- Akıllı ödemeler, ulaşım deneyimimizi değiştirecek
- İnsan Faktörü Her zaman İlk Sırada!
- SabancıDx'in dijital satın alma platformu Pratis yurt dışına ihraç edildi
- Kobilere ve Çalışanlarına Özel Psikolog ve Diyetisyen Hizmeti
- Türkiye‘de suistimalin firmalara faturası 40 milyar dolar
- İnternetten kartlı ödemeler 1 milyar TL'ye ulaşarak rekor kırdı
- Dünyanın En Yetenekli Ülkeleri Hangileri
Sorularla İş Planı

İş Planı, yapısı gereği bir çok soruyu yanıtlayan bir dokümandır.
Bir süre önce hazırlamış olduğum "İş Planı Kontrol Listesi", mekanik, yani olması gereken bölümlerin olup olmadığını kontrol edebilmemizi sağlayan bir liste idi. Bu kontrol listesini, İş Planı hazırlarken veya hazırladığımız, yürülükte olan bir İş Planı'nı nasıl kontrol etmemiz gerektiğini, ve bu kontrolu yaparken kendimize hangi soruları sormamız gerektiğini gösteren bir yapıya dönüştürmeyi düşünerek yeni bir kontrol listesi yaptım.
İş Planı, aşağıdaki soruların yanıtlarını verebilmelidir.
1. Sattığımız ürün veya hizmet pazarda başkaları tarafından karşılanmayan bir ihtiyacı karşılıyor mu ? Karşılamaya devam edecek mi?
İşimizin başlayabilmesi veya yaşamını devam ettirmesi tamamen pazara, yani tüketici isteklerine bağlıdır. Özellikle değişim hızının son derece yükseldiği zamanımızda ürün veya hizmetin müşteriye getirdiği çözümlerin müşteri tarafından da aynı şekilde algılanıp algılanmadığını veya bu ihtiyacı karşılamaya devam edip etmediğini sürekli olarak kontrol etmek zorundayız. Bunu yapmak için de sürekli müşteri ile ilişki halinde kalarak ürün veya hizmeti sürekli bir şekilde kontrol etmek zorundayız. Aksi halde bir sabah kalktığımızda ürün veya hizmetin artık satılmadığını görmek kaçınılmaz olacaktır. Bu kontrollar sadece ürün veya hizmetle sınırlı kalmamalı, müşterinin malı nasıl satın almayı tercih ettiği (dağıtım kanalları), nasıl ödemeyi arzu ettiği (gelir akışı) vb. iş modelini oluşturan 9 yapı taşını da kapsamalıdır.
Burada bahsettiğimiz yapı, bazı düşünürlerin İş Modeli ve İş Planı arasındaki bu karmaşık ilişkiyi düzgün bir şekilde algılayamamaları nedeniyle sürekli birbirini tamamlayan kavramların, birbiriyle çelişkiliymiş gibi düşünmelerine neden olmaktadır. Aslında her iki kavram da birbirini tamamlayan kavramlardır.
İş Planımızın bu soruyu anlaşılır bir şekilde yanıtlayabilmesi gerekir.
Unutmayın, tüm bu yazı, İş Planının statik bir döküman değil, yaşayan bir döküman olduğunu hatırlatmakla, yani İş Planındaki kavramlar değiştikçe İş Planının güncellenmesi gereğini vurgulayarak devam edecek.
İş Planının yukarıdaki soruya yanıt veremediğini anladığımız veya hissettiğimiz anda, İş Modeli ve İş Planı hızla yeniden gözden geçirilerek, gerekli testler yapılarak güncellenmesi gerekir.
