Bulut Bilişim Nedir? KOBİ'lere Ne Fayda Sağlar?

Bulut Bilişim Nasıl Ortaya Çıktı?

Bulut bilişim, internetin ve dijital teknolojilerin gelişmesiyle ortaya çıkmıştır. 1960'larda John McCarthy ve J.C.R. Licklider gibi bilgisayar bilimciler, bilgisayarların zaman paylaşımı ve uzaktan erişim yeteneklerini tartışmışlardı. Ancak, modern bulut bilişimin temelleri 2000'li yılların başında Amazon'un Web Hizmetleri (AWS) ile atıldı. AWS, işletmelere internet üzerinden ölçeklenebilir bilişim hizmetleri sunarak bulut bilişim devrimini başlattı. Bunu, Google Cloud ve Microsoft Azure gibi diğer büyük oyuncular takip etti.

Teknolojik Altyapısı ve Hizmetler

Bulut bilişim, internet üzerinden sunulan bilişim hizmetlerini ifade eder. Bu hizmetler arasında sunucu, depolama, veri tabanı, ağ oluşturma, yazılım ve analitik bulunur.

Bulut bilişim hizmetleri genellikle üç ana modelde sunulur:

1. SaaS (Software as a Service): Yazılımın internet üzerinden sunulması.
   • Uygulama Barındırma: Muhasebe, CRM (Customer Relationship Management - Müşteri İlişkileri Yönetimi), ERP (Enterprise Resource Planning - Kurumsal Kaynak Planlaması) gibi yazılımlar, bulut üzerinde barındırılır ve abonelik modeliyle kullanıma sunulur.
   • Ofis Uygulamaları: Microsoft 365, Google Workspace gibi uygulamalar, işletmelerin ofis işlerini yönetmelerine yardımcı olur.
2. PaaS (Platform as a Service): Uygulama geliştirme ve yönetim platformlarının sunulması.
   • Uygulama Geliştirme ve Dağıtım: Geliştiricilere, uygulama geliştirme, test etme ve dağıtım için gereken altyapı ve platformu sağlar. Örnekler: Google App Engine, Microsoft Azure App Service.
   • Veritabanı Hizmetleri: Bulut tabanlı veritabanı yönetimi için çözümler sunar. Örnekler: Amazon RDS, Microsoft Azure SQL Database.
3. IaaS (Infrastructure as a Service): Sanal sunucu, depolama ve ağ gibi temel altyapı hizmetlerinin sunulması.
   • Sanal Sunucular: İşletmeler, bulut sağlayıcıları üzerinden sanal sunucular kiralayarak kendi uygulamalarını ve hizmetlerini barındırabilirler. Örnekler: Amazon EC2, Microsoft Azure Virtual Machines.
   • Depolama Çözümleri: Veri depolama ve yedekleme için ölçeklenebilir ve güvenli depolama alanları sağlar. Örnekler: Amazon S3, Google Cloud Storage.

Bulut bilişimde sunulan belli başlı diğer hizmetler şunlardır:

• Depolama Hizmetleri:

  • Özellikleri: Verilerin internet üzerinden güvenli bir şekilde depolanması ve erişilmesi.
  • KOBİ İçin Örnekler:
    • Bulut Depolama: Dropbox Business, Google Drive, OneDrive for Business.

• Yedekleme ve Kurtarma Hizmetleri:

  • Özellikleri: Verilerin düzenli olarak yedeklenmesi ve gerektiğinde kurtarılması.
  • KOBİ İçin Örnekler:
    • Yedekleme Çözümleri: Carbonite, Backblaze, Acronis.

• Sanal Masaüstü ve Uygulamalar:

  • Özellikleri: Masaüstü ve uygulamaların bulut üzerinden sunulması.
  • KOBİ İçin Örnekler:
    • Sanal Masaüstü: Amazon WorkSpaces, Microsoft Azure Virtual Desktop.
    • Uygulama Sanallaştırma: Citrix Virtual Apps and Desktops, VMware Horizon.

