Bu belgenin gayri resmi Türkçe çevirisi Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından yaptırılmıştır
Katılım öncesi yardım aracı (IPA) oluşturan 1085/2006 sayılı Konsey Tüzüğünün
Uygulanmasına İlişkin 12 Haziran 2007 tarihli ve 718/2007 sayılı KOMİSYON
TÜZÜĞÜ(EC)
(OJ L170, 29.6.2007, s.1-66)
AVRUPA TOPLULUKLARI KOMİSYONU,
Avrupa Topluluğunu kuran Antlaşmayı göz önünde bulundurarak,
Katılım öncesi yardım aracını (IPA)1
oluşturan 17 Temmuz 2006 tarihli ve 1085/2006 sayılı
Konsey Tüzüğünü (EC) ve özellikle de bu Tüzüğün Madde 3(3)’ünü göz önünde
bulundurarak,
(1) 1085/2006 sayılı Tüzüğün (EC) amacının (bundan böyle ‘IPA Tüzüğü’ olarak anılacaktır)
yararlanıcı ülkelere katılım öncesi yardım sağlamak ve bu Tüzüğün Ek II’sinden Ek I’ine
geçişte ve Avrupa Birliği üyeliğine giden yolda onları desteklemek olduğunu,
(2) IPA Tüzüğünün 2007-2013 dönemi için tek katılım öncesi yardım aracı olduğu göz
önünde bulundurulduğunda, söz konusu Tüzük çerçevesinde yardımın programlanması ve
sunumuna ilişkin kuralların IPA Tüzüğünde belirtilen beş bileşenin tümünü (bundan böyle
‘IPA bileşenleri’ olarak anılacaktır) kapsayan tek bir uygulama tüzüğü bünyesinde
şekillendirilmesi ve bir araya getirilmesi gerektiğini,
(3) Başta Komisyonun Entegre İç Kontrol Çerçevesine yönelik eylem planı bağlamında olmak
üzere tutarlılık, işbirliği ve verimlilik sağlamak amacıyla beş IPA bileşeninin tümü için IPA
Tüzüğü kapsamında yardımın uygulanmasına ilişkin ortak kurallar gerektiğini, bununla
birlikte IPA bileşenlerinin her birinin kendilerine has özelliklerinin de göz önünde
bulundurulacağını,
(4) Yararlanıcı ülkelerde sosyoekonomik, kültürel ve siyasi bağlamlardaki farklılıkların da
dikkate alınması gerektiğini, nitekim bu farklılıkların bir ülkenin aday veya potansiyel aday
ülke olarak statüsüne, siyasi ve ekonomik bağlamına, ihtiyaçlarına ve hazmetme ve yönetim
kapasitelerine bağlı olarak özel bir yaklaşım ve ihtiyaçlara göre düzenlenmiş bir destek
gereksinimi doğurduğunu,
(5) IPA Tüzüğü kapsamında yapılacak yardımın Topluluğun dış yardım alanındaki politikaları
ve faaliyetleriyle uyumlu olması gerektiğini,
(6) Yardımın IPA Tüzüğünün 2. Maddesinde belirtilen kapsama dahil olması, tüm yararlanıcı
ülkelerde pek çok kurumsal yapılanma tedbirini desteklemeyi hedeflemesi, demokratik
kurumları ve hukukun üstünlüğünü güçlendirmesi, kamu yönetimini reformdan geçirmesi,
ekonomik reformlar yapması, insan ve azınlık haklarına saygı göstermesi, toplumsal cinsiyet
eşitliğini ve ayrımcılık yapmama ilkesini teşvik etmesi, medeni hakları ve sivil toplumun
gelişmesini teşvik etmesi, gelişmiş düzeyde bölgesel işbirliği ve uzlaşı ve yeniden
yapılandırmayı desteklemesi, sürdürülebilir kalkınmaya ve yoksulluğun azaltılmasına ve bu
ülkelerde yüksek bir çevre koruma düzeyine ulaşılmasına katkıda bulunması gerektiğini,
1
OJ L210, 31.7.2006, s.82. (7) Aday ülkelere yönelik yardımın ayrıca Topluluk müktesebatının tamamının kabul edilmesi
ve uygulanmasına ve katılım kriterlerine uyulmasına odaklanması, buna ek olarak aday
ülkelere katılımlarından sonra tahsis edilecek olan Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu, Uyum
Fonu, Avrupa Sosyal Fonu ve Kırsal Kalkınma Fonu’nun programlanması, yönetilmesi ve
uygulanmasına hazırlanmalarına yardımcı olması gerektiğini,
(8) Potansiyel aday ülkelere yönelik yardımın Topluluk müktesebatına belli bir derece uyumu
ve Katılım kriterlerinin yerine getirilmesine yönelik adımları teşvik etmenin yanı sıra IPA’nın
bölgesel kalkınma, insan kaynaklarının gelişimi ve kırsal kalkınmayla ilgili bileşenleri
kapsamında aday ülkelerde gerçekleştirilecek olan faaliyetlere benzer nitelikteki faaliyetleri
de teşvik etmesi gerektiğini,
(9) Yardımın sürekliliği, bütünlüğü ve yoğunluğunu sağlamak amacıyla, bir ülkede farklı IPA
bileşenleri kapsamında gerçekleştirilen faaliyetlerin tutarlılığı ve koordinasyonunun IPA
Tüzüğünün 6. Maddesinde belirtilen çok yıllı planlama düzeyinde sağlanması gerektiğini,
(10) Komisyon ve yararlanıcı ülkelerin bu Tüzük kapsamında işbirliği ilkelerini tespit etmek
amacıyla çerçeve anlaşmalar imzalaması gerektiğini,
(11) Avrupa Topluluklarının genel bütçesine uygulanabilir Mali Tüzüğe ilişkin 25 Haziran
2002 tarihli ve 1605/2002 sayılı Konsey Tüzüğünde2
(EC, Euratom) belirtilen yönetim
yöntemlerinden hangisinin IPA Tüzüğü kapsamında ifade edilen bileşenlerin her birine
uygulanacağının açık hale getirilmesine ihtiyaç duyulduğunu,
(12) IPA Tüzüğü katılım öncesi süreç bağlamında yardım sağladığından, özellikle
uygulamada, mümkün olduğunda, yardımın yönetiminin yararlanıcı ülkeler tarafından
sahiplenilmesini sağlamak amacıyla fonların adem-i merkezi bir biçimde yönetilmesi, ancak
gerektiğinde ve uygun olduğunda merkezi, ortak ve paylaşımlı bir yönetim uygulamanın da
mümkün olması gerektiğini,
(13) Adem-i merkezi yönetim yapısının benimsenmesi durumunda Komisyonun ve yararlanıcı
ülkelerin rolleri ve gereksinimlerinin açık hale getirilmesi ve yararlanıcı ülkelerle ilgili
hükümlerin çerçeve anlaşmaları, sektörel anlaşmalar veya finansman anlaşmalarında yer
alması gerektiğini,
(14) Yardımın uygulanmasında hangi yönetim yönteminin uygulanacağına göre, IPA Tüzüğü
kapsamında fonların mali yönetimiyle ilgili ayrıntılı kurallar belirlenmesi ve bu anlamda
yararlanıcı ülkelerin yükümlülüklerinin çerçeve anlaşmalar, sektörel anlaşmalar veya
finansman anlaşmalarında belirtilmesi gerektiğini,
(15) IPA Tüzüğünün 22. Maddesinde belirtildiği üzere o Tüzüğün genel anlamda
değerlendirilmesine ek olarak, adı geçen tüzük kapsamındaki yardımın düzenli olarak
izlenmesi ve değerlendirilmesi, özellikle programların izleme komiteleri tarafından
değerlendirmeye tabi tutulması ve IPA Tüzüğü kapsamındaki yardımın genel uygulamasının
düzenli olarak denetlenmesi gerektiğini,
(16) Komisyonun 2005-2009 dönemi için Avrupa iletişim politikası ve genişleme iletişim
politikasıyla ilgili beyaz kitabı olan, Komisyonun eylem planı niteliğindeki ‘Avrupa İletişim
Politikası’ doğrultusunda kamuoyunu AB’nin faaliyetleri hakkında bilgilendirmek ve tüm
yararlanıcı ülkelerde söz konusu tedbirlerin sürekli bir görüntüsünü oluşturmak için IPA
yardım programlarının görünürlüğünün ve yararlanıcı ülkelerin vatandaşları üzerindeki
etkilerinin son derece önemli olduğunu,
2
OJ L248, 16.09.2002, s.1. 1995/2006 sayılı Tüzükle (EC, Euratom) değiştirilen Tüzük (OJ L390, 30.12.2006,
s.1). (17) IPA Tüzüğünün 1 Ocak 2007’den itibaren yürürlüğe gireceğini, bu durumda söz konusu
Tüzüğün uygulanmasına ilişkin Komisyon kurallarının da 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren
yürürlüğe girmesi gerektiğini,
(18) Bu Tüzük hükümlerinin IPA Komitesinin görüşü ile uyumlu olduğunu,
DİKKATE ALARAK, BU TÜZÜĞÜ KABUL ETMİŞTİR:
KISIM I
ORTAK HÜKÜMLER
BAŞLIK I
YARDIMA İLİŞKİN İLKELER VE GENEL ÇERÇEVE
BÖLÜM I
Konu ve ilkeler
Madde 1
Konu
Bu Tüzük, 1085/2006 sayılı (IPA) Konsey Tüzüğü olan 'IPA Tüzüğü' tarafından oluşturulan
katılım öncesi yardımın Topluluk tarafından tedarikini düzenleyen uygulama kurallarını
belirler.
Madde 2
Tanımlar
Bu Tüzüğün amaçları doğrultusunda aşağıdaki tanımlar kullanılacaktır:
1. 'yararlanıcı ülke’: IPA Tüzüğü’nün I ve II. Eklerinden herhangi birinde adı geçen
ülkelerden herhangi biri;
2. 'genişleme paketi': stratejik ve siyasi kısmı, uygun durumlarda, katılım ortaklıklarının ve
Avrupa ortaklıklarının revizyonlarını, söz konusu ülke ve Topluluğun strateji belgesi
tarafından hazırlanan düzenli raporlarını içeren, Komisyon tarafından her yıl Konseye ve
Avrupa Parlamentosuna sunulan belgeler bütünü. Çok yıllı gösterge niteliğinde bir mali
çerçeve, paketi tamamlar;
3. 'çerçeve anlaşma': Komisyon ve yararlanıcı ülke arasında yapılan, tüm IPA bileşenleri için
geçerli olan ve bu Tüzük kapsamında yararlanıcı ülke ile Komisyon’un işbirliği ilkelerini
belirleyen anlaşma;
4. 'sektörel anlaşma': uygun hallerde Komisyon ve yararlanıcı ülke arasında düzenlenen ve
ülkeye özel çerçeve anlaşmada veya finansman anlaşmasında yer almayan ilgili hükümleri
belirleyen özel bir IPA bileşenine ilişkin bir anlaşma;
5. 'finansman anlaşması': Topluluğun bu Tüzük kapsamına giren bir programa veya faaliyete
katkıda bulunmasına onay veren bir Komisyon mali kararını takiben Komisyon ile yararlanıcı
ülke arasında yapılan yıllık veya çok yıllı anlaşma;
6. 'usulsüzlük’: bir iktisadi işletmenin eyleminden veya ihmalinden kaynaklanan ve genel
bütçeden gerekçesiz bir kalem tahsil ederek Avrupa Birliği’nin genel bütçesini etkileyen veya
etkileyecek olan uygun kuralların ve sözleşmelerin bir hükmünün her şekilde ihlal edilmesi;
7. 'mali yıl': 1 Ocak’tan 31 Aralık’a kadar olan dönem;
8. 'nihai yararlanıcı
’
: faaliyetleri başlatmaktan veya başlatmaktan ve uygulamaktan sorumlu
kamusal veya özel organ veya firma. Yardım projeleri bağlamında nihai yararlanıcılar, bir projeyi yürüten ve kamu yardımı alan kamu veya özel firmalardır;
9. 'Topluluk katkısı': Topluluk tarafından finanse edilen uygun harcama;
10. 'Avro hesabı': Komisyon’dan ödeme alabilmek amacıyla ulusal fon tarafından yararlanan
ülke adına ve sorumluluğu altında bir finans veya hazine kurumunda açılan faizli banka
hesabı;
11. 'Kamu harcaması': faaliyetlerin finansmanına yapılan Avrupa Topluluğu menşeli veya
yararlanıcı ülkenin kamu otoritelerinin bütçesinden sağlanan her türlü kamu katkısı ve
faaliyetlerin finansmanına yapılan kamu hukuku organlarının veya bir veya daha fazla sayıda
bölgesel veya yerel otoritenin veya kamu hukuk organının bütçesinden sağlanan her türlü
katkı;
12. 'toplam harcama': kamu harcaması ve faaliyetlerin finansmanına yapılan her türlü özel
katkı.
Madde 3
Yardım ilkeleri
Komisyon, IPA tüzüğü altındaki yardıma ilişkin aşağıdaki ilkelerin geçerliliğini temin eder:
- Verilen yardım, tutarlılık, tamamlayıcılık, koordinasyon, ortaklık ve konsantrasyon
ilkelerine saygı gösterir.
- Yardım, AB politikaları ile tutarlıdır ve Topluluk müktesebatı ile uyumu destekler.
- Yardım, 1605/2002 sayılı Konsey Tüzüğü’nde (EC, Euratom) belirlenen bütçe
ilkeleriyle uyumludur.
-Yardım, genişleme sürecinde tespit edilen ihtiyaçlarla ve yararlanıcı ülkelerin
hazmetme kapasiteleriyle tutarlıdır. Ayrıca çıkarılan dersleri de göz önünde bulundurur.
-Yardımın programlanmasının ve yürütülmesinin yararlanıcı ülke tarafından
üstlenilmesi ciddi biçimde teşvik edilir ve yeterli derecede somut AB müdahalesi temin edilir.
-Faaliyetler, belirli bir süre zarfında yerine getirilecek açık ve doğrulanabilir hedeflerle
uygun biçimde hazırlanır.
-Yardımın çeşitli uygulama safhalarında her türlü cinsiyet, ırk veya etnik köken, din
veya inanç, engelli olma hali, yaş veya cinsel eğilim ayrımcılığı engellenir.
-Katılım öncesi yardımın amaçları, sürdürülebilir kalkınma ve Topluluğun çevreyi
koruma ve iyileştirme amacının güçlendirilmesi çerçevesinde takip edilir.
Madde 4
Yardım öncelikleri
Belirli bir yararlanıcı ülkeye yapılacak yardım, aşağıdaki belgelerde tespit edilen önceliklere
dayanır:
-Avrupa ortaklığı,
-katılım ortaklığı,
-müktesebatın kabulüne ilişkin ulusal program,
-Komisyon’un yıllık genişleme paketindeki raporlar ve strateji belgesi,
-istikrar ve ortaklık anlaşması,
-müzakere çerçevesi. Ulusal stratejilerde belirtilen öncelikler, katılım öncesi hedeflerle ve IPA Tüzüğünde belirtilen
kapsamla uyumlu olduğu hallerde dikkate alınmalıdır.
BÖLÜM II
Uygulamanın genel çerçevesi
Madde 5
Çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgeleri
Çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgesi, belirli bir yararlanıcı ülkede, IPA bileşenleri
arasında gerekli tutarlılığı ve tamamlayıcılığı sağlar. Özellikle Madde 9’da belirtilen ilkeleri
yansıtır.
IPA Tüzüğünün Madde 20(3)’ünün hükümleri gereğince ve söz konusu Tüzüğün Madde
6(1)’inde belirtilen müzakere bağlamında Komisyon, belgeye ilişkin yorumlarını sunmaları
için Üye Devletler de dahil olmak üzere tüm ilgili paydaşlara yeterli zaman tanımaya gayret
gösterir.
Çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgeleri her ilgili ülke için aşağıdakileri içerir:
(a) yararlanıcı ülke ile ve ülke içinde yürütülen müzakere sürecinin kısa bir tanımı da dahil
olmak üzere genel bir artalan bilgisi;
(b) söz konusu ülkedeki Avrupa Birliği işbirliği hedeflerinin bir tanımı;
(c) yardım önceliklerinin içerdiği güçlüklerin, gereksinimlerin ve nispi öneminin toplu bir
değerlendirmesi;
(d) ihtiyaçların, hazmetme kapasitesinin ve çıkarılan derslerin analizi de dahil olmak üzere
geçmiş ve devam eden Avrupa Birliği işbirliğinin ve diğer hibecilerin ilgili faaliyetlerinin, bu
bilgilerin elde edilebilir olduğu durumlarda, gözden geçirilmesi;
(e) her bileşen için yukarıda (c) bendinde anılan toplu değerlendirmenin nasıl stratejik
seçimlere dönüştürüldüğünün bir tanımı ve söz konusu ülkede yardım için seçilen başlıca
alanların ve beklenen sonuçların bir tanımı;
(f) her IPA bileşeni altında başlıca müdahale alanlarının gösterge niteliğinde mali
dağılımları.
4. Bölgesel ve yatay programlar, ayrı ve spesifik çok yararlanıcılı çok yıllı gösterge
niteliğinde planlama belgelerine dahil olabilir.
Madde 6
Çok yıllı veya yıllık programlar
1. Çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgeleri, IPA Tüzüğünün Madde 7’sinde
belirtildiği üzere çok yıllı veya bileşene bağlı olarak, yıllık programlar halinde uygulanır.
2. Çok yıllı programlar veya yıllık programlar, yararlanıcı ülke tarafından sunulan veya
bölgesel ve yatay programlar çerçevesinde Komisyon tarafından hazırlanan ve Komisyon
tarafından kabul edilen belgeleri içerir. Programlar, çok yıllı gösterge niteliğinde planlama
belgelerinde tanımlanan stratejilerin yürütülmesi için ihtiyaç duyulan tutarlı bir öncelik
eksenleri listesini, her türlü uygun önlem veya faaliyeti ve mali katkının bir tanımını sunar.
Programlar öncelik eksenlerine ayrılır ve bunların her biri gerçekleştirilecek genel bir hedef
içerir ve söz konusu IPA Tüzüğüne bağlı olarak faaliyetlere ayrılabilecek önlemlerle veya
doğrudan faaliyetler yoluyla uygulanır.
Faaliyetler, Komisyon tarafından yürütülen veya bir veya daha fazla nihai yararlanıcı tarafından başlatılan veya başlatılan ve yürütülen, ilgili olduğu önlemin ve/veya öncelik
ekseninin gerçekleştirilmesine imkan sağlayan bir proje veya proje gruplarını içerir.
3. IPA Tüzüğünün Madde 20’sine uygun olarak, Kısım II’de belirtilen hükümler uyarınca
programlama sürecinde Üye Devletler de dahil olmak üzere ilgili paydaşlara danışılır.
Komisyon ve/veya yararlanıcı ülke, bu bağlamdaki yorumlarını sunmaları için ilgili taraflara
yeterli zaman tanımaya gayret gösterir.
Madde 7
Çerçeve anlaşmalar ve sektörel anlaşmalar
1. Komisyon ve yararlanıcı ülke, yararlanıcı ülkeye yapılacak Topluluk mali yardımıyla ilgili
kuralları belirlemek ve bu kurallarda mutabık olabilmek için bir çerçeve anlaşma hazırlar.
Gerekli hallerde çerçeve anlaşma, söz konusu bileşene özgü hükümleri kapsayan bir sektörel
anlaşma veya sektörel anlaşmalarla tamamlanabilir.
2. IPA Tüzüğü kapsamındaki yardım, yararlanıcı ülkeye ancak paragraf 1’de anılan çerçeve
anlaşma imzalandıktan ve yürürlüğe girdikten sonra verilebilir.
Yararlanıcı ülke ile bir sektörel anlaşma yapılan durumlarda, bu sektörel anlaşmayla ilgili IPA
bileşeni uyarınca IPA Tüzüğü altındaki yardım, çerçeve anlaşmanın ve sektörel anlaşmanın
yürürlüğe girmesinden sonra verilebilir.
Birinci altparagraftan derogasyon ile, herhangi bir çerçeve anlaşma yapılmamışsa veya
3906/893
sayılı (EEC), 1267/19994
sayılı (EC), 1268/19995
sayılı (EC), 2500/20016
sayılı
(EC) veya 2666/20007
sayılı (EC) Konsey Tüzükleri altında kabul edilmiş olan yürürlükteki
çerçeve anlaşma, paragraf 3’te sıralanan asgari hükümleri içermiyorsa, söz konusu asgari
hükümler finansman anlaşmalarına yazılır.
3. Çerçeve anlaşmalar, özellikle aşağıdaki hususlarla ilgili hükümleri belirlemelidir:
(a) Topluluk mali yardımının genel kuralları;
(b) yönetim için ihtiyaç duyulan ve Madde 21, 32 ve 33’te anılan yapıların ve otoritelerin
ve diğer ilgili organların oluşturulması;
(c) yukarıda anılan yapıların, otoritelerin ve organların Madde 22, 23, 24, 25, 26, 28 ve
29’da belirtilen ilkelerle uyumlu olan ortak sorumlulukları;
(d) aşağıdaki hususlar için kontrol gereklilikleri ve şartları:
(i) yetkili akreditasyon görevlisi tarafından Madde 11, 12 ve 15’te belirtilen ilkelere
uygun olarak ulusal yetkilendirme görevlisinin akreditasyonu ve izlenmesi;
(ii) ulusal yetkilendirme görevlisi tarafından Madde 11, 13 ve 16’da belirtilen ilkelere
uygun olarak uygulama biriminin akreditasyonu ve akreditasyonunun izlenmesi;
(iii) Komisyon tarafından Madde 11, 14 ve 17’de belirtilen ilkelere uygun olarak
yönetim yetkilerinin verilmesi;
(e) ulusal yetkilendirme görevlisi tarafından Madde 27’de belirtildiği şekilde yıllık
güvence beyanının oluşturulması;
(f) 1605/2002 sayılı Tüzük (EC, Euratom) ve 1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom)
3
OJ L375, 23.12.1989, s.11.
4
OJ L161, 26.6.1999, s.73.
5
OJ L161, 26.6.1999, s.87.
6
OJ L342, 27.12.2001, s.1.
7
OJ L306, 7.12.2000, s.1. uygulanmasına ilişkin detaylı kuralları belirleyen 2342/20028
sayılı Komisyon Tüzüğü ile
uyumlu olan satın alma kuralları;
(g) programların Madde 47 ve 56’da belirtildiği şekilde kapatılması,
(h) Madde 2’ye uyum konusunda usulsüzlüğün, dolandırıcılığın, aktif ve pasif yolsuzluğun
Topluluk mevzuatıyla uyumlu olan tanımları; yararlanıcı ülkenin aktif ve pasif yolsuzluğa
karşı uygun önlemler, dolandırıcılığı önleyici önlemler ve düzeltici tedbirler alma
yükümlülüğü; usulsüzlük veya dolandırıcılık halinde fonların geri alınma kuralları;
(i) Madde 49 ve 50’ye uygun olarak geri alma ve mali düzeltmeler;
(j) Komisyon ve Avrupa Sayıştayı tarafından yapılacak gözetim, kontrol ve denetimin
kuralları;
(k) vergiler, gümrük vergileri ve diğer mali harçlar;
(l) bilgi verme ve kamuya açıklama gereklilikleri.
4. Uygun hallerde, belirli bir IPA bileşeniyle ilgili ve çerçeve anlaşmanın tamamlayıcısı olan
sektörel bir anlaşma yapılabilir. Çerçeve anlaşmada belirlenen düzenlemeler saklı kalmak
koşuluyla, ilgili bileşenin yönetimi, değerlendirilmesi ve kontrolü konusunda ayrıntılı ve
spesifik hükümler içerebilir.
5. Belirli bir yararlanıcı ülkede çerçeve anlaşma, Madde 8’de belirtildiği üzere tüm finansman
anlaşmaları için geçerlidir.
Yapılması halinde, belirli bir bileşenle ilgili bir sektörel anlaşma, söz konusu bileşen
çerçevesinde yapılan tüm finansman anlaşmaları için geçerlidir.
Madde 8
Finansman kararları ve anlaşmaları
1. Çok yıllı veya yıllık programları kabul eden Komisyon kararları, 1605/2002 sayılı Tüzüğün
(EC, Euratom) Madde 75(2)’si uyarınca finansman kararları almak için gerekli şartlara uyar.
2. Finansman kararının gerektirdiği hallerde Komisyon ve yararlanıcı ülke bir finansman
anlaşması yapar. Finansman anlaşmaları Madde 39’la uyumlu olarak yıllık veya çok yıllı
olabilir.
3. Her bir program, finansman anlaşmasının önemli bir parçasını teşkil eder.
4. Finansman anlaşmaları aşağıdaki hususları belirler:
(a) yararlanıcı ülkenin Topluluk yardımını kabul ettiği ve bu yardıma ilişkin ödemelerle
ilgili kurallara ve prosedürlere mutabık olduğu hükümler;
(b) yıllık veya çok yıllı programın ve/veya faaliyetlerin yürütülmesine ilişkin yöntemler ve
sorumluluklar da dahil olmak üzere yardımın yürütülme şartları;
(c) Madde 14 ve 18’de belirtilen Komisyon’un harcama öncesi kontrolleri olmaksızın
adem-i merkeziliği başarmak için yararlanıcı ülke tarafından gösterge niteliğinde kıyas
kriterlerine ve zaman kısıtlamalarına sahip bir yol haritası hazırlanmasına ve bu haritanın
düzenli olarak güncellenmesine ilişkin hükümler.
BAŞLIK II
ORTAK UYGULAMA KURALLARI
8
OJ L357, 31.12.2002, s.1. BÖLÜM I
İlkeler
Madde 9
Yardımın uygulanışında tutarlılık
1. IPA Tüzüğü uyarınca verilecek yardım, hem planlama hem de programlama seviyelerinde
IPA bileşenleri arasında tutarlı ve koordinedir.
2. Farklı bileşenlerin kapsamına giren eylemlerin birbiriyle çakışmasından kaçınılır ve hiçbir
harcama, birden fazla faaliyet altında finanse edilmez.
Madde 10
Yardım uygulamasının genel ilkeleri
1. Paragraf 2, 3 ve 4’te aksi belirtilmediği sürece, IPA Tüzüğü altındaki yardımın
uygulanışında Komisyonun belirli eylemlerin yönetimini yararlanıcı ülkeye verdiği, ancak
1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom) Madde 53c’si ve Topluluk Anlaşmalarının ilgili
hükümleri uyarınca genel bütçe uygulama sorumluluğunu saklı tuttuğu, adem-i merkezi
yönetim geçerlidir.
IPA Tüzüğü altındaki yardımın amaçları doğrultusunda adem-i merkezi yönetim, en azından
ihale düzenleme, sözleşme yapma ve ödemelerden sorumludur.
Adem-i merkezi yönetimde faaliyetler, 1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom) Madde
53c’sinde belirtilen hükümlere uygun olarak yürütülür.
2. Geçiş yardımı ve kurumsal yapılanma bileşeni altında, özellikle de bölgesel ve yatay
programlarda ve sınır ötesi işbirliği bileşeni altında 1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom)
Madde 53a’sında tanımlandığı şekliyle merkezi yönetim kullanılabilir. IPA bileşenlerinin
herhangi birinde teknik yardım için de kullanılabilir.
Merkezi yönetim altındaki faaliyetler, 1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom) Madde 53(a),
53a ve 54 ile 57’sinde belirtilen hükümleri uyarınca yürütülür.
3. Uluslararası kurumları içeren programlar için, özellikle bölgesel ve yatay programlarda,
geçiş yardımı ve kurumsal yapılanma bileşeni altında, 1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC,
Euratom) Madde 53d’sinde tanımlandığı şekliyle ortak yönetim kullanılabilir.
Uluslararası kurumlarla ortak yönetim söz konusu olduğunda faaliyetler, 1605/2002 sayılı
Tüzüğün (EC, Euratom) Madde 53(c) ve 53d’sinde belirtilen hükümler uyarınca
gerçekleştirilir.
4. Üye Devletleri içeren sınır ötesi programlar için sınır ötesi işbirliği bileşeni altında,
1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom) Madde 53b’sinde tanımlandığı şekliyle paylaşımlı
yönetim kullanılabilir.
Bir Üye Devletle paylaşımlı yönetim söz konusu olduğunda faaliyetler, 1605/2002 sayılı
Tüzüğün (EC, Euratom) Madde 53(b), 53b ve Kısım II Başlık II’sinde belirtilen hükümler
uyarınca gerçekleştirilir.