2. Yeni müşterileri nasıl kazanıyoruz, eskilerini nasıl koruyoruz ?
Bu sorunun yanıtı, yukarıdaki soru ile ilişkili olduğu kadar pazarlama planımız ve buna bağlı olarak pazarlama stratejimizle ilişkilidir. Bir işin - şirketin yaşamı müşterilerine bağlıdır. İş Planımı varolan müşterileri nasıl koruyacağımızı, yeni müşterileri nasıl kazanacağımızı açık ve net bir şekilde yanıtlamalı ve bu yanıtların yetersiz olduğunu gördüğümüzde de hemen çözümler bulunarak İş modelimiz ve İş planımız güncellenmelidir.
3. Rakiplerimden farkım nedir ?
Direk veya endirek rakiplerimden, müşterinin beni seçmesine neden olacak farklarım nelerdir ? Bu farkları koruyabiliyormuyum, yoksa rakiplerimle olan farklar azalıyormu ? Yarın ortaya çıkabilecek rakiplerim kimler olabilir, onlara karşı 9 yapıtaşı bazında nasıl üstünlük sağlayabilirim ?
Bu soruların yanıtları, şirketin yaşamını devam ettirebilmesi açısından yaşamsaldır ve İş Planı bu soruların yanıtlarını verebilmelidir.
4. Finansal öngörülerdeki varsayımlar gerçek mi ?
Finansal öngörülerin hazırlanmasında kullandığımız gelir rakamları ne kadar gerçekçi ? Gider rakamları ne kadar gerçekçi ?
Burada yapılan genel hata rakamlara fazla iyimser yaklaşılmasıdır, nedense gelirleri hesaplarken yüksek tutma, giderleri hesaplarken de düşük tutmak gibi bir yaklaşım sergileriz. Aslında mümkün olduğu kadar gerçekçi olmaya özen göstermemiz gerekir ki en önemli konulardan biri olan finansal kısımda yanlış yönlendirmeyelim kendimizi.
Bu bölüm sürekli takibedilerek öngörülerle gerçekleşenler karşılaştırılmalı, farkların gerçek nedenleri bulunarak sapmalar düzeltilmeli, gerekirse hızla öngörüler değiştirilerek nereye doğru gittiğimiz tam olarak anlaşılmalıdır.
Unutmayın, baktığınız yere gidersiniz.
5. Yönetim kadrom ve personel yeterli nitelikte mi ?
Daha işe başlamadıysak birlikte çalışmayı düşündüğümüz kişilerin nitelikleri yeterli mi ? Ekibe uyum sağlayabilecekler mi ? Gittmeyi düşündüğümüz yolda bizimle devam edebilecekler mi?
Eğer halen yürüyen bir işimiz varsa, şimdiye kadar olan birlikteliğimiz yarınki şartlarda da devam edebilecekler mi ? O yeterlilikleri var mı
Yarın ekibe hangi görevler ilave edilecek, çalışan sayıları kaça çıkacak ?
Bunları rakamsal olarak finansal öngörülerimize kattık mı?
Yarınki şartlarda acaba herhangi bir konuda yardıma ihtiyaç duyacakmıyız ?
Bunun için danışmanlar kullanmak gerekli mi ?
Bunlar kimler olabilir ?
İş Planımız, bu soruların tamamını yanıtlayabilmelidir.
6. Çıkış planları nelerdir ?
Öncelikle düşünmemiz gereken konulardan biri, kişisel bir çıkış planı var mı ? Eğer yoksa bunu hemen düşünmeye başlamakta yarar var, kişisel çıkış planı her ne kadar İş Planı'nın bir parçası değilse de, İş Planına yön verecek bir parametredir.
Kişisel çıkış planları çok çeşitli kişisel seçeneklere bağlıdır.
50 yaşına gelince işi bırakmak istiyorum.
1 milyon lira biriktirince işi bırakmak istiyorum.
Bu işi çocuklarıma devretmek istiyorum ? (Acaba onlar da bunu istiyor mu ?)
10 milyon ciroya ulaşınca işi bırakmak istiyorum.
Peki bu noktaya gelince ne yapacağız ? İşi olduğu gibi satacak mıyız ? Ortağımıza mı devredeceğiz ? Tasfiye mi edeceğiz ?