• İletişim ve İşbirliği Araçları:

  • Özellikleri: Takımların uzaktan işbirliği yapmalarını ve iletişim kurmalarını sağlayan araçlar.
  • KOBİ İçin Örnekler:
    • Mesajlaşma ve Video Konferans: Slack, Microsoft Teams, Zoom.
    • Proje Yönetimi: Asana, Trello, Monday.com.

• Siber Güvenlik Hizmetleri:

  • Özellikleri: Siber saldırılara karşı koruma ve güvenlik hizmetleri.
  • KOBİ İçin Örnekler:
    • Güvenlik Duvarları ve VPN: Cisco Umbrella, Zscaler.
    • Tehdit Tespit ve Yanıt: Palo Alto Networks, CrowdStrike.

Bu hizmetler, fiziksel sunucular ve veri merkezleri gibi yerel altyapıların yerine kullanılabilir, böylece işletmelerin büyük ölçekli yatırımlara gerek kalmadan gelişmiş teknolojilerden yararlanmalarını sağlar.

Bulut, Güvenli mi?

Bulut bilişimin güvenliği, servis sağlayıcılarının sunduğu güvenlik önlemlerine bağlıdır. Bu önlemler arasında veri şifreleme, kimlik doğrulama, izinsiz erişim önleme sistemleri ve düzenli güvenlik denetimleri bulunur. Büyük servis sağlayıcılar, genellikle en son güvenlik teknolojilerini kullanarak müşterilerin verilerini korur. Ancak, bulut güvenliği aynı zamanda kullanıcıların güçlü şifreler kullanması, düzenli güvenlik güncellemeleri yapması ve güvenlik politikalarına uyması gibi sorumlulukları da içerir.

Bu Alandaki Global ve Türk Servis Sağlayıcılar

Dünya genelinde birçok bulut servis sağlayıcısı bulunmaktadır:

• Global Servis Sağlayıcılar:

  • Amazon Web Services (AWS): Dünyanın en büyük bulut hizmetleri sağlayıcısıdır.
  • Microsoft Azure: Geniş bir hizmet yelpazesi sunar ve özellikle Microsoft yazılımlarıyla entegrasyonu ile bilinir.
  • Google Cloud Platform (GCP): Google'ın güçlü altyapısı üzerine kurulmuştur ve büyük veri analitiği gibi özellikler sunar.

• Türk Servis Sağlayıcılar:

  • Turkcell Bulut: Türkiye'de veri merkezlerine sahip olup, çeşitli bulut hizmetleri sunar.
  • Türk Telekom Bulut: Geniş hizmet yelpazesi ile KOBİ'lere yönelik çözümler sunar.
  • Koç Sistem Bulut: Geniş çaplı bulut çözümleri ve yönetilen hizmetler sağlar.

Yasal Altyapı

Türkiye'de bulut bilişim hizmetleri, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ve diğer ilgili mevzuatlar çerçevesinde düzenlenir. Bu yasalar, kişisel verilerin işlenmesi, saklanması ve güvenliğinin sağlanması için belirli kurallar getirir. KVKK'ya göre, kişisel verilerin yurt dışına aktarılması belirli şartlara bağlanmıştır ve bu nedenle bulut hizmeti kullanırken verilerin nerede saklandığı önemli bir husustur.

Veriler Bulutta, Ömür Boyu Mahkum muyuz?

Bulut hizmetleri sağlayıcıları arasında geçiş yapmak mümkündür ve birçok büyük sağlayıcı, veri taşıma ve geçiş süreçlerini desteklemek için araçlar sunar. Bununla birlikte, verilerin taşınabilirliği ve standardizasyonu konularında dikkatli olmak önemlidir:

• Veri Taşıma: Bulut hizmeti sağlayıcıları genellikle verilerin taşınmasına olanak tanıyan API'ler ve araçlar sunar.
• Standart Veri Yapıları: Verilerin taşınabilirliğini sağlamak için standart veri formatları kullanılması önerilir.
• Çevrimdışı Veri Yedekleme: Verilerin yerel cihazlara veya dış mekanlara yedeklenmesi mümkündür, bu da veri kaybı riskini azaltır.

