Türkiye'den ve Amerika'dan Jenerik Marka Örnekleri

Marka teorisinin anlaşılması ve iş hayatında geçerliliği olduğu yönünde bir kavrayışa ulaşılması zordur. Zaman alır. Kendimden biliyorum. Son 10 yıldır hem teorik hem de pratik olarak ciddi emek verdim. Benim açımdan bu konuda şüphelerimin dağıldığı an Amerika’da ki jenerik markaları öğrendiğim andır.

İki ülkedeki jenerik markalara geleceğim. Ancak bir konuya daha değinmek istiyorum. İngilizce ve Türkçe atasözleri. Her iki dilde de aynı kelimelerden oluşan ve aynı anlama gelen atasözleri vardır. Birkaç tanesi aşağıda;

• a bird in the hand is worth two in the bush ; eldeki bir kuş daldaki (çalıdaki) iki kuştan iyidir.
• kill two birds with one stone ; bir taşla iki kuş vurmak
• in one ear and out of the other ; bir kulağından girip öteki kulağından çıkmak
• a rolling stone gathers no moss ; yuvarlanan taş yosun tutmaz

Şaşırdınız değil mi? Hepsi bu kadar da değil. İnceleyebildiklerimin arasından 49 adet ortak atasözü tespit ettim. Pazarlama ile ne ilgisi var demeyin birazdan geleceğim.

Jenerik markaları bilirsiniz. Hani şu marka adı ile ürünün özdeşleştiği markalar. Türkiye’den örnekler:

• Selpak (kağıt mendil),
• Sana (margarin),
• Aygaz (tüplügaz),
• jilet (traş bıçağı,gillette),
• Nescafe(hazır kahve),
• Pimapen(pvc pencere sistemi),
• Atari (bilgisayar oyunu),
• Kot (bluejean ) .

Daha bir çok örnek var. Bu markalar piyasaya çıktıklarında temsil ettikleri ürünlerin ilk ve tek örnekleri olmaları sebebi ile marka ismi aynı zamanda ürünün ismi haline gelen markalardır. Kendi adıma kot pantolununun aslında ürün değil bir marka olduğunu öğrendiğimde çok şaşırdığımı hatırlıyorum.

Şimdi Amerika’dan jenerik marka örnekleri;

• Kleenex ; kağıt mendil
• Xerox ; fotokopi çekmek
• Scotch Tape; seloteyp
• Band-Aid ; yara bandı
• Q-Tips ; Kulak temizleme çubuğu
• Jello; puding
• Krazy glue; yapıştırıcı
• Saran Wrap; strech film
• Gore-Tex; Su geçirmez kumaş

Farklı tarihlere, farklı kültürlere, farklı sosyal dokulara sahip olmalarına rağmen her iki ülkede de insanların ürün-marka kavrayışlarının ortaklıklar sergilemesi sizce ilginç değil mi? Yoksa neden Türkler kağıt mendile “selpak” derken Amerikalılar “kleenex” desinler? Amerikalı kağıt mendille ilk kez “kleenex” ile tanışmış ve ona göre kleenex kağıt mendil olmuştur. Bir Türk kağıt mendille “selpak” ile tanışmış ve selpak kağıt mendil olmuştur. Farklı tarihler,farklı kültürler, farklı sosyal-ekonomik seviyeler fakat aynı davranış tarzı.

Şimdi bunu size verdiğim ortak atasözleri ile kıyaslayın. Çok farklı iki tarihsel geçmişe sahip olan aralarında binlerce km. mesafe olan iki toplum nasıl oluyor da ortak atasözlerine sahip oluyor? Doğrusu bunun cevabını hala araştırıyorum. Ama hem ortak atasözleri hem de jenerik marka olgusu insanların dünyayı kavrama, anlama ve yorumlama süreçlerinin ortak noktalar olduğunu gösterir.

Eğer bu olmasaydı P&G tüm dünyada aynı konsept ile Pantene’in pazarlamasını yapabilir miydi?

(Bkz; www.youtube.com; pantene reklamları)

Hala şüpheniz var mı?