Aile Şirketleri

“ Mutlu aileler hep birbirine benzer, ama her mutsuz ailenin kendine özgü farklı nedenleri vardır!.” Lev Tolstoy

Sadece ülkemizde değil, dünyada da şirketlerin %80’i aile şirketi. Aynı zamanda sadece küçük şirketler değil, dünyanın en büyük 500 şirketinin %40’ı da aile şirketi. Ancak, aile şirketlerinin %70’i ikinci kuşağa geçememekte, geçenlerin de %50’si üçüncü kuşağa aktarılamamaktadır. Tipik bir aile şirketinin ömrü ise 24 seneyle sınırlı.

Aile şirketlerinin belki de en güçlü yönleri hızlı karar verebilme ve büyüme yetenekleri: çünkü paylaşılan ortak geçmiş, değer yargıları, karşılıklı güven ve etkin iletişim, karar ve uygulamada süratli olmayı sağlayabiliyor.

Ancak nesiller ilerledikçe ve aileler büyüdükçe iş ve aile rollerinin birbirine karışması, işle ilgili konuların aile ilişkilerini zedelemesi, paylaşım esaslarının belirsizliği, duygu ile mantığın karıştırılması aile şirketlerinin sonunu hazırlıyor.

Şirketlerinin nesiller boyu gelişmesini sağlayan ailelerin ortak özellikleri var: Aile, ortaklık ve işin yönetimi ile ilgili konuları birbirinden ayırabilmeleri ve bunlardan her birinin çözümü için ayrı mekanizmalar oluşturmaları.

Ailenin iş ile ilgili konuları ciddi ve profesyonel bir şekilde ele almasını sağlayacak bir aile konseyi oluşturulması, ailenin vizyon, misyonun ve değerlerinin açıkça yer aldığı bir aile anayasasının hazırlanması ve aile içi iletişim, bireyler için gelişim ve nesiller arası devir planlarının hazırlanması önemli faydalar sağlıyor. Bu konularda bağımsız ve güvenilir bir danışmanla çalışmak bu planların daha kolay kabul görmesine yardımcı oluyor.

Aile şirketlerinin başarısı sadece bu ilkeleri ortaya koymak ve planları yapmakla sağlanamıyor. Aile şirketleri de, rekabete açık her kuruluş gibi işini iyi yapmalı. Bunun için aile kaynakları kadar diğer insan kaynaklarını da etkili bir şekilde yönetebilmeli ve çağdaş yönetim tekniklerini kullanabilmeli. Bunun için mevcut veya ileride lider konumuna gelebilecek olanların hem iyi eğitilmesi, hem de gerekli deneyim birikimine ulaşabilmesi ne kadar erken ve titizlikle ele alınırsa başarı potansiyeli o kadar artıyor.

Ülkemizin üretim potansiyelinin ve istihdamının çoğunu gerçekleştiren aile şirketlerinin etkin yönetimi ve gelecek planlaması toplumsal refah artışına da katkıda bulunacaktır. Dolayısıyla aile şirketlerini yönetenler sorumluluklarının sadece bugünü yönetmek değil, aynı zamanda geleceği de planlamak olduğunu unutmamalılar.

Dr. Yılmaz Argüden
ARGE Danışmanlık A.Ş.
www.arge.com

Sabah Gazetesi İşte İnsan Eki - 11.06.2000