BÖLÜM II
Yönetim ve kontrol sistemleri
Alt Bölüm 1
Adem-i merkezi yönetim Alt Kısım 1
Yönetim yetkilerinin akreditasyonu ve verilmesi
Madde 11
Ortak ihtiyaçlar
1. Bir bileşen, bir program veya bir tedbire ilişkin yönetim yetkilerini yararlanıcı ülkeye
vermeyi karara bağlamadan önce Komisyon, söz konusu ülkenin 1605/2002 sayılı Tüzüğün
(EC, Euratom) Madde 56(2)’sinde anılan koşulları, özellikle kurulan yönetim ve kontrol
sistemleri bakımından yerine getirdiği ve Madde 12 ve 13’teki akreditasyonların yürürlüğe
girdiği konusunda tatmin olmalıdır.
2. Bu amaçla yararlanıcı ülkede kurulan yönetim ve kontrol sistemleri en azından Ek’te
belirtilen alanlarda etkili kontroller sağlar. Bu Tüzüğün yanı sıra sektörel anlaşmalar veya
finansman anlaşmalarında belirlenen diğer alanlarla ilgili hükümler de geçerlidir.
3. Programların yönetimi, uygulaması ve kontrolüyle ilgili belirli kişilere sorumluluk
verilmesi halinde yararlanıcı ülke, bu kişilerin sorumluluklarıyla bağlantılı görevlerini ifa
edebilmeleri için ilgili faaliyete dahil olan organlarla herhangi bir hiyerarşik bağlarının
olmadığı haller de dahil olmak üzere, gerekeni yapar. Yararlanıcı ülke, özellikle söz konusu
kişiler ile ilgili organlar arasında yapılacak resmi faaliyet anlaşmaları yoluyla bu kişilere
ihtiyaç duydukları:
(a) bilgi isteme yetkisi ve gerekli hallerde belgelere ve ilgili personele erişim hakkı da
dahil olmak üzere bilgi alışverişi için uygun bir sistem;
(b) uyulacak standartlar;
(c) izlenecek prosedürler;
oluşturma yetkisini sağlar.
4. Bu Tüzüğün yanı sıra sektörel anlaşmalar veya finansman anlaşmalarında belirlenen söz
konusu bileşenle ilgili özel şartlar geçerliliğini korur.
Madde 12
Ulusal yetkilendirme görevlisinin ve ulusal fonun akreditasyonu
1. Madde 24’te anılan yetkili akreditasyon görevlisi, Madde 25’te tanımlanan ulusal
yetkilendirme görevlisinin hem Madde 25(2)(a) uyarınca ulusal fonun başkanı olarak hem de
Madde 25(2)(b)’de belirtilen sorumluluklarını yerine getirme kapasitesi doğrultusunda
akreditasyonundan sorumludur. Ulusal yetkilendirme görevlisinin akreditasyonu, Madde
26’da tanımlanan ulusal fonu kapsar.
2. Ulusal yetkilendirme görevlisini akredite etmeden önce yetkili akreditasyon görevlisi,
Madde 11’de belirtilen uygun koşulların yerine getirildiği ve bu hususun yönetim ve kontrol
sistemlerindeki her kişiden işlevsel olarak bağımsız olan bir dış denetçi tarafından verilen
denetim görüşüyle desteklendiği konusunda tatmin olur. Denetim görüşü, uluslararası kabul
gören denetim standartlarına göre yürütülen incelemelere dayanır.
3. Yetkili akreditasyon görevlisi, ulusal yetkilendirme görevlisinin akreditasyonunu
Komisyona, Madde 13(3)’te tanımlanan ilk uygulama biriminin akreditasyonunun
bildirilmesinden daha geç bildirmez. Yetkili akreditasyon görevlisi, Komisyonun ihtiyaç
duyacağı her türlü destekleyici bilgiyi sunar.
4. Yetkili akreditasyon görevlisi, ulusal yetkilendirme görevlisi veya ulusal fonla ilgili her
türlü değişikliği beklemeksizin Komisyona bildirir. Ulusal yetkilendirme görevlisinin veya ulusal fonun Madde 11’de belirtilen uygulanabilir ihtiyaçlarla ilgili bir değişimden
etkilenmesi halinde yetkili akreditasyon görevlisi, bu tür bir değişimin akreditasyonun
geçerliliği üzerindeki sonuçlarına dair değerlendirmesini Komisyona gönderir. Bu tür bir
değişimin önemli olduğu hallerde yetkili akreditasyon görevlisi, akreditasyonla ilgili
kararından Komisyonu haberdar eder.
Madde 13
Uygulama biriminin akreditasyonu
1. Ulusal yetkilendirme görevlisi, Madde 28’de belirtilen uygulama birimlerinin
akreditasyonundan sorumludur.
2. Bir uygulama birimini akredite etmeden önce ulusal yetkilendirme görevlisi, ilgili
uygulama biriminin Madde 11’de belirtilen gereklilikleri yerine getirmiş olduğu yönünde
tatmin olur. Bu teminat, yönetim ve kontrol sistemlerindeki her kişiden işlevsel olarak
bağımsız olan bir dış denetçi tarafından verilen denetim görüşüyle desteklenir. Denetim
görüşü, uluslararası kabul görmüş denetim standartlarına göre yürütülen incelemelere dayanır.
3. Ulusal yetkilendirme görevlisi, uygulama biriminin akreditasyonunu Komisyona bildirir ve
yönetim ve kontrol sistemlerinin bir tanımı da dahil olmak üzere Komisyon tarafından ihtiyaç
duyulan tüm ilgili destekleyici bilgiyi sunar.
Madde 14
Komisyon tarafından yönetim yetkilerinin verilmesi
1. Yönetim yetkilerinin verilmesinden önce Komisyon, Madde 12 ve 13’te anılan
akreditasyonları gözden geçirir ve yararlanıcı ülkedeki ilgili organların veya otoritelerin
prosedürlerini ve yapılarını inceler. Bu faaliyet, Komisyon birimleri tarafından yerinde
doğrulamalar ile gerçekleştirilebilir veya taşeron bir denetim firmasına verilebilir.
2. Yönetim yetkilerini verme kararında Komisyon, Madde 11’de anılan koşulların yerine
getirilmesini temin için ek koşullar getirebilir. Yönetim yetkilerinin verilmesi hususunun
devamı için bu ek koşullar Komisyon tarafından belirlenen bir süre içinde yerine getirilmek
durumundadır.
3. Yönetim yetkilerinin verilmesine ilişkin Komisyon Kararı, Komisyon tarafından
sözleşmelerin ihalesi, teklif çağrılarının yapılması ve sözleşmeler ile hibelerin verilmesi
konusunda Komisyon tarafından yapılacak harcama öncesi kontrollerin listesini verir. Bu liste
bileşene veya programa göre değişiklik gösterebilir. Harcama öncesi kontroller bileşene veya
programa bağlı olarak, Komisyonun Madde 18’de belirtilen harcama öncesi kontrollerin
olmadığı adem-i merkezi yönetime müsaade vermesine dek geçerlidir.
4. Komisyon Kararı, belirli organlara veya otoritelere ilişkin olarak yönetim yetkilerinin
askıya alınması veya geri çekilmesiyle ilgili hükümler belirleyebilir.
Madde 15
Ulusal yetkilendirme görevlisi ve ulusal fonun akreditasyonunun geri çekilmesi veya
askıya alınması
1. Komisyon tarafından yönetim yetkilerinin verilmesini takiben, yetkili akreditasyon
görevlisi, söz konusu akreditasyonun sürdürülebilmesi için gerekli her türlü koşulun devamlı
surette yerine getirilmesini izlemekten sorumlu olur ve konuyla ilgili her türlü önemli
değişikliği Komisyona bildirir.
Madde 11’de belirtilen şartların herhangi biri yerine getirilmezse veya artık getirilmiyorsa,
yetkili akreditasyon görevlisi, ulusal yetkilendirme görevlisinin akreditasyonunu askıya alır veya geri çeker ve vakit geçirmeden kararını ve bu kararının nedenlerine ilişkin olarak
Komisyonu bilgilendirir. Yetkili akreditasyon görevlisi, akreditasyonu tekrar vermeden önce
söz konusu şartların yerine getirildiğinden emin olur. Bu teminat, Madde 12(2)de belirtildiği
şekilde bir denetim görüşüyle desteklenir.
3. Ulusal yetkilendirme görevlisinin akreditasyonunun, yetkili akreditasyon görevlisince geri
çekildiği veya askıya alındığı hallerde bu paragrafın hükümleri geçerli olur.
Akreditasyonun yürürlükte olmadığı dönemde Komisyon, yararlanıcı ülkeye fon transferini
durdurur.
Akreditasyonun yürürlükte olmadığı dönemde tüm Avro hesapları veya söz konusu bileşenle
ilgili Avro hesapları bloke edilir ve bloke edilen Avro hesaplarından Ulusal Fonun ödeme
yapmaması Topluluk finansmanı açısından uygun kabul edilir.
Diğer mali düzeltmeler saklı kalmak kaydıyla, Komisyon Madde 49’da belirtildiği üzere
yönetim yetkilerinin verilmesine ilişkin gerekliliklere geçmişte uymamış olmasını dikkate
alarak yararlanıcı ülke aleyhine finansal düzeltmeler yapabilir.
Madde 16
Uygulama birimlerinin akreditasyonunun geri çekilmesi veya askıya alınması
1. Yönetim yetkilerinin Komisyon tarafından verilmesinden sonra ulusal yetkilendirme
görevlisi, bu akreditasyonun sürdürülmesi için tüm gerekliliklerin devamlı surette yerine
getirildiğinin izlenmesinden sorumludur ve konuyla ilgili her türlü önemli değişikliği
Komisyona ve yetkili akreditasyon görevlisine bildirir.
2. Madde 11’de belirtilen gerekliliklerin herhangi biri yerine getirilmemişse veya
getirilmiyorsa, ulusal yetkilendirme görevlisi ilgili uygulama biriminin akreditasyonunu ya
askıya alır ya da geri çeker ve Komisyonu ve yetkili akreditasyon görevlisini kararı ve
kararının nedenlerine ilişkin olarak bilgilendirir.
Ulusal yetkilendirme görevlisi, ilgili akreditasyonu tekrar vermeden önce söz konusu şartların
yerine getirildiğinden emin olur. Bu teminat, Madde 13(2)’de belirtildiği üzere bir denetim
görüşüyle desteklenir.
3. Bir uygulama biriminin akreditasyonunun ulusal yetkilendirme görevlisi tarafından geri
çekildiği veya askıya alındığı hallerde bu paragrafın hükümleri geçerlidir.
Komisyon, akreditasyonu askıda veya geri çekili olduğu müddetçe ilgili uygulama birimi
tarafından yürütülen programlara veya faaliyetlere ilişkin olarak yararlanıcı ülkeye hiçbir fon
transferi yapmaz.
Diğer tüm finansal düzeltmeler saklı kalmak kaydıyla Komisyon, Madde 49’da belirtildiği
üzere yönetim yetkilerinin verilmesine ilişkin gerekliliklere geçmişte uymamış olmasını
dikkate alarak yararlanıcı ülke aleyhine finansal düzeltmeler yapabilir.
Akreditasyonun yürürlükte olmadığı dönemde, ilgili uygulama birimi tarafından yapılan
hiçbir yasal taahhüt uygun kabul edilmez.
İlgili uygulama birimi tarafından yapılan ödemelere veya imzalanan sözleşmelere ilişkin her
türlü uygun tedbiri almak, ulusal yetkilendirme görevlisinin sorumluluğundadır.
Madde 17
Yönetim yetkilerinin verilmesinin geri çekilmesi veya askıya alınması
1. Komisyon, Madde 11’de belirtilen gerekliliklere uyulmasını izler. 2. Yetkili akreditasyon görevlisinin ulusal yetkilendirme görevlisinin akreditasyonunu
sürdürme, askıya alma veya geri çekme yönündeki kararı veya ulusal yetkilendirme
görevlisinin uygulama biriminin akreditasyonunu sürdürme, askıya alma veya geri çekme
yönündeki kararı ne olursa olsun, Komisyon dilediği zaman, özellikle de Madde 11’de
belirtilen gereklilikler yerine getirilmediğinde veya getirilmiyorsa, yönetim yetkilerini geri
çekebilir veya askıya alabilir.
3. Yönetim yetkilerinin verilmesi Komisyon tarafından geri çekildiğinde veya askıya
alındığında bu paragrafın hükümleri geçerlidir.
Komisyon, yararlanıcı ülkeye fon transferini durdurur.
Diğer tüm finansal düzeltmeler saklı kalmak kaydıyla, Komisyon Madde 49’da belirtildiği
üzere yönetim yetkilerinin verilmesine ilişkin gerekliliklere geçmişte uymamış olmasını
dikkate alarak yararlanıcı ülke aleyhine finansal düzeltmeler yapabilir.
Komisyon, böyle bir askıya almanın veya geri çekmenin diğer sonuçlarını özel bir Komisyon
Kararında belirtebilir.
Madde 18
Komisyon tarafından yapılan harcama öncesi kontroller olmaksızın adem-i merkezi
yönetime geçiş
1. Komisyon tarafından harcama öncesi kontroller olmaksızın adem-i merkezi yönetime geçiş,
yardımın Madde 10’a uygun olarak adem-i merkezi bir temelde yürütüldüğü tüm IPA
bileşenlerinin uygulanmasında hedef olacaktır. Bu hedefe ulaşma konusundaki zamanlama,
ilgili IPA Bileşenine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
2. Yönetim yetkilerinin verilmesine ilişkin Komisyon Kararında belirtilen harcama öncesi
kontrolleri olmaksızın uygulamalara başlamadan önce Komisyon, yönetim ve kontrol
sisteminin ilgili Topluluk kuralları ve ulusal kurallara uyumlu olarak etkili bir şekilde
işlediğinden emin olur.
3. Özellikle, Komisyon yararlanıcı ülke vasıtasıyla, Madde 8(4)(c)’de belirtilen finansman
anlaşmasına dahil olan ve harcama öncesi kontrollerden kademeli olarak feragat edilmesine
atıfta bulunabilecek yol haritasının uygulanmasını izler.
4. Komisyon, yararlanıcı ülke tarafından ulaşılan başarılı sonuçları, özellikle de yardımın
temini ve müzakere sürecinde dikkate alır.
Madde 19
Dolandırıcılığa karşı önlemler
1. Yararlanıcı ülkeler şüpheli dolandırıcılık ve yolsuzluk vakalarının soruşturulmasını ve
etkili biçimde çözülmesini temin eder ve 1828/20069
sayılı Komisyon Tüzüğünde (EC) anılan
kontrol ve raporlama mekanizmasının işlemesini sağlar. Şüpheli dolandırıcılık ve yolsuzluk
vakaları halinde Komisyon vakit geçirmeden durumdan haberdar edilir.
2. Ayrıca, yararlanıcı ülkeler satın alma prosedürünün veya hibe verilmesi prosedürünün
herhangi bir safhasında veya ilgili sözleşmelerin uygulanması sırasında her türlü aktif veya
pasif yolsuzluğu önlemek ve karşı koymak için uygun tedbirleri alır.
Madde 20
Denetim izi
9
OJ L371, 27.12.2006, s.1. Ulusal yetkilendirme görevlisi, gerekli tüm bilgilerin her zaman yeterince ayrıntılı bir denetim
izi yapılabilmesine imkan sağlayacak şekilde tutulmasını temin eder. Bu bilgi ödeme
uygulamalarının yetkilendirilmesine, bu tür uygulamaların muhasebesine ve ödemelerine ve
avanslara, teminatlara ve borçlara dair evrak kanıtlarını içerir.
Alt Kısım 2
Birimler ve otoriteler
Madde 21
Atama
1. Yararlanıcı ülke aşağıdaki farklı organları ve otoriteleri tayin eder:
(a) bir ulusal IPA koordinatörü,
(b) bölgesel kalkınma bileşeni ve insan kaynaklarının gelişimi bileşeni için bir stratejik
koordinatör,
(c) bir yetkili akreditasyon görevlisi,
(d) bir ulusal yetkilendirme görevlisi,
(e) bir ulusal fon,
(f) IPA bileşeni veya programı başına bir uygulama birimi,
(g) bir denetim otoritesi.
2. Yararlanıcı ülke, 1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom) Madde 56(2)’sine uygun olarak
paragraf 1’in (a) ila (g) bendlerinde belirtilen organlar ve otoriteler arasında uygun görevler
ayrılığını temin eder.
3. Komisyon, ancak paragraf 1’de belirtilen organlar ve otoriteler atandıktan sonra bu
Tüzüğün Madde 14’üne uygun olarak yönetim yetkilerini yararlanıcı ülkeye verir.
Madde 22
Ulusal IPA koordinatörünün görev ve sorumlulukları
1. Ulusal IPA koordinatörü, yararlanıcı ülke tarafından atanır. Kendisi IPA Tüzüğü altındaki
yardımın genel koordinasyonunu sağlayacak olan, yararlanıcı ülkede hükümet veya devlet
idaresinde üst düzey bir memurdur.
2. Ulusal IPA koordinatörü özellikle:
(a) Komisyon ile yararlanıcı ülke arasında ortaklığı ve genel katılım süreci ile IPA Tüzüğü
altında yardım kullanımı arasında yakın bir bağlantıyı temin eder;
(b) aşağıdaki hususlardan sorumludur:
-bu Tüzük altında belirtilen programların tutarlılığı ve koordinasyonu,
-geçiş yardımı ve kurumsal yapılanma bileşeni için ulusal düzeyde yıllık
programlama,
-yararlanıcı ülkenin hem Üye Devletlerle hem de diğer yararlanıcı ülkelerle ilgili sınır
ötesi programların yanı sıra, Topluluk araçları altındaki uluslararası, bölgelerarası veya deniz
havzası programlarına katılımının koordinasyonu. Ulusal IPA koordinatörü, bu
koordinasyonla ilgili görevleri bir sınır ötesi işbirliği koordinatörüne havale edebilir.
(c) Madde 61(3)’te belirtildiği üzere uygulamayla ilgili IPA yıllık ve nihai raporlarının
hazırlanması ve IPA izleme komitesinin incelemesinin ardından Komisyona ve bir nüshasının ulusal yetkilendirme görevlisine sunulması.
Madde 23
Stratejik koordinatörün görev ve sorumlulukları
1. Bölgesel kalkınma bileşeni ve insan kaynaklarının gelişimi bileşeni arasında koordinasyonu
sağlamak için yararlanıcı ülke tarafından, ulusal IPA koordinatörünün sorumluluğu altında,
bir stratejik koordinatör atanır. Stratejik koordinatör, ilgili bileşenlerin yürütülmesi konusuna
hiçbir şekilde dahil olmayan yararlanıcı ülkenin devlet yönetiminde bir mercidir.
2. Stratejik koordinatör özellikle:
(a) bölgesel kalkınma bileşeni ve insan kaynaklarının gelişimi bileşeni altında verilen
yardımı koordine eder;
(b) Madde 154’te tanımlandığı şekilde stratejik uyum çerçevesini hazırlar;
(c) sektörel stratejiler ve programlar arasında koordinasyonu sağlar.
Madde 24
Yetkili akreditasyon görevlisinin sorumlulukları
1. Yararlanıcı ülke tarafından bir yetkili akreditasyon görevlisi atanır. Kendisi yararlanıcı
ülkede hükümet veya devlet idaresinde üst düzey bir memurdur.
2. Yetkili akreditasyon görevlisi, Madde 12 ve 15’e uygun olarak ulusal yetkilendirme
görevlisinin ve ulusal fonun akreditasyonunu verme, izleme ve askıya alma veya geri
çekmeden sorumludur.
Madde 25
Ulusal yetkilendirme görevlisinin görev ve sorumlulukları
1. Yararlanıcı ülke tarafından bir ulusal yetkilendirme görevlisi atanır. Kendisi yararlanıcı
ülkede hükümet veya devlet idaresinde üst düzey bir memurdur.
2. Ulusal yetkilendirme görevlisi:
(a) ulusal fonun başkanı olarak, yararlanıcı ülkede AB fonlarının mali yönetiminin tüm
sorumluluğunu üstlenir; işlemlerin yasalara ve usullere uygunluğundan sorumludur;
(b) IPA Tüzüğü altındaki yönetim ve kontrol sistemlerinin etkili şekilde işlemesinden
sorumludur.
3. Paragraf 2(a)’da belirtilen amaçlar doğrultusunda ulusal yetkilendirme görevlisi, özellikle
aşağıdaki görevleri yerine getirir:
(a) yapılan işlemlerin yasalara ve usullere uygunluğu hakkında güvence sağlamak;
(b) harcamaların ve ödeme uygulamalarının tasdikli beyanlarını hazırlamak ve Komisyona
sunmak; ulusal yetkilendirme görevlisi, ödeme başvurusunun doğruluğundan ve uygulama
birimlerine ve/veya nihai yararlanıcılara yapılan fon transferlerinden sorumludur;
(c) eş finansman elemanlarının varlığını ve doğruluğunu teyit etmek;
(d) herhangi bir yolsuzluğun tespit edilmesini ve hemen bildirilmesini sağlamak;
(e) Madde 50’nin hükümleri gereğince tespit edilen yolsuzluklarla ilgili mali
düzenlemeleri yapmak;
(f) Komisyon ve yararlanıcı ülke arasında gönderilen mali bilgiler için irtibat noktası
olmak. 4. Paragraf 2(b)’de belirtilen amaçlar doğrultusunda ulusal yetkilendirme görevlisi, özellikle
aşağıdaki görevleri yerine getirir:
(a) Uygulama birimlerinin akreditasyonunu verme, izleme ve askıya alma veya geri
çekmeden sorumlu olmak.
(b) IPA Tüzüğü altındaki yardımın yönetim sistemlerinin işlerliğinin varlığını ve
etkililiğini sağlamak;
(c) Fonların yönetimine ilişkin iç kontrol sisteminin etkili ve etkin olmasını sağlamak;
(d) Yönetim ve kontrol sistemleri hakkında rapor vermek;
(e) Uygun bir raporlama ve bilgi sisteminin işlerliğini sağlamak;
(f) Madde 30(1) uyarınca denetim otoritesinden gelen denetim raporlarındaki bulguları
izlemek;
(g) Yönetim ve kontrol sistemlerine ilişkin her türlü önemli değişikliği anında Komisyona
bildirmek ve bildirinin bir nüshasını yetkili akreditasyon görevlisine sunmak.
5. Paragraf 2(a) ve (b)’de belirtilen sorumluluklara uygun olarak ulusal yetkilendirme
görevlisi, Madde 27’de belirtildiği şekilde bir yıllık güvence beyanı hazırlar.
Madde 26
Ulusal fon
Ulusal fon, yararlanıcı ülkede bakanlık düzeyindeki, merkezi bütçe yeterliliğine sahip bir
organdır.
Ulusal fon bir merkezi hazine gibi hareket eder ve ulusal yetkilendirme görevlisinin
sorumluğunda, IPA Tüzüğü altında verilen yardımın mali yönetimine ilişkin görevlerden
sorumludur.
Özellikle banka hesaplarının organize edilmesinden, Komisyondan fon talep edilmesinden,
Komisyondan alınan fonların uygulama birimlerine veya nihai yararlanıcılara aktarılması
iznin verilmesinden ve Komisyona mali rapor verilmesinden sorumludur.
Madde 27
Ulusal yetkilendirme görevlisinin güvence beyanı
1. Madde 25(5) uyarınca ulusal yetkilendirme görevlisi, her yıl 28 Şubat itibariyle Komisyona
sunulacak bir güvence beyanı biçiminde yıllık bir bildirim hazırlar. Teminat beyanının bir
nüshasını da yetkili akreditasyon görevlisine gönderir.
2. Güvence beyanı, ulusal yetkilendirme görevlisinin mali yıl boyunca yönetim ve kontrol
sistemleri üzerinde bizzat yaptığı denetimlere dayanır.
3. Güvence beyanı çerçeve anlaşmada belirtilen şekilde hazırlanır ve aşağıdaki hususları
içerir:
(a) yönetim ve kontrol sistemlerinin etkili bir şekilde işlediğinin teyidi;
(b) yapılan işlemlerin yasalara ve usullere uygun olduğunun teyidi;
(c) sistemler ve kontrollerdeki her türlü değişiklikle ilgili bilgi ve destekleyici muhasebe
bilgileri.
4. Paragraf 3’ün (a) ve (b) bendleriyle ilgili olarak gerek duyulan teyitlerin erişilebilir
olmaması halinde, ulusal yetkilendirme görevlisi Komisyonu, bu durumun nedenleri ve
potansiyel sonuçları ile durumu çözmek ve Topluluğun çıkarlarını korumak için yapılanlar hakkında bilgilendirir. Bu bilginin bir nüshasını da yetkili akreditasyon görevlisine sunar.
Madde 28
Uygulama biriminin görev ve sorumlulukları
1. Her bir IPA bileşeni veya programı için IPA Tüzüğü kapsamındaki yardımın yönetimi ve
yürütülmesi konularından sorumlu bir uygulama birimi kurulur.
Uygulama birimi, yararlanıcı ülkenin idaresi dahilindeki bir organ veya organlar grubu olur.
2. Uygulama birimi, ilgili programın veya programların sağlam mali yönetim ilkesiyle
yürütülmesinden ve yönetilmesinden sorumludur. Bu amaçlar doğrultusunda aşağıdaki
hususların da aralarında bulunduğu bir dizi görevi yerine getirir:
(a) Yıllık veya çok yıllı programların hazırlanması;
(b) Madde 59’da tanımlandığı şekilde programın yürütülmesini izleme ve özellikle de
programların yürütülme kalitesini izlemek için gerekli belgeleri tedarik ederek sektörel izleme
komitesinin faaliyetlerine rehberlik etme;
(c) Madde 61(1)’de tanımlanan sektörel yıllık ve nihai uygulama raporlarını hazırlama ve
bunları Komisyona, ulusal IPA koordinatörüne ve ulusal yetkilendirme görevlisine sunma;
(d) Fonlama için faaliyetlerin seçilmelerini, programlara uygulanabilir kriterlere uygun
olarak onaylanmalarını, ayrıca ilgili Topluluk kurallarına ve ulusal kurallara uygun olmalarını
sağlama;
(e) Madde 20’ye uygun olarak yeterli bir denetim izi temin etmek için gereken tüm
belgelerin toplanmasını sağlayacak prosedürleri oluşturma;
(f) İhale prosedürlerini, ihalenin bir yükleniciye verilmesi prosedürlerini, müteakip
sözleşmeleri ve nihai yararlanıcıya ödemeler yapma ve geri alma prosedürlerini düzenleme;
(g) Faaliyetlerin yürütülmesine dahil olan tüm organların ayrı bir muhasebe sistemi veya
ayrı bir muhasebe kodlama sistemi kullanmalarını temin etme;
(h) ulusal fon ve ulusal yetkilendirme görevlisinin harcamalarla ilgili yapılan tüm
prosedürler ve teyitlerle ilgili her türlü bilgiyi edinmelerini sağlama;
(i) raporlama ve bilgi sistemini kurma, sürdürme ve güncelleme;
(j) beyan edilen giderlerin esasında geçerli kurallar dahilinde yapıldığını, ürünlerin ve
hizmetlerin onay kararına uygun olarak alındığını ve nihai yararlanıcının ödeme
gerekliliklerinin doğru olduğunu temin etmek için gerekli teyit prosedürlerini uygulamak. Bu
teyitler faaliyetlerin idari, mali, teknik ve fiziksel yönlerini uygun olması halinde aşağıdakileri
de kapsar;
(k) kendi kurumunu oluşturan farklı organlarının iç denetimini sağlama;
(l) usulsüzlüklerin raporlanmalarını sağlama;
(m) bilgi ve kamuoyuna açıklık gerekliliklerine uygunluğu sağlama.
3. Uygulama birimini oluşturan organların başkanları açıkça belirtilir ve Madde 11(3)
uyarınca kendi organlarına verilen görevlerden sorumludurlar.
Madde 29
Denetim otoritesinin görev ve sorumlulukları
1. Yararlanıcı ülke tarafından yönetim ve kontrol sistemlerindeki her kademeden fonksiyonel
olarak bağımsız olan ve uluslararası denetim standartlarına uygun bir denetim otoritesi tayin edilir. Denetim otoritesi, yönetim ve kontrol sistemlerinin etkili ve gereken şekilde işlediğini
doğrulamaktan sorumludur.
