Ali Rıza Eşkazan ile ropörtaj: İç denetimde mesleki uzmanlık

1)İDM’nin yapısı hakkında bilgi verir misiniz?

İç Denetim Merkezi, ismini temel faaliyet alanından alan, hizmetlerinin odağında iç denetim fonksiyonu olan ve iç denetimle ilişkili risk yönetimi, kontrol sistemi ve kurumsal yönetim alanlarında denetim ve danışmanlık hizmeti sunan gelişim odaklı, yenilikçi bir kuruluştur.

Biz İç Denetim Merkezi olarak, hizmetlerimizi iç denetimin güvence ve danışmanlık fonksiyonu kapsamında, alanında uzman ulusal ve uluslararası danışmanlar ile geniş bir yelpaze çerçevesinde yerine getirmekteyiz.

Uluslararası normların ülkemizde yerleştirilmesini, hizmetlerimizin ayrılmaz bir parçası olarak benimseyerek, uzun yıllar sahada elde ettiğimiz tecrübemizi uluslararası standartlar ile harmanlayarak müşteri özelinde ve çözüm odaklı yaklaşım ile hizmetlerimizi yerine getirmekteyiz.

2)İDM olarak verdiğiniz hizmetlerden kısaca bahsedebilir misiniz?

İç denetimi hiç uygulamamış ancak ihtiyacını duyan firmalar ile iç denetim seviyesini geliştirerek mükemmelleştirmek isteyen firmalar bandında, her seviye için, ihtiyaca göre özelleştirilmiş çözümler üretmekteyiz.

İç Denetim fonksiyonunu henüz kurmamış organizasyonlar için Uluslararası Standartlara uygun bir yapıda anahtar teslimi İç Denetim Departmanı’nı oluşturmakta ve çalışmaları gözeterek fonksiyonun etkinliğine, gelişimine ve sürekliliğine destek olmaktayız. Firma ihtiyaçları, ölçeği ve tercihleri göz önüne alınarak İç Denetim hizmetinin İç Denetim Merkezi tarafından dış kaynak kullanımı (outsource) olarak yerine getirilmesini de diğer bir natif olarak değerlendirmekteyiz.

İç Denetim Departmanı bulunmakla birlikte kadro yeterliliği, yetkinliği ve sonuçların etkinliğinde karşılaşan sorunların çözümüne yönelik olarak, İç Denetim Departmanı’nın yeniden yapılandırılması ve / veya geliştirilmesi konusunda eş kaynak kullanımı (co-source), teknik destek ve stratejik destek sağlanması ve eğitimler ile firmalara katkıda bulunmaktayız.

Ayrıca firmalara iç kontrol sistemi, risk yönetimi ve bilişim alanlarında denetim ve danışmanlık hizmetleri sunmaktayız. Şirket yöneticilerine ve iç denetçilerin gelişimine yönelik eğitimler, konusuna göre özelleştirilmiş denetimler ile kurumsal gelişime yönelik destekleyici danışmanlık hizmetlerimizde diğer hizmetlerimiz olarak sıralanabilir.

3)İç denetim mesleğinin zorluklarından bahsedebilir misiniz?

İç denetim mesleğinin önündeki en önemli zorluklardan biri denetlenenlerin meslek üzerindeki “cezalandırıcı müfettiş” algısı olduğu söylenebilir. Bu algıyı kırmak için iç denetçilerin, iç denetimin temel amacının cezalandırmaktan ziyade kurumun faaliyetlerinin geliştirilmesi ve süreçlerin iyileştirmesine yönelik çalışmalar yapan bir fonksiyon olduğunu denetlenenlere iyi ifade etmeleri gerekir. Bu ifade tabii ki sadece söylem ile sınırlı kalmamalı, uygulama da bu yönde olmalıdır.

