Turistin vazgeçmediği ülke Türkiye, oda-konaklama gelirlerinde sinyal veriyor

Deloitte, yayınladığı “Konaklama Vizyonu Avrupa Performans Değerlendirmesi – Kış 2009” raporu ile turizm ve konaklama sektörünün 2009 performansını gözden geçirdi. “Zorlu Mücadele” altbaşlığı ile sunulan raporda tarihin en büyük krizinin ardından turizm ve konaklama sektörünün, işsizlik, H1N1 Gribi gibi birçok sorunla da başetmek zorunda kaldığına dikkat çekiliyor.

Böyle bir ortamda kurumların seyahat giderlerinden kesinti yapması, yurtdışı seyahatlerin daha az tercih ediliyor olması ve genel anlamda kalınacak yer konusunda tercihlerin titizlikle belirlenmesi gibi birçok etken, otellerin, havayolları şirketlerinin ve tur operatörlerinin gelirlerinin azalmasına neden oldu. Türkiye ise bu yıl birçok rakip ülkeye oranla turist sayısında önemli kayıplar yaşamamakla birlikte oda konaklama fiyatlarında krizin etkilerini aşabilmiş değil. Bu arada ortaya çıkan yeni fırsatlar, önümüzdeki yıl turizm sektörü açısından zorlu bir rekabetin gündemde olduğunu gösteriyor.

Deloitte Türkiye Turizm ve Eğlence Endüstri Lideri Ahmet Cangöz “Konaklama Vizyonu Avrupa Performans Değerlendirmesi – Kış 2009” raporunu değerlendirirken şunları söyledi:

“Turizm sektörü özellikle güçlü Euro bölgesinde çok zorlu bir yılı geride bırakıyor. Ancak sektörün dikkatini sadece Avrupa’da değil Türkiye’de de geçmişe değil geleceğe odaklamasında yarar görüyoruz. Çünkü tüketici güven endeksindeki olumlu gelişmeler ve giderek daha fazla sayıda ülkenin durgunluğun etkisinden kurtulmaya başladığı görülürken, Avrupa’da en kötü senaryonun artık geride kaldığı düşünülüyor. Bu nedenle gerek oda konaklama fiyatlarında, gerekse doluluk oranlarında bu yıl ciddi gerilemeler yaşayan turizm sektörünün yeni fırsatları doğru değerlendirmesi önem kazanıyor. Bu açıdan 2010 yılında Türk turizm sektörünün de önünde bazı önemli gelişmeler olduğu kanısındayız. Bu çerçevede Deloitte’un hizmet verdiği tüm alanlardaki uluslararası birikimini ve sektörel deneyimlerini turizm sektörümüzle paylaşmaktan mutluluk duyarız”.

Avrupa’da bahar havası geri geliyor

Deloitte “Konaklama Vizyonu Avrupa Performans Değerlendirmesi – Kış 2009” raporunda yılın ilk çeyreğinde Avrupa’da tüketici güven endeksinin %31,3 oranında gerilediğine dikkat çekerken bunun turizm sektöründeki izdüşümü ise iş ve eğlence amaçlı gezilerin azalması oldu. Dünya Turizm Örgütü’nün verilerine göre Avrupa’ya gelen turist sayısı bir önceki yılın Temmuz ayına göre bu yılın aynı döneminde %8,4 oranında geriledi.

Bu arada Avrupa para birimi Euro’nun, İngiliz Sterlini ve Amerikan Doları karşısında değerlenmesi de turizm sektörünün aleyhine gelişti. Örneğin, İspanya turizmi ağırlıkla İngiliz turistlere bağımlı olması nedeniyle bu gelişmeden zarar gördü. 2009’un ilk altı ayında İspanya’yı ziyaret eden İngilizlerin sayısı %19 oranında azaldı. Paris ve Roma gibi Avrupa’nın ünlü turistik kentleri de İngiliz ve Amerikalı turistler tarafından daha az ziyaret edilir oldu.

Ancak bütün bu olumsuz gelişmelere karşı 2009’un ikinci yarısında olumlu yönde bazı gelişmelerin sinyalleri alınıyor. Almanya ve Fransa, ekonomik durgunluktan çıkarken yılın ikinci yarısında tüketici harcamalarının ve ihracatın artmasına paralel olarak ekonomik kurtarma paketleri sayesinde iki ülkenin GSMH’larında büyümeler görülmeye başladı.

