Girişimcinin 4 Sorununa 4 Çözüm

Değişmeyen iki şey: Sürekli çabaladığımız(ki sektörel, yapısal ve boyutsal farklılıklara göre değişkenlik gösterir) ve ne yaparsak yapalım birtakım sorunların meydana geldiği gerçeğidir. Bir yandan da, sorunsuz giden süreçler için de kuşku duyduğumuz noktalar vardır. Çoğu zaman “çalışan, elbet hata yapar” ve “iş olan yerde sorun da olur” gibi söylemlerle de “çaba & sorun” ilişkisine atadan gelen öğrenmeler eklenmiştir. Buradan tek anladığımız sorunsuz olmanın kendi başına bir sorun olduğudur. 

Tüm bu sebeplerden ötürüdür ki, beyaz ışığı* ilk gördüğümüz andan telefonları açmamaya başladığımız noktaya ya da emekli edildiğimiz ve sadece haftadan haftaya one-time raporları ile geçiştirildiğimiz, onursal yönetim kurulu başkanı olduğumuz noktaya kadar büyük ya da küçük, hesaplı ya da hesapsız, beklenen ya da beklenmeyen birçok sorunla karşılaşacağımız tartışılmaz bir diğer gerçek.

Vaka çalışmaları sayesinde, karşılaşılan birbirinden farklı sorunlara ve yapılanlara artık ulaşabiliyoruz ve başımıza gelmeden başkasının tecrübelerinden faydalanabiliyoruz. Gelin; yaptığımız okumalar, kişisel tecrübeler ve tanık olmalar sonucunda biriktirdiğimiz işletme sorunlarını birkaç kategoride toplayalım. Bu şekilde, hepsi olmasa da büyük bir kısmı için; analiz yapabilme ve çözüm üretme şansını yakalayabileceğiz.

Kuruluş Aşaması

Bilmem kaçıncı keredir hatırlatıyorum: Fikrin hayale gelmesinin ardından, en büyük ciddiyet ve en çok emek gerektiren çalışma kısmı pazar araştırmasıdır. Küresel rekabete bağlı olarak müşteri odaklılık, işletmeleri inovasyona itmiş; kökten farklılaşma çabası ya da yenilikçilik ise işletme süreçlerini, yönetimi zor hale getirmiştir. Farklı sektörden birçok firmanın (bu kategoride daha çok start-up düzeyindeki teknoloji firmalarının ya da ilk iş deneyimini ortaya koymaya çalışan girişimcilerin olduğunu söylemek gerekir) kuruluş aşamasında yetersiz ön araştırma yaptığı ve/veya yanlış hazırlıklar içine girdiği görülmektedir.  

Müşterinin istek ve ihtiyaçlarını doğru bir şekilde tanımlayamamak, yetersiz istihbarat sonucu rakipleri ve yakın gelecek hamlelerini doğru tahmin edememek, yanlış fizibilite hesapları vb. eksiklikler sonucu başa gelebilecek milyonlarca sorun…

Malumun ilanı şeklinde kabul edilen bu tür sorunlar karşısında çözüm yaratmak hiç de kolay değildir. Finansal açıdan, finansmanı sağlıksız ek işletme sermayesi; yönetim açısından, radikal işgücü devir hareketleri; üretim açısından, telaş içinde gerçekleştirilen Ar-Ge maliyetleri ve boşa giden iletişim planları… Yeni bir devrin başlatılması gibi… Her şey yeni ve pahalı…

Burada dikkat edilmesi gereken noktalar; tecrübeli ve doğru isimlerle birlikte çalışmak,  günlük ve sürdürülebilir planlama yapmak, pazardan alınan verilerden bilgi çıkarımı yaparken kontrolleri çifte argüman ile sağlamak ve uygun finansmanı sürekli aramak olacaktır. 

Varsayalım ki; pazardan en güncel ve doğru bilgileri aldık, finansman sıkıntımız yok, tecrübeli ve yetenekli bir ekip kurduk ve kaliteli bir çalışma sistemimiz var. Küresel rekabet gereği kökten yenilikçi olma zorunluluğu öngörülemeyen birtakım sorunları da karşımıza çıkarabilir. Çünkü, yeni değer yaratımları için yenilikçi olmak şarttır ve her yeni ürün/hizmet/sistem/teknoloji içerisinde bilinmeyen noktalar barındırır. 

