Özel Sigortalara Ödenen Primler Şirkette Gider Yazılır mı

Şirketlerin Özel Sigorta Primlerine Yönelik Vergisel Yükümlülükleri

Türk Vergi Kanunları, çalışanlara yapılan özel sigorta prim ödemelerinin hangi durumlarda gider yazılabileceğini açıkça düzenler. Bu ödemeler, işin mahiyeti ve ödemelerin kanunda belirlenen sınırlarla uyumu kapsamında değerlendirilir.

Yasal Dayanak

• 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu (GVK)
  • Madde 40/1: İşin yürütülmesi için yapılan harcamaların gider olarak kabul edileceğini belirtir.
  • Madde 40/9: Çalışanlara yönelik özel sigorta ve bireysel emeklilik primlerinin gider yazılmasına ilişkin sınırlamaları düzenler.
  • Madde 41: Gider olarak kabul edilmeyecek harcamaları sıralar.
• 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK)
  • Madde 11: Şahsi ve işletme harcamalarının ayrımına dikkat çeker.

Sağlık Sigortası ve Hayat Sigortası Primleri

1. Sağlık Sigortası Primleri
Çalışanların sağlık sigortası primleri, işveren tarafından ödendiği takdirde gider olarak yazılabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

• Ödemeler, işin gereği olarak yapılmalıdır.
• İşveren tarafından bordroda gösterilmelidir.
• Gelir Vergisi Kanunu Madde 40/1 kapsamında bu tür harcamalar "işle ilgili gider" olarak değerlendirilir.

Bu ödemelerin gider olarak yazılabilmesi için, çalışanların bu primlerden faydalanması esastır. Ayrıca, bu ödemeler Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun hükümlerine uygun olarak yapılmalıdır.

2. Hayat Sigortası Primleri
Hayat sigortası ödemelerinde, işverenin ödediği primlerin bir kısmı vergi matrahından düşülebilir. Ancak bu ödemeler, çalışanların toplam ücretlerinin %15’ini ve yıllık asgari ücretin toplamını aşmamalıdır. Aksi halde, aşan kısım gider yazılamaz (GVK Madde 40/9).

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Primleri

Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) yapılan ödemeler, gelir ve kurumlar vergisi açısından daha katı sınırlamalara tabidir.

• İşveren, çalışanları adına BES katkı payı ödediğinde, bu ödemeler gider olarak yazılabilir.
• Ancak, bu katkı paylarının çalışanların brüt ücretinin %15’ini ve yıllık asgari ücretin toplamını geçmemesi şarttır.
• Aşan tutarlar, vergi matrahından indirilemez ve gider olarak kabul edilmez (GVK Madde 40/9).

BES katkı paylarının bordroda gösterilmesi ve çalışan adına sisteme yatırıldığının belgelenmesi önemlidir.

Şirketin Kendisi İçin Ödediği Sigorta Primleri

Şirketin, tüzel kişi olarak kendi menfaati için ödediği sigorta primleri gider yazılamaz.

• Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 11 bu tür harcamaları "şahsi harcama" olarak değerlendirir.
• Örneğin, bir şirket yöneticisi adına yapılan ferdi hayat sigortası ödemeleri bu kapsamda değerlendirilir ve gider olarak dikkate alınamaz.

Belgelerin Düzenlenmesi ve Vergi İspatı

Vergi denetimlerinde, özel sigorta prim ödemelerinin gider olarak kabul edilmesi için doğru belgelerin ibraz edilmesi şarttır.

• Sigorta poliçeleri,
• Prim ödeme dekontları,
• Bordro kayıtları,
• Ödemelerin kanuni sınırlara uygun olduğuna dair hesaplamalar eksiksiz sunulmalıdır.

Eksik ya da hatalı belgeler, vergi incelemelerinde sorun yaratabilir ve cezai müeyyidelerle sonuçlanabilir.

Özet ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

1. Çalışanlara yönelik özel sigorta prim ödemeleri, işin gereği olarak yapıldığı sürece gider yazılabilir.
2. BES ödemelerinde belirlenen sınırların aşılması, gider yazma hakkını ortadan kaldırır.
3. Şirketin şahsi menfaatine yönelik yapılan sigorta ödemeleri gider olarak kabul edilmez.
4. Belgelerin düzenli tutulması ve ödemelerin kanuni çerçevede yapılması büyük önem taşır.

Kaynaklar:

• 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (Madde 40/1, 40/9, 41)
• 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (Madde 11)
• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu