerde tarafların resmi bilgilerine yer verilir. Ancak günümüzde e-postaların da belirtilmesinde fayda vardır.
• Bayiliğin hangi bölge için olduğu mutlaka belirtilmelidir. “Marmara Bölgesi” demek yeterli değildir. Marmara Bölgesindeki hangi illerin olduğu netleştirilmelidir.
• Sözleşme süresi, başlangıç ve bitiş tarihleri ile birlikte belirtilmelidir.
• Bayiliğin hangi ürün ve hizmetler için geçerli olduğu belirtilmelidir.
• Sözleşmede bir tanımlar bölümü olmalıdır. Sözleşme de bahsi geçen her şeyin tanımı bu bölümde yer almalıdır.
• Sözleşme konusu belirtilmelidir. “X şirketinin, aa,bb,cc,ürünleri için Marmara Bölge bayiliği/distribütörlüğü” gibi bir madde olmalıdır.
• Bayiliğin münhasır (tek satıcı) olup olmadığı mutlaka belirtilmelidir. Münhasır bayilik ise hangi şartlarda münhasırlığın son bulacağına yer verilmelidir.
• Sözleşmenin hangi durumlarda fesih edileceği detaylı şekilde tanımlanmalıdır.
• Fesih hakkı sadece şirkete değil bayiye tanınmalıdır. Şirketin hangi yükümlülüklerini yerine getirmediğinde bayinin fesih hakkına sahip olacağı belirtilmelidir.
• Sözleşme süresi sonunda bitecektir. Bu takdirde sözleşmenin yenilemesinin nasıl ve ne zaman olacağı açıklanmalıdır.
• Sözleşmenin süresinden önce fesih edilmesi ihtimal dahilinde olduğu için ne zaman ve nasıl fesih edileceği açıklanmalıdır.
• Tarafların hak ve sorumlulukları ve karşılıklı görevleri detaylı bir şekilde tanımlanmalıdır.
• Satış hedeflerinin gerçekleşmemesinin bir fesih nedeni olacağına yer verilmelidir.
• Sözleşmede şirketin satışı halinde bayinin “yeni şirketin” bayisi olarak devam edeceği mutlaka belirtilmelidir.
• Sözleşmede kullanılan dilin sade, basit ve herkesin okuyabileceği şekilde olmasında dikkat edilmelidir.
• Cezai şart ve tazminat doğuracak şartlar mutlaka belirtilmelidir. Bu madde sadece şirket açısından değil bayi açısından da düşünülerek hazırlanmalıdır.
• Sözleşmede bir madde ile “sözleşmenin aynı zamanda TTK’nın 87. Maddesi hükmü anlamında cari hesap sözleşmesi niteliğinde olduğunu ve TTK’nın cari hesaba ilişkin hükümlerine tabi olduğu” belirtilmelidir. Bu şekilde ayrıca bir cari hesap sözleşmesi yapmaya gerek kalmayacaktır.
• Bir ihtilaf halinde bayinin portföy tazminatı talep edebileceği ihtimal dahilinde tutulmalı ve portföy tazminatına karşı tedbirler sözleşmede alınmalıdır. Bir defalık satılan ürünlerde portföy tazminatı oluşmaz ancak sürekli satılan ürünlerde oluşur. Bu tür ürünleri satan firmaların portföy tazminatı talebi ile karşılaşmaları kaçınılmazdır.
• Sözleşmelerin bayi veya bir hukuk vekili tarafından okunması sağlanmalıdır. Sözleşmenin bayi tarafından okunduğuna dair kanıtların oluşturulmasına önem verilmelidir. İmzalanmış bir sözleşme için “okunmadan imzalandığı” veya “imzalatıldığı” iddiasının hukuki olarak bir geçerliliği yoksa da bu kanıtlar ilerde işi kolaylaştıracaktır.
• Sözleşmeler mutlaka iki nüsha olarak düzenlenmeli ve ikisi de ıslak imzalı olarak taraflar arasında paylaşılmalıdır.

*​Bu maddeler hem satış hem de bayilik sistemleri konusunda ticaret mahkemelerinde yaptığım bilirkişilik deneyimleri ile oluşturulmuştur.