Bu gibi durumlara düşmemek için yapılması gereken ise beklenmeyen ya da öngörülmeyen fırtınalı havalar için biraz daha fazla emniyet işletme sermayesi bulundurmak olacaktır. Öngöremediğiniz bir sorun için proaktif olmanızı kimse bekleyemez ancak bu tür sorunların olabileceğini düşünerek hesaplama yapmak ise tamamen sizin, girişimcilerin sorumluluğundadır. 

İş Modeli ve İş Sistemi

Çok olumlu bir bakış açışıyla, bu noktaları da sorunsuz aştığınızı varsayalım. Üretim sonucu pazara aktif giriş yapıldığında karşılaşılabilecek sorunlar da vardır. Çünkü müşteri tepkisini ya da seçenekler karşısındaki tutumunu görmeden neler olacağını bilemezsiniz. Müşterilerin ürünü yeteri kadar faydalı bulmaması, dağıtım kanallarının yanlış kurgulanması, kötü satış fiyatı belirleme, yetersiz promosyon ve tanıtım çalışmaları, satış sonrasında eksik hizmet sunma, şikayetlere geri dönüşün yavaş ve sıkıntılı olması gibi durumlar yeni bir sorun kategorisini oluştururlar. Kısacası “kurulan iş sisteminin yetersizliği” ve getirdikleri…

Burada yapılması gereken iki şey vardır. Birincisi olası sorunlara hızlı, pratik, kalıcı ve memnun edici çözümler geliştirebilmek için esnek bir yapı kurmaktır. Buradaki esnekliği hem finansal, hem üretim tabanlı hem de pazar odaklı değerlendirmeliyiz. Bahsedilen kıvraklık yine sizin, girişimcilerin işletmecilik ve yönetim anlayışı sayesinde vücut bulacaktır. İkincisi ise aynı yanlışı sadece bir kere yapmak ve tekrarından muhakkak kaçınarak, yönetim fonksiyonlarının tümüne yaygınlaştırmaktır. Bunu yapabilmek adına büyük kurumsal yapılar “Deployment Department”lar kurmuşlardır. (yayılma, yerleştirme bölümleri) Bu bölümdeki kişilerin görevi kurum içinde gerçekleşen bir öğrenmeden tüm kurumun eş zamanlı faydalanmasını sağlamaktır. Bu arada; “yönetim & organizasyon” çalışan akademisyenlere üzerine gidilmesi gereken bir konu, yönetim alanında kariyer yapmak isteyen genç arkadaşlarımıza da yeni bir pozisyon seçeneği olduğunu söyleyelim…

Girişimci İş Süreçlerinde Karar Alma

Bu sefer de fazlaca iyimser düşünerek; bu noktaya kadar sorunsuz geldiğimizi varsayalım. Kimsenin mükemmel olamayacağı gerçeğini de hesaba katarak, artık kaçacak yerimizin olmadığı sorun tipine bir göz atalım. Doğru iş kararlarının alınamaması…

Bazen zor pazar şartları, bazen zaman darlığı bazen de yetersiz yönetici profili nedeniyle, doğru kurulan iş modellerinde bile yanlış karar almalar yapılabilir. Şahsen, ülkemiz Kobi’ lerini düşündüğümüzde en çok rastlanan sorunların başında yer aldığını görüyorum. Gerek yanlış zamanda verilen büyüme kararları gerek şahsi tutumların profesyonel organlara yansıtılması gerek aile yapısından kurtulmama gerekse de tedarikçi ve müşteri seçimlerindeki yanlışlar ve getirdikleri bu sorun kategorisinin yıldızlı oyuncularındadır. 

Her sektörün ve işletmenin farklı dinamikleri mevcuttur. Kabul…
Ancak burada yapılması gereken, küresel evrime & gelecekteki karşılıklı etkilenmelere inanmak ve karar alma noktalarında olabildiğince sezgisel düşünce sisteminden çıkarak bilimsel hesaplamalara ve matematiksel modellere güvenmektir. Eğitimim esnasında “Karar Destek Sistemleri” ve “Endüstriyel Sistemlerde Karar Analizi” adlı kocaman kredili iki ders aldığımı dahi hatırlıyorum (gerçek faydasını kariyerimin bu kısmında anlayabildiğim). 

Görüldüğü üzere; yine girişimcinin yenilikçi, planlamacı, fırsatçı, hesaplamacı, müşteri odaklı ve lider kişiliklerine dokunduk. 

Uzatmadan, kapanış hissemizi paylaşalım: Sorunlardan kaçış yok. Önemli olan sorunlara hazırlıklı olmak, karşılaşıldığında ise iyi analiz ederek hızlı ve maliyetsiz çözümler üretmek olacaktır. Girişimci aynı zamanda bunu yapabilen, çözüm üretebilen kişidir.