2. Denetim otoritesi, başkanının sorumluluğu altında, özellikle:
(a) her bir yıl içinde aşağıdaki hususları teyit etmeyi hedefleyen denetimleri içeren yıllık
bir denetim faaliyet planı oluşturur ve uygular:
- yönetim ve kontrol sistemlerinin etkili işlemesi,
- Komisyon tarafından sağlanan muhasebe bilgisinin güvenilirliği.
Denetim faaliyeti, uygun bir faaliyetler veya işlemler örnekleminin denetimlerini ve
prosedürlerin incelenmesini içerir.
Yıllık denetim faaliyeti planı söz konusu yılın başlamasından önce ulusal yetkilendirme
görevlisine ve Komisyona sunulur.
(b) aşağıdakileri sunar:
- çerçeve anlaşmada bulunan modeli izleyen, denetim otoritesi tarafından kullanılan
kaynakları belirten ve ilgili yılın 30 Eylül’ünde sona eren bir önceki 12 aylık dönemin yıllık
denetim faaliyetiyle uyumlu olarak yürütülen denetimlerde tespit edilen yönetim ve kontrol
sistemlerindeki veya işlem bulgularındaki her türlü zayıflığın bir özetini veren yıllık bir
denetim faaliyet raporu. Yıllık denetim faaliyet raporu Komisyona, ulusal yetkilendirme
görevlisine ve yetkili akreditasyon görevlisine her yıl 31 Aralık itibariyle sunulur. Bu tür bir
ilk rapor, bu Tüzüğün yürürlüğe girmesinden 30 Kasım 2007’ye kadar olan dönemi kapsar,
- çerçeve anlaşmada bulunan modeli izleyen, yönetim ve kontrol sistemlerinin etkili
işleyip işlemediğini ve bu Tüzüğün ve/veya Komisyon ile yararlanıcı ülke arasındaki diğer
anlaşmaların gerekliliklerine uyup uymadığını belirten yıllık bir görüş raporu. Bu görüş
raporu Komisyona, ulusal yetkilendirme görevlisine ve yetkili akreditasyon görevlisine
sunulur. Yıllık denetim faaliyet raporu ile aynı dönemi kapsar ve aynı son teslim tarihinde
sunulur,
- herhangi bir programın veya bir parçasının kapatılması nedeniyle ulusal
yetkilendirme görevlisi tarafından Komisyona sunulan her türlü nihai harcama beyanıyla ilgili
bir görüş raporu. Uygun hallerde nihai harcama beyanı, yıllık olarak sunulan hesap
formundaki ödeme uygulamalarını içerebilir. Herhangi bir nihai ödeme beyanına ilişkin görüş
raporu, çerçeve anlaşmanın ekinde verilen modele uygun olarak hazırlanır. Nihai ödeme
başvurusunun geçerliliğini ele alır ve uygun hallerde nihai denetim faaliyet raporu ile
desteklenebilir. Ulusal yetkilendirme görevlisi tarafından sunulan ilgili nihai harcama beyanı
ile aynı zamanda veya söz konusu nihai harcama beyanının sunulmasından sonra üç ay içinde
Komisyona ve yetkili akreditasyon görevlisine gönderilir.
Yıllık denetim faaliyeti planına ve/veya paragraf (b)’de belirtilen raporlara ve görüşlere ilişkin
daha fazla özel koşul, sektörel anlaşmalarda veya finansman anlaşmalarında belirtilebilir.
Bu Maddenin gerektirdiği denetim faaliyetinin, raporların ve denetim görüşlerinin
metodolojisi konusunda denetim otoritesi, özellikle risk değerlendirmesi, denetimin
somutluğu ve örneklem alma alanlarında uluslararası denetim standartlarına uyar. Bu
metodoloji özellikle örneklem alma, güven seviyeleri ve somutluk konularına uygun bir genel
yaklaşım konusunda Komisyondan alınacak yönlendirme ve tanımlarla tamamlanabilir.
Madde 30
Denetim otoritesi raporlarının takibi
1. Madde 29(2)(b)’nin birinci ve ikinci satırbaşlarında anılan raporların ve görüşlerin alınmasını takiben ulusal yetkilendirme görevlisi:
(a) yönetim ve kontrol sistemlerinde herhangi bir iyileştirmeye gerek olup olmadığına
karar verir, bu bağlamda kararlarını kayda geçirir ve bu iyileştirmelerin doğru zamanda
uygulanmasını temin eder;
(b) Komisyona yapılan ödeme uygulamalarıyla ilgili gerekli düzenlemeleri yapar.
2. Komisyon raporlara ve görüşlere istinaden örneğin bir mali düzeltme prosedürü başlatarak
bizzat takip başlatma kararı alabilir veya ulusal yetkilendirme görevlisini ve yetkili
akreditasyon görevlisini kararı hakkında bilgilendirerek yararlanıcı ülkeden harekete
geçmesini talep edebilir.
Madde 31
Özel organlar
Madde 21’de belirtilen uygulama birimleri ve otoriteler tarafından tanımlanan genel çerçeve
dahilinde Madde 28’de tanımlanan görevler, başlangıçta atanan uygulama birimlerinin
dahilinde veya dışında olan özel organlar halinde gruplanabilir ve bu organlara tahsis
edilebilir. Bu gruplama ve tahsis, 1605/2002 sayılı Tüzük (EC, Euratom) tarafından getirilen
görevlerin ayrımına saygı gösterir ve anılan Maddede açıklanan görevlerin nihai
sorumluluğunun başlangıçta atanan uygulama biriminde kalmasını temin eder. Bu tür bir
yeniden yapılandırma, yazılı anlaşmalar halinde resmileştirilir ve ulusal yetkilendirme
görevlisinin akreditasyonuna ve Komisyon tarafından yönetim yetkilerinin verilmesine
tabidir.
Alt Bölüm 2
Diğer yönetim biçimleri
Madde 32
Merkezi veya ortak yönetim için yapılar ve otoriteler
1. Merkezi veya ortak yönetimin varlığı halinde, yararlanıcı ülke, Komisyona karşı doğrudan
yararlanıcı ülkeyi temsil edecek bir ulusal IPA koordinatörü atar. Bu koordinatör hem genel
katılım süreci hem de IPA altındaki AB katılım öncesi yardım konularında Komisyon ile
yararlanıcı ülke arasında yakın bir bağ kurulmasını temin eder.
Ulusal IPA koordinatörü ayrıca yararlanıcı ülkenin hem Üye Devletlerle hem de diğer
yararlanıcı ülkelerle ilgili sınır ötesi programların yanı sıra, Topluluk araçları altındaki
uluslararası, bölgeler arası veya deniz havzası programlarına katılımının koordinasyonundan
sorumludur. Bu koordinasyonla ilgili görevleri bir sınır ötesi işbirliği koordinatörüne havale
edebilir.
2. Sınır ötesi işbirliği bileşeninin varlığı halinde, yararlanıcı ülke tarafından Madde 139’un
hükümlerine uygun olarak uygulama birimleri tayin edilir ve yürürlüğe sokulur.
Madde 33
Ortak yönetim için yapılar ve otoriteler
Bir Üye Devletle ortak yönetim yoluyla yürütülen sınır ötesi programların varlığı halinde,
Madde 102’de belirtildiği şekilde sınır ötesi programa katılan Üye Devletlerden birinde
aşağıdaki uygulama birimleri uygulamaya sokulacaktır:
- tek bir yönetim otoritesi,
- tek bir tasdik otoritesi, - tek bir denetim otoritesi.
BÖLÜM III
Avrupa Topluluğu’nun mali katkısı
Madde 34
Harcamanın uygunluğu
1. Adem-i merkezi yönetimin varlığı halinde, yetkili akreditasyon görevlisi ve ulusal
yetkilendirme görevlisi tarafından verilen akreditasyonlara rağmen, imzalanan sözleşmeler ve
ek belgeler, ulusal otoritelerce yapılan harcamalar ve ödemeler için, Paragraf 2’de aksi
belirtilmediği sürece, Komisyon tarafından ilgili yapı ve otoritelere yönetim yetkisi
verilmesinden önce IPA Tüzüğü altında fon aktarımı yapılmaz.
Harcamaların uygunluğunun nihai tarihi, Kısım II’de veya gerekli hallerde finansman
anlaşmalarında belirtilir.
2. Yönetim ve kontrol sistemlerinin oluşturulmasına destek amaçlı teknik yardım, 1 Ocak
2007’den sonra yapılan harcamalar için başlangıçtaki yönetim yetkisinin verilmesinden önce
sağlanabilir.
Teklif çağrıları veya ihale çağrıları, yönetimin ilk toplantısından önce veya söz konusu
faaliyetler veya çağrılarla ilgili bir şerh maddesinde belirtilen süreler dahilinde yönetimin bu
ilk toplantısının gerçekleştirilmesine ve Komisyonun dikkate aldığı belgelerin önceden
onaylanmasına tabi olarak 1 Ocak 2007’den sonra yapılabilir. Teklif veya ihale çağrıları
yönetim yetkilerinin verilmesine ilişkin karara bağlı olarak iptal edilebilir veya değiştirilebilir.
3. Aşağıdaki harcamalar IPA Tüzüğü kapsamında uygun değildir:
(a) katma değer vergileri dahil olmak üzere vergiler;
(b) gümrük ve ihracat vergileri veya diğer her türlü harç;
(c) arazi veya mevcut binaların alımı, kiralanmasını veya leasing’i;
(d) cezalar, mali cezalar ve mahkeme giderleri;
(e) işletme maliyetleri;
(f) ikinci el ekipman;
(g) banka ücretleri, teminat maliyetleri ve benzer harçlar;
(h) söz konusu bileşene özel Avro hesaplarıyla ilgili her türlü para birimi dönüşüm
maliyeti, ücretleri ve kur kayıpları, ayrıca diğer salt mali harcamalar;
(i) ayni katkılar.
4. Bu Tüzük kapsamında finanse edilen harcamalar, Topluluk bütçesi altındaki diğer
finansmanlara tabi değildir.
Madde 35
Alındıların işlenmesi
1. Bu Tüzüğün amaçları doğrultusunda alındılar, eş finansmanı döneminde bir faaliyetten,
satışlardan, kiralamalardan, hizmetlerden, kayıt ücretlerinden veya diğer eşdeğer alındılardan
elde edilen geliri içerir, aşağıdaki haller buna dahil değildir:
(a) firmalara yatırım yapılması halinde eş finansman sağlanan yatırımların ekonomik ömrü
boyunca elde edilen alındılar; (b) risk sermayesi ve ikraz fonları, garanti fonları, leasing de dahil olmak üzere bir finans
mühendisliği tedbiri çerçevesinde elde edilen alındılar;
(c) uygun hallerde, özel sektörden faaliyetlerin eş finansmanı için alınan ve programın mali
tablolarında kamu katkısının yanında gösterilecek olan katkılar.
2. Paragraf 1’de tanımlandığı şekliyle alındılar, ilgili faaliyet için yapılan uygun
harcamalardan çıkarılacak geliri temsil eder. Programın kapatılmasından daha geç olmamak
kaydıyla bu tür alındılar eş finanse edilen faaliyet tarafından tamamen veya kısmen sağlanmış
olmalarına bağlı olarak, tamamen veya kısmen ilgili faaliyetin giderlerinden çıkarılır.
3. Bu Madde aşağıdakiler için uygulanmaz:
- kırsal kalkınma bileşeni,
- Madde 150’de tanımlanan gelir getiren altyapılar.
Madde 36
Faiz mülkiyeti
Bileşene özel Avro hesaplarından elde edilen her türlü faiz, yararlanıcı ülkeye aittir. Bir
programın Topluluk tarafından finanse edilmesiyle elde edilen faiz, yararlanıcı ülke için
ulusal kamu katkısı biçiminde bir kaynak kabul edilerek yalnızca ilgili programa gönderilir ve
programın nihai kapanış zamanında Komisyona beyan edilir.
Madde 37
Topluluk finansmanı
1. Topluluk tarafından çok yıllı veya yıllık programların harcamaları için tahsis edilen mali
katkı, IPA Tüzüğünün Madde 5’i altındaki çok yıllı gösterge niteliğinde mali çerçevede
önerilen dağılımlara uygun olarak belirlenir.
2. Çeşitli IPA bileşenleri altında yardım alan tüm faaliyetler, ulusal ve Topluluk katkıları
gerektirir.
Madde 38
Yardım yoğunluğu ve Topluluk katkısının oranı
1. Topluluk katkısı her bir IPA bileşeni için Kısım II’de tanımlandığı şekilde uygun
harcamalara göre hesaplanır.
2. Her bir IPA bileşeni için yıllık veya çok yıllı programları kabul etme hususundaki
finansman kararları, Topluluk katkısının maksimum gösterge niteliğinde miktarını ve her bir
öncelik ekseni için müteakip maksimum oranı belirler.
BÖLÜM IV
Mali yönetim
Alt Bölüm 1
Bütçesel taahhütler
Madde 39
İlkeler
1. İlgili yararlanıcı ülkeyle yapılacak olan finansman anlaşması şeklini alacak olan yasal
taahhüdün miktarına ilişkin bütçe taahhüdü, yıllık programların kabul edildiği finansman
kararları temelinde kabul edilir. 2. Çok yıllı programların kabul edildiği finansman kararları, ilgili yararlanıcı ülkeyle
yapılacak olan finansman anlaşması şeklini alacak olan çok yıllı yasal taahhütlerin alınmasını
sağlayabilir.
Yasal taahhüdün miktarına ilişkin bütçe taahhüdü, alınan finansman kararın gerektirdiği
hallerde ve çok yıllı gösterge niteliğinde finansal çerçeve dikkate alınarak, birkaç yıla yayılan
yıllık taksitlere bölünebilir. Bu hususla ilgili finansman kararı ve finansman anlaşması bu
taksitlendirmeyi uygun finansman tablolarında belirtir.
Alt Bölüm 2
Adem-i merkezi yönetim kuralları
Madde 40
Ödemeler
1. Topluluk katkısının Komisyon tarafından ödenmesi, mevcut fonların limitleri dahilinde
yapılır. Çok yıllı programların söz konusu olduğu hallerde her bir ödeme, ilgili IPA
bileşeninin en erken açık bütçe taahhüdüne aktarılır.
2. Ödemeler ön finansman, ara ödeme ve nihai bakiyenin ödenmesi şeklindedir.
3. Her yıl 28 Şubat itibariyle, yararlanıcı ülke, ilgili finansman yılına ve takip eden yıla ait
muhtemel ödeme tahminlerini her bir IPA bileşeni veya programına uygun olarak Komisyona
gönderir. Komisyon tahminlerin güncelleştirilmesini talep edebilir.
4. Komisyon ile Madde 21’de belirtilen otoriteler ve uygulama birimleri arasındaki
finansman işlemleriyle ilgili olan bilgi alışverişi, uygun hallerde, Komisyon ve yararlanıcı
ülke arasında anlaşmaya varılan prosedürler çerçevesinde, elektronik araçlarla yapılır.
5. Ön finansman ve ara ödemelerin birlikte toplamı, her bir programın finansman tablosunda
belirtildiği gibi, Komisyon katkısının %95’ini geçemez.
6. Paragraf 5’te belirtilen tavana ulaşıldığında, ulusal yetkilendirme görevlisi, geri alınan
miktarla ilgili bilgiyle beraber belgelenen tüm harcamaları da Komisyona iletmeye devam
eder.
7. Yararlanıcı ülke tarafından sunulan programlar, onaylı harcama beyanları, ödeme
uygulamaları ve uygulama raporlarında belirtilen harcama miktarları Avro cinsinden belirtilir.
Yararlanıcı ülkeler ilgili uygulama biriminin hesaplarında kayıtlı olan harcamanın yapıldığı
ayda Komisyon tarafından belirlenen Avro hesaplama oranına göre söz konusu gider tutarını
ulusal para birimlerinden Avro’ya çevirir.
8. Ulusal fona Komisyon tarafından yapılan ödemeler, Madde 41, 42, 43, 44 ve 45’te ve
sektörel anlaşmalar veya finansman anlaşmalarında belirtilen hükümler uyarınca Avro
hesabına yapılır. Her bir IPA programı veya programları için ayrı bir Avro hesabı açılır ve
yalnızca o program veya bileşenle ilgili işlemler için kullanılır.
9. Yararlanıcı ülkeler, nihai yararlanıcıların toplam kamu katkısını zamanında ve eksiksiz
olarak almasını temin eder. Nihai yararlanıcıların alacağı meblağı azaltacak hiçbir özel harç
veya eşdeğer kesinti getirilemez.
10. Harcama, ancak nihai yararlanıcı tarafından yapılır ve ödenirse topluluk finansmanına
dahil edilebilir. Programa göre harcamanın karşılanmadığı durumlarda, nihai yararlanıcılar
tarafından ödenen harcama fatura veya eşdeğer bir belge veya benzer diğer evrakla ispatlanır.
Harcama ulusal yetkilendirme görevlisi tarafından doğrulanmak zorundadır.
Madde 41 Ödeme uygulamalarının kabul edilebilirliği
Bir ödeme başvurusunun Komisyon tarafından onaylanması için Madde 42(1), 43(1) ve
45(1)’de belirtilen asgari gereklilikler yerine getirilmelidir.
Madde 42
Ön finansman
1. Bir ön finansman ödemesi için ödeme başvurusu söz konusu olduğunda Madde 41’de
belirtilen asgari şartlar aşağıdaki gibidir:
(a) ulusal yetkilendirme görevlisinin ilgili Avro hesabının açıldığını Komisyona bildirmiş
olması;
(b) yetkili akreditasyon görevlisi ve ulusal yetkilendirme görevlisi tarafından verilen
akreditasyonların yürürlükte olmaları ve Komisyon tarafından verilen yönetim yetkisinin
geçerliliğini sürdürmesi;
(c) ilgili finansman anlaşmasının yürürlüğe girmiş olması.
2. Ön-finansman ödemeleri, bu Tüzüğün Kısım II’sinde belirtildiği gibi, ilgili programa
yapılan Komisyon katkısının belirli bir yüzdesini temsil eder. Çok yıllı programlarda, ön
finansman planı birçok mali yıla yayılabilir.
3. Ön finansman olarak ödenen toplam miktar, bu miktarın ilk ödendiği tarihten sonraki 15 ay
içinde ilgili program için hiçbir ödeme başvurusu gönderilmemesi halinde Komisyona geri
ödenir. Komisyonun ilgili programa olan katkısı bu tür geri ödemelerden etkilenmez.
4. Toplam ön finansman miktarı, en geç program sona erdiğinde ödenir. Program süresi
boyunca ulusal yetkilendirme görevlisi, ön finansman ödemelerini yalnızca bu Tüzüğe uygun
olan giderlerin ödemesi amacıyla kullanır.
Madde 43
Ara ödemeler
1. Bir ara ödemeyle ilgili bir ödeme başvurusu halinde Madde 41’de belirtilen asgari şartlar
aşağıdaki gibidir:
(a) ulusal yetkilendirme görevlisinin Komisyona söz konusu ödemeyle ilgili bir ödeme
başvurusu ve harcama beyanı göndermiş olması; harcama beyanının ulusal yetkilendirme
görevlisi tarafından tasdiki;
(b) Komisyon finansman kararında belirtildiği üzere, her bir öncelik ekseni altında
Topluluk yardımıyla ilgili tavan rakamlara uyulması;
(c) uygulama biriminin Madde 61(1)’de belirtildiği şekilde sektörel yıllık uygulama
raporlarını, en yakın tarihli olan da dahil olmak üzere, Komisyona göndermiş olması;
(d) denetim otoritesinin Madde 29(2)(b)’nin birinci ve ikinci satırbaşları uyarınca, en yakın
tarihli yıllık denetim faaliyet raporunu ve yönetim ve kontrol sistemlerinin bu Tüzüğün
ve/veya Komisyon ile yararlanıcı ülke arasında yapılan her türlü anlaşmanın gerekliliklerine
uygunluğuna dair görüş raporunu Komisyona göndermiş olması;
(e) yetkili akreditasyon görevlisi ve ulusal yetkilendirme görevlisi tarafından verilen
akreditasyonların yürürlükte olmaları ve Komisyon tarafından verilen yönetim yetkisinin
geçerliliğini sürdürmesi.
Bu paragrafta belirtilen koşullardan biri veya daha fazlası yerine getirilmezse, yararlanıcı
ülke, Komisyon tarafından talep edildiğinde ve Komisyon tarafından belirlenen zaman sınırı içinde bu durumu düzeltmek için gerekli adımları atar.
2. Uygulanabilir kurallara uyulmadığı veya Topluluk fonlarının uygunsuz biçimde
kullanıldığı anlaşılırsa, Komisyon Madde 46’nın hükümleri uyarınca yararlanıcı ülkeye
yaptığı ara ödemeleri azaltabilir veya geçici olarak askıya alabilir. Komisyon, yararlanıcı
ülkeyi bu durumdan anında haberdar eder.
3. Ara ödemelerin askıya alınması veya azaltılması, orantısallık ilkesine uygun olur ve
uygunluk kararları ve hesabı kapatma kararları ile mali düzeltmelerden bağımsızdır.
Madde 44
Ödemelerin hesaplanması
Ödemeler, Topluluğun ilgili faaliyetlerin finansmanına yaptığı katkıya göre finansman
anlaşmasında her bir öncelik ekseni için belirlenen eş finansman oranının uygun harcamaya
uygulanarak elde edilen meblağa kadar hesaplanır.
Madde 45
Nihai bakiyenin ödenmesi
1. Nihai bakiyenin ödenmesi halinde, 1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom) Madde
166’sında belirlenen son tarih geçerlidir ve Madde 41’de atıf yapılan asgari şartlar aşağıdaki
gibidir:
(a) ulusal yetkilendirme görevlisinin Komisyona söz konusu ödemeyle ilgili bir ödeme
başvurusu ve harcama beyanı göndermiş olması; harcama beyanının ulusal yetkilendirme
görevlisi tarafından belgelenmesi;
(b) uygulama biriminin Madde 61(1)’de belirtildiği şekilde sektörel nihai raporlarını
Komisyona göndermiş olması;
(c) denetim otoritesinin Madde 29(2)(b)’nin üçüncü satırbaşı uyarınca, bir nihai faaliyet
raporu ile desteklenen nihai harcama beyanına dair görüş raporunu Komisyona göndermiş
olması;
(d) yetkili akreditasyon görevlisi ve ulusal yetkilendirme görevlisi tarafından verilen
akreditasyonların yürürlükte olmaları ve Komisyon tarafından verilen yönetim yetkisinin
geçerliliğini sürdürmesi.
2. 31 Aralık 2017 tarihinde hala açık olan ve paragraf 1’de belirtilen belgelerin 31 Aralık
2018 itibariyle Komisyona sunulmadığı çok yıllı programlara ilişkin bütçe taahhütleri
otomatik olarak iptal edilir.
Madde 46
Ödemelerin askıya alınması
1. Aşağıdaki durumlarda ödemelerin tamamı veya bir kısmı Komisyon tarafından askıya
alınabilir:
(a) programın yönetimi ve kontrolünde ödemelerin belgelenmesi prosedürünün
güvenilirliğini etkileyen ve düzeltici tedbirlerin alınmadığı ciddi bir açık olması halinde; veya
(b) belgelenmiş harcama beyanındaki harcamanın, düzeltilmemiş ciddi bir usulsüzlükle
bağlantılı olması halinde; veya
(c) harcama beyanındaki bilgilere ilişkin açıklıklara ihtiyaç duyulması halinde.
2. Komisyon paragraf 1 uyarınca bir askıya alma kararı almadan önce yararlanıcı ülkeye iki
ay içinde gözlemlerini sunma fırsatı tanınır. 3. Yararlanıcı ülke paragraf 1’de belirtilen açığı, usulsüzlüğü veya bilgi eksikliğini düzeltmek
için gerekli önlemleri aldığında Komisyon askıya almayı iptal eder.
Yararlanıcı ülke tarafından bu tedbirler alınmazsa, Komisyon Madde 51 uyarınca Topluluğun
programa katkısını tamamen veya kısmen iptal etme kararı alabilir.
Madde 47
Bir programın kapatılması
1. Komisyon tarafından bir nihai ödeme başvurusu alındıktan sonra, aşağıdaki hususların
gerçekleşmesi halinde söz konusu program kapatılmış sayılır:
- Komisyon tarafından nihai bakiyenin ödenmesi,
- Komisyon tarafından bir geri alma emrinin çıkarılması,
- Komisyon tarafından ödenek taahhütlerinin kaldırılması.
2. Bir programın kapatılması, Komisyon’un daha sonraki bir aşamada mali bir düzeltme
yapma hakkını ortadan kaldırmaz.
3. Bir programın kapatılması, yararlanıcı ülkenin Madde 48 uyarınca ilgili belgeleri
saklamaya devam etme yükümlülüklerini etkilemez.
Madde 48
Belgelerin saklanması
Belirli bir programla ilgili tüm belgeler, yararlanıcı ülke tarafından programın
kapatılmasından sonra en az üç yıl süreyle saklanır. Bu süre yasal işlemler yürütülmesi
halinde veya Komisyonun talebiyle kesilebilir.
Madde 49
Mali düzeltmeler
1. Fonların, uygun kurallar uyarınca kullanılmasını sağlamak için Komisyon 1605/2002 sayılı
Tüzüğün (EC, Euratom) Madde 53b(4) ve 53c(2)’sinde belirtildiği ve çerçeve anlaşma veya
varsa sektörel anlaşmada detaylandırıldığı üzere hesabı kapatma prosedürlerini veya mali
düzeltme mekanizmalarını uygular.
2. Bir mali düzeltme aşağıdaki hususları ortaya çıkarabilir:
(a) Dolandırıcılık da dahil olmak üzere bir usulsüzlüğün tespit edilmesi veya;
(b) Yararlanıcı ülkenin yönetim ve kontrol sistemlerinde bir zayıflığın veya açığın tespit
edilmesi.
3. Komisyon bu Tüzük kapsamındaki programlar dahilindeki harcamaların geçerli kuralları
ihlal edecek şekilde yapıldığını tespit ederse, Topluluk finansmanından hangi meblağların
çıkarılacağına karar verir.
4. Bu tür her nevi düzeltmenin ve ilgili geri almaların hesaplanması Komisyon tarafından
Madde 51, 52 ve 53’te belirtilen kriterler ve prosedürler izlenerek gerçekleştirilir. Sektörel
anlaşmalar veya finansman anlaşmalarında belirlenen mali düzeltmelerle ilgili diğer hükümler
bu Tüzüğe ek olarak geçerlidir.
Madde 50
Mali düzenlemeler
1. Usulsüzlüklerin araştırılması konusunda birinci sorumluluğu taşıyan ulusal yetkilendirme görevlisi, Topluluğun ilgili faaliyetlere veya faaliyet programlarına yaptığı katkıyı kısmen
veya tamamen iptal ederek usulsüzlüklerin veya ihmallerin tespit edildiği faaliyetlerde veya
faaliyet programlarında mali düzenlemeler yapar. Ulusal yetkilendirme görevlisi
usulsüzlüklerin yapısını ve ciddiyetini, Topluluk katkısına verdiği mali kaybı dikkate alır.
2. Bir usulsüzlük halinde ulusal yetkilendirme görevlisi yararlanıcı ülkeye ödenen Topluluk
katkısını ulusal geri ödeme prosedürlerine uygun olarak geri öder.
Madde 51
Mali düzeltme kriterleri
1. Komisyon, Madde 49(2)’de belirtilen hallerde bir programa verilen Topluluk katkısını
tamamen veya kısmen iptal ederek mali düzeltmeler yapabilir.
2. Toplu olmayan münferit usulsüzlük vakaları tespit edildiğinde Komisyon bir dış değer
biçme veya tek fiyat temelli bir mali düzeltme uygulanıp uygulanmaması gerektiğini
belirlemek için usulsüzlüğün sistematik yapısını dikkate alır.
3. Bir düzeltmenin miktarını belirlerken Komisyon, usulsüzlüğün yapısını ve ciddiyetini
ve/veya ilgili programın yönetim ve kontrol sistemindeki zayıflıkların veya eksikliklerin
kapsamını ve mali sonuçlarını dikkate alır.
Madde 52
Mali düzeltme prosedürü
1. Komisyon bir mali düzeltme kararı almadan önce ulusal yetkilendirme görevlisini vardığı
geçici sonuçlar hakkında bilgilendirir ve iki ay içinde gözlemlerini sunmasını ister.
