Aile Anayasası ile Hem Şirketinizi Hem Ailenizi Koruyun

Türkiye’de aile şirketleri çok yaygın olmasına rağmen, ne yazık ki aile anayasası kavramı yeterince bilinmiyor. Aile şirketlerinde yaşanan sorunlara çözüm bulmada yaşanan zorluklar ve bu durumdan hem şirketin hem aile ilişkilerinin büyük zarar görmesi, aile şirketlerini, aile anayasası yapmaya itmektedir. Sorun daha oluşmadan bu sorunu çözme metotlarını belirleyen aile anayasaları akrabalık ilişkileri zarar görmeden şirketlerin ömrünü uzatmayı hedeflemektedir.

Yapılan araştırmalar göstermiştir ki, dünyanın birçok ülkesinde uzun süre ayakta kalan firmaların hemen hemen hepsinin aile anayasaları bulunmaktadır. Aile şirketlerinde en temel sorun şirketin kurucu nesilden ikinci nesle devri aşamasında ortaya çıkmaktadır. Aile işletmelerinin ikinci kuşağa devrinin başarılması, sonraki kuşaklara devri de kolaylaştırmaktadır. Kurucu neslin yaşadığı en büyük korku işletmesinin geleceği konusunda yaşadığı belirsizliklerdir. Oysa ki sonradan ortaya çıkması muhtemel aile içi çatışmaları ve anlaşmazlıkları da engelleyebilecek nitelikte iyi hazırlanmış bir aile anayasası bu belirsizlikleri ortadan kaldırabilecektir. Böylelikle de kurucu nesil daha güvenle şirketin geleceği konusunda karar alabilecektir.

Aile şirketlerinde farklı düzenlenmesi ve öncesinde düşünülmesi gereken çok fazla konu vardır. Bu nedenle sorun oluşmadan o sorunun nasıl çözümleneceğini belirlemek hem daha objektif kararlar alınmasını sağlayacaktır, hem de tartışmaların önünü kesecektir. Örneğin;

• Yeni kuşakların yetiştirilmesi ya da yönetim devri nasıl sağlanacaktır?
• Kurucu ortaklardan birinin çocuğu bu işletmede çalışmak isterken diğeri istemezse ne olacaktır?
• Ödemeler kar payı şeklinde mi, ücret şeklinde mi yapılacaktır?
• Aile üyelerinin performans değerlendirmesi ve terfileri nasıl olacaktır?
• Şirket kurucusu dede ölünce yerine kim geçecektir?
• Aile üyesi evlenince eşin şirkette çalışması hangi şartlarda mümkün olacaktır?
• Eş hisse alabilecek midir?
• Aile üyesi şirketten ayrılmak isterse hissesini nasıl devredebilecektir?
• Aile üyeleri şirket yönetiminde nasıl yer alacaktır?
• Şirketten ayrılan aile üyesi aynı alanda şirket kurabilecek midir?
• Aile üyelerinin işten çıkarılması nasıl mümkün olacaktır?

Bunlar gibi daha bir çok soru üretebiliriz.

Yukarıda yazdıklarımıza benzer bir sorun ortaya çıktığında bu sorunu çözümlemek çok daha zor olacaktır. Bu nedenle şirketin ortakları olan aile bireylerinin bir araya gelerek miras, aile, çalışma koşulları, devir, sahiplik, emeklilik gibi hususları tartışması ve bunları çözümlemede şirkete rehberlik edecek kurallar belirlemesi hem şirketin geleceği hem de aile ilişkilerinin zarar görmemesi için en doğru yöntem olacaktır.