Diğer zorluklardan biri de iç denetimin kapsamının iyi anlaşılamaması olarak ifade edebilir. İç denetimin sadece mali sonuçların denetiminden ibaret olmadığını, yasa ve yönetmeliklere uygunluk ile operasyonların etkinliği ve verimliliğini de değerlendiren stratejik bir destek fonksiyonu olduğunun anlaşılması için kurum içerisinde özenli bir çaba sarf edilmelidir.

İç denetimin karşılaşacağı zorlukları aşmasında üst yönetimin sağlayacağı destek çok önemlidir. Kurumun en üst seviyesine bağlı çalışmayan ve yeterli desteği arkasına almayan bir iç denetim fonksiyonun bağımsız, objektif ve etkin sonuçlar üretebilmesinin zor olacağı muhakkaktır.

4)Diğer iç denetim firmalarından farklı olarak verdiğiniz hizmetler nelerdir?

İç Denetim Merkezi olarak faaliyete başlamadan önce ortağı olduğumuz ve şu anda faaliyetine son verdiğimiz eski firmamızda 2001 yılından beri outsource iç denetim ve danışmanlık hizmeti verdiğimizden söz etmek yerinde olacaktır. İç denetim odaklı bir hizmeti ilk kez ortaya koyduktan sonra ve 10 yıllık başarılı bir deneyim sonrasında çıtayı biraz daha yukarıya koymayı hedefledik.

Bu hedefin birinci basamağı, İç Denetim Merkezi olarak iç denetimin uluslararası tanımı kapsamında iç kontrol, kurumsal yönetim ve risk yönetimi gibi ilgili alanları da kapsamak üzere iç denetime yönelik danışmanlık ve denetim hizmetlerini bütünsel bir yapı içerisinde ve tek bir çatı altında sunmak olarak ifade edilebilir.

Diğer basamak olarak ise iç denetim mesleğinin çok önemli sorunlarından biri olarak gördüğümüz yetkin iç denetçi tedarikinde karşılaşılan zorlukların aşılmasına çözüm geliştirmek amacı ile “Özelleştirilmiş İç Denetçi Tedariki” hizmetini başlattık. Ülkemizde yine bir ilk olan bu uygulamayla firmaların ihtiyaçlarını belirleyerek, bu ihtiyaçlarla en uygun adayların eşleştirilmesi yönünde hem şirketlere hem de adaylara butik yaklaşım ile hizmet sunmaktayız. Söz konusu hizmeti yerine getirirken, genel yetenek sınavı, yabancı dil sınavı ve kişilik testi ile, detaylandırılmış mülakat uygulamaları sonrası İç Denetim mesleğine yönelik bilgilendirme eğitimleri sunarak "Coaching" hizmeti ve "Mesleki Gelişim Saha Ziyareti" imkanı da dahil olmak üzere adaylara kariyer adımlarında destek olmayı hedeflemekteyiz.

5)İç Denetim Merkezi'nin yeni mezun iç denetçi adaylarına yönelik sunduğu hizmetler nederdir?

Yeni mezun iç denetçi adaylarına yol ve hedeflerini belirlemede yardımcı olunması
Lisans eğitimlerini bitirmek üzere olan ya da yeni bitirmiş ve İç Denetim mesleğine katılarak sürekli gelişimin yolunu benimseyen adayların, mesleğe başlamadan önce tecrübeli bir yaklaşım ile değerlendirilmesi ve bu mesleğe hazırlanmaları için destek olunması
Bütün bu süreç içerisinde İç Denetim Merkezi, yukarıda sözü edilen hizmetleri yerine getirirken, genel yetenek sınavı, yabancı dil sınavı ve kişilik testi ile, detaylandırılmış mülakat uygulamaları sonrası İç Denetim mesleğine yönelik bilgilendirme eğitimleri sunarak "Coaching" hizmeti ve "Mesleki Gelişim Saha Ziyareti" imkanı da dahil olmak üzere yeni mezun adaylara kariyer adımlarında destek olmaktadır.

6)Hizmet verdiğiniz sektörler nelerdir? İç denetim hizmetine ağırlıklı olarak ihtiyaç duyan sektörler nelerdir?