Servis Sağlayıcının Kalitesini Nasıl Anlarız?

Bir bulut servis sağlayıcısının kalitesini değerlendirirken dikkate almanız gereken bazı kriterler şunlardır:

• Hizmet Seviyesi Anlaşmaları (SLA): Kesintisiz hizmet garantisi ve yanıt süreleri.
• Güvenlik Sertifikaları: ISO 27001 gibi uluslararası güvenlik standartlarına uygunluk.
• Müşteri Referansları: Diğer müşterilerin deneyimleri ve geri bildirimleri.
• Teknik Destek: 7/24 teknik destek hizmeti sunup sunmadığı.

Sözleşmede Dikkat Etmemiz Gerekenler

Bulut hizmetleri sözleşmelerinde dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar:

• Veri Sahipliği: Verilerin mülkiyeti ve erişim hakları.
• Gizlilik ve Güvenlik: Verilerin gizliliği ve güvenliği ile ilgili maddeler.
• Hizmet Kesintisi: Hizmet kesintileri durumunda uygulanacak prosedürler.
• Fesih Şartları: Sözleşmenin feshi durumunda yapılacak işlemler.

Sözleşme İptalinde Yapılması Gerekenler

Bulut hizmet sözleşmesini iptal ederken dikkate almanız gereken adımlar:

• Veri Yedekleme: Tüm verilerinizi yedekleyin ve güvenli bir şekilde saklayın.
• Fesih Prosedürleri: Sözleşme fesih şartlarına uygun olarak hizmet sağlayıcı ile iletişime geçin.
• Veri Taşıma: Verilerinizi yeni bir sağlayıcıya taşıyın veya yerel depolama çözümlerine yedekleyin.
• Hesap Kapatma: Tüm hesap ve hizmetlerin kapatıldığından emin olun.

Bulut Bilişim KOBİ'ler İçin Kaldıraç mı, Moda mı?

Bulut bilişim, KOBİ'ler için birçok avantaj sunar:

• Maliyet Tasarrufu: Fiziksel altyapı yatırımlarını azaltır.
• Esneklik ve Ölçeklenebilirlik: İhtiyaçlara göre kaynakları hızla artırma veya azaltma imkanı.
• Erişilebilirlik: İnternet üzerinden her yerden erişim sağlar.
• Güncellemeler ve Bakım: Hizmet sağlayıcı tarafından yapılan düzenli güncellemeler ve bakım işlemleri.

Ancak, bu avantajların yanında dikkat edilmesi gereken riskler ve maliyetler de bulunmaktadır. Dolayısıyla, bulut bilişim KOBİ'ler için büyük bir kaldıraç olabilir, ancak dikkatli bir değerlendirme ve planlama gerektirir.

Kendi Bulutumuzu Kuramaz mıyız?

Kendi bulut altyapınızı kurmak mümkündür, ancak bu önemli maliyetler ve teknik bilgi gerektirir:

• Donanım ve Yazılım Yatırımları: Sunucular, depolama cihazları ve ağ altyapısı gibi yüksek maliyetli yatırımlar gerektirir.
• Teknik Uzmanlık: Yüksek düzeyde teknik bilgi ve deneyim gerektirir.
• Bakım ve Güncellemeler: Sürekli bakım ve güncellemeler için kaynak ayırmak gereklidir.
• Güvenlik: Güvenlik protokollerini sağlamak ve düzenli olarak denetim yapmak önemlidir.

Sonuç

KOBİ'ler için bulut bilişim hizmetleri, maliyetleri düşürme, esneklik sağlama ve bilişim altyapılarını daha verimli yönetme gibi birçok avantaj sunar. Her bir hizmet türü, KOBİ'lerin ihtiyaçlarına göre seçilerek iş süreçlerini daha etkin ve verimli hale getirebilir.