Güçlü Euro’nun etkisiyle Avrupa genelinde büyüme ve tüketici güven endeksi şu an hala eksi seviyelerde seyretmesine rağmen olumluya yönelen trendin varlığı hissediliyor. Yunanistan, Polonya, Portekiz ve Çek Cumhuriyeti yavaş da olsa krizin etkilerinden kurtulmaya başlayan ülkeler arasında yer alıyor.

Ekonomideki bu gelişmeler Avrupa hava trafiğine de yansımaya başladı. IATA (Uluslararası Havayolu Şirketleri Birliği) verilerine göre bu yılın Ağustos ayında yolcu sayılarında geçen yılın aynı dönemine göre %2,8 oranında bir gerileme görülürken, yolcu talebinde %3,1’lik kayıp yaşanan Temmuz ayına göre daha iyi bir seyir izlendiği anlaşılıyor.

Oda konaklama gelirleri azalırken

Deloitte araştırmasına göre Avrupa genelinde otel işletmecileri, 2009 genelinde krizden olumsuz etkilenmeye devam ettiklerini söylerken, Eylül ayı itibarıyla yıl bazında oda konaklama gelirlerinin önemli oranda azaldığını ifade ediyorlar.

Avrupa genelinde ortalama oda konaklama geliri (revPAR), %27,1 azalarak ortalama 80 dolar olurken, Euro bazında ise %19,2 düşüş ile 58 Euro olarak gerçekleşmiş görünüyor. Avrupa yüksek doluluk oranı ve oda fiyatlarıyla hala Orta Doğu’dan sonra ikinci sırada yer alıyor.

Türkler oda karlılığını artırmak zorunda

Türkiye’yi dünyanın en çok bilinen turizm markası olarak konumlamak isteyen Kültür ve Turizm Bakanlığı, önümüzdeki 15 yılla ilgili hedefleri doğrultusunda 2023 itibarıyla 63 milyon ziyaretçinin Türkiye’ye gelmesini ve ülkenin dünyanın önde gelen beş destinasyonu arasında yer almasını hedefliyor. Buna karşılık ekonomik krizden ciddi olarak etkilenen Türk ekonomisinin 2010’dan önce zorlu şartları geride bırakması mümkün görünmüyor.

Buna rağmen birçok ülke önemli turist kayıpları yaşarken, Türkiye, Ağustos itibarıyla bir yıl öncesine göre 18,7 milyon turist ile binde 8 gibi marjinal bir oranda da olsa artış sergiledi. Almanya, Rusya ve İngiltere’den turist almaya devam eden Türkiye, özellikle TL karşısında değerli sterlinin de etkisiyle İngilizlerin ilgi odağında yer aldı. Bu üç ülkeden gelen ziyaretçilerin sayısında yıllık bazda Ağustos ayında %12,4’lük bir artış yaşanırken, THY İngiltere’den gerçekleştirdiği uçuşlarda özellikle yaz sezonunda sefer sayısını artırma ihtiyacı duydu.

Turist sayısındaki artış, ne yazık ki, oda konaklama fiyatlarına doğru orantılı yansımadı. Oda konaklama fiyatları yılın ilk yarısında %9 oranında geriledi. Doluluk oranında Türkiye bazı komşularından daha iyi konumda olmakla birlikte şu ana kadar bu yıl %11 oranında düşen doluluk oranları şu anda %64,4 olarak gerçekleşiyor.

2010 – Avrupa Kültür Başkenti İstanbul etkinlikleri çerçevesinde yaşanması beklenen hareketlilik ile durgunluktan kurtulan ve Türkiye’nin en önemli turist kaynağı olan Alman ekonomisindeki iyileşmeler, Türk turizmi için de umut veriyor.

Deloitte’un Avrupa’da turizm sektörünün durumunu ayrıntılı analizler ışığında irdeleyen Konaklama Vizyonu Avrupa Performans Değerlendirmesi – Kış 2009 raporunun ayrıntılı PDF versiyonuna www.deloitte.com.tr web adresinden erişebilirsiniz.