Türkiye'de Balıkçılık

Balıkçılık Nedir?

Balıkçılık, su kaynaklarından balık ve diğer su canlılarının avlanması ve bu ürünlerin ticaretinin yapılmasıdır. İki ana türü vardır:

• Amatör Balıkçılık: Hobi olarak yapılan, kişisel tüketim için avlanan balıkçılık faaliyetidir. Genellikle küçük tekneler veya kıyıdan olta ile yapılır.
• Profesyonel Balıkçılık: Ticari amaçla yapılan, büyük miktarlarda balık avlanan balıkçılık faaliyetidir. Büyük tekneler, ağlar ve diğer profesyonel ekipmanlar kullanılır.

Türkiye'de Balık Avlanan Suların Büyüklüğü ve Kurallar

Türkiye, Karadeniz, Marmara Denizi, Ege Denizi ve Akdeniz ile çevrili olup geniş balıkçılık alanlarına sahiptir. Türkiye'nin deniz alanları toplamda yaklaşık 462.000 km²'dir (TÜİK, 2023).

Yasal Düzenlemeler ve Ruhsatlar

Balıkçılık faaliyetleri, 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve buna bağlı yönetmelikler ile düzenlenmektedir. Balıkçılar, faaliyetlerini sürdürebilmek için ruhsat almak zorundadır.

Avlanma Kuralları

• Mevsimsel Yasaklar: Balık türlerine göre değişen dönemlerde av yasağı uygulanır. Örneğin, hamsi avı için yasak dönemi genellikle Kasım-Mart ayları arasıdır.
• Balık Türü ve Yöntemler: Trol avcılığı bazı bölgelerde ve türlerde yasaklanmıştır. Ayrıca, belirli büyüklüğün altındaki balıkların avlanması yasaktır.
• Uluslararası Sular: Türk balıkçıları, belirli anlaşmalar çerçevesinde uluslararası sularda da avlanabilmektedir.

Türkiye'nin Balıkçıları

Türkiye'de kayıtlı yaklaşık 18.000 balıkçı teknesi bulunmaktadır (TÜİK, 2023). Bu teknelerin büyüklükleri ve kapasiteleri değişiklik göstermektedir:

• Küçük Ölçekli Balıkçı Tekneleri: Genellikle kıyı balıkçılığı yaparlar, 5-10 metre uzunluğundadır.
• Orta Ölçekli Tekneler: Kıyıdan daha uzak bölgelerde avlanırlar, 10-20 metre uzunluğundadır.
• Büyük Ölçekli Tekneler: Açık denizlerde avlanır, 20 metre ve üzeri uzunluğundadır.

Bir balıkçı teknesinde ortalama 5-10 personel çalışır. Balıkçılar genellikle 3-10 gün arasında denizde kalırlar ve avladıkları balıkları soğuk zincir içinde pazarlara ulaştırırlar.

Balıkçıların Dağılımı

Türkiye'de balıkçıların yoğunlaştığı bölgeler şunlardır:

• Karadeniz Bölgesi: Özellikle Rize, Trabzon ve Samsun.
• Marmara Bölgesi: İstanbul ve Balıkesir.
• Ege Bölgesi: İzmir ve Muğla.
• Akdeniz Bölgesi: Antalya ve Mersin.

Türkiye'nin Balıkları

Türkiye'nin denizlerinde ve iç sularında çeşitli balık türleri avlanmaktadır:

• Karadeniz: Hamsi, palamut, mezgit.
• Marmara: Lüfer, istavrit, çinekop.
• Ege: Levrek, çipura, barbun.
• Akdeniz: Orkinos, mercan, lahoz.

Bazı türlerin avlanması yasaktır veya sınırlamalara tabidir. Örneğin, yunus balığı ve fok balığı avı tamamen yasaktır.

Türkiye'nin Balık Halleri ve Pazarları

Balık halleri, balıkların toptan satışının yapıldığı yerlerdir. Türkiye'deki önemli balık halleri şunlardır:

• İstanbul Kumkapı Balık Hali: Türkiye'nin en büyük balık halidir, günlük yaklaşık 500 ton balık işlem görür.
• İzmir Balık Hali: Ege Bölgesi'nin ana balık dağıtım merkezidir.
• Trabzon Balık Hali: Karadeniz Bölgesi'nin önemli balık halleri arasındadır.

Türk Balıkçılığının Dünyadaki Yeri

Türkiye, dünya balıkçılık üretiminde önemli bir yere sahiptir. FAO verilerine göre, Türkiye 2022 yılında dünya balıkçılık üretiminde 25. sırada yer almaktadır. İlk 10 ülke ve kapasiteleri şöyledir (FAO, 2022):

1. Çin: 76 milyon ton
2. Endonezya: 13 milyon ton
3. Hindistan: 9,5 milyon ton
4. Vietnam: 6,3 milyon ton
5. ABD: 5,4 milyon ton
6. Peru: 5,2 milyon ton
7. Japonya: 4,9 milyon ton
8. Rusya: 4,5 milyon ton
9. Norveç: 4,1 milyon ton
10. Filipinler: 3,5 milyon ton

Türkiye'nin balıkçılık üretim kapasitesi ise yaklaşık 800 bin ton olarak kaydedilmiştir (TÜİK, 2023). Bu kapasite, Türkiye'nin su ürünleri üretimindeki gücünü ve potansiyelini ortaya koymaktadır.

Türk Balıkçılığının Geleceği

Türk balıkçılığının geleceği, sürdürülebilir avlanma politikalarına ve deniz kaynaklarının korunmasına bağlıdır. Bugün karşılaşılan önemli sorunlar arasında aşırı avlanma, deniz kirliliği ve iklim değişikliği yer almaktadır. Gelecekte, balıkçılık politikalarının bu sorunları çözmeye yönelik olması beklenmektedir.