Çıkış stratejisi işin yönünü belirleyeceği için bunu daha işi kurarken düşünmek gerekir.
Aslında bunlara daha bir çok soru eklenebilir ancak temel olarak yukarıdaki soruların yanıtlarını içermeyen bir iş planı eksik bir plan olacaktır, yol gösterici olamayacaktır. Böyle olunca da işimize yeteri kadar yaramayacaktır.
Bu soruların yanıtlarındaki en ufak bir değişiklik, tekrar iş planına dönerek onu güncellememizi gereketirir.
Raflarda tozlanacak, gerektiği anda güncellenmeyecek bir iş planı zaman kaybından başka hiç bir şey değildir. İş Planı'nı, tavsiye edildiği, herkes yaptığı için değil kullanmak için yapın.


Tufan Karaca
1954 doğumlu olan Karaca eğitimini Kadıköy Maarif Kolejini tamamladıktan sonar Virginia Polytechnic Institute and State University’de tamamlamıştır. 32 yıllık profesyonel yaşamının yaklaşık 15 yılını çeşitli ülkelerde, yabancı firmalarda üst düzey yöneticilik yaparak geçirmiştir.
Türkiye ve Azerbeycan'ın ilk yapı marketlerinin, Romanya ve Montenegro'nun ilk AVM'lerinin kuruluşunda yöneticilik yapan Karaca aynı zamanda Türkiye'deki ilk kitap ve müzik mağazalarının kuruluşunda da yer almıştır.
Önceki yıllarda Yeditepe Üniversitesi, İşletme Fakültesi’nde 2 dönem MBA dersi de vermiş olan Karaca halen Özyeğin Üniversitesinde Girişimcilik dersi vermekte, yönetim danışmanlığı yapmakta ve yönetim eğitimleri vermektedir.
Bu Kategorideki Diğer Yazılar
DIŞ TİCARET
Altın Taht Krallık Ülkesi Gana
Gana ile ticaret yapmak ya da orada yatırım yapmak için bilmeniz gerekenler, Kültürel farklarımız, dikkat etmeniz gerekenler... Bölgede yıllardır iş geliştiren Didem Aydoğan yazdı.
OFİS VE İNSAN
Beden Dilinin Etkin Kullanımı
Beden dili, sözlü iletişimi daha etkili hale getirmek amacıyla iletişime bedenimizi de katarak kullandığımız sözsüz iletişim biçimine verilen isimdir.
Hayatı Ertelemeden Yaşamak, Zamanın Öneminin Farkına Varmak
Toplum olarak işlerimizi en son ana bırakmaya yatkınız. Ya Hayat? Onu yaşamayı niye son ana bırakıyoruz. Gülmeyi bile öteleyen ve taksitlendiren bir hayat yaşıyoruz. Her sabah 24 saati peşin alıyoruz ama taksit taksit gülüyor ve mutluluğu da aylarca erteliyoruz.
İŞ DÜNYASI
Kurumlaşma Yolunda Yolsuzlukla Mücadele ve Hile Denetimi
İnsanlık tarihinde rüşvetin ilk yazılı belgesinin M.Ö.4000 yılına ait olduğunu biliyor musunuz? Peki şirketlerimizi hileden ve yolsuzluktan nasıl arındırabiliriz? Yasal düzenlemeler ile ne tür riskler bizi bekliyor? Ali Rıza Değer'in, her işletmecinin okuması gereken makalesi..
HUKUK / MUHASEBE
Yeni Borçlar Kanunundaki bazı değişiklikler
Yeni Türk Ticaret Kanununun getirdiği değişikliklere hızlı bakış
Pazarlama ve Satış Süreçlerinin Detaylı İncelenmesi
Satış Yönetimi Değerlendirmesi
Müşterilerinize Nasıl Bir Tedarikçi Olduğunuzu Sorun