KOBİ’lerin Borç ve Alacak Dengesi!

Birçok KOBİ'nin karşılaştığı en büyük zorluklardan biri, borç ve alacak yönetimini etkili bir şekilde yapabilmek. Finansal dengeleri kurmak, sadece işletmenin sürdürülebilirliğini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda büyüme fırsatlarını da artırır. KOBİ yöneticileri bu konuda hemfikirdir. Peki bu denli hemfikir olunan bir konu neden sorun olmaya devam ediyor veya istenen seviyede iyileşme sağlanamıyor?

Bu sebebi anlamak için zihninizde birkaç basamaklı bir merdiven canlandırmanızı arzu ederim. Basamağın ilkinde finansal okuryazarlık var. Finansal okuryazarlık seviyesi düşük olan KOBİ patronu işletmesini rastlantısal ya da bağlantısal etkenlerle yönetiyordur. Yani ya işler yolunda gidiyordur ve yaşanan gelişmeleri görmezden geliyordur, ya da iş yaptığı çevrelerin ekonomik etkisiyle “bize bir şey olmaz” hatasına düşüyordur. Oysa her iki durumda da işletme sürdürülebilir olma hedefi ile kurulmuştur ve işletme yönetiminde, işletmenin menfaatine olan kararlar alınmalıdır. Finansal sağlığına dikkat etmeyen ya da gerekli önemi göstermeyen bir işletme hayatını sürdüremez.

Basamağın ikincisinde ise çalışanların kalitesi bulunmaktadır. KOBİ sahibi her konudan haberdar olamaz. İşlerin sorunsuz devam etmesi için insan kaynağına ihtiyacı vardır. İnsan kaynağını işletmeyle entegre ederken sıklıkla yapılan bir yanlış, kalifiye personel bulmada yaşanmaktadır. Mevcut çalışanların da gelişim gösterememesi, insan kaynağı fonksiyonunun işlevselliğiyle ilgili önemli bir sorundur. KOBİ sahibi, çalışanlarını bir maliyet değil de bir değer olarak tanımlarsa yazının konusunu daha net anlaşılacağına eminim.

Merdivenin basamaklarını sona saklayarak konunun özüne bağlanmak isterim.

BORÇ VE ALACAK DENGESİ NASIL SAĞLANIR?

Veri Planlaması: KOBİ'ler, sağlıklı finansal yapılar oluşturmak için düzenli olarak finansal analizler yapmalı ve nakit akışlarını dikkatlice planlamalıdır. Ancak doğru ve güvenilir veri sistemleri kurulmadığı sürece elde edilen sonuç raporlarının hiçbir anlamı yoktur. Bu nedenle veri kaynağına odaklanılan bir çalışma elzemdir.

Borçlanmayı Öğrenme: Borçlanma maliyetlerini minimize etmek, uygun finansman kaynaklarını kullanmak ve borç yapılandırma tekniklerini bilmek, işletmenin finansal sağlığı açısından kritiktir. Bu nedenle borçlanmaya konu adımlar atılmadan önce tüm alternatifler üzerinde stratejik bir çalışma yapılmalıdır. İşlemin hacmi de önemli bir kriterdir. Günümüzde döviz bürosunda 100$ bile bozdururken birkaç TL avantaj için dikkat edilen önemin, borçlanma koşullarına da gösterilmesi önemlidir.

Tahsilat Yönetimi: Müşteri kredi değerlendirme, alacak takip ve tahsilat yöntemlerini etkili kullanmak, işletmenin likiditesini korur ve nakit akışını düzenler. Alacağını tahsil edemeyen işletmeler batmaya mahkumdur. Tahsil edilemeyen satışın işletmenin faaliyetine etkisi iki kat olumsuzluktur. İşletme hem alacağını tahsil edememiştir, hem de borcunu ödemekte zorlanma tehlikesi geçirdiği için itibar riskiyle karşı karşıyadır.

Zamanlama: Borç alacak dengesinin oluşturulmasında önemli bir pay ise vadelerin yönetimidir. Çoğu yönetici bunu geleneksel öğretilerle bir gün marjı koyarak yapmaktadır. Ancak bu anlamda yaşanan sıkıntılar da olabilmektedir. Bu sıkıntıları bertaraf etmek için KOBİ yöneticisi, alacağını tahsil etme yüzdesini artıracak şekilde gün planlaması yapmalıdır. Örneğin, 45 gün vadeli çalıştığınız bir müşteriniz ödemesini 55’inci günde yapabilir. Bu durumda, 46. günde borçlanmamanız gerektiğini anlamalı ve bu aradaki marja dikkat ederek borçlanmalısınız. Benzer bir durumu banka gibi kuruluşlarla veya yatırımcılarınıza karşı da dikkate almalısınız.

Tahsilatların yönetimiyle ilgili geniş çerçevede yazılmış köşe yazımı aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz:

Yazının girişinde basamaklardan bahsetmiştim. Borç ve alacak dengesini kurarken devam eden basamaklarda kalmıştık. Bunları da paylaşarak yazıyı noktalayalım.

Yönetici/Uzman: Süreci tecrübesiyle yönlendiren bir bölüm yöneticiniz olmalı ve bu yönetici ile aranızda hem güvene dayalı hem de stratejiye dayalı bir iletişim oluşturmalısınız. Yöneticiniz yoksa, uzman bir personel ve onu destekleyen mali müşaviriniz bu konuda size yardımcı olacaktır.

Şirket Dışından İncelemeler: İşletmenizin yönetiminde dikkate almanız gereken en önemli şeylerden biri, üçüncü bir tarafın değerlendirmeleri ve incelemeleridir. Bu kişiler işletmenize tarafsız bir açıyla yaklaşır. Size fayda sağlayacak unsurları rahatlıkla tespit eder ve bu anlamda gelişim yol haritaları hazırlayabilir.

Başarıya giden yol, finansal bilinci artırmaktan geçiyor. KOBİ'ler, borç ve alacak dengesini kurarak daha sağlam adımlarla ilerleyebilir. Unutmayalım ki, sağlıklı bir finansal yapı, işletmenin geleceğini şekillendiren en önemli unsurlardan biridir.