Komisyonun dış değer biçme veya tek fiyat temelli bir mali düzeltme kararı alması halinde
yararlanıcı ülkeye ilgili belgeleri inceleme yoluyla usulsüzlüğün gerçek kapsamını belirleme
fırsatı tanınır. Yararlanıcı ülke, Komisyonla mutabık kalarak bu incelemenin kapsamını ilgili
belgelerin uygun bir kısmına veya örneğine indirgeyebilir. Uygun biçimde nedenleri
açıklanan durumlar haricinde bu inceleme için tanınan süre, birinci alt paragrafta anılan iki
aydan sonra iki ayı geçmez.
2. Komisyon, yararlanıcı ülke tarafından paragraf 1’de belirtilen zaman sınırları dahilinde
sunulan her türlü kanıtı dikkate alır.
3. Komisyon, paragraf 1’de belirtildiği şekilde prosedürü açtıktan sonra altı ay içinde mali
düzeltme hakkında bir karar alma konusunda çalışır.
Madde 53
Geri ödeme
1. Avrupa Birliği’nin genel bütçesine yapılacak her türlü geri ödeme 1605/2002 sayılı
Tüzüğün (EC, Euratom) Madde 72’sine uygun olarak hazırlanan geri ödeme emrinde
belirtilen son ödeme tarihinden önce ödenir. Son ödeme tarihi, emrin çıkarılmasından sonraki
ikinci ayın son günüdür.
2. Geri ödemede yaşanacak her türlü gecikme, geç ödemeden dolayı son ödeme tarihinde
başlayan ve ödemenin yapıldığı gün sona eren faizi doğurur. Bu faizin oranı, Avrupa Merkez
Bankası’nın temel yeniden finansman faaliyetlerinde uyguladığı oranın son ödeme tarihinin
denk düştüğü ayın ilk işgünündeki miktarından yüzde bir buçuk yüksektir.
Madde 54
Topluluk katkısının yeniden kullanımı 1. Madde 49’a göre iptal edilen Topluluk katkısı kaynakları, ilgili faiz de dahil olmak üzere
Topluluk Bütçesine geri ödenir.
2. Madde 50 uyarınca iptal edilen veya geri alınan katkı geri alımın veya düzenlemenin
konusu olan faaliyet veya faaliyetler ve ayrıca geri alımın veya düzenlemenin sistemli bir
usulsüzlükten dolayı gerçekleştirildiği ve bu sistemli usulsüzlüğün görüldüğü öncelik eksenin
tamamına veya bir kısmına dahil olan faaliyetler için yeniden kullanılamaz.
Alt Bölüm 3
Merkezi ve ortak yönetim kuralları
Madde 55
Ödemeler
1. Topluluk katkısının Komisyon tarafından ödenmesi, mevcut fonların limitleri dahilinde
yapılır.
2. 1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom) Madde 81’i uyarınca ilgili faaliyetin IPA
Tüzüğünün, bu Tüzüğün, sözleşme ve ödeneğin hükümlerine uygun olduğunun kanıtlanması
üzerine yapılır.
3. Yıllık programlarda belirtilen harcamaları karşılamak için gerek duyulan ödenekler
aşağıdaki eylemlerden biri veya daha fazlası yoluyla yapılır: tüm meblağın ödenmesi, ön
finansman, bir veya daha fazla sayıda ara ödeme ve nihai bakiyenin ödenmesi.
4. Komisyon ödemeleri, uygun zamanlarda Avro hesabından Avro hesabına yapılır.
Madde 56
Bir programın kapatılması
1. Bir program, bu program tarafından finanse edilen tüm sözleşmeler ve hibeler
kapatıldığında kapanır.
2. Nihai bir ödeme başvurusu alındıktan sonra, Madde 47(1)’de belirtilen hususlardan birinin
görülmesi halinde bir sözleşme veya hibe kapatılmış kabul edilir.
3. Bir sözleşmenin veya hibenin kapatılması, Komisyonun daha sonraki bir aşamada mali bir
düzeltme yapma hakkını ortadan kaldırmaz.
BÖLÜM V
Değerlendirme ve izleme
Madde 57
Değerlendirme
1. Değerlendirmeler Topluluk fonlarından alınan yardımın kalitesini, etkililiğini ve
tutarlılığını, ayrıca programların stratejisini ve yürütülmesini iyileştirmeyi hedefler.
2. Madde 5’te tanımlanan çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgeleri Komisyon
tarafından yapılacak düzenli harcama öncesi değerlendirmelere tabidir.
3. Komisyon ayrıca stratejik değerlendirmeler de yapabilir.
4. Programlar, 2342/2002 sayılı Komisyon Tüzüğünün (EC, Euratom) Madde 21’indeki ve
Kısım II’de her bir IPA bileşeni için belirlenen özel hükümler uyarınca harcama öncesi, ara
dönemde ve harcama sonrası yapılacak değerlendirmelere tabidir.
5. Bir programın yürütülmesi sırasında, özellikle de programın izlemesi başlangıçta belirlenen hedeflerden önemli sapmalar olduğunu ortaya çıkardığında, en az bir ara
değerlendirme yapılır.
6. Yardımın yürütülmesine ilişkin harcama sonrası değerlendirme Komisyonun
sorumluluğundadır. Harcama sonrası değerlendirme, IPA bileşenine özel tespit edilebilir
sonuçları içerir. Ortak yönetimin varlığı halinde harcama sonrası değerlendirme diğer fon
sağlayanlar ile ortak yürütülebilir.
7. Harcama öncesi ve ara değerlendirmelerin sonuçları programlama ve uygulama
döngüsünde dikkate alınır.
8. Komisyon kalite standartları ve hedef ve ölçülebilir göstergeler kullanma gibi
değerlendirme yöntemleri geliştirir.
Madde 58
Adem-i merkezi yönetimde izleme
1. Adem-i merkezi yönetimin varlığı halinde yararlanıcı ülke, bu Tüzüğün yürürlüğe
girmesinden sonraki altı ay içinde, IPA bileşenlerinin tutarlılığını ve koordinasyonunu temin
etmek için ulusal IPA koordinatörüyle ve Komisyonla mutabık olarak bir IPA izleme komitesi
kurar.
2. IPA izleme komitesi, tüm programların ve faaliyetlerin finansman anlaşmalarında ve çok
yıllı gösterge niteliğinde planlama belgelerinde belirtilen hedeflere ulaşma yolundaki genel
etkililiğinden, kalitesinden ve tutarlılığından emin olur. Bu amaç doğrultusunda, Madde
59(3)’te sunulduğu üzere sektörel izleme komiteleri tarafından verilen unsurlara dayanır.
3. IPA izleme komitesi, farklı bileşenler altında yürütülen programlar ve faaliyetler arasında
tutarlılığı ve koordinasyonu sağlamak, verilen yardımın küresel hedeflerine ulaşılmasını temin
için gerek duyulan her türlü bileşenler arası düzeltme önleminin alınmasını sağlamak ve genel
verimliliğini arttırmak için Komisyona, ulusal IPA koordinatörüne ve ulusal yetkilendirme
görevlisine eylem önerilerinde bulunabilir. Ayrıca program hedeflerine ulaşılmasını sağlamak
ve ilgili programlar veya IPA bileşenleri altında verilen yardımın etkinliğini arttırmak için
alınacak her türlü düzeltici tedbirle ilgili alınacak kararlar konusunda ilgili sektörel izleme
komitesine/komitelerine önerilerde bulunabilir.
4. IPA izleme komitesi, Komisyon tarafından belirlenen bir izleme komitesi talimatnamesine
ve ilgili yararlanıcı ülkenin kurumsal, hukuki ve mali çerçevesine uygun olarak kendi iç
prosedür kurallarını benimser.
5. Komisyon tarafından belirlenen izleme komitesi talimatnamesinde aksi belirtilmediği
sürece bu paragrafın hükümleri geçerlidir.
IPA izleme komitesi üyeleri arasında Komisyon temsilcileri, ulusal IPA koordinatörü, ulusal
yetkilendirme görevlisi, uygulama birimlerinin temsilcileri ve stratejik koordinatör yer alır.
IPA izleme komitesi toplantılarına bir Komisyon temsilcisi ve ulusal IPA koordinatörü ortak
başkanlık eder.
IPA izleme komitesi yılda en az bir kere toplanır. Özellikle belirli bir konuyla ilgili ara
toplantılar da yapılabilir.
Madde 59
Adem-i merkezi yönetimde sektörel izleme komiteleri
1. IPA izleme komitesi, Kısım II’de belirtilen özel hükümler uyarınca bu Tüzüğün yürürlüğe
girmesinden sonraki altı ay içinde IPA bileşenleri altında kurulacak sektörel izleme komitelerinin yardımını alır. Sektörel izleme komiteleri programlar veya bileşenler ile
ilişkilendirilir. Uygun durumlarda sivil toplum temsilcilerini de içerebilirler.
2. Her bir sektörel izleme komitesi, ilgili programların ve faaliyetlerin Kısım II’de her bir
bileşen için belirlenen özel hükümler ve ilgili sektörel anlaşmalar ve/veya finansman
anlaşmalarına uygun olarak yürütülme etkililiği ve kalitesinden emin olur. Program
hedeflerine ulaşılmasını temin etmek ve verilen yardımın etkililiğini arttırmak için her türlü
düzeltici önlemle ilgili kararlara ilişkin Komisyona ve ulusal IPA koordinatörüne önerilerde
bulunabilir ve bu önerilerin bir nüshasını da ulusal yetkilendirme görevlisine sunar.
3. Sektörel izleme komiteleri, IPA izleme komitesine rapor verir. IPA izleme komitesine
özellikle aşağıdaki hususlarla ilgili bilgi verirler:
(a) öncelik ekseni ile ve ilgili olan hallerde tedbirler ve faaliyetler ile programların
yürütülmesinde kaydedilen ilerleme; buna başarılan sonuçlar, mali uygulama göstergeleri ve
diğer unsurlar dahildir ve programların yürütülmesini iyileştirme anlayışıyla gerçekleştirilir;
(b) yönetim ve kontrol sistemlerinin işleyişi konusunda denetim otoritesi, ulusal
yetkilendirme görevlisi veya yetkili akreditasyon görevlisi tarafından düzenlenen her türlü
rapor.
Madde 60
Merkezi ve ortak yönetimde izleme
Merkezi ve ortak yönetimin varlığı halinde Komisyon ilgili programları izlemek için gerekli
her türlü eylemi gerçekleştirir. Ortak yönetim halinde bu eylemler ilgili uluslararası
kurumla(rla) ortak yürütülebilir.
Madde 61
Uygulamaya dair yıllık ve nihai raporlar
1. Uygulama birimleri her bir IPA bileşeni için Kısım II’de tanımlanan prosedürlere uygun
olarak sorumlu bulundukları programların yürütülmesine dair bir sektörel yıllık rapor ve bir
sektörel nihai rapor hazırlar.
Uygulamaya ilişkin sektörel yıllık raporlar, mali yılı kapsar. Uygulamaya ilişkin sektörel nihai
raporlar tüm uygulama dönemini kapsar ve son sektörel yıllık raporu içerebilir.
2. Paragraf 1’de bahsedilen raporlar, sektörel izleme komitelerince incelendikten sonra ulusal
IPA koordinatörüne, ulusal yetkilendirme görevlisine ve Komisyona gönderilir.
3. Paragraf 1’de bahsedilen raporlara dayanarak ulusal IPA koordinatörü, IPA izleme
komitesi tarafından inceleme tamamlandıktan sonra, IPA Tüzüğü altında verilen yardımın
yürütülmesine dair yıllık ve nihai raporları Komisyona ve ulusal yetkilendirme görevlisine
gönderir.
4. Her yıl 31 Ağustos itibariyle gönderilmesi gereken ve ilki 2008’de gönderilecek olan
Paragraf 3’te bahsedilen yıllık rapor farklı bileşenler altında hazırlanan farklı sektörel yıllık
raporları birleştirir ve aşağıdaki hususlara dair bilgi içerir:
(a) Topluluk yardımının yürütülmesinde çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgesi ve
farklı programlarda belirlenen önceliklere ilişkin kaydedilen ilerleme;
(b) Topluluk yardımının mali uygulaması.
5. Paragraf 3’te bahsedilen uygulamayla ilgili nihai rapor, tüm uygulama dönemini kapsar ve
paragraf 4’te bahsedilen en son tarihli yıllık raporu içerebilir. BÖLÜM VI
Kamuya açıklık, görünürlük
Madde 62
Bilgi ve kamuya açıklık
1. Merkezi ve ortak yönetimin varlığı halinde, programlara ve faaliyetlere dair bilgi uygun
durumlarda ulusal IPA koordinatöründen de yardım alan Komisyon tarafından sağlanır.
Adem-i merkezi yönetimde ve ortak yönetimle yürütülmeyen sınır ötesi işbirliği bileşeni
altındaki tüm programlarla veya program parçalarıyla ilgili örneklerde yararlanıcı ülke ve
ulusal IPA koordinatörü programlara ve faaliyetlere ilişkin bilgi tedarik eder ve bu bilgiyi
kamuya açıklar. Ortak yönetimin varlığı halinde Üye Devletler, yararlanıcı ülkeler ve Madde
103’te bahsedilen yönetim otoritesi, programlara ve faaliyetlere ilişkin bilgi tedarik eder ve bu
bilgiyi kamuya açıklar. Söz konusu bilgi, Topluluğun rolünü vurgulamak ve şeffaflık
sağlamak amacıyla vatandaşlara ve yararlanıcılara hitap eder niteliktedir.
2. Adem-i merkezi yönetimde uygulama birimleri, nihai yararlanıcıların, faaliyetlerin
isimlerinin listesinin ve faaliyetlere verilen Topluluk fonların miktarının yayınlanmasını
organize etmekten sorumludur. Nihai yararlanıcının fonu kabul etmenin aynı zamanda
yayınlanan yararlanıcılar listesine dahil edilmeyi kabul etme anlama geldiğinden haberdar
edilmesini sağlarlar. Bu listeye dahil edilen her türlü kişisel bilgi, Avrupa Parlamentosu ve
Konseyi’nin10 45/2001 sayılı Tüzüğünün (EC) şartlarına uygun olarak işlenir.
3. 1650/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom) Madde 90’ı uyarınca Komisyon, sözleşmelerle
ilgili bilgiyi yayınlar. Komisyon, ihale prosedürü sonuçlarını Topluluk dışı faaliyet için uygun
sözleşme prosedürlerine uygun olarak Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde, EuropeAid internet
sayfasında ve diğer uygun yayın organlarında yayınlar.
Madde 63
Görünürlük
1. Komisyon ve yararlanıcı ülkenin ilgili ulusal, bölgesel veya yerel otoriteleri, yararlanıcı
ülkede IPA Tüzüğü altında verilen yardıma ilişkin bilgilerin erişilebilir kılınmasını ve kamuya
açıklanmasını sağlamak için tutarlı bir faaliyetler bütünü üzerinde mutabık olur.
Bu tür faaliyetleri uygulama prosedürleri sektörel anlaşmalarda veya finansman
anlaşmalarında belirtilir.
2. Paragraf 1’de belirtilen faaliyetlerin yürütülmesi nihai yararlanıcıların sorumluluğundadır
ve ilgili programlara veya faaliyetlere tahsis edilen ödenekten finanse edilir.
KISIM II
ÖZEL HÜKÜMLER
BAŞLIK I
GEÇİŞ YARDIMI VE KURUMSAL YAPILANMA BİLEŞENİ
BÖLÜM I
Yardımın amacı ve uygunluğu
Madde 64
Yardım alanları
10 OJ L8, 12.1.2001, s.1. 1. Bu bileşen altında sunulacak yardım, yararlanıcı ülkelere özellikle aşağıdaki alanlarda
verilebilir:
(a) demokratik kurumların ve hukukun üstünlüğünün güçlendirilmesi;
(b) Avrupa Temel Haklar Şartı’ndaki temel hakların yayılması ve korunması;
(c) Kamu yönetimi reformu;
(d) Adalet ve içişleri alanında reform, örneğin hukuk sistemi reformu, yolsuzluklarla,
organize suçla, terörizmle ve yasadışı göçle mücadelenin ilerletilmesine özel önem verilerek
bu alanlarla bağlantılı bilgi sitemleri oluşturma, polis teşkilatı, takibat, yargı, ceza sistemleri
ve gümrük ve sınır kontrol sistemi reformları;
(e) Altyapıları ve mevzuat uygulama ve izleme kapasitesi güçlendirilmeye ihtiyaç duyan
anahtar kurumların donatımı için yatırım desteğini de içeren düzenleyici çerçevenin
modernleştirilmesi;
(f) mali kontrol sistemlerinin oluşturulması veya güçlendirilmesi;
(g) özellikle ekonomik aktörlerin kendi kendilerini organize etmelerine yardımcı olarak,
özel sektörü ve sanayide yeniden yapılanmayı yardım kapsamına dahil ederek, ekonomiyi
çeşitlendirerek, başlıca sektörleri modernleştirerek ve belirli alanları iyileştirerek piyasa
ekonomisinin güçlendirilmesi;
(h) demokrasiyi, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını, azınlıklara saygıyı ve onların
korunmasını ve sivil toplum diyalogunu geliştirmek için sivil toplumun ve hükümet ile
hükümet dışı organlar arasındaki diyalogun geliştirilmesi;
(i) sosyal diyalogun bir iyi yönetişim unsuru olarak ortaya konması ve adil çalışma
koşullarının geliştirilmesi;
(j) azınlıkların bütünleşmesinin ilerletilmesi, toplumun her seviyesinde uzlaşmanın ve
güven oluşturmanın teşvik edilmesi;
(k) üst düzey bir koruma, çevreyi kirletenin cezalandırılması ilkesinin yaygınlaştırılması,
doğal kaynakların sürdürülebilir şekilde kullanılması, yenilenebilir kaynaklar ve iklim
değişikliği de dahil olmak üzere tüm alanlarda Topluluk politikasının giderek daha fazla
benimsenmesi temellerine dayanan bir çevre politikası;
(l) küçük ve orta büyüklükteki işletmeler ile kamu işletmeleri için mali imkânlara erişimin
iyileştirilmesi;
(m) nükleer güvenlik, radyoaktif atık yönetimi ve radyasyondan korunma alanlarında
Topluluk müktesebatı ile Avrupa Birliği en iyi uygulamalarına uyumlu kurumsal yapılanma;
(n) Topluluk programlarına, özellikle Avrupa vatandaşlığı bilincini yükselten programlara
katılımın desteklenmesi ve Topluluk ajanslarına katılıma hazırlık yapılması.
2. Paragraf 1 dahilinde ele alınan alanlara ek olarak, IPA Tüzüğünün EK II’sinde sıralanan
yararlanıcı ülkelere bu bileşen altında aşağıdaki alanlarla ilgili yardım sunulabilir:
(a) IPA Tüzüğünün Madde 2(3)(b)’sine uygun olarak, diğer unsurların yanı sıra, bölgesel
kalkınma alanları, insan kaynakları geliştirme ve kırsal kalkınma yatırımları da dahil olmak
üzere sosyal, ekonomik ve bölgesel kalkınma;
(b) özellikle yaşam standartlarını geliştirme, işsizlikle mücadele ve insan kaynaklarını işler
hale getirme amaçlı faaliyetlerle sosyal bütünleşme önündeki engellerin kaldırılması ve bu
doğrultuda işleyen işgücü piyasalarının desteklenmesi; (c) üretim sektörü ve hizmetler ile iş dünyasıyla ilgili altyapılara destek;
(d) eğitim sistemlerinin ve profesyonel eğitim sistemlerinin benimsenmesi, reformu veya
uygun hallerde kurulması;
(e) ulaşım, bilgi, enerji ve diğer ağlara erişimin ve bunlar arası bağlantıların iyileştirilmesi;
(f) sağlık sistemleri reformu;
(g) bilgi ve iletişim sistemlerinin iyileştirilmesi.
Madde 65
Yardım biçimleri
1. Bu bileşen altında verilecek yardım özellikle aşağıdaki yollarla sunulabilir:
(a) Üye Devletlerden veya uluslararası kurumlardan özellikle eşleştirme, kısa süreli
eşleştirme ve TAIEX yoluyla gönderilen kamu sektörü uzmanlarının dahil olduğu eğitim ve
bilgi alışverişi amaçlı idari işbirliği tedbirleri;
(b) teknik yardım;
(c) özellikle Avrupa Birliği normlarına ve standartlarına uyumu desteklemek için bağımsız
dış çok taraflı kuruluşları da içeren düzenleyici altyapı yatırımları. Bu hususta temel
düzenleyici kurumlar hedef alınacaktır ve kamu yönetimi reformu ile müktesabata uyum
konularında açık bir stratejiye dayanılacaktır;
(d) hibe programları;
(e) proje hazırlama imkanları;
(f) mali kurumlarla işbirliği içinde mali imkanların yürütülmesi;
(g) IPA Tüzüğünün Madde 15(1)’ine uygun olarak bütçe desteği.
2. IPA Tüzüğünün Ek II’sinde sıralanan yararlanıcı ülkeler için bu bileşen altında verilecek
yardım bölgesel kalkınma, insan kaynaklarını geliştirme ve kırsal kalkınma bileşenlerinde
öngörülenler ile benzer yapıdaki önlemler ve faaliyetler yoluyla sunulabilir.
3. Yardım aynı zamanda idari maliyetler de dahil olmak üzere Topluluğun uluslararası
misyonlara, girişimlere veya kurumlara yararlanıcı ülke lehine yaptığı katkıların maliyetlerini
karşılamak üzere kullanılabilir.
Madde 66
Harcamaların uygunluğu
1. Bu bileşen kapsamındaki harcamalar 1605/2002 sayılı Tüzükte (EC, Euratom) özel olarak
anılan durumlar haricinde ihaleler, sözleşmeler ve hibeler imzalandıktan sonra yapılması
halinde uygun kabul edilir.
2. Madde 34(3)’te belirtilen kurallara ek olarak aşağıdaki harcamalar uygun kabul edilmez:
(a) Her türlü leasing maliyeti;
(b) Amortisman maliyetleri.
3. Madde 34(3)’te belirtilen kuralların dışında, aşağıdaki harcamaların uygun olup olmadığı
münferit olarak değerlendirilecektir:
(a) özellikle faaliyetin ortak finanse edildiği döneme ilişkin kira maliyetlerinin de dahil
olduğu işletme maliyetleri; (b) aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi halinde katma değer vergileri:
(i) herhangi bir şekilde geri alınabilir olmamaları;
(ii) nihai yararlanıcı tarafından karşılanmalarının kesinleştirilmiş olması, ve
(iii) proje teklifinde açıkça belirtilmiş olmaları.
Madde 67
Yardımın yoğunluğu ve Topluluk katkısının oranı
1. Bu bileşenin amaçları doğrultusunda uygun harcamalar, Madde 38(1)’de belirtildiği üzere,
adem-i merkezi yönetimin varlığı halinde kamu harcamalarına dayandırılır ve merkezi ve
ortak yönetimin varlığı halinde de toplam harcamalara dayandırılır.
2. Adem-i merkezi yönetimin varlığı halinde, bu bileşen altındaki yardıma Madde 37 ve 38’de
belirlenen genel kurallara ek olarak bu paragraf uygulanır.
Hibeler söz konusu olduğunda nihai yararlanıcıdan faaliyetin maliyetlerine katkıda bulunması
istenebilir. Bir yatırım faaliyetinde Topluluk katkısı kamu harcamasının %75’ini geçmez,
diğer %25 yararlanıcı ülkedeki kamu fonlarından karşılanır. Ancak istisnai ve geçerliliği
ispatlanan durumlarda Topluluk katkısı kamu harcamalarının %75’ini aşabilir.
Kurumsal yapılanma faaliyetleri nihai yararlanıcı ve/veya yararlanıcı ülkenin kamu fonlarıyla
bir dereceye kadar eş finansman gerektirir. Ancak geçerliliği ispatlanan durumlarda kurum
oluşturma faaliyetleri %100 Topluluk fonlarından karşılanabilir.
Madde 65(1)’de belirtildiği şekilde işbirliği tedbirleri yoluyla sağlanan yardım %100
Topluluk fonlarından karşılanabilir.
4. Merkezi veya ortak yönetimin varlığı halinde Komisyon, uygun harcamaların %100’üne
kadar çıkabilecek Topluluk katkısı miktarını belirler.
BÖLÜM II
Programlama
Madde 68
Programlama çerçevesi
Yardım ilke olarak aşağıdaki biçimlerde verilir:
-ulusal programlar,
-bölgesel ve yatay programlar ve faaliyetler.
Madde 69
Ulusal programlar
1. Ulusal programlar, yıllık olarak yararlanıcı ülkenin Madde 5’te belirtilen çok yıllı gösterge
niteliğinde planlama belgelerinde belirlenen ilkeleri ve öncelikleri dikkate alarak yaptığı proje
tekliflerine dayanarak Komisyon tarafından kabul edilir.
2. Proje teklifleri, özellikle ilgili yararlanıcı ülke tarafından karşılanacak ve Madde 64’te
belirtilen yardım alanlarını içerebilen öncelik eksenlerini sıralar. Proje teklifleri hazırlanırken
ilgili paydaşlara danışılır.
3. Her yıl proje teklifleri üzerinde Komisyon ve yararlanıcı ülke arasındaki tartışmaları
takiben yararlanıcı ülke tarafından Komisyona proje fişleri sunulur. Proje fişleri öncelik
eksenlerini, öngörülen faaliyetleri ve bunlar için seçilen uygulama yöntemlerini açıkça belirtir. Finansman teklifleri, Komisyon tarafından proje fişleri dikkate alınarak hazırlanır.
4. Finansman teklifleri, Madde 8’e uygun olarak bir finansman kararı ile kabul edilir.
5. Komisyon ve yararlanıcı ülke arasında Madde 8’de belirtildiği şekilde bir finansman
anlaşması yapılır.
Madde 70
Ulusal programlar dahilinde Topluluk programlarına katılım
1. Yararlanıcı ülkelerin Topluluk programlarına katılımını desteklemek için yardım
verilebilir. Katılım, ulusal programlarda belirtilir.
2. Topluluk programlarına katılım için Topluluk desteğinde verilen fonlar toplamı, ulusal
programda belirtilen sınırı aşmaz.
3. Yararlanıcı ülkelerin Topluluk programlarına katılımı, bu türden her bir program için
Komisyon ile yararlanıcı ülke arasında yararlanıcı ülkelerin Topluluk programlarına katılımını
belirleyen genel ilkelerle uyumlu olarak yapılacak mutabakat zaptında belirtilen özel
maddelere ve şartlara uyar. Bu belge hem yararlanıcı ülkenin katkısının toplam meblağını
hem de IPA Tüzüğü altındaki yardımla sağlanan meblağa ilişkin hükümleri içerir.
Madde 71
Ulusal programlar dahilinde Topluluk ajanslarına katılım
1. Yararlanıcı ülkelerin Topluluk ajanslarına katılımını desteklemek için yardım verilebilir.
Katılım, ulusal programlarda belirtilir.
2. Yararlanıcı ülkeler çeşitli Topluluk ajanslarının faaliyetlerine duruma bağlı olarak geçici
katılım sağlamaya davet edilebilir. Bu katılımın maliyetleri Topluluk programlarına katılıma
benzer şekilde IPA Tüzüğü altında verilen yardım ile karşılanabilir.
Madde 72
Bölgesel ve yatay programlar
1. Komisyon ilgili çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgelerine dayanarak ve ilgili
paydaşlara danışarak, ulusal programlarla tam tutarlılık ve koordinasyon içinde bölgesel ve
yatay programlar hazırlar.
2. Bölgesel ve yatay programlar; bölgesel işbirliğini artıracak, yararlanıcı ülkelerde birden
fazla ülkeyle alışverişi güçlendirecek ve yararlanıcı ülkelerin ortak çıkarların söz konusu
olduğu alanlarda işbirliğine girmeye teşvik eden girişimleri destekleyecek şekilde tasarlanır.
3. Bölgesel program, Batı Balkanlardaki yararlanıcı ülkeleri kapsar. Program özellikle
Güneydoğu Avrupa’da İstikrarı Paktının yürütülmesini destekleyen bir bakış açısıyla Bölgede
uzlaşma, yeniden yapılanma ve siyasi işbirliğini hedefler.
4. Yatay programlar, yardımın ulusal programlardan daha etkili ve ekonomik olarak
yürütülebileceği ortak çıkar alanlarındaki bazı veya tüm yararlanıcı ülkeleri kapsar.
5. Bölgesel ve yatay programlar altında proje hazırlama imkânları, sivil topluma destek,
gümrük, küçük ve orta büyüklükteki işletme destek, belediye finansman imkânları ve belediye
altyapısı, istatistik, nükleer güvenlik, bilgi ve iletişim gibi alanlarda yardım verilebilir.
