Başabaş Noktası: Kar veya Zarar

Bir işletmenin, herhangi bir üretim yapasın veya yapmasın, hizmet versin veya vermesin, belli zaman periyodu (ay, yıl...) içindeki sabit maliyetine “Sabit maliyet” denir. (Anahtar çevir gir maliyeti diyorum) Bu maliyet içine kira,maaşlar, yemek, yol, taşıt, seyahat ,ofis ve yardımcı tesislerde kullanılan su, elektrik, gaz, iklimlendirme vb. giderleri dahildir

Değişken maliyet ise, aktivite, operasyon, faaliyet sonucu oluşacak hammadde, yardımcı malzemeler, direkt işçilik vb gibi faaliyete dayalı giderleri kapsar. Üzerinde çalışma ve iyileştirme uygulamaları ile bu maliyet düşürülebilir.

Bu iki maliyetin toplamı, bize işletmenin “Toplam maliyeti” ni toplam giderlerini verir. Formülize eder isek:

TM=SM+DM

Ne Kadar Üretmeliyim, Hizmet Vermeliyim, Satmalıyım ki Kara Geçeyim ?

Bir dizi basit hesaplama ile bir işletmenin başabaş noktasını (ne kar ne de zarar edilen nokta) elde edebiliriz. Bunun için bazı basit gösterge verilerine ihtiyaç olacaktır. İşte bu hesabı yapmak için gerekli veri:

AYLIK SABİT MALİYET____

BİRİM ÜRÜN/HİZMET ORTALAMA(SEPET) SATIŞ FİYATI___

BİRİM ÜRÜN/HİZMET ORTALAMA DEĞİŞKEN MALİYETİ __

Gerekecektir.

Ürün/hizmet ortalama satış fiyatı için, aylık ortalama satış cironuzu, aylık ortalama satış adedine(miktarına) bölmeniz yeterlidir. Yıl boyu rakamlarını aylığa indirgerseniz daha gerçekçi bir sonuç elde edersiniz.

Ürün/hizmet ortalama değişken maliyet için de, bu sefer aylık ortalama değişken maliyetinizi, aylık ortalama satış adedine(miktarına) bölmeniz yeterlidir. Yine, yıl boyu rakamlarını aylığa indirgemenizde fayda olacaktır.

Şimdi gelelim, kar ya da zarar etmeden başabaş noktasını bulmaya. Aylık sabit maliyetinizi, birim ortalama satış fiyatınızdan birim ortalama değişken maliyeti çıkartarak bölüyorsunuz. Formülize eder isek:

Aylık Sabit Maliyet

BB noktası adedi = ------------------------

Ürün/hizm..Ort Fiyatı – Ürün/hizm. Ort.Değişken Maliyeti

Örnek verelim.

Bir işletme

bu işletmenin, kar veya zarar etmeden, aylık üretim ve satış adedi, aynı fiyat yapısı ile kabaca budur.

İşletme kar etmek istiyor ise, aylık 3.117 adedin üzerinde üretip satması gerekmektedir. Anlaşılacağı üzere de, işletme aylık bu adedin altında üretmemeli ve satmamalıdır. Örnekte aylık ortalama üretim ve satış 8000 olduğu için işletme sınırı aşmış pozisyonda. Birim karlılığı ölçüsünde kar edecektir.

Start-up yatırım aşamasında, veya faaliyete geçildikten sonra kapasite- karlılık hakkında yapılması gereken basit ama etkili bir hesaplamadır.