Beyin Göçü ve Etkileri

Beyin Göçü Nedir?

Beyin göçü, nitelikli ve eğitimli bireylerin, özellikle de bilim insanları, mühendisler, doktorlar ve akademisyenler gibi mesleklerde çalışanların, kendi ülkelerinden başka ülkelere göç etmesi olarak tanımlanır. Global olarak beyin göçü, gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere doğru yaşanan bir olgudur. Türkiye'de ise beyin göçü, ülkenin yetenekli insan kaynağının ekonomik, sosyal ve siyasi nedenlerle yurtdışına gitmesi anlamında kullanılır.

Beyin Göçünün Sebepleri Nelerdir?

Beyin göçünün sebepleri, ekonomik, sosyal ve politik faktörler olarak sıralanabilir.

• Ekonomik Nedenler: Düşük maaşlar, yetersiz kariyer fırsatları, ve yüksek işsizlik oranları beyin göçünün başlıca nedenlerindendir. 2021'de yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye'de mühendislerin %70'i daha iyi maaş ve kariyer fırsatları nedeniyle yurtdışına gitmeyi düşündüğünü belirtmiştir (Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2021).
• Sosyal Nedenler: Eğitim ve yaşam kalitesi, sosyal güvenlik ve sağlık hizmetlerinin kalitesi gibi faktörler de göç kararlarını etkiler.
• Politik Nedenler: İstikrarsız siyasi ortam, ifade özgürlüğü ve hukukun üstünlüğü konusundaki sıkıntılar da beyin göçünü teşvik edici unsurlar arasında yer alır.

Göç Eden Profili

Göç edenlerin profili genellikle yüksek eğitimli ve yetenekli bireylerden oluşur. 2020 yılı verilerine göre, Türkiye'den yurtdışına göç edenlerin %40'ı yüksek lisans veya doktora derecesine sahip (Kaynak: TÜİK, 2020). Özellikle mühendisler, doktorlar, akademisyenler ve IT uzmanları bu grupta yer almaktadır. Genç ve dinamik bir demografik yapı da dikkat çeker, 25-40 yaş arası bireyler göç edenler arasında çoğunluktadır.

Hangi Ülkelere Daha Çok Göç Ediliyor? Tercih Kriterleri

Türkiye'den en çok göç edilen ülkeler arasında Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve İngiltere başı çekmektedir. Bu ülkeler, sundukları yüksek yaşam kalitesi, güçlü ekonomik yapı ve gelişmiş eğitim sistemleri ile tercih edilmektedir. OECD'nin 2019 verilerine göre, Türkiye'den Almanya'ya göç edenlerin sayısı son beş yılda %20 artmıştır (Kaynak: OECD, 2019).

Hangi Mesleklerdekiler Daha Çok Göç Ediyor? Neden?

En çok göç eden meslek grupları arasında mühendisler, doktorlar, akademisyenler ve bilgi teknolojileri uzmanları bulunmaktadır. Bu meslek gruplarının göç etme sebepleri arasında, yurtdışında daha yüksek maaşlar, daha iyi çalışma koşulları ve gelişmiş kariyer imkanları yer almaktadır. Örneğin, 2021'de yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye'deki doktorların %50'si yurtdışında daha iyi çalışma koşulları buldukları için göç etmeyi düşündüğünü belirtmiştir (Kaynak: Türk Tabipler Birliği, 2021).

Giden Geri Gelir mi? Tersine Göç Mümkün mü?

Tersine göç, yurtdışına göç etmiş bireylerin tekrar kendi ülkelerine dönmesi sürecidir. Tersine göç, genellikle ekonomik ve siyasi istikrarın sağlandığı, iş ve yaşam kalitesinin arttığı dönemlerde mümkün olur. Türkiye özelinde, tersine göç oranı düşük kalmaktadır. 2020'de yapılan bir araştırmaya göre, yurtdışına göç edenlerin sadece %10'u geri dönmeyi planlamaktadır (Kaynak: TÜİK, 2020). Tersine göçün teşvik edilmesi için, ülkenin sunduğu iş ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi gereklidir.

Beyin Göçünün Geleceğimize Etkileri Ne Olabilir?

Beyin göçü, ülkelerin geleceğine dair önemli etkiler yaratır. Yetenekli bireylerin yurtdışına göç etmesi, ülkede beyin sermayesinin azalmasına, inovasyonun yavaşlamasına ve ekonomik büyümenin olumsuz etkilenmesine yol açabilir.

Almanya, 20. yüzyılın başlarında Amerika Birleşik Devletleri'ne yoğun beyin göçü vermiştir ve bu durum, Almanya'nın bilim ve teknoloji alanındaki liderliğini bir süreliğine kaybetmesine neden olmuştur.

Türkiye için de benzer bir senaryo mümkündür; beyin göçü, uzun vadede ülkenin rekabet gücünü ve ekonomik kalkınma hızını olumsuz etkileyebilir.