BÖLÜM III
Uygulama
Alt Bölüm 1 Uygulama çerçevesi ve ilkeler
Madde 73
Genel ilkeler
1. Bu bileşen altındaki yardım, 1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom) Madde 53’ü ile
uyumlu olarak merkezi, adem-i merkezi veya ortak yönetim altında verilir.
2. Ulusal programlar söz konusu olduğunda hedef adem-i merkezi yönetimdir.
3. Bölgesel ve yatay programlar, Komisyon tarafından 1605/2002 sayılı Tüzüğün Madde
43d’sinde tanımlanan şekilde merkezi olarak veya uluslararası kurumlarla ortak yönetim
halinde yürütülür.
Madde 74
Merkezi ve ortak yönetimde uygulama birimleri ve merciiler
Merkezi ve ortak yönetimde Madde 32’ye uygun olarak ulusal IPA koordinatörü komisyonun
temas kuracağı tek kişidir.
Madde 75
Adem-i merkezi yönetimde yapılar ve otoriteler
1. Adem-i merkezi yönetimde Madde 22(2)(b) uyarınca ulusal IPA koordinatörü bu bileşenin
ulusal düzeyde programlanması için sorumluluğunu kullanır, aşağıdaki görevleri yerine
getirir:
(a) Madde 69’da anıldığı şekilde proje tekliflerinin hazırlanmasını organize etmek,
(b) Madde 69’da anıldığı şekilde proje fişlerinin hazırlanmasını organize etmek ve
Komisyona sunmak,
(c) Ulusal programların teknik açıdan yürütülmesini izlemek.
2. Madde 31 hükümleri uyarınca uygulama birimi, yararlanıcı ülkenin ulusal yönetimi
kapsamında veya doğrudan kontrolü altında kurulacak bir veya daha fazla uygulama
dairesinden oluşur.
Ulusal yetkilendirme görevlisi, ulusal IPA koordinatörüne danıştıktan sonra, uygulama
dairelerine başkanlık edecek program yetkilendirme görevlilerini atar.
Program yetkilendirme görevlileri, yararlanıcı ülkenin devlet yönetimindeki memurlar olur.
Uygulama daireleri tarafından Madde 28 uyarınca yerine getirilen eylemlerden sorumludurlar.
3. Program yetkilendirme görevlileri, ulusal idare kapsamında bulunan memurlar arasından
kıdemli program memurlarını atarlar. İlgili program yetkilendirme görevlisinin genel
sorumluluğu altında kıdemli program görevlileri aşağıdaki görevleri yerine getirir:
(a) ilgili bakanlıklar dahilindeki faaliyetlerin teknik boyutundan sorumlu olmak,
(b) faaliyetlerin doğru ve zamanında hazırlanması ve yürütülmesi konusunda program
yetkilendirme görevlilerine teknik düzeyde yardım etmek,
(c) yararlanıcı ülkenin proje teklifinde belirtilen her bir öncelik ekseni dahilindeki
koordinasyonu sağlamak.
Madde 76
Uygulama biriminin akreditasyonu ve yönetim yetkilerinin verilmesi
1. Bu Tüzüğün yürürlüğe girme tarihinden önce Topluluk fonlarının 3906/89 sayılı Tüzük (EEC) veya 2500/2001 sayılı Tüzük (EC) altındaki yararlanıcı ülkedeki mevcut ulusal
organlar tarafından yönetildiği hallerde, söz konusu organlar (bundan böyle 'mevcut ulusal
organlar' adıyla anılacaktır) Komisyon yönetim yetkilerinin verilmesi hususunda bir Karar
alana dek geçiş yardımı ve kurumsal yapılanma bileşeni altındaki fonları yönetir.
2. Mevcut ulusal organlar bu Tüzük altında yönetim yetkileri kendilerine verilmeden hiçbir
durumda bu Tüzüğün yürürlüğe girmesinden sonra bir yıldan daha fazla geçiş yardımı ve
kurumsal yapılanma bileşeni altındaki fonları yönetemez.
3. Komisyon, özellikle paragraf 4’te sunulan ihlaller listesini ve paragraf 5’e uygun olarak
ulusal yetkilendirme görevlisi tarafından alınan kararı dikkate alarak mevcut ulusal organlara
yönetim yetkilerinin verilip verilmeyeceğine karar verir.
4. Ulusal yetkilendirme görevlisi, Madde 11’de belirtilen şartları dikkate alarak mevcut
ulusal organların da dahil olduğu uygulama birimlerinin bir değerlendirmesini yapar.
Özellikle Madde 11’de belirtildiği şekilde yönetim ve kontrol sistemine dahil olan herkesten
işlevsel açıdan bağımsız bir dış denetçinin görüşlerine dayanarak uygulama birimlerinin bu
Tüzük altında sıralanan gerekliliklerden hangilerine uymadığının listesini çıkarır.
İhlallerin listesi bu Tüzüğün yürürlüğe girmesinden sonra en geç dört ay içinde Komisyona
gönderilir.
5. Paragraf 4’te bahsedilen uyumsuzluğun uygulama birimlerinin etkin ve etkili faaliyetini
etkilemediği sonucuna varılırsa, ulusal yetkilendirme görevlisi ilgili organlara bu Tüzük
altında akreditasyon verebilir.
Bu Tüzüğün yürürlüğe girmesinden sonra en geç beş ay içinde ilgili organların akreditasyonu
konusundaki kararını Komisyona gönderir. Bu karar, paragraf 4’te bahsedilen listede
belirtilen uyumsuzluğun giderilmesi için atılması gereken adımları belirten, süreyle
sınırlanmış hedeflere sahip bir yol haritası içerir. Yol haritası konusunda Komisyonla
hemfikir olunmalıdır.
6. Paragraf 4’te bahsedilen uyumsuzluğun bir uygulama biriminin etkin ve etkili faaliyetini
etkilediği sonucuna varılırsa, ulusal yetkilendirme görevlisi ilgili uygulama birimi için Madde
13’ün hükümleri uyarınca bir akreditasyon hazırlar.
7. Komisyonun yönetim yetkilerini bu Tüzük altında mevcut ulusal organlara vermeye karar
vermesi halinde, Komisyon Kararı ulusal otoritelere ilave şartlar getirebilir. Bu tür şartlar
getirilmesi halinde Komisyon, yönetim yetkilerinin verilme kararının geçerliliğini
sürdürebilmesi için ulusal otoritelere uyum sağlamak için bir süre belirler. Komisyon Kararı
aynı zamanda Madde 14(3)’te belirtilen harcama öncesi kontrollerin bir listesini ortaya koyar.
8. Ulusal yetkilendirme görevlisinin kararından bağımsız olarak Komisyon, ilgili organların
herhangi biri için dilediği zaman yönetim yetkilerini sürdürme, askıya alma veya geri çekme
kararı alabilir.
9. Her aşamada ulusal yetkilendirme görevlisi, yararlanıcı ülkenin Komisyona ihtiyaç
duyduğu bilgileri sunmasını temin eder.
Madde 77
Eşleştirme projelerinde uygulama ilkeleri
1. Eşleştirme projeleri, seçilen Üye Devlet yönetimlerinin bu vesileyle yapılacak harcamaların
geri ödenmesi için gerek duyulan kamu sektörü uzmanlığını sağlamayı kabul ettikleri bir hibe
biçiminde düzenlenir.
Hibe, yerleşik eşleştirme danışmanı olarak yararlanıcı ülkenin yönetimine tam zamanlı danışmanlık yapmakla görevlendirilen bir memurun uzun vadeli olarak göreve getirilmesini
gerektirebilir.
Eşleştirme hibesi, 1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Euratom) hibelerle ilgili Kısım I, Başlık
VI’sının ve 2342/2002 sayılı Komisyon Tüzüğünün (EC, Euratom) ilgili hükümleri uyarınca
oluşturulur.
2. Komisyon tarafından seçilen Üye Devletçe sağlanan kamu sektörü uzmanlığının geri
ödemesi için sabit bir oran ve fiyat sistemi içeren bir eşleştirme kılavuzu hazırlanır ve düzenli
olarak güncellenir.
Madde 78
Topluluk programlarına ve ajanslarına katılım halinde uygulama ilkeleri
Topluluk programlarına ve ajanslarına katılım halinde uygulama, yararlanıcı ülkenin IPA
altında finanse edilen nihai katkısının bir kısmının programın veya ajansın bütçesine
ödenmesini kapsar. Adem-i merkezi yönetimde bu ödeme ulusal fon tarafından, merkezi
yönetimde ise Komisyon tarafından yapılır.
Alt Bölüm 2
Mali yönetim
Madde 79
Adem-i merkezi yönetimde ödemeler
1. Madde 40(6)’ya aykırı olarak, %95’lik tavana erişildiğinde, ulusal yetkilendirme görevlisi
nihai bakiyenin ödenmesini talep ettiğinde yeni bir harcama beyanı ve meblağa ilişkin bilgi
sunar.
2. Ön finansman prensip olarak ilgili programa yapılan Topluluk katkısının yalnızca %50’sini
temsil eder. Yıllık taksitler halinde ödenebilir. Ulusal yetkilendirme görevlisinin geriye kalan
meblağın ulusal düzeyde imzalanan sözleşmelerin ve hibelerin ön finansmanını
kapsamadığını göstermesi halinde %50’lik oran yükseltilebilir.
3. Ön finansmana tabi olan meblağ, yıllık sözleşme edilecek tahmini miktar ile önceki yıllarda
sözleşmeli yükümlülüklerin üstlenildiği gerçek meblağların toplanması yoluyla hesaplanır.
Topluluk programlarına ve ajanslarına katılım haricinde, ön finansman yalnızca ilk ihale
çağrısı veya teklif çağrısı yapıldıktan sonra ödenir.
4. Topluluk programlarına ve kurumlarına katılım ödemeleri bu katılıma ilişkin Topluluk
katkısının %100’üne denk düşebilir.
Madde 80
Belgelerin saklanması
Madde 48’e aykırı olarak, bu bileşen altındaki tüm tedarik, hibe ve sözleşme prosedürlerinin
yazılı kayıtları sözleşme bakiyesinin ödenmesinden sonra en az yedi yıl süreyle saklanır.
Madde 81
Faiz mülkiyeti
Madde 36’ya aykırı olarak, bir programın Topluluk tarafından finanse edilmesiyle elde edilen
faiz, Komisyona bir ödeme başvurusu sunulduğu her zaman Komisyona beyan edilir.
Alt Bölüm 3
Değerlendirme ve izleme Madde 82
Değerlendirme
1. Geçiş yardımı ve kurumsal yapılanma bileşeni altındaki tüm programlar 2342/2002 sayılı
Komisyon Tüzüğünün (EC, Euratom) Madde 21’ine uygun olarak ara ve/veya harcama
sonrası değerlendirmeye tabidir.
2. Yönetim yetkilerinin yararlanıcı ülkeye verilmesinden önce hem ara hem de harcama
sonrası değerlendirmeler yapılır. Bu değerlendirmeler Komisyon tarafından yapılır.
Yönetim yetkilerinin verilmesinden sonra ara değerlendirmeler yapma sorumluluğu
yararlanıcı ülkede kalır, ancak bu Komisyonun gerekli gördüğünde programlara dair duruma
bağlı özel ara değerlendirmeler yapma hakkını etkilemez.
Yönetim yetkilerinin yararlanıcı ülkeye verilmesinden sonra dahi harcama sonrası
değerlendirmeler yapmak, Komisyonun hakkı olarak kalır.
3. IPA Tüzüğünün Madde 22’siyle uyumlu olarak, ara değerlendirme ve harcama sonrası
değerlendirme raporlarına ilişkin idari özetler tartışılması için IPA Komitesine gönderilir.
Madde 83
İzleme
1. Adem-i merkezi yönetimin varlığı halinde, Madde 59’a uygun olarak, ulusal IPA
koordinatörü geçiş yardımı ve kurumsal yapılanma bileşeni için bundan böyle ‘TAIB
komitesi’ adıyla anılacak olan bir sektörel izleme komitesi kurar.
2. TAIB komitesi yararlanıcı ülkenin veya Komisyonun inisiyatifiyle yılda en az iki defa
toplanır. Komisyon tarafından belirlenen bir sektörel izleme komitesi talimatnamesine uygun
olarak ve ilgili yararlanıcı ülkenin kurumsal, yasal ve mali çerçevesi dahilinde prosedür
kurallarını hazırlar. Bu prosedür kurallarını ulusal IPA koordinatörü, ulusal yetkilendirme
görevlisi ve IPA izleme komitesiyle mutabık kalarak hazırlar.
3. TAIB komitesine ulusal IPA koordinatörü başkanlık eder. Komitenin üyeleri arasında
ulusal yetkilendirme görevlisi, program yetkilendirme görevlileri ve uygun hallerde, diğer
uygulama birimlerinin temsilcileri, Komisyonun temsilcileri, yine uygun hallerde, yararlanıcı
ülke tarafından Komisyonla mutabık kalınarak çağrılan uluslararası mali kurumların ve sivil
toplum kuruluşlarının temsilcileri bulunur.
4. Madde 59(2)’ye uygun olarak TAIB komitesi programların ve faaliyetlerin özellikle
aşağıdaki hususların etkililiği ve kalitesinden emin olur:
(a) programların mali ve operasyonel gelişimini detaylandıran uygulama raporlarının
incelenmesi;
(b) hedeflere ulaşılmasının ve programların sonuçlarının incelenmesi;
(c) tedarik planlarının ve ilgili değerlendirme tavsiyelerinin incelenmesi;
(d) problemli konuların ve faaliyetlerin tartışılması;
(e) uygun düzeltici eylemlerin önerilmesi;
(f) dolandırıcılık ve usulsüzlük vakalarının incelenmesi ve fonların geri alınması ile benzer
olayların tekrarının engellenmesi için alınan tedbirlerin sunulması;
(g) denetim otoritesi tarafından hazırlanan yıllık denetim faaliyeti planının ve yapılan
denetimlerin bulguları ile tavsiyelerinin incelenmesi.
5. TAIB komitesi bu bileşen altında devam eden tüm programları izler. Diğerlerine ilaveten, yatırım faaliyetleri ve varlıkların veya özelleştirmelerin transferi söz konusu olduğunda,
yararlanıcı ülke bu programları kapanana dek izler ve bu programların sonuçlarında etkilerini,
sürdürülebilirliklerini ve mülkiyetlerini etkileyecek her türlü değişikliği TAIB komitesine
bildirir.
6. TAIB komitesi, bu bileşenin programlarını ve faaliyetleri izlemek için yararlanıcı ülke
tarafından kurulan ve izleme sektörlerine göre gruplanan sektörel izleme alt komitelerinden
yardım alabilir. Alt komiteler, TAIB komitesine rapor verir. Komisyon tarafından
hazırlanacak bir talimatnameye uygun olarak kendi işleyiş kurallarını hazırlarlar.
Madde 84
Uygulamaya ilişkin sektörel yıllık ve nihai raporlar
1. Adem-i merkezi yönetimde uygulama birimi, her yıl 30 Haziran itibariyle Komisyona,
ulusal IPA koordinatörüne, ulusal yetkilendirme görevlisine bir sektörel yıllık raporu
gönderir.
2. Programın kapatılmasından sonra en geç 6 ay içinde Komisyona, ulusal IPA
koordinatörüne ve ulusal yetkilendirme görevlisine bir sektörel nihai rapor gönderilir.
Sektörel nihai rapor tüm uygulama süresini kapsar ve son tarihli sektörel yıllık raporu da
içerir.
3. Sektörel raporlar Komisyona, ulusal IPA koordinatörüne ve ulusal yetkilendirme
görevlisine gönderilmeden önce TAIB komitesi tarafından incelenir.
4. Sektörel raporlar aşağıdaki bilgileri içerir:
(a) Programın, öncelik eksenlerinin veya faaliyetlerin yürütülmesinde özel, doğrulanabilir
hedefler bakımından kaydedilen ilerlemeye ilişkin niceliksel ve niteliksel öğeler;
(b) Programın mali uygulaması hakkında detaylı bilgi;
(c) Uygulama birimi veya TAIB komitesi tarafından uygulamanın kalitesini ve etkililiğini
temin etmek için atılan adımlara ilişkin bilgi, özellikle:
(i) veri toplama uygulamaları da dahil olmak üzere izleme ve değerlendirme tedbirleri;
(ii) programın yürütülmesi sırasında karşılaşılan her türlü önemli sorunun ve bu
hususta alınan tedbirlerin özeti;
(iii) teknik yardımın kullanılma biçimi.
(d) program hakkında bilgi vermek ve programı kamuya duyurmak için Madde 62 uyarınca
yapılan faaliyetler hakkında bilgi.
BAŞLIK II
SINIR ÖTESİ İŞBİRLİĞİ BİLEŞENİ
BÖLÜM I
Yardımın amacı ve uygunluğu
Madde 85
Sınır ötesi işbirliği bileşeni için ek tanımlar
Bu Başlığın amaçları doğrultusunda, Madde 2’de belirtilen tanımlara ek olarak, 'katılımcı
ülkeler' terimi, bu bileşen altında bir sınır ötesi programa katılan Üye Devletler ve/veya
yararlanıcı ülkeler anlamına gelir.
Madde 86 Yardım alanları ve biçimleri
1. Sınır ötesi işbirliği bileşeni aşağıdaki konularda yardım sağlar:
(a) Bir veya daha fazla Üye Devlet ile bir veya daha fazla yararlanıcı ülke arasındaki sınır
ötesi işbirliği;
(b) İki veya daha fazla yararlanıcı ülke arasında sınır ötesi işbirliği.
2. Paragraf 1’de belirtilen Topluluk yardımı ortak yerel ve bölgesel girişimler aracılığıyla,
dış yardım ile ekonomik ve sosyal tutarlılık hedeflerini birleştirerek sınır ötesi işbirliğini
güçlendirmeyi hedef alır. İşbirliği, özellikle aşağıdaki genel hedeflerin bir veya daha fazlasına
ulaşma amaçlıdır:
(a) sınır alanlarında sürdürülebilir ekonomik ve sosyal kalkınmayı arttırmak;
(b) çevre, doğal ve kültürel miras, kamu sağlığı ve organize suçla mücadele ve önlenme
gibi ortak sorunlara yönelik birlikte faaliyet;
(c) sınırların etkinliğini ve güvenliğini temin etmek;
(d) sınır bölgelerinden yerel katılımcıların da dahil olduğu ortak küçük çaplı faaliyetlerin
teşvik edilmesi.
3. Paragraf 2’de belirtilen hedeflere özellikle aşağıdaki yollarla ulaşılabilir:
(a) girişimciliğin teşvik edilmesi, özellikle küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin,
turizmin, kültürün ve sınır ötesi ticaretin geliştirilmesi;
(b) doğal ve kültürel kaynakların korunması ve yönetimi ile doğal ve teknolojik risklerin
önlenmesinin teşvik edilmesi ve geliştirilmesi;
(c) kentsel ve kırsal alanlar arasındaki bağların desteklenmesi;
(d) ulaşım, bilgi ve iletişim ağları ve hizmetleri ile sınır ötesi su, atık ve enerji sistemleri ve
tesislerine erişimi iyileştirerek izolasyonun azaltılması;
(e) sağlık, kültür, turizm ve eğitim gibi sektörlerde işbirliği, kapasite ve altyapıların ortak
kullanımının geliştirilmesi;
(f) yasal ve idari işbirliğinin arttırılması;
(g) etkin sınır yönetiminin sağlanması, sınırları kaçakçılık, insan ticareti, organize suç,
bulaşıcı hastalıklar ve transit göç de dahil olmak üzere yasadışı göçe karşı güvenli hale
getirirken yasal ticaretin ve geçişin kolaylaştırılması;
(h) bölgesel ve yerel düzeyde sınır ötesi temasların teşvik edilmesi, alış-verişin
kolaylaştırılması ve yerel topluluklar arasında ekonomik, sosyal, kültürel ve eğitimsel
işbirliğinin derinleştirilmesi;
(i) sınır ötesi işgücü piyasalarının entegrasyonunun, yerel istihdam girişimlerinin, cinsiyet
eşitliği ve fırsat eşitliğinin, eğitim ve sosyal içermenin teşvik edilmesi;
(j) araştırma ve teknoloji geliştirme için insan kaynaklarının ve imkânlarının paylaşımının
teşvik edilmesi.
4. Sınır ötesi işbirliği bileşeni aynı zamanda, uygun durumlarda, yararlanıcı ülkelerin uygun
bölgelerinin Uyum Fonlarının Avrupa bölgesel işbirliği hedefi altındaki uluslararası ve
bölgeler arası programlara ve Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin11 1638/2006 sayılı
Tüzüğü (EC) altındaki çok taraflı deniz havzası programlarına katılımını da destekleyebilir.
11 OJ L310, 9.11.2006, s.1. Yararlanıcı ülkelerin yukarıdaki programlara katılımını belirleyen kurallar ilgili finansman
anlaşmalarında belirlenir.
Madde87
Ortaklık
1083/200612 sayılı Konsey Tüzüğünün (EC) Madde 11(1) ve (2)’sinin hükümleri, Madde
86(1)’de belirtilen sınır ötesi işbirliği bağlamında Üye Devletlere ve yararlanıcı ülkelere
gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra uygulanır.
Madde 88
Bölgesel uygunluk
1. Madde 86(1)(a)’da belirtilen sınır ötesi işbirliği amaçları doğrultusunda uygun finansman
alanları aşağıdaki gibidir:
(a) NUTS seviye 3 bölgeleri veya NUTS sınıflandırması olmaması halinde, Topluluk ve
yararlanıcı ülkeler arasındaki kara sınırları boyundaki eşdeğer alanlar;
(b) NUTS seviye 3 bölgeleri veya NUTS sınıflandırması olmaması halinde, işbirliği
faaliyetinin tutarlılığı ve devamını temin için gereken potansiyel ayarlamaları da dikkate
alarak, Topluluk ve yararlanıcı ülkeler arasındaki deniz sınırları boyundaki, genel bir kural
olarak, birbirine mesafesi en fazla 150 kilometre olan eşdeğer alanlar.
Bu Tüzüğün yürürlüğe girmesinin hemen ardından Komisyon, Topluluk ve yararlanıcı
ülkelerdeki uygun alanların listesini belirler. Bu liste 1 Ocak 2007’den Aralık 2013’e kadar
geçerlidir.
2. Madde 86(1)(a)’da belirtilen sınır ötesi işbirliği amaçları doğrultusunda uygun finansman
alanları aşağıdaki gibidir:
(a) NUTS seviye 3 bölgeleri veya NUTS sınıflandırması olmaması halinde, Topluluk ve
yararlanıcı ülkeler arasındaki kara sınırları boyundaki eşdeğer alanlar;
(b) NUTS seviye 3 bölgeleri veya NUTS sınıflandırması olmaması halinde, işbirliği
faaliyetinin tutarlılığı ve devamını temin için gereken potansiyel ayarlamaları da dikkate
alarak, Topluluk ve yararlanıcı ülkeler arasındaki deniz sınırları boyundaki, genel bir kural
olarak, birbirine mesafesi en fazla 150 kilometre olan eşdeğer alanlar.
Uygun alanların listesi, Madde 94’te belirtilen ilgili sınır ötesi programlara dahil edilir.
3. Madde 86(4)’te belirtilen programlara katılım amaçları doğrultusunda yararlanıcı ülkelerin
uygun bölgeleri ilgili programlama belgesine uygun şekliyle dahil edilir.
Madde 89
Harcamaların uygunluğu
1. Bu bileşen altındaki harcamalar, Üye Devletlerde yürütülen faaliyetler veya faaliyet
bölümleri için son bütçe taahhüdünün ardından 1 Ocak 2007 ile üçüncü yılın 31 Aralık’ı
arsında fiilen ödenmesi halinde ve yararlanıcı ülkelerde yürütülen faaliyetler veya faaliyet
bölümleri için finansman anlaşmasının imzalanmasından sonra yapılmışsa uygun kabul edilir.
2. Madde 34(3)’te belirtilen kurallara ek olarak aşağıdaki harcamalar uygun kabul edilmez:
(a) Borç faizi;
(b) İlgili faaliyetin uygun harcamalarının %10’unu aşan miktarda arazi alımı.
12 OJ L 210, 31.7.2006, s. 25. 3. 34(3)’e aykırı olarak, aşağıdaki harcamalar uygun kabul edilir:
(a) aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi halinde katma değer vergileri:
(i) herhangi bir şekilde geri alınabilir olmamaları;
(ii) nihai yararlanıcı tarafından karşılanmalarının kesinleştirilmiş olması ve;
(iii) proje teklifinde açıkça belirtilmiş olmaları.
(b) Uluslararası mali işlem harçları;
(c) Bir faaliyetin yürütülmesinin ayrı bir hesap veya hesaplar açılmasını gerektirdiği
hallerde hesap açma ve işletme giderleri;
(d) Ortak finanse edilen faaliyetle doğrudan bağlantılı ve faaliyetin hazırlanması veya
yürütülmesi için gerekli olan hukuki danışmanlık ücretleri, noter ücretleri, teknik veya mali
danışman ücretleri ve muhasebe veya denetim ücretleri;
(e) Bir banka veya diğer mali kurumlar tarafından sağlanan ve ulusal veya Topluluk
mevzuatı tarafından şart koşulan teminatların maliyetleri;
(f) Genel giderler; ilgili faaliyetin yürütülmesiyle bağlantı kurulabilecek gerçek
maliyetlere dayanmaları gerekir.
Ortalama maliyetlere dayanan sabit fiyatlar, bir faaliyetin genel giderlerin seviyesini
etkileyebilecek doğrudan maliyetlerinin %25’ini aşamaz. Hesaplamalar uygun biçimde
belgelenir ve periyodik olarak incelenir.
4. Madde 94’te belirtilen sınır ötesi program teknik yardımına ek olarak, bir faaliyetin
hazırlanışında veya yürütülmesinde kamu otoriteleri tarafından ödenen aşağıdaki harcamalar
uygun kabul edilir:
(a) bir faaliyetin hazırlanışında veya yürütülmesinde nihai yararlanıcı yerine bir kamu
otoritesi tarafından sağlanan profesyonel hizmetlerin maliyetleri;
(b) bir faaliyetin hazırlanması ve yürütülmesiyle ilgili olarak kendisi bizzat bir nihai
yararlanıcı olan ve ek maliyetler olmaları ve ortak finanse edilen faaliyet için fiilen ve
doğrudan ödenen harcamalar kapsamına girmeleri halinde diğer dış hizmet sağlayıcılara
başvurmadan kendi hesabından bir faaliyet yürüten bir kamu otoritesi tarafından sunulan
hizmetlerin tedarik maliyetleri.
İlgili kamu otoritesi ya bu paragrafın (a) bendinde belirtilen maliyetleri nihai yararlanıcıya
fatura eder veya söz konusu faaliyet için o otorite tarafından ödenen gerçek maliyetlerin tespit
edilmesine imkan tanıyan eşdeğer ispat değerini haiz belgelere dayanarak bu maliyetleri
doğrular.
Bu paragrafın (b) bendinde belirtilen maliyetler söz konusu faaliyet için kamu otoritesi
tarafından ödenen gerçek maliyetlerin tespit edilmesine imkan tanıyan eşdeğer ispat değerini
haiz belgelere dayanarak doğrulanmalıdır.
5. Paragraf 1 ila 4’ün hükümleri saklı kalmak kaydıyla, sınır ötesi programa katılan ülkeler
tarafından harcamaların uygunluğuna dair ek kurallar getirebilir.
Madde 90
Yardımın yoğunluğu ve Topluluk katkısının oranı
1. Bu bileşenin amaçları doğrultusunda, Madde 38(1)’de belirtilen uygun harcamalar,
katılımcı ülkeler tarafından mutabık olunduğu ve sınır ötesi programda belirtildiği şekilde ya
kamu harcamalarına ya da toplam harcamalara dayandırılır. 2. Sınır ötesi programlara öncelik ekseni düzeyindeki Topluluk katkısı, uygun harcamalar için
%85 tavanını aşmaz.
3. Her bir öncelik eksenine Topluluk katkısı, uygun harcamaların %20’sinden daha az olmaz.
4. Hiçbir faaliyete ilgili öncelik ekseninden daha yüksek bir eş finansman oranı verilmez.
5. Madde 89’un paragraf 1’inde bahsedilen uygunluk döneminde, Madde 34(4)’ün
hükümlerine ek olarak:
(a) bir faaliyet, bir defada yalnızca bir tek sınır ötesi program altındaan Topluluk yardımı
alabilir;
(b) bir faaliyet, belirlenen toplam kamu harcamasından daha büyük değerde bir yardım
alamaz.