Her sektörün kendine özgü dinamikleri olduğu gibi, farklı risklerden de etkilenmesi doğaldır. Firmaların tümünün sektör gözetmeksizin iç kontrol sistemlerini güçlendirmeye ve iç denetim uygulamalarına ihtiyaçları bulunmaktadır.

Bu çerçevede sunduğumuz hizmetlerde sektörel bir ayrım gözetmeksizin, KOBİ ölçeğinden Grup Şirketleri ve Holding yönetimlerine kadar özellikle, İmalat ve Sanayi, Otomotiv, Lojistik, Turizm ve Otelcilik, Dayanıklı Tüketim Malları, İnşaat ve Gayrimenkul, Sağlık, Eğitim, Telekomünikasyon, Serbest Bölge İşletmeleri, Gıda ve Tekstil sektörlerine ilişkin risklere odaklanarak denetim ve danışmanlık hizmetlerini yerine getirmekteyiz.

7)Sizce firmalar neden iç denetime önem vermelidirler?

Günümüz küresel iş çevresinin değişen dinamikleri paralelinde İç Denetim fonksiyonunun rolü, mali sonuçların ve prosedürel uygunlukların değerlendirilmesinden üst düzey kararların alınması, organizasyonun risklere karşı korunması ve kontrol sisteminin geliştirilmesine katkı sağlayan bir yapıya doğru değişim göstererek üst yönetime stratejik destek olma yönünde değişmekte ve gelişmektedir.

Yeterli bilgi birikimi ve tecrübeye sahip denetim kadrosu bulunmayan firmalar birçok riskle karşı karşıya kalmakta ve bunlara karşı zamanında ve yeterli seviyede önlemlerin alınması konusunda sıkıntı yaşayabilmektedirler. Objektif ve bağımsız bir iç denetim faaliyeti, iç kontrol sistemi ve risk yönetimi süreçlerinin tasarlanması ve uygulanmasındaki etkinliği değerlendirirken, sistematik ve disiplinli bir yaklaşım ile yönetime ve yönetim kuruluna destek olmaktadır.

Finansal açıdan başarısızlığa düşen birçok şirketten alınan ders göstermiştir ki iyi yönetişim, risk yönetimi ve iç kontroller bir şirketin başarısı ve uzun ömrü için gereklidir. Tarafsız ve objektif bakış açısı ile tasarlanan bağımsız bir iç denetim faaliyeti şirkete ve yönetime önemli ölçüde destek ve güvence sağlamaktadır.

8)Genellikle karıştırılan iç denetim ile bağımsız denetim, mali denetim ve kalite denetimi arasındaki farkı açıklayabilir misiniz?

Bağımsız denetim halka açık şirketlerin uluslararası muhasebe standartlarına uygunluğu açısından, mali denetim ise belli bir ciro üzerindeki şirketlerin Türk Vergi Mevzuatına uygunluğu açısından denetlenmesi olup, denetim yetkisinin kaynağı yasal mevzuattır. Kalite denetimi ise ağırlıklı olarak üretim ve hizmet süreçlerinin mükemmelleştirilmesine odaklanarak belirli uluslararası standartlara uygunluğun denetlenmesidir.

İç denetim, şirket yönetim kuruluna veya denetim komitesine bağlı olarak herhangi bir yasal zorunluluk olmaksızın yerine getirilen, sadece mali sonuçları değil, yasa ve yönetmeliklere uygunluk ile operasyonların etkinliği ve verimliliğinin denetlenmesini de kapsamına alan uygulamalardır. İç Kontrol Sisteminin etkinliği ve verimliliğinin değerlendirilmesi ile birlikte mevcut ve potansiyel risklerin firma hedefleri ve operasyonlar üzerinde yaratacağı etkilerin incelenmesi de iç denetimi diğer denetimlerden ayıran özellikler olarak ortaya çıkmaktadır.