6. Anlaşmanın Madde 87’sinde belirtilen anlamdaki girişimlere Devlet yardımı için sınır ötesi
programlar altında verilen kamu yardımı, Devlet yardımı tavanlarını dikkat alır.
BÖLÜM II
Programlama
Alt Bölüm 1
Programlar
Madde 91
Sınır ötesi programların hazırlanması ve onaylanması
1. Madde 86(1)’de belirtilen sınır ötesi işbirliğine verilecek yardım prensip olarak, bundan
böyle ‘sınır ötesi programlar’ olarak anılacak, sınır ötesi işbirliği çok yıllı programları
çerçevesinde verilir.
2. Sınır ötesi programlar her bir sınır veya sınır grubu için NUTS seviye 3 bölgelerinde
uygun bir gruplandırmayla veya NUTS sınıflandırması olmaması halinde eşdeğer alanlarla
hazırlanır.
3. Her bir sınır ötesi program 1083/2006 sayılı Tüzüğün (EC) Madde 11’inde belirtilen
ortaklarla işbirliği içinde katılımcı ülkeler tarafından hazırlanır.
4. Katılımcı ülkeler Madde 94’te belirtilen tüm unsurları içeren bir sınır ötesi program
teklifini ortak olarak sunarlar.
5. Komisyon, Madde 94’te belirtilen tüm unsurları içerip içermediğini ve Madde 5’te
belirtilen çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgesinin/belgelerinin amaçlarına ve
önceliklerine katkıda bulunup bulunmadığını belirlemek için önerilen sınır ötesi programı
inceler.
Komisyon bir sınır ötesi programın Madde 94’te belirtilen tüm öğeleri içermediğini veya çok
yıllı gösterge niteliğinde planlama belgesinin/belgelerinin amaçları ve öncelikleriyle tutarlı
olmadığını düşünürse, katılımcı ülkeleri gerekli tüm ek bilgileri sağlamaya ve uygun
durumlarda önerilen programı bu doğrultuda gözden geçirmeye davet edebilir.
6. Komisyon karar alarak, sınır ötesi programı kabul eder.
Madde 92
Finansman anlaşmaları
1. Madde 86(1)(a)’da belirtilen işbirliğiyle ilgili sınır ötesi programlar için Komisyon ve
programa katılan yararlanıcı ülkelerin her biri arasında Madde 91(6)’da bahsedilen karara dayanarak çok yıllı finansman anlaşmaları yapılır.
Sınır ötesi programın Madde 99’da belirtilen geçici düzenlemeler altında yürütüldüğü
hallerde, Komisyon ve programa katılan yararlanıcı ülkelerin her biri arasında yıllık
finansman anlaşmaları yapılır. Bu türden her türlü finansman anlaşması, Madde 99(2)’de
belirtilen finansman planında ifade edildiği biçimde yararlanıcı ülkeye verilen Topluluk
katkısını ve ilgili yılı kapsar.
2. Madde 86(1)(b)’de belirtilen işbirliğiyle ilgili sınır ötesi programlar için Komisyon ve
programa katılan yararlanıcı ülkelerin her biri arasında, Madde 91(6)’da bahsedilen karara
dayanarak yıllık finansman anlaşmaları yapılır. Bu türden her türlü finansman anlaşması,
Madde 94(2)’nin ikinci altparagrafında belirtilen finansman planında ifade edildiği biçimde
yararlanıcı ülkeye verilen Topluluk katkısını ve ilgili yılı kapsar.
Madde 93
Sınır ötesi programların gözden geçirilmesi
1. Katılımcı ülkelerin veya Komisyonun katılımcı ülkelerle fikir birliği içindeki girişimiyle,
sınır ötesi programlar yeniden incelenebilir ve gerekli görülmesi durumunda programın geri
kalanı aşağıdaki hususlardan bir veya daha fazlasına göre gözden geçirilir:
(a) IPA Tüzüğünün Madde 5’inde belirtilen çok yıllı gösterge niteliğinde mali çerçevenin
gözden geçirilmesine göre finansman planını güncellemek için;
(b) Önemli sosyoekonomik değişimlerin ardından;
(c) Topluluktaki, ulusal veya bölgesel önceliklerdeki büyük değişimlerin dikkate alınması
için;
(d) Madde 109’da veya Madde 141’de belirtilen değerlendirmenin ışığında;
(e) Uygulama konusundaki zorlukların ardından;
(f) Madde 100’de belirtilen geçici düzenlemelerin son ermesinin veya yararlanıcı
ülkelerde merkeziden adem-i merkezi yönetime geçiş de dahil olmak üzere uygulamaya
ilişkin hükümlerde meydana gelen her türlü değişikliğin ardından.
2. Komisyon karar alarak, gözden geçirilmiş sınır ötesi programı kabul eder ve Madde 92’de
belirtildiği şekilde yeni bir finansman anlaşması/anlaşmaları yapılır. Uygun durumlarda, IPA
Tüzüğünün Madde 9(3) hükümleri uygulanır.
Madde 94
Sınır ötesi programların içeriği
1. Her bir sınır ötesi program aşağıdaki bilgileri içerir:
(a) Madde 97’de belirtilen uygunluk alanları da dahil olmak üzere Madde 88’e uygun
olarak program tarafından kapsanan uygun alanların bir listesi;
(b) güçlü ve zayıf yönler ile orta vadeli ihtiyaçlar bakımından uygun işbirliği alanlarının
analizi ve bu analizden çıkarılacak orta vadeli ihtiyaçlar ve hedefler;
(c) yararlanıcı ülkenin/ülkelerin ilgili çok yıllı gösterge niteliğinde planlama
belgesini/belgelerini ve diğer ilgili ulusal ve bölgesel stratejik belgelerini dikkate alarak,
ayrıca Madde 109’da veya Madde 141’de belirtilen harcama öncesi değerlendirmelerin
sonuçlarını göz önüne alarak yardım için seçilen işbirliği stratejisinin ve öncelikler ile
önlemlerin tanımlanması;
(d) öncelik eksenleri, ilgili tedbirler ve bunların özel hedefleri hakkında bilgi. Bu hedefler çıktı ve sonuçlar için sınırlı sayıda gösterge kullanılarak ve orantısallık ilkesi dikkate alınarak
niceliğe dökülür. Göstergeler, öncelikleri yürüten hedeflerin dayanakları ve etkililiğindeki
ilerlemeyi ölçmeye imkân tanıyacak şekildedir;
(e) Madde 89’da bahsedilen harcamaların uygunluğuna ilişkin kurallar;
(f) programın hazırlanışını, yönetilmesini, izlenmesini, değerlendirilmesini, bilgi ve kontrol
faaliyetlerini, ayrıca programın yürütülmesi için gerekli idari kapasiteyi takviye edecek
faaliyetleri kapsayan, programa verilen Topluluk katkısının en fazla %10’una denk düşen özel
bir teknik yardım öncelik ekseni. İstisnai durumlarda, Komisyon ve katılımcı ülkeler
tarafından mutabık olunarak bu önceliğe program için verilen Topluluk katkısının %10’undan
daha yüksek bir meblağ tahsis edilebilir;
(g) uygun durumlarda, diğer IPA bileşenleri veya diğer Topluluk araçları tarafından
finanse edilen önlemlerle tamamlama faaliyetleri hakkında bilgi;
(h) aşağıdakiler de dahil olmak üzere sınır ötesi program için uygulamaya ilişkin
hükümler:
(i) katılımcı ülkeler tarafından Madde 102’de ve uygun durumlarda, Madde 139’da
belirtilen uygulama birimleri ve otoriteleri atanması;
(ii) izleme ve değerlendirme sistemlerinin bir tanımı;
(iii) uygun durumlarda, Komisyon tarafından yapılan ödemeleri alan yetkili organ ile
yararlanıcılara ödeme yapmaktan sorumlu organ veya organlar hakkına bilgi;
(iv) uygun durumlarda, şeffaflıklarını sağlamak adına mali akışların mobilizasyon ve
sirkülasyon prosedürlerinin bir tanımı;
(v) sınır ötesi programın Madde 62’de belirtilen kamuya açıklanmasını ve program
hakkında bilgi verilmesini sağlamayı hedef alan öğeler;
(vi) uygun durumlarda, Komisyon ve katılımcı ülkeler arasında bilgisayar ortamındaki
verilerin değiş tokuşu konusunda mutabakata varılan prosedürlerin tanımlanması.
2. Ayrıca Madde 86(1)(a)’da belirtilen işbirliğiyle ilgili sınır ötesi programlar, çok yıllı
gösterge niteliğinde mali çerçeve kapsamındaki her yılı özel olarak ele alarak her bir öncelik
eksenini, Topluluk katkısının meblağını ve oranını, eşdeğer ulusal kurumlar tarafından finanse
edilen meblağı gösteren bir tablo içeren, çok yıllı gösterge niteliğinde mali çerçeveye dayalı
tek bir finansman planı içerir.
Madde 86(1)(b)’de belirtilen işbirliğiyle ilgili sınır ötesi programlar, her bir katılımcı ülke için
çok yıllı gösterge niteliğinde mali çerçeve kapsamındaki her yılı özel olarak ele alarak her bir
öncelik eksenini, Topluluk katkısının meblağını ve oranını, eşdeğer ulusal kurumlar
tarafından finanse edilen meblağı gösteren bir tablo içeren, çok yıllı gösterge niteliğinde mali
çerçeveye dayalı bir finansman planı içerir.
Alt Bölüm 2
Faaliyetler
Madde 95
Faaliyetlerin seçimi
1. Sınır ötesi programlar katılımcı ülkeler tarafından tüm uygun alanları kaplayan tek bir teklif
çağrısıyla ortak olarak seçilen ortak faaliyetleri finanse eder.
Katılımcı ülkeler aynı zamanda teklif çağrıları dışında ortak faaliyetler belirleyebilir. Bu durumda ortak faaliyet sınır ötesi programda özel olarak belirtilir veya sınır ötesi programın
önceliği veya ölçüleriyle tutarlıysa, Madde 110’da veya Madde 142’de belirtilen ortak izleme
komitesi tarafından alınacak bir kararla bir programın kabul edilmesinden sonra herhangi bir
zamanda tespit edilir.
2. Sınır ötesi programlar için seçilen faaliyetler, en az iki katılımcı ülkeden her bir faaliyet
için aşağıdaki yollardan birini kullanarak işbirliği yapacak nihai kullanıcılar içerir: ortak
geliştirme, ortak uygulama, ortak personel belirleme ve eş finansman.
3. Madde 86(1)(a)’da belirtilen işbirliğiyle ilgili sınır ötesi programlar için seçilen faaliyetler
en az katılımcı Üye Devletlerin biri ve katılımcı yararlanıcı ülkelerin birinden yararlanıcılar
içerir.
4. Yukarıda belirtilen koşulları yerine getiren seçilen faaliyetler, açık bir sınır ötesi fayda
sağlamaları koşuluyla tek bir ülkede yürütülebilirler.
5. Her program, faaliyetlerin seçimi konusunda IPA veya diğer Topluluk araçları altındaki
farklı sınır ötesi programlar arasında bölünmeyi engelleyen uygunluk kuralları belirler.
Madde 96
Başyararlanıcının ve diğer yararlanıcıların sorumlulukları
1. Bir faaliyetin nihai yararlanıcıları, Madde 86(1)(a)’da belirtilen işbirliğiyle ilgili sınır ötesi
programlar için, bir faaliyet teklifi sunulmadan önce aralarında bir başyararlanıcı tayin
ederler. Başyararlanıcı aşağıdaki sorumlulukları üstlenir:
(a) diğer hususların yanı sıra faaliyetin sağlıklı bir şekilde yürütülmesini, haksız olarak
ödenen meblağların geri alınmasıyla ilgili düzenlemeler de dahil olmak üzere, temin eden
hükümleri içeren bir anlaşmayla faaliyete katılan nihai yararlanıcılarla ilişkileri için gerekli
düzenlemeleri yapar;
(b) tüm faaliyetin yürütülmesini sağlamaktan sorumludur;
(c) Topluluk katkısının faaliyete katılan nihai yararlanıcılara aktarılmasından sorumludur;
(d) faaliyete katılan nihai yararlanıcılar tarafından sunulan harcamaların, faaliyetin
yürütülmesi amacıyla ödendiğini ve faaliyete katılan nihai yararlanıcılar arasında mutabık
olunan faaliyetlerle ilgili olmasını temin eder;
(e) faaliyete katılan nihai yararlanıcılar tarafından sunulan harcamaların, Madde 108’de
belirtilen kontrolörlerce teyit edilmesini sağlar.
2. Madde 99’da belirtilen geçici düzenlemeler altında yürütülen Madde 86(1)(a)’da belirtilen
işbirliğiyle ilgili sınır ötesi programlar için:
(a) bir faaliyetin katılımcı Üye Devletlerdeki nihai yararlanıcıları bir faaliyet teklifi
sunulmadan önce aralarında bir başyararlanıcı tayin ederler. Başyararlanıcı faaliyetin Üye
Devletlerde yürütülen kısmı için paragraf 1’in (a)’dan (e)’ye kadarki hükümlerinde sıralanan
sorumlulukları üstlenir;
(b) bir faaliyetin her bir katılımcı yararlanıcı ülkedeki nihai yararlanıcıları bir faaliyet
teklifi sunulmadan önce aralarında bir başyararlanıcı tayin ederler. Başyararlanıcı faaliyetin
ilgili ülkede yürütülen kısmı için paragraf 1’in (a)’dan (d)’ye kadarki hükümlerinde sıralanan
sorumlulukları üstlenir.
Katılımcı Üye Devletlerin ve yararlanıcı ülkelerin başyararlanıcıları faaliyetin yürütülmesinde
yakın bir işbirliği içinde olunmasını temin ederler.
3. Bir faaliyetin her bir yararlanıcı ülkedeki nihai yararlanıcıları Madde 86(1)(b)’de belirtilen işbirliğiyle ilgili sınır ötesi programlar için, bir faaliyet teklifi sunulmadan önce aralarında bir
başyararlanıcı tayin ederler. Başyararlanıcı faaliyetin ilgili ülkede yürütülen kısmı için
paragraf 1’in (a)’dan (d)’ye kadarki hükümlerinde sıralanan sorumlulukları üstlenir.
Katılımcı yararlanıcı ülkelerin başyararlanıcıları faaliyetin yürütülmesinde yakın bir işbirliği
içinde olunmasını temin ederler.
4. Faaliyete katılan her nihai yararlanıcı, beyan ettiği harcamalardaki usulsüzlüklerden
sorumludur.
Madde 97
Faaliyetlerin yerlerine ilişkin özel koşullar
1. Geçerliliği ispatlanan durumlarda Topluluk finansmanı, faaliyetlerin veya faaliyet
bölümlerinin yürütülmesi esnasında yapılan NUTS seviye 3 bölgelerindeki veya NUTS
sınıflandırması olmaması halinde söz konusu program için uygun olan alanlara bitişik eşdeğer
alanlardaki sınır ötesi programa verilen Topluluk katkısının en fazla %20’si kadar harcamayı
finanse edebilir. İstisnai durumlarda, Komisyon ve katılımcı ülkeler arasında mutabık
olunarak, bu esneklik NUTS seviye 2 bölgelerinde veya NUTS sınıflandırması olmaması
halinde, uygun alanların tespit edildiği eşdeğer alanları kapsayacak şekilde genişletilebilir.
Proje düzeyinde, istisnai durumlarda, birinci alt paragrafta tanımlandığı üzere program
alanının dışındaki ortaklarca yapılan harcamalar, proje ancak söz konusu ortağın katılımıyla
gerçekleştirilebilecekse uygun olabilir.
2. Her programın katılımcı ülkeleri, bu harcamaların yasalara ve kurallara uygunluğunu temin
eder.
Paragraf 1’de bahsedilen uygun alanın dışındaki faaliyetlerin seçimi:
(a) Üye Devletlerle ortak yönetim halinde yürütülen programlar ve program bölümleri için
Madde 102’de belirtilen yönetim otoritesi;
(b) yararlanıcı ülkelerde adem-i merkezi yönetim halinde yürütülen programlar ve
program bölümleri için Madde 28’de belirtilen uygulama birimleri;
(c) yararlanıcı ülkelerde merkezi yönetim halinde yürütülen programlar ve program
bölümleri için Komisyon,
tarafından teyit edilir.
BÖLÜM III
Uygulama
Alt Bölüm 1
Genel Hükümler
Madde 98
Uygulama şartları
1. Madde 86(1)(a)’da belirtilen sınır ötesi işbirliği konusunda programlar, ilkesel olarak
katılımcı Üye Devletler veya yararlanıcı ülkelerdeki sınır ötesi programın uygulanmasından
sorumlu olmakla birlikte Madde 102’de bahsedilen yetkililer tarafından Üye Devletlerle ortak
idare aracılığıyla uygulanır.
Bu bağlamda bir sınır ötesi programa katılan Üye Devletler ile yararlanıcı ülkeler, bu Bölümün 2. Alt Bölümünde yer alan hükümlere göre tüm bölgedeki programın tamamına
katılabilmelidir.
Madde 91(6)’ya uygunluk göstererek sınır ötesi programın kabulünden önce Komisyon,
Madde 102’de bahsedilen yetkililerin kapasitesinin bu Bölümün 2. Alt Bölümünde belirtilen
şartlara uyduğunu tespit etmek için gerekli gördüğü her türlü bilgiyi katılımcı ülkelerden talep
eder.
Sınır ötesi bir programa katılan Üye Devletler ve yararlanıcı ülkelerin bu şartlara göre tüm
programı uygulamaya hazır olmaması halinde Madde 99’da ortaya konulan geçici
düzenlemeler geçerlidir.
2. Madde 86(1)(b)’de belirtilen sınır ötesi işbirliği konusunda programlar, sırasıyla Komisyon
veya ulusal yetkilendirme görevlisi ve kendi ülkesindeki programın uygulanmasından
sorumlu olan her ülkedeki operasyon birimleriyle birlikte 1605/2002 sayılı Tüzüğe (EC,
Euratom) göre merkezi veya adem-i merkezi yönetime bağlı olarak uygulanır.
Bu anlamda sınır ötesi programlar, bu Bölümün 3. Alt Bölümünde belirtilen hükümlere göre
uygulanır.
Madde 86(1)(b)’de işaret edilen sınır ötesi işbirliği konusunda tüm yararlanıcı ülkeler için
hedef, adem-i merkezi yönetimdir.
Madde 99
Geçici Düzenlemeler
1. Madde 86(1)(a)’da belirtilen sınır ötesi işbirliği konusunda katılımcı ülkelerin bu
Bölümün 2. Alt Bölümünde belirtilen hükümlere göre Üye Devletlerle ortak yönetim
aracılığıyla tüm sınır ötesi programı uygulamaya hazır olmadığı durumlarda program, bu
Madde’de işaret edilen geçici düzenlemelere göre uygulanır.
2. Madde 94(2)’nin ilk altparagrafında belirtilen sınır ötesi programda yer alan
finansman planı aşağıdakileri kapsar:
(a) Tüm katılımcı Üye Devletleri içeren bir tablo,
(b) Katılımcı her yararlanıcı ülkenin yer aldığı bir tablo,
3. Sınır ötesi programın katılımcı yararlanıcı ülkelerle ilgili kısmı, Madde 142 hariç
olmak üzere bu Bölümün 3. Alt Bölümünde yer verilen hükümlere göre uygulanır. Madde
110’daki ortak izleme komitesiyle ilgili hükümler geçerlidir.
4. Madde 94(1)(h)’de belirtildiği üzere sınır ötesi programda yer alan uygulama
hükümleri, katılımcı Üye Devletlere uygulanan şartlarla katılımcı yararlanıcı ülkelere
uygulananlar arasında farklılık yaratır.
5. Madde 95 hükümlerine göre ortak faaliyetlerin seçilmesinin ardından yönetim
otoritesi, katılımcı Üye Devletin baş yararlanıcısına hibe sağlar.
Adem-i merkezi yönetim olması durumunda, katılımcı yararlanıcı ülkelerdeki operasyon
birimleri, kendi ülkelerindeki başyararlanıcıya hibe sağlar.
Merkezi yönetim olması durumunda, Komisyon katılan her bir yararlanıcı ülkenin
başyararlanıcısına hibe sağlar.
Madde 100
Geçici Düzenlemelerin Sona Ermesi
1. Üye Devletler, Madde 98’in 1. paragrafına göre ortak yönetim aracılığıyla söz konusu olan uygulamaya geçmeye hazır olduğunda, Madde 117’ye uygun olarak gözden geçirilmiş bir
rapor ve görüşe ek olarak yönetim ve kontrol sistemlerinin gözden geçirilmiş bir tanımıyla
birlikte gelecek üç yıl için çok yıllı gösterge niteliğinde mali çerçeveye dayalı tek bir mali
planı içeren, gözden geçirilmiş bir sınır ötesi programı Komisyon’a sunar.
Komisyon, sınır ötesi programı yeniden inceler ve Madde 117’ye göre verilen belgeleri
değerlendirir. Programda değişiklik yapan yeni bir kararı benimseyip benimsememeye karar
verir ki; böylece Madde 98(1)’de belirtilen düzenlemelere göre program uygulanabilir.
2. Programın katılımcı yararlanıcı ülkelerle ilgili olan kısmı için geçici düzenlemeler sırasında
verilen bütçe taahhütleri, Madde 99’da atıfta bulunulan hükümlere uygunluk göstererek
uygulanmaya devam eder.
Alt Bölüm 2
Yararlanıcı ülkeler ve Üye Devletler arasındaki sınır ötesi programlar
Alt Kısım 1
Yönetim ve kontrol sistemleri
Madde 101
Genel İlkeler
Katılımcı ülkelerin oluşturduğu sınır ötesi programların yönetim ve kontrol sistemleri
aşağıdakileri karşılar:
(a) Yönetim ve kontrolle ilgili yapıların işlevlerinin tanımlanması ve her yapı dahilindeki
işlevlerin tahsisi,
(b) Bu yapılar arasında ve içerisindeki işlevler ayrılığı ilkesine uygunluk,
(c) Sınır ötesi programa göre açıklanan harcamaların doğruluğu ve uygunluğunun
sağlanması için işlemler,
(d) Bilgisayar ortamında güvenilir muhasebe, izleme ve mali rapor sistemleri,
(e) Sorumlu yapının görevlerin yürütülmesi işini başka bir yapıya vermesi halinde bir rapor
verme ve izleme sistemi,
(f) Sistemlerin işleyişini denetlemek için düzenlemeler,
(g) Yeterli bir denetim izi oluşturmak için sistem ve prosedürler,
(h) Usulsüzlükler ve yanlış ödenen tutarların geri alınması için rapor verme ve izleme
işlemleri.
Madde 102
Yetkililerin Atanması
1. Sınır ötesi bir programa katılan ülkeler, bir yönetim otoritesi, tek bir onaylama otoritesi ve
tek bir denetim otoritesi görevlendirir ki; bunların tamamı sınır ötesi programa katılan Üye
Devletlerin birinde kalır. Onaylama otoritesi, Komisyon tarafından yapılan ödemeleri alır ve
bir kural olarak Madde 104’te belirtilen hükümlere göre başyararlanıcıya ödemeleri yapar.
Yönetim otoritesi, programa katılan ülkelerle görüştükten sonra ortak bir teknik sekreterya
oluşturur. Ortak teknik sekreterya, yönetim otoritesine ve Madde 110’da yer alan ortak izleme
komitesine ve uygun olduğu hallerde de denetim otoritesi ve onaylama otoritesine kendi
görevlerini yürütürken yardımcı olur.
Ortak teknik sekreteryanın diğer katılımcı ülkelerde kurulu birimleri olabilir. 2. Sınır ötesi program için denetim otoritesine, sınır ötesi programa katılan ve Madde 105’te
belirtilen görevleri yürüten her ülkenin bir temsilcisinden oluşan bir grup denetçi yardım
sağlar. Denetçi grubu, sınır ötesi programı onaylama kararının ardından en geç üç ay içinde
oluşturulur. Kendi usul kurallarını belirler. Başkanı, sınır ötesi programın denetim otoritesidir.
Katılımcı ülkeler oybirliğiyle denetim otoritesine ilk fıkrada tanımlandığı üzere denetçi
grubuna ihtiyaç duyulmaksızın, programın kapsadığı tüm alanda Madde 105’te belirtilen
görevleri doğrudan uygulama yetkisi verme kararı alabilir.
Denetçiler, Madde 108’de belirtilen kontrol sisteminden bağımsızdır.
3. Sınır ötesi programa katılan her ülke, Madde 110’da belirtilen ortak izleme komitesinde yer
almak üzere temsilciler görevlendirir.
4. Bir yönetim veya onaylama otoritesinin bir veya birden fazla görevini aracı bir yapı
yürüttüğünde ilgili düzenlemeler yazılı olarak resmi bir biçimde kaydedilir.
Yönetim, denetim ve onaylama otoritesiyle ilgili bu Tüzüğün hükümleri söz konusu aracı yapı
için de geçerlidir.
Madde 103
Yönetim otoritesinin görevleri
1. Yönetim otoritesi, sağlam mali yönetim ilkesine uygunluk göstererek ve özellikle
aşağıdakiler için sınır ötesi programın yönetim ve uygulanmasından sorumludur:
(a) Faaliyetlerin sınır ötesi program için geçerli kriterlere uygun olarak seçilmesi ve
uygulama dönemlerinin tamamı için geçerli Topluluk ve ulusal kurallara da uygunluk
göstermelerinin sağlanması;
(b) Sınır ötesi program dahilindeki her faaliyetin muhasebe kayıtlarının bilgisayar
ortamında yapılması ve saklanması için bir sistemin oluşturulması ve mali yönetim, izleme,
onaylama, denetim ve değerlendirme için gerekli uygulama verilerinin toplanmasının
sağlanması;
(c) Harcamaların doğruluğunun onaylanması. Bu bağlamda bir faaliyete katılan her nihai
yararlanıcı katılımcının harcamalarının Madde 108’de belirtilen kontrolör tarafından
doğrulanmış olduğundan emin olacaktır;
(d) Faaliyetlerin Madde 121’de bahsedilen kamu ihale hükümlerine göre yapılmasının
sağlanması;
(e) Faaliyetlerin uygulamasına katılan nihai yararlanıcılar ve diğer yapıların ulusal
muhasebe kurallarına şerh koymaksızın faaliyetle ilgili tüm havaleler için ya ayrı bir
muhasebe sistemi ya da yeterli bir muhasebe düzenlemesi oluşturmalarının sağlanması;
(f) Sınır ötesi programların değerlendirmelerinin Madde 109’a göre yapılmasının
sağlanması;
(g) Yeterli bir muhasebe zinciri oluşturmak için gerekli harcama ve muhasebeye ilişkin
tüm belgelerin Madde 134’ün getirdiği şartlara uygunluk gösterilerek tutulmasını sağlayan
yöntemlerin belirlenmesi;
(h) Onaylama otoritesinin, onaylama işlemi için yapılan harcamalarla ilgili olarak
yürütülen işlem ve tasdiklere yönelik her türlü gerekli bilgiyi almasının sağlanması;
(i) Ortak izleme komitesinin faaliyetlerine rehberlik edilmesi ve sınır ötesi programın
uygulama kalitesinin belirli hedefleri ışığında izlenmesine olanak sağlamak için gerekli
belgelerin bu komiteye sunulması; (j) Madde 112’de belirtilen uygulamaya dair yıllık ve nihai raporların hazırlanması ve
ortak izleme komitesinin onayından sonra Komisyona sunulması;
(k) Madde 62’de belirtilen bilgi ve açıklama şartlarına uyulmasının sağlanması.
2. Yönetim otoritesi, ilk yararlanıcıyla anlaşmaya vardığı durumlarda her faaliyet için
uygulama düzenlemelerini belirler.
Madde 104
Onaylama otoritesinin görevleri
Bir sınır ötesi programın onaylama otoritesi, özellikle aşağıdakilerden sorumludur:
(a) Harcama ve ödemelerin onaylı bildirilerinin hazırlanması ve Komisyon’a sunulması.
(b) Aşağıdakilerin onaylanması:
(i) Harcama bildirisi doğrudur; güvenilir muhasebe sistemlerinin sonucunda elde
edilmektedir ve doğrulanabilir destekleyici belgelere dayanmaktadır.
(ii) Bildirilen harcamalar geçerli Topluluk ve ulusal kurallara uygunluk göstermektedir
ve program için geçerli olan kriterlere uygunluk göstererek fon için seçilen ve Topluluk ve
ulusal kurallara göre yapılan faaliyetlerden kaynaklanmıştır.
(c) Onaylama işlemleri için harcama beyanında yer alan harcamalara yönelik yürütülen
işlem ve onaylar konusunda yönetim otoritesinden yeterli bilgiyi almasının sağlanması.
(d) Denetim otoritesinin sorumluluğu altında veya kendisi tarafından yapılan tüm denetim
sonuçlarının onaylama sırasında dikkate alınması.
(e) Komisyon’a bildirilen harcamaların bilgisayar ortamında muhasebesinin tutulması.
Yönetim ve denetim otoriteleri bu bilgiye erişir. Komisyon’un yazılı talebi üzerine onaylama
otoritesi, talebin alınmasından sonraki on iş günü içinde veya belgelendirme ve habersiz
denetim yapmak amacıyla kararlaştırılan başka bir süre içinde söz konusu bilgiyi Komisyon’a
iletir.
(f) Geri alınabilen giderler ile bir faaliyete yapılan katkının tamamı veya bir kısmının iptal
edilmesi sonucu geri çekilen paranın muhasebesinin tutulması. Geri alınan giderler, sınır ötesi
programın sona ermesinden önce bir sonraki harcama beyanından söz konusu oran
düşürülerek Avrupa Birliği genel bütçesine yeniden ödenir.
(g) Her yıl 28 Şubat’a kadar sınır ötesi programın her öncelik eksenini için aşağıdakileri
açıklayan bir bildirinin Komisyon’a gönderilmesi:
(i) Bir faaliyete yapılan resmi yardımın tamamının veya bir kısmının iptal edilmesinin
ardından bir önceki yıl verilen harcama beyanından çıkarılan tutar.
(ii) Bu harcama beyanından düşülmüş olan, geri alınan tutar.
(iii) Önceki yılın 31 Aralık tarihinde tasnif edilmiş olduğu üzere geri alma
talimatlarının yayınlandığı yıla kadar geri alınacak tutara dair bir bildiri.
Madde 105
Denetim otoritesinin görevleri
1. Bir sınır ötesi programın denetim otoritesi; yönetme ve onaylama otoritelerinden işlevsel
açıdan bağımsız olacaktır ve özellikle aşağıdakilerden sorumludur:
(a) Hesapların sınır ötesi programın yönetim ve kontrol sisteminin etkili bir biçimde
işleyişini doğrulamak için yürütülmesinin sağlanması. (b) Faaliyetlerle ilgili hesapların bildirilen giderleri onaylamak için uygun bir örneğe
dayanarak yapılmasının sağlanması.
(c) Sınır ötesi programın kabulünün ardından gelen yıldan başlayarak en son bütçe
taahhüdünden sonraki dördüncü yıla kadar olan her yıl 31 Aralık’a kadar:
(i) Söz konusu yılın 30 Haziran tarihinde son bulan önceki 12 aylık dönem boyunca
yürütülen hesapların bulgularını ortaya koyan bir yıllık kontrol raporunun Komisyon’a
sunulması ve programın yönetim ve kontrolü sistemlerinde tespit edilen her türlü eksikliğin
rapor edilmesi. Programın kabulünden sonraki yılın 31 Aralık tarihine kadar sunulacak olan
ilk rapor, kabul yılının 1 Ocak tarihi ile programının kabulünden sonraki yılın 30 Haziran
tarihi arasındaki dönemi kapsar. Son bütçe taahhüdünden sonraki yılın ardından gelen
dördüncü yılın 1 Temmuz’undan itibaren yapılan hesaplarla ilgili bilgide bu paragrafın (d)
noktasında belirtilen kapanış bildirisini destekleyen nihai kontrol raporunda yer alır. Bu rapor,
sistem hesapları ve bu paragrafın (a) ve (b) bendlerine göre yürütülen muhasebe faaliyetlerine
dayandırılır.
(ii) Kendi sorumluluğunda yürütülmüş olan kontrol ve denetimlere dayanarak
Komisyon’a sunulan harcama beyanlarının doğru olduğu ve havalelerin yasal ve uygun
yapıldığına dair makul bir güvence sağlamak amacıyla yönetim ve kontrol sisteminin etkili
işleyip işlemediğine yönelik bir görüş sunulması.
Çok sayıda IPA sınır ötesi programına ortak bir sistem uygulandığında (i) noktasında
belirtilen bilgi tek bir rapora dahil edilebilir ve (ii) noktasında ifade edilen görüş ve bildiri de
ilgili sınır ötesi programların tamamını kapsayabilir.
d) Nihai bakiye ödemesi uygulamasının geçerliği ile nihai harcama beyanının kapsadığı
havalelerin yasallığı ve uygunluğunu değerlendiren bir kapanış bildirisini en son bütçe
taahhüdünü izleyen beşinci yılın en son 31 Aralık’ına kadar Komisyon’a sunulması ki; bunu
bir nihai kontrol raporu destekler.
2. Denetim otoritesi, denetim faaliyetlerinin uluslararası seviyede kabul edilmiş denetim
standartlarını dikkate almasını sağlar.
3. 1. paragrafın (a) ve (b) bendlerinde işaret edilen denetim ve kontrollerin denetim otoritesi
dışında bir yapı tarafından yapılması halinde denetim otoritesi, söz konusu yapıların gerekli
bağımsız işleve sahip olmasını sağlar.
4. Yönetim veya kontrol sistemlerindeki zayıflık veya saptanan uygunsuz harcama seviyesi, 1.
paragrafın (c) bendinde belirtilen veya 1. paragrafın (d) bendinde yer alan kapanış
bildirisindeki yıllık görüş için nitelikli olmayan bir görüşe imkân vermezse, denetim otoritesi
gerekçelerini belirtecek ve sorunun kapsamı ve mali etkisini tahmin eder.
Madde 106
Denetim izi
Madde 105(1)(b)’de belirtilen denetim amaçları çerçevesinde, ilgili sınır ötesi program için
aşağıdaki kriterlere uygunluk gösterdiği hallerde bir denetim izinin yeterli olduğu düşünülür:
(a) Sınır ötesi programa göre ortak finanse edilen faaliyetlere yönelik olarak denetim
otoritesi, yönetim otoritesi, aracı yapılar ve ilk yararlanıcılar tarafından bulundurulan
destekleyici belgeler ve detaylı muhasebe kayıtlarıyla doğrulanacak toplam tutarların
Komisyon’a sunulmasına izin verir.
(b) İlk yararlanıcı ve her nihai yararlanıcıya katkının ödenmesinin doğrulanmasına izin
verir. (c) Sınır ötesi program için ortak izleme komitesi tarafından belirlenen seçme kriterlerinin
uygulanmasının doğrulanmasına izin verir.
(d) Her faaliyet için teknik şartname ve mali plan, hibe onayıyla ilgili belgeler, kamu ihale
usulleriyle ilgili belgeler, ilerleme raporu ve onaylamaları konu alan raporlar ile yapılan
denetimleri içerir.
Madde 107
Faaliyet denetimleri
1. Madde 105(1)(b)’de belirtilen denetimler, Komisyonla fikir birliğine varılarak denetim
otoritesi tarafından belirlenen veya onaylanan bir metot aracılığıyla seçilen bir faaliyet
örneğine dayanarak sınır ötesi programın kabulünü izleyen yılın 1 Temmuz tarihinden itibaren
her on iki ayda bir yapılır.
Denetimler, nihai yararlanıcı tarafından yapılan belgelendirme ve kayıtlara dayanarak yerinde
yapılır.
Katılımcı ülkeler, uygulama dönemi boyunca bahsedilen denetimlerin uygun paylaşılmasını
sağlar.
2. Denetimler, aşağıdaki şartların karşılandığını onaylar:
(a) Faaliyet, sınır ötesi program için seçme kriterlerini yerine getirir ve onaylama kararına
uygunluk gösterilerek uygulanır; işlevselliği ve kullanımı veya kabul edilen hedeflerle ilgili
uygun her türlü durumu karşılar.
b) Bildirilen harcama, muhasebe kayıtları ve nihai yararlanıcı tarafından bulundurulan
destekleyici belgelere uygunluk gösterir.
c) Nihai yararlanıcı tarafından bildirilen harcama, Topluluk ve ulusal kurallara uygunluk
gösterir.
d) Kamu katkısı, Madde 40(9)’a göre nihai yararlanıcıya ödenir.
3. Tespit edilen sorunların yapısal anlamda sistemli gibi göründüğü ve bu nedenle de sınır
ötesi program bünyesindeki diğer faaliyetler için bir risk teşkil ettiği durumlarda denetim
otoritesi gerektiğinde ilave denetimler de dahil olmak üzere bu tür sorunların kapsamını
belirlemek amacıyla daha fazla incelemenin yapılmasını sağlar. Gerekli önleyici ve düzeltme
faaliyeti ilgili yetkililer tarafından gerçekleştirilir.
4. Başyararlanıcılar tarafından beyan edilen ve nihai harcama beyanında Komisyon nezdinde
belgelendirilen toplam giderin en az %5’i, her bir sınır ötesi programın kapatılmasından önce
paragraf 2 uyarınca denetlenir.
Madde 108
Kontrol sistemi
1. Harcamaları doğrulamak için her katılımcı ülke; ortak finanse edilen ürün ve hizmetlerin
yapıldığını, kendi bölgesinde uygulanan faaliyetlerin tamamı veya bu faaliyetlerin bir kısmı
için bildirilen harcamaların makul olup olmadığını ve bu harcamaların ve ilgili faaliyetlerin
veya bir kısmının Toplulukla ve ilgili olması halinde de ulusal kurallara uygunluk gösterip
göstermediğini doğrulamaya olanak sağlayan bir kontrol sistemi kuracaktır.
Bu amaçla her katılımcı ülke, faaliyete katılan her nihai yararlanıcının bildirdiği harcamaların
yasallığı ve doğruluğunu onaylamakla sorumlu kontrolörler görevlendirecektir. Katılımcı
ülkeler, tüm program alanı için tek bir kontrolör görevlendirme kararı alabilir. Ortak finanse edilen ürün ve hizmetlerin yapıldığına dair onaylamanın sadece tek bir faaliyet
açısından yürütülebileceği durumlarda bu gibi onaylamalar, ilk yararlanıcının yerleştirildiği
katılımcı ülkenin kontrolörü veya yönetim otoritesi tarafından yapılacaktır.
2. Her katılımcı ülke, ilk yararlanıcının kontrolörlere sunduğu tarihten itibaren üç aylık bir
zaman dilimi içinde harcamaların kontrolörler tarafından onaylanabilmesini sağlar.
Alt Kısım 2
Değerlendirme ve izleme
Madde 109
Değerlendirme
1. Değerlendirme; sürdürülebilir kalkınma hedefi ile çevresel etki ve stratejik çevresel
değerlendirme hakkındaki ilgili Topluluk yasasını dikkate alarak sınır ötesi programların
uygulanması ve strateji ve Topluluk fonlarından gelen yardımın kalite, etkililik ve tutarlılığını
geliştirmeyi amaçlar.
2. Katılımcı ülkeler, her sınır ötesi programı kapsayan bir ön değerlendirmeyi hep birlikte
yapar.
Ön değerlendirmeler, sınır ötesi programlara göre bütçe kaynaklarının tahsisini etkili kılmayı
ve programlama kalitesini geliştirmeyi amaçlar. Farklılıkları, eksiklikler ve kalkınma
potansiyeli, ulaşılacak amaçlar, beklenen sonuçlar, rakamlarla belirtilen hedefler, ilgili çok
yıllı gösterge niteliğinde planlama belgesi/belgeleri, Topluluk katma değeri, önceki
programlamadan çıkarılan dersler ve uygulama usullerinin kalitesi, izleme, değerlendirme ve
mali yönetimle uyumu tespit edecek ve değer biçer.
Ön değerlendirme, sınır ötesi programın ekinde yer alır.
3. Programlama dönemi boyunca katılımcı ülkeler, özellikle söz konusu incelemenin ilk başta
belirlenen hedeflerden bariz bir biçimde ayrılmayı ortaya koyduğu veya tekliflerin sınır ötesi
programın gözden geçirilmesi için yapıldığı hallerde sınır ötesi programın izlenmesiyle
bağlantılı değerlendirmeler yapar. Sonuçlar, sınır ötesi programın ortak izleme komitesine ve
Komisyon’a gönderilir.
Sonuçların Madde 93’te belirtilen program notunun gözden geçirilmesine sebep olması
halinde bunlar gözden geçirilen sınır ötesi programın sunulma zamanında IPA Komitesi
bünyesinde ele alınır.
4. Madde 102’de işaret edilen ve faaliyet bağımsızlığı olan dahili veya harici onaylama ve
denetim otoriteleri, uzman veya diğer yapılar tarafından değerlendirmeler yapılır. Sonuçlar,
belgelere erişime dair geçerli kurallara göre yayınlanır.
5. Madde 94(1)(f)’de belirtilen teknik yardım için yapılan değerlendirmelerin giderleri
bütçeden karşılanır.
Madde 110
Ortak izleme komitesi
1. Katılımcı ülkeler, sınır ötesi programı onaylayan kararın katılımcı ülkelere bildirildiği
tarihten itibaren üç ay içinde her sınır ötesi program için ortak bir izleme komitesi oluşturulur.
Ortak izleme komiteleri, katılımcı ülkeler veya Komisyon’un girişimiyle yılda en az iki kez
toplanır.
Madde 99’da anılan geçici düzenlemelere göre uygulanan bir sınır ötesi program olması durumunda yardımın adem-i merkezi bir temelde yapıldığı yararlanıcı ülkeler açısından ortak
izleme komitesi, Madde 59’da belirtilen sektörel izleme komitelerinin rolünü gerçekleştirir.
2. Her ortak izleme komitesi, mevcut Tüzüğe uygun olarak görevlerini yerine getirmesi
amacıyla katılımcı ülkelerin kurumsal, yasal ve mali çerçevesi dahilinde ve Komisyon
tarafından belirlenen bir ortak izleme komitesi görev yetkisine uygunluk göstererek kendi
işlem kurallarını belirler. Bu kuralları yönetim otoritesiyle anlaşmaya vararak ve Madde 99’da
belirtilen geçici düzenlemelere göre uygulanan bir program olması halinde de katılımcı
yararlanıcı ülke(lerin) ulusal IPA koordinatörüyle/koordinatörleriyle anlaşma sağlayarak
kabul eder.
3. Ortak izleme komitelerine katılımcı ülkelerin birinin bir temsilcisi veya yönetim otoritesi
başkanlık eder.
Madde 102(3)’e göre içeriğini belirlerken katılımcı ülkeler, Madde 87’nin hükümlerini
dikkate alır.
4. Komisyon, ortak izleme komitesinin faaliyetlerine danışman olarak katılır. Avrupa Yatırım
Bankası ve Avrupa Yatırım Fonu’ndan bir temsilci, kendilerinin bir katkıda bulunacağı sınır
ötesi program için bir danışmanlık rolü üstlenebilir.
5. Ortak izleme komitesi, aşağıdaki hükümlere uygun olarak sınır ötesi programın etkililik ve
kalitesi açısından aşağıdaki faaliyetleri yapar:
(a) Sınır ötesi programın finanse ettiği faaliyetlerin seçilmesi kriterlerini ele alır ve onaylar
ve programlama ihtiyaçları çerçevesinde bu kriterlerin gözden geçirilmesini onaylar.
(b) Yönetim otoritesi ve Madde 99’da belirtilen geçici düzenlemelere göre uygulanan bir
program olması halinde de katılımcı yararlanıcı ülkedeki uygulama birimleri tarafından
sunulan belgelere dayanarak sınır ötesi programın belirli hedeflerine ulaşılmasına yönelik
ilerlemeyi düzenli olarak gözden geçirir.
(c) Özellikle her öncelik için belirlenen hedeflere ulaşılması ve Madde 57(4) ve Madde
109’da bahsedilen değerlendirmeler olmak üzere uygulama sonuçlarını inceler.
(d) Madde 112’de belirtilen yıllık ve nihai raporları ele alır ve onaylar ve Madde 99’da
belirtilen geçici düzenlemelere göre uygulanan bir program olması halinde Madde 144’te
belirtilen raporları inceler.
(e) Madde 105(1)(c)’de belirtilen yıllık kontrol raporu ve Madde 99’da anılan geçici
düzenlemelere göre uygulanan bir program olması halinde Madde 29(2)(b)’nin ilk cümlesinde
belirtilen yıllık denetim faaliyet raporu/raporları ve söz konusu raporların incelenmesinden
sonra Komisyon’un bu konuyla ilgili yapacağı her türlü yorum hakkında bilgilendirilir.
(f) Faaliyetlerin seçilmesinden sorumludur; fakat kendisine rapor veren bir düzenleme
komitesine bu görevi verebilir.
(g) Madde 86(2)’de belirlenen hedeflere ulaşılmasını mümkün kılmak veya kendi mali
yönetimi de dahil olmak üzere yönetimini geliştirmek için sınır ötesi programın gözden
geçirilmesi veya incelenmesini önerebilir.
(h) Sınır ötesi programın içeriğini değiştirmek için her türlü değişikliği tartışır ve onaylar.
Madde 111
İzleme düzenlemeleri
1. Yönetim otoritesi ve ortak izleme komitesi, sınır ötesi programın uygulama kalitesini
sağlar. 2. Yönetim otoritesi ve ortak izleme komitesi, mali göstergelerin yanı sıra Madde 94(1)(d)’de
belirtilen göstergelere işaret ederek izleme faaliyetini yapar.
3. İzleme faaliyeti çerçevesinde Komisyon ile Madde 102’de belirtilen otoriteler arasındaki
bilgi alışverişi elektronik ortamda gerçekleştirir.
Madde 112
Uygulama hakkında yıllık ve nihai rapor
1. Her yıl en geç 30 Haziran’a kadar yönetim otoritesi, ortak izleme komitesi tarafından
onaylanan sınır ötesi programın uygulanmasına ilişkin bir yıllık raporu Komisyon’a sunar. İlk
yıllık rapor, programın kabulünü izleyen ikinci yılda sunulur.
Yönetim otoritesi, en geç en son bütçe taahhüdünü izleyen dördüncü yılın 31 Aralık tarihine
kadar sınır ötesi programın uygulanması hakkında nihai bir rapor sunar.
2. 1. Paragrafta bahsedilen raporlar aşağıdaki bilgileri içerir:
(a) Sayısal faaliyetlerle birlikte belirli ve doğrulanabilir hedeflerle olan ilişkilerine
dayanarak Madde 94(1)(d)’de belirtilen öncelik ekseni seviyesindeki göstergeleri kullanarak
sınır ötesi programın uygulanmasında kaydedilen ilerleme ve öncelikler.
(b) Her öncelik ekseninin detaylarını belirleyerek sınır ötesi programın mali uygulaması:
(i) Yönetim otoritesine gönderilen ödemeler ve ilgili kamusal katkı için yapılan
başvuruda yer alan ve yararlanıcının ödediği giderler.
(ii) Komisyon’dan alınan toplam ödemeler ve Madde 111(2)’de belirtilen mali
göstergelerin sayısal olarak belirtilmesi.
(iii) Yararlanıcılara ödeme yapmaktan sorumlu yapı tarafından ödenen giderler.
(c) Özellikle aşağıdakiler olmak üzere uygulamanın kalite ve etkililiğini sağlamak için
yönetim otoritesi veya ortak izleme komitesi tarafından atılan adımlar:
(i) Veri toplama düzenlemeleri de dahil olmak üzere izleme ve değerlendirme
tedbirleri,
(ii) Sınır ötesi programın uygulanmasında karşılaşılan belirli bir sorunun özeti ve
uygun olduğu hallerde Madde 113’e göre yapılan yorumlar da dahil olmak üzere alınan her
türlü tedbir,
(iii) Teknik yardıma başvurma.
(d) Sınır ötesi program hakkında bilgi sağlamak ve bunun propagandasını yapmak için
alınan tedbirler,
(e) Sınır ötesi programın uygulanması sırasında karşılaşılmış olan Topluluk kurallarına
uygunluk sağlanmasıyla ilgili sorunlar hakkında bilgi ve bunları ortadan kaldırmak için alınan
tedbirler,
(f) Madde 138’de belirtildiği üzere mali düzeltmelerin ardından, sınır ötesi programın
uygulama süresi boyunca yönetim otoritesi veya başka bir resmi yetkiliye yapılmış olan
yardımın kullanılma alanı,
(g) Madde 99’da bahsedilen geçici düzenlemelere göre uygulanan programlar olması
halinde, sınır ötesi programın tüm bölgesindeki ortak yönetime bağlı olarak yapılan
uygulamaya yönelik kaydedilen ilerleme.
Uygun olduğu hallerde, bu paragrafın (a) ve (g) noktalarında bahsedilen bilgi, özet olarak
sunulabilir. (c) ve (f) bendlerinde belirtilen bilgiye önceki rapordan bu yana belirli bir değişiklik
yapılmamışsa yer ayırmaya gerek yoktur.
3. Komisyon, yıllık raporu aldığı tarihten itibaren üç ay içinde yönetim otoritesi tarafından
sunulan uygulama konulu bir yıllık raporun içeriği hakkındaki görüşünü katılımcı ülkelere
bildirir. Bir sınır ötesi program hakkındaki nihai rapor için, zaman limiti raporun alındığı
tarihten itibaren en fazla beş aydır. Komisyon, belirlenen zaman limiti içinde cevap vermezse
rapor kabul edilmiş sayılır.
Madde 113
Programın yıllık incelemesi
1. Her yıl, Madde 112’de işaret edilen uygulama konulu yıllık rapor sunulduğunda Komisyon
ve yönetim otoritesi; sınır ötesi programın uygulamasında kaydedilen ilerleme, geçen yıl
içinde elde edilen temel sonuçlar, mali uygulama ve diğer etkenleri uygulamayı geliştirmek
amacıyla inceler.
Madde 105(1)(c)(i)’de belirtilen, en son yıllık kontrol raporunda ortaya çıkan yönetim ve
kontrol sisteminin faaliyetiyle ilgili her kapsam da incelenebilir.
2. Paragraf 1’de belirtilen inceleme yapıldıktan sonra Komisyon; katılımcı ülkeler ve yönetim
otoritesine yorumlarda bulunabilir ki; bunlar derhal ortak izleme komitesine bilgi verir.
Katılımcı ülkeler, söz konusu raporlara dair yapılan eylemler hakkında Komisyon’a bilgi
verir.
Alt Kısım 3
Katılımcı ülkeler ve Komisyon’un sorumluluğu
Madde 114
Yönetim ve kontrol
1. Katılımcı ülkeler, özellikle aşağıdaki tedbirler aracılığıyla sınır ötesi programların yönetim
ve kontrolünden sorumludur:
(a) Sınır ötesi programlar için yönetim ve kontrol sistemlerinin Madde 101 ve 105’e uygun
olarak kurulmasını ve etkili bir biçimde işlemesini sağlama,
(b) Düzensizliklerin önlenmesi, tespit edilmesi ve düzeltilmesi ve uygun olması halinde
geç yapılan ödemelerin faizleriyle birlikte boş yere ödenen tutarların geri alınması. Bunları
Komisyon’a bildirirler ve idari ve yasal işlemlerin ilerleyişi hakkında Komisyon’a sürekli
bilgi verirler.
2. Katılımcı ülkelerin yanlışlıkları tespit etme ve düzeltme ve boş yere ödenen tutarları geri
alma sorumluluğuna şerh koymaksızın onaylama otoritesi, bir yanlışlık sonucu yapılan her
türlü tutarın ilk yararlanıcıdan geri alınmasını sağlar. Nihai yararlanıcılar, kendi aralarındaki
mevcut anlaşmaya uygun olarak boş yere ödenen tutarları ilk yararlanıcıya yeniden öder. Eğer
ilk yararlanıcı, bir nihai yararlanıcıdan geri ödemeyi alamazsa söz konusu nihai yararlanıcının
topraklarında bulunduğu katılımcı ülke, bu nihai yararlanıcıya boş yere ödenen miktarı
onaylama otoritesine öder.
Madde 115
Yönetim ve kontrol sistemlerinin tanımı
1. Madde 128’de belirtilen ön finansmanın ödenmesinden önce, yönetim otoritesinin
topraklarında bulunduğu Üye Devlet, özellikle organizasyon ve aşağıdakilere yönelik
işlemleri kapsayan yönetim ve kontrol sistemlerinin bir tanımını Komisyon’a iletir: (a) Madde 102’de belirtilen yönetim ve onaylama otoriteleri ve aracı yapılar.
(b) Madde 102’de belirtildiği üzere kendi sorumlulukları çerçevesinde denetimleri yapan
denetim otoritesi ve diğer yapılar.
2. Yönetim otoritesi açısından, onaylama otoritesi ve her aracı yapı, 1. paragrafta belirtilen
Üye Devlet aşağıdaki bilgileri Komisyon’a sunar:
(a) Kendilerine verilen görevlerin tanımı,
(b) Yapının organizasyon tablosu, başkanlıkların kendi aralarında ve kendi bünyelerinde
görevlerin dağılımı ve verilen görevlerin sayısı,
(c) Faaliyetleri seçme ve onaylama işlemleri,
d) Yararlanıcıların geri ödeme başvurularının yapılma, onaylanma ve geçerli kılma
işlemleri ve yararlanıcılara yapılan ödemelere izin verme, gerçekleştirme ve hesaba işleme
işlemleri,
(e) Harcama beyanlarını hazırlama, onaylama ve Komisyon’a sunma işlemleri,
(f) (c), (d) ve (e) bendlerinin amaçları çerçevesinde oluşturulan yazılı işlemlere atıf,
(g) Katılımcı ülkelerin, belirlenen ve sınır ötesi program için geçerli olan uygulanabilirlik
kuralları,
(h) Sınır ötesi programa dahilinde yapılan faaliyetlerin detaylı muhasebe kayıtlarının
tutulması için sistem.
3. Denetim otoritesi ve diğer yapılar için 1. Paragrafta belirtilen Üye Devletler, Komisyon’a
aşağıdaki bilgileri sağlar:
(a) Kendi görev ve aralarındaki ilişkinin tanımı,
(b) Denetim otoritesi ve sınır ötesi programla ilgili denetim faaliyetlerine katılan her
yapının organizasyon tablosu ki; bu tabloda bağımsızlıklarının nasıl sağlandığı, verilen
görevlerin sayısı ve personelin nitelikleri de tanımlanacaktır.
(c) Önerilerin uygulanması ve denetim raporlarından kaynaklanan düzeltme tedbirlerinin
izlenmesi işlemleri,
(d) Uygun olduğu hallerde denetim otoritesi tarafından yapılan sınır ötesi programla ilgili
denetimlere katılan yapıların faaliyetlerinin izlenmesi işlemi,
(e) Yıllık kontrol rapor ve kapanış bildirilerinin hazırlanması işlemleri.
Madde 116
Yönetim ve kontrol sistemlerinin değerlendirilmesi
1. Madde 115’te belirtilen tanıma, oluşturulan sistemlerin değerlendirme sonuçlarını ortaya
koyan ve Madde 101 ve 105’e uygunluğuna dair görüş bildiren bir rapor eşlik eder. Söz
konusu görüşte şerhler olursa, rapor eksikliklerin ciddiyetini belirtir. İlgili katılımcı ülke
Komisyon’a alınacak düzeltme tedbirleri ve bunların uygulanmasıyla ilgili zaman çizelgesi
hakkında bilgi verir ve daha sonra da tedbirlerin uygulama ve söz konusu şerhlerin
kaldırılması onayını iletir.
2. Paragraf 1’de belirtilen rapor ve görüş, denetim otoritesi tarafından veya uluslararası
seviyede kabul edilmiş denetim standartlarını dikkate alarak faaliyetlerini yürütecek olan
yönetim ve onaylama otoritelerinden bağımsız çalışan bir özel veya tüzel yapı tarafından
hazırlanır. 3. İlgili yönetim ve kontrol sistemleri, Tüzük (EC) No 1083/2006’ya göre onaylanan yardım
için uygulananla aynı olmalıdır; paragraf 1’de belirtilen rapor ve görüşün oluşturulması
amacıyla söz konusu sistemle bağlantılı olarak ulusal ve Topluluk denetçilerinin yaptığı
denetimlerin sonuçları göz önünde bulundurulabilir.
4. Paragraf 1’de belirtilen rapor aşağıdaki şartlarda kabul edilmiş sayılır ve ön finansman
ödemesi yapılır:
(a) Raporun alındığı tarihten itibaren iki ay içinde, yukarıda belirtilen görüşten şerh
kalktığında ve Komisyon tarafından gözlem yapılmadığında.
(b) Sistemin temel unsurlarıyla ilgili düzeltici tedbirlerin uygulanmış olduğuna dair
Komisyon’un onayı üzerine görüşte şerh olursa ve ilgili şerh kaldırılırsa ve onay tarihinden
sonraki iki ay içinde Komisyon bir gözlemde bulunmazsa.
Madde 117
Geçici düzenlemelerde değişiklik şartları
1. Madde 99’da belirtilen geçici düzenlemelere göre uygulanan bir sınır ötesi program
olduğunda, katılımcı ülkeler Madde 98(1)’de belirtilen uygulama şartlarına geçmeye hazır
olduklarında Komisyon’a yönetim ve kontrol sistemlerinin gözden geçirilmiş bir tanımına ek
olarak Madde 116(1)’e göre gözden geçirilmiş bir rapor ve görüşü sunarlar.
2. Görüşte şerhler olduğunda programda değişiklik yapan Komisyon kararı, sadece
Komisyon’un sistemlerin temel unsurlarıyla ilgili düzeltici tedbirlerin uygulanmış ve ilgili
şerhin kaldırılmış olduğuna dair onay alması halinde alınabilir.
Madde 118
Katılımcı ülkeler arasında düzenlemelerin yapılması ve bildirilmesi
Madde 115(2) ve (3)’te listelenen bilgiye ek olarak yönetim ve kontrol sistemlerinin tanımı;
yönetim otoritesi, onaylama otoritesi ve denetim otoritesinin bu Tüzük’ten kaynaklanan
görevlerini yerine getirmesi ve Madde 114(2)’de belirtildiği üzere gereksiz ödemelerin geri
alınması açısından söz konusu olan şartlara katılımcı ülkelerin uymasına olanak sağlamak için
katılımcı ülkeler arasında kararlaştırılan düzenlemeleri içerir.
Madde 121’de anılan kamu tedarikleri için kural ve usullerle ilgili hükümlerle birlikte bu
düzenlemeler, katılımcı ülkeler arasında yapılan yazılı bir anlaşmayı kapsar ve yönetim ve
kontrol sistemlerinin tanımına eklenir.
Madde 119
Komisyonun sorumlulukları
1. Komisyon; Madde 116’da belirtilen usule uygun olarak katılımcı ülkelerin Madde 101 ve
105’e uygunluk gösteren yönetim ve kontrol sistemleri kurmuş olduğunu ve Madde
105(1)(c)’de bahsedildiği üzere denetim otoritesinin yıllık görüşü ve yıllık kontrol raporları
ile kendi denetimlerine dayanarak sınır ötesi programların uygulanması süresince sistemlerin
etkili bir biçimde çalıştığından emin olur.
2. Katılımcı ülkelerin yaptığı denetimlere şerh koymaksızın Komisyon görevlileri veya yetkili
Komisyon temsilcileri, acil durumlar dışında asgari on iş günü içinde sınır ötesi programlarda
yer alan faaliyetlere dair denetimleri de kapsayabilecek şekilde yönetim ve kontrol
sistemlerinin etkili işleyişini doğrulamak için yerinde denetimler yapabilir. Görevliler veya
katılımcı ülkelerin yetkili temsilcileri bu denetimlerde yer alabilir.
Yerinde denetimler yapma yetkisine sahip Komisyon görevlileri veya yetkili Komisyon temsilcileri, Topluluk fonuyla finanse edilen harcamalarla ilgili hazırlanan veya alınan ve
elektronik ortamda kayıtlı bulunan belge ve veriler de dahil olmak üzere kitap ve diğer tüm
belgelere erişebilir.
Bu denetim yetkileri, ulusal yasa tarafından özellikle görevlendirilen görevlilere bazı görevler
verilmesine şerh koyan ulusal hükümlerin uygulanmasını etkilemez.
3. Komisyon, bir katılımcı ülkenin sistemlerin etkili işleyişini veya bir veya daha fazla
havalenin doğruluğunu onaylamak için yerinde denetim yapmasını gerekli kılabilir.
Komisyon görevlileri veya yetkili Komisyon temsilcileri bu denetimlerde yer alabilir.
Madde 120
Denetim yetkilileriyle işbirliği
Komisyon ve sınır ötesi programların denetim otoriteleri, kendi denetim plan ve metotlarını
koordine etmek için işbirliği yapar ve kaynakların olası en iyi kullanımına ulaşmak ve
faaliyetlerin yinelenmesinden kaçınmak amacıyla yönetim ve kontrol sistemleri üstünde
yürütülen denetim sonuçlarını da anında bildirir.
Komisyon ve denetim otoriteleri, Madde 105’te sunulan yıllık kontrol raporu ve görüşü hep
birlikte incelemek ve sınır ötesi programların yönetim ve kontrolünün geliştirilmesiyle ilgili
diğer konulardaki görüşlerin alışverişinde bulunmak için düzenli olarak ve kendi aralarında
aksi kararlaştırılmadığı takdirde yılda en az bir kez toplantı yaparlar.
Madde 121
Satın Alma
1. Hizmet, tedarik ve faaliyet sözleşmelerinin yapılması için ihale usulleri; 1605/2002 sayılı
Tüzüğün IV. Başlığı’nın 2. Kısım 3. Bölümü (EC, Euratom) ve 2342/2002 sayılı Tüzüğün
(EC; Euratom) III. Başlığı’nın 2. Kısım 3. Bölümünün hükümlerine ek olarak üçüncü
ülkelerle işbirliği için Avrupa Toplulukları genel bütçesinin finanse ettiği hizmet, tedarik ve
faaliyet sözleşmeleri için geçerli kural ve usuller konusunda 24 Ocak 2006 tarihli ve C(2006)
117 sayılı Komisyon Kararını izler.
Bu hükümler, hem Üye Devletler hem de yararlanıcı ülkelerin topraklarında sınır ötesi
programın tüm alanında geçerlidir.
2. 1. paragraftaki hükümler, Madde 118’de belirtildiği üzere katılımcı ülkeler arasında yapılan
yazılı anlaşmalara dahil edilir.
3. Madde 99’da bahsedilen geçici düzenlemelere göre uygulanan sınır ötesi program olması
halinde, katılımcı Üye Devletler tarafından aksi kararlaştırılmadığı sürece 1. paragraf Üye
Devletlerin topraklarında uygulanan programın söz konusu kısmına uygulanmaz.
Alt Kısım 4
Mali yönetim
Madde 122
Ödemeler için ortak kurallar
1. Topluluk tarafından Topluluk fonundan yapılan katkı ödemeleri, bütçe ödeneklerine uygun
olarak yapılır. Her ödeme, en erken açık bütçe taahhütlerine iletilir.
2. Ödemeler; ön finansman, ara ödemeler ve nihai bakiye ödemesi şeklindedir. Katılımcı
ülkelerin görevlendirdiği yapılara yapılır.
3. Her yıl en geç 30 Nisan’da onaylama otoritesi, cari mali yıl ve ardından gelen mali yıl için olası ödeme uygulamalarına dair geçici bir tahmini Komisyon’a gönderir.
4. Komisyon ve katılımcı ülkelerin görevlendirdiği otoriteler ile yapılar arasındaki mali
havalelerle ilgili tüm alışverişler elektronik yolla yapılır. Mücbir sebep hallerinde ve özellikle
ortak bilgisayar destekli sistemin yanlış çalışması veya uzun süren bir bağlantı olmaması
durumlarında onaylama otoritesi, harcama beyanı ve ödeme uygulamasını yazılı çıktı olarak
gönderebilir.
Madde 123
Geçici ödemeler ve nihai bakiye ödemelerinin hesaplanması için ortak kurallar
Geçici ödemeler ve nihai bakiye ödemeleri, onaylama otoritesi tarafından onaylanan her
harcama beyanındaki öncelik eksenine göre ifade edilen giderlere dair her öncelik ekseni için
eş finansman oranı uygulanarak hesaplanır.
Bununla birlikte geçici ödemeler ve nihai bakiye ödemeleri aracılığıyla yapılan Topluluk
katkısı, resmi katkıdan ve sınır ötesi programı onaylayan Komisyon’un kararında açıklandığı
üzere her öncelik ekseni için Topluluk fonundan gelen azami yardım miktarından fazla
olamaz.
Madde 124
Harcama beyanı
1. Tüm harcama beyanları, her öncelik ekseni için Madde 89’a göre faaliyetlerin
uygulanmasında nihai yararlanıcıların ödediği toplam harcama tutarı ve kamu harcamalarını
kapsayan şartlara göre nihai yararlanıcılara ödenen veya ödenecek ilgili kamu harcamalarını
kapsar. Nihai yararlanıcılar tarafından ödenen harcamalar, alınan faturalar veya eşdeğerdeki
hesap belgeleriyle doğrulanır.
2. Topluluk fonundan gelen katkı Madde 90(2)’ye göre hesaplandığında kamu harcamaları
dışındaki harcamalarla ilgili her türlü bilgi, ödeme talebine dayanarak hesaplanan toplam
borcu etkilemez.
Madde 125
Ön ödeme ve geçici ödemelerin birikmesi
Madde 40(5)’te yer alan hükümler üzerinde gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra uygulanır.
Madde 126
Yararlanıcılara ödeme bütünlüğü
Madde 40(9)’da yer alan hükümler üzerinde gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra uygulanır.
Madde 127
Avro kullanımı
1. Katılımcı ülkelerin sunulan sınır ötesi programlarında belirtilen tutarlar, onaylı harcama
beyanları, ödeme başvurusu ve uygulama konulu yıllık ve nihai raporda bahsedilen
harcamalar Avro olarak ifade edilir.
2. Sınır ötesi programlar hakkındaki Komisyon kararları, Komisyon taahhüt ve ödemeleri
Avro olarak belirlenir ve gerçekleştirilir.
3. Ödemenin yapıldığı tarihte para birimi olarak Avro’ya geçmemiş olan katılımcı ülkelerdeki
nihai yararlanıcıları kapsayan projeler için ilk yararlanıcılar, ulusal para birimlerindeki harcama tutarlarını Avro’ya dönüştürür.
Söz konusu tutar, ödeme başvurusunun ilk yararlanıcı tarafından yönetim otoritesine
sunulduğu ay içinde Komisyon’un aylık döviz kurunu kullanarak Avro’ya çevrilir.
Bu oran, her ay Komisyon tarafından elektronik ortamda yayınlanır.
4. Avro, bir katılımcı ülkenin para birimi olduğunda 3. paragrafta açıklanan dönüştürme
işlemi, ulusal para birimi ile Avro arasındaki sabit dönüştürme oranının yürürlüğe girdiği
tarihten önce onaylama otoritesi tarafından hesaplarda kayıtlı bulunan tüm harcamalar için
geçerlidir.
Madde 128
Ön finansman
1. Komisyon’un sınır ötesi programı onaylama kararının ardından ve Madde 116’da belirtilen
raporun kabul edilmesi üzerine tek bir ön finansman tutarı, Komisyon tarafından katılımcı
ülkenin belirlediği yapıya ödenir.
Ön finansman tutarı, programın ilk üç bütçe taahhüdünün %25’i tutarındadır.
Ön finansman tutarı, bütçe taahhüdünün elverişliliği açısından gerekli olduğu hallerde iki
taksit halinde ödenebilir.
2. Ön finansman olarak ödene toplam tutar, Komisyon’un ön finansman tutarının ilk taksidini
ödediği tarihten itibaren yirmi dört ay içinde bir sınır ötesi programa göre ödeme
başvurusunda bulunulmazsa katılımcı ülkelerin görevlendirdiği yapı tarafından Komisyon’a
geri ödenir.
Madde 129
Faiz
Madde 36’da yer alan hükümler, üzerinde gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra uygulanır.
Madde 130
Tamamen Ödenme
Ön finansman olarak ödenen tutar, sınır ötesi program Madde 133’e göre kapandığında
Komisyon hesaplarından tamamen ödenir.
Madde 131
Geçici ödeme başvurularının kabul edilebilirliği
1. Komisyon’un yaptığı her geçici ödeme, aşağıdaki karşılanan şartlara tabidir:
(a) Komisyon’a Madde 124’e uygunluk göstererek bir ödeme başvurusu ve bir harcama
beyanı gönderilmiş olmalıdır.
(b) Komisyon, her öncelik ekseni için tüm dönem boyunca sınır ötesi programı onaylanan
Komisyon’un kararında açıklandığı üzere Topluluk fonlarından gelen azami yardım
tutarından daha fazlasını ödemez.
(c) Yönetim otoritesi, Madde 112’ye göre en güncel yıllık uygulama raporunu Komisyon’a
göndermiş olmalıdır.
(d) Harcamanın söz konusu ödeme başvurusunda açıklandığı faaliyetler açısından
Antlaşmanın 226. Maddesi’ne göre bir ihlal olması durumunda Komisyon tarafından
gerekçeli bir görüşün ifade edilmemesi. 2. 1. paragrafta belirtilen şartların bir veya daha fazlası karşılanmazsa, katılımcı ülkeler ve
onaylama otoritesine bir aylık dönem içinde Komisyon bilgi verir; böylece durumu çözüme
kavuşturmak için gerekli adımlar atılabilir.
Madde 132
Geçici ödeme başvuruları ve ödeme gecikmelerinin sunulma tarihi
1. Onaylama otoritesi, bir yıl içinde üç ayrı dönemde Komisyon’a her sınır ötesi program için
geçici ödeme taleplerini iletir. Cari yılda Komisyon’un yaptığı bir ödeme için bir ödeme
başvurusunun sunulacağı en son tarih 31 Ekim’dir.
2. Uygun fona bağlı olarak ve Madde 136’ya uygunluk göstererek ödemelerin gecikmesi
olmaması durumunda Komisyon, Madde 131’de belirtilen yukarıdaki şartları karşılayan bir
ödeme başvurusunun Komisyon’a kaydedildiği tarihten sonraki iki ayı geçmeyecek süre
içinde geçici ödemeyi yapar.
Madde 133
Nihai bakiye ödemesi için şartlar
1. Komisyon, aşağıdakilerin gerçekleşmesi şartıyla nihai bakiyeyi öder:
(a) Onaylama otoritesi, son bütçe taahhüdünü izleyen beşinci yılın 31 Mart tarihine kadar
aşağıdakileri kapsayan bir ödeme başvurusunu gönderir:
(i) Madde 124’e uygunluk göstererek nihai bakiye ödemesi için başvuru ve bir
harcama beyanı;
(ii) Madde 112’de belirtilen bilgi de dahil olmak üzere sınır ötesi program için nihai
uygulama raporu;
(iii) Madde 105(1)(d)’de işaret edilen bir kapanış bildirisi.
(b) Harcamanın söz konusu ödeme başvurusunda açıklandığı faaliyetler açısından
Antlaşmanın 226. Maddesine göre bir ihlal olduğuna dair Komisyon’un gerekçeli bir görüşü
yoktur.
2. 1. paragrafta belirtilen belgelerin herhangi birinin Komisyon’a gönderilememesi, Madde
137’ye göre otomatik olarak nihai bakiyenin taahhüt edilmemesiyle sonuçlanır.
3. Komisyon, alındığı tarihten itibaren beş ay içinde kapanış bildirisi içeriğine dair kendi
görüşü hakkında katılımcı ülkelere bilgi verir.
4. Elverişli fona bağlı olarak Komisyon, aşağıdaki tarihlerden sonraki kırk beş gün içinde
nihai bakiyeyi öder:
(a) Madde 112’ye uygunluk göstererek nihai raporu kabul ettiği tarih,
(b) Kapanış bildirisini kabul ettiği tarih.
5. 6. paragrafa şerh koymaksızın bütçe taahhüdünün bakiyesi, nihai bakiye ödemesinin
ardından on iki ayda devre dışı bırakılır. Sınır ötesi program, aşağıdaki durumlardan biri
gerçekleşir gerçekleşmez kapanmış sayılır:
(a) 1. paragrafta belirtilen belgelere dayanarak Komisyon tarafından belirlenen nihai
bakiyenin ödenmesi,
(b) Sınır ötesi program açısından katılımcı ülkelere Komisyonun boş yere ödediği miktar
için bir borç notunun gönderilmesi,
(c) Bütçe taahhüdünün nihai bakiyesinin devre dışı bırakılması. Komisyon, iki aylık bir dönemde sınır ötesi programın sona erme tarihi hakkında katılımcı
ülkelere bilgi verir.
6. Komisyon veya Avrupa Sayıştayı tarafından yapılan herhangi bir denetimin sonuçlarına
rağmen, sınır ötesi program için Komisyon’un ödediği nihai bakiye, ödendiği tarihten itibaren
dokuz ay içinde veya katılımcı ülkeler tarafından geri ödenecek bir eksi bakiye olması halinde
de borç notunun gönderildiği tarihten itibaren dokuz ay içinde değiştirilebilir. Bu bakiye
değişiklikleri, 5. paragrafta açıklanan sınır ötesi programın kapanış tarihini etkilemez.
Madde 134
Belgelerin hazır bulunması
1. Anlaşma’nın 87. Maddesi’ne göre Devlet yardımını düzenleyen kurallara şerh koymaksızın
yönetim otoritesi, söz konusu sınır ötesi programla ilgili gider ve denetimlere ilişkin tüm
destekleyici belgelerin Madde 133(5)’te tanımlandığı üzere bir sınır ötesi programın
kapanışının ardından üç aylık dönem süresince Komisyon ve Sayıştay için hazır bulunmasını
sağlar.
Bu dönem, ya yasal işlemler olması veya Komisyon’un talebi üzerine durdurulur.
2. Belgeler, ya orijinal şekliyle ya da ortak kabul edilen veri taşıyıcılarına orijinallere
uygunluğu onaylanan versiyonlarda saklanır.
3. Yönetim otoritesi, aşağıdakilerden oluşan, harcamalar ve kontrollerle ilgili orijinal
destekleyici belgeleri elinde bulunduran yapıların kaydını tutar:
(a) Yapılan belirli harcamalar ve yarım çerçevesinde yapılan ve eş finansmana sahip ürün
ve hizmetlerin hayata geçirilmesine dair kanıt teşkil eden belgeler de dahil olmak üzere yeterli
bir denetim izi için gerekli bildirilmiş ödemelerle ilgili belgeler;
(b) Madde 102’de işaret edilen yapılar tarafından yürütülen kontrollerle ilgili rapor ve
belgeler,
4. Yönetim otoritesi, 1. paragrafta belirtilen belgelerin en azından yönetim otoritesi, onaylama
otoritesinin yetkili personeli, aracı yapılar ve denetim otoritesi ve Topluluğun yetkili
görevlileri ve kendi yetkili temsilcileri de dahil olmak üzere özet vya kopyaların da sunulduğu
kişi ve yapılar tarafından yapılan denetimler için hazır bulunmasını sağlar.
5. 2. paragrafta belirtildiği üzere en azından aşağıdakiler, ortak kabul edilmiş veri taşıyıcıları
olarak değerlendirilir:
(a) Orijinal belgelerin fotokopileri;
(b) Orijinal belgelerin mikro fişleri;
(c) Orijinal belgelerin elektronik versiyonları;
(d) Sadece elektronik versiyonu bulunan belgeler;
6. Ortak kabul edilen veri taşıyıcılarında bulunan belgelerin orijinal belgelerle uygunluğunun
onaylanması işlemi, ulusal yetkililerce belirlenir ve versiyonların ulusal yasal şartlara uygun
bulundurulmasını ve denetim sırasında güvenilir olabilmesini sağlar.
7. Belgelerin sadece elektronik versiyonu olması halinde kullanılan bilgisayar sistemleri,
belgelerin ulusal yasal şartlara uygun bulundurulmasını ve denetim sırasında güvenilir
olabilmesini sağlayan kabul edilmiş güvenlik standartlarını karşılamalıdır.
Madde 135
Son ödeme tarihinin durdurulması 1. Son ödeme tarihi, aşağıdakilerin gerçekleşmesi durumunda en fazla altı aylık bir dönem
için 1605/2002 sayılı Tüzük (EC, Euratom) çerçevesinde heyetin yetkili bir görevlisi
tarafından durdurulabilir:
(a) Bir ulusal veya Topluluk denetim yapısının raporunda yönetim ve kontrol sistemlerinin
işleyişinde bariz bir eksiklik olduğuna yönelik kanıt varsa;
(b) Heyetin yetkilendirdiği bir görevli, kendi dikkatine sunulan ve onaylı bir harcama
beyanındaki harcamanın henüz düzeltilmemiş ciddi bir yanlışlıkla bağlantılı olduğuna dair
uyarıda bulunan bilginin ardından ek onaylamaları uygulamak zorundaysa.
2. Katılımcı ülkeler ve onaylama otoritesine durdurulmanın gerekçeleri hakkında hemen bilgi
verilir. Durdurulma, katılımcı ülkelerin gerekli tedbirleri alır almaz en kısa süre içinde sona
erdirilir.
Madde 136
Ödemelerin askıya alınması
1. Öncelik ekseni veya programlar seviyesindeki geçici ödemelerin tamamı veya bir kısmı,
aşağıdaki hallerde Komisyon tarafından askıya alınır:
(a) Ödemelerim onaylanması işleminin güvenirliğini etkileyen ve düzeltme tedbirlerinin
alınmamış olduğu programın yönetim ve kontrol sisteminde ciddi bir sorun varsa veya,
(b) Onaylı bir harcama beyanındaki harcama henüz düzeltilmemiş ciddi bir yanlışlıkla
bağlantılıysa veya,
(c) Katılımcı ülkeler Madde 114’e göre sorumluluklarını ciddi bir biçimde ihlal etmişse.
2. Komisyon, katılımcı ülkelere iki aylık bir süre içinde kendi gözlemlerini sunma olanağı
verdikten sonra geçici ödemelerin tamamı veya bir kısmını askıya almaya karar verir.
3. Komisyon, askıya alma işleminin kaldırılmasını sağlamak için katılımcı ülkeler gerekli
tedbirleri aldığında geçici ödemelerin tamamı veya bir kısmının askıya alınmasına son verir.
Katılımcı ülkelerin gerekli tedbirleri almamış olduğu hallerde Komisyon, Madde 138’e göre
sınır ötesi programa Topluluk katkısının tamamı veya bir kısmını iptal etme kararı alır.
Madde 137
Otomatik devre dışı bırakma
Sınır ötesi bir programın bütçe taahhüdünün herhangi bir kısmının otomatik ve nihai devre
dışı bırakılması, 1605/2002 sayılı Tüzüğün (EC, Avrotam) 166. Maddesi’nin 3. paragrafında
yer alan kurallara uyar.
Madde 138
Mali düzeltmeler ve düzensizlikler
1. Mali düzeltmeler konusunda 1083/2006 sayılı Tüzüğün (EC, Avrotam) 98, 99, 100, 101 ve
102. maddelerinde yer alan ilgili hükümler gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra geçerlidir.
2. Düzensizlikler konusunda, Avrupa Parlamentosu ve Konsey’in 1083/2006 sayılı
Tüzüğünün (EC) ve 1080/2006 sayılı Tüzüğün (EC) uygulanma kurallarını belirleyen
1828/200613 sayılı Komisyon Tüzüğü’nün (EC) 27-34. Maddelerinde yer alan ilgili hükümler
gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra geçerlidir.
Alt Bölüm 3
13 OJ L371, 27.12.2006, s.1. Yararlanıcı ülkeler arasında sınır ötesi programlar
Alt Kısım 1
Yönetim ve kontrol sistemleri
Madde 139
Yapılar ve otoriteler
1. Her sınır ötesi program için her katılımcı yararlanıcı ülke, programın söz konusu ülkeyle
ilgili kısmı için bir uygulama birimi oluşturur.
2. Operasyon birimlerinin görevleri, Madde 91’e göre sınır ötesi programların hazırlanmasını
kapsar.
3. Katılımcı yararlanıcı ülkenin operasyon birimleri, ilgili sınır ötesi programın
programlanması ve uygulanmasında yakın bir işbirliği kurar.
4. Yararlanıcı ülkeler arasındaki her sınır ötesi program için ilgili operasyon birimleri,
operasyon birimlerine ve Madde 142’de belirtilen ortak izleme komitesine kendi görevlerini
yerine getirirken yardım etmek amacıyla ortak bir teknik sekreterlik kurar. Ortak teknik
sekreterliğin her katılımcı ülkede kurulu anteni olabilir.
5. Adem-i merkezi yönetim durumunda, operasyon birimlerinin görev ve sorumlulukları,
gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra Madde 28’de listesi verilen görev ve sorumluluklardır.
Buna ek olarak aşağıdaki hükümler geçerlidir:
(a) Her katılımcı yararlanıcı ülkedeki operasyon birimleri, ulusal idare veya onun doğrudan
kontrolünde kurulmuş bulunan bir uygulama ajansını kapsar.
(b) Her katılımcı yararlanıcı ülkedeki ulusal yetkilendirme görevlisi, uygulama kurumuna
başkanlık etmesi için bir program yetkilendirme görevlisi atar.
Program yetkilendirme görevlileri, yararlanıcı ülkenin Devlet İdaresinin görevlileridir.
Uygulama kurumu tarafından yürütülen faaliyetlerden sorumludur.
(c) Uygulama kurumu; ihale ve sözleşme yapma, ödeme muhasebesi ve ilgili ülkenin sınır
ötesi programının bir parçası olarak hizmet, tedarik, faaliyet ve hibelerin tedarik edilmesine
ilişkin mali rapor verme konularından sorumludur.
İlgili olması halinde Madde 76’da ortaya konulan hükümler gerekli değişiklikler yapıldıktan
sonra geçerlidir.
6. Merkezi yönetim durumunda operasyon birimlerinin görev ve sorumlulukları,
Komisyon’un sorumlulukları dahilinde olan ihale yapma, sözleşme imzalama ve ödemeler
dışında, ilgili sınır ötesi programda tanımlanır.
Madde 140
Faaliyetlerin seçiminde Komisyonun rolü
1. Merkezi yönetim olması halinde Komisyon:
(a) Sınır ötesi program tarafından finanse edilen faaliyetlerin seçilmesi kriterlerini onaylar;
(b) Yayınlanmadan önce teklif çağrıları ve uygulama paketlerini (Başvuru sahipleri için
Rehber İlkeler) onaylar;
(c) İlgili olması halinde, faaliyetlerin seçilmesi görevini alan izleme komitesinin içeriğini
onaylar;
(d) Madde 142’de belirtilen ortak izleme komitesi tarafından seçilen faaliyetleri resmi olarak onaylar. Tüm durumlarda Komisyon, finansman için seçilen bir faaliyetin nihai onay
hakkını elinde bulundurur.
2. Adem-i merkezi bir yönetim olması halinde Komisyon’un faaliyetlerin seçilmesine dair
harcama öncesi kontrolü uygulama hakkı, Madde 14(3)’e göre yönetimin devredilmesi
konusundaki Komisyon kararında tanımlanır.
Alt Kısım 2
Değerlendirme ve izleme
Madde 141
Değerlendirme
Madde 109 gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra uygulanır. Ne var ki; merkezi bir yönetim
olması durumunda Madde 109(3)’te bahsedilen değerlendirmeler, Komisyon’un sorumluluğu
altında gerçekleştirilir. Bu durumda Madde 109(4) ve Madde 109(5)’te belirtilen hükümler
geçerli değildir.
Yararlanıcı ülkeler arasında bir sınır ötesi programın olması halinde Madde 109(2)’de
belirtilen bir ön değerlendirme yapma ihtiyacına, programa tahsis edilen Topluluk fonunu
dikkate alarak ve orantı ilkesine uygunluk göstererek katılımcı yararlanıcı ülkelerle
görüştükten sonra Komisyon karar verir. Ön değerlendirme, Komisyon’un desteğiyle
yapılabilir.
Adem-i merkezi bir yönetim olması halinde ise Komisyon, gerekli gördüğü sınır ötesi
programa dair özel geçici bir değerlendirme yapabilir.
Madde 142
Ortak İzleme Komitesi
1. Kendi aralarında sınır ötesi programlar olması halinde katılımcı yararlanıcı ülkeler, her
sınır ötesi program için bir ortak izleme komitesi kurar. Bu ortak izleme komitesi, Madde
59’da bahsedilen sektörel izleme komitesinin rolünü yerine getirir. Madde 59(1)’e bağlı
olarak programla ilgili ilk mali anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından üç ay içinde ortak
izleme komitesi kurulur.
Ortak izleme komiteleri, katılımcı ülkeler veya Komisyon’un girişimiyle yılda en az üç kez
toplanır.
2. Her ortak izleme komitesi mevcut Tüzüğe uygun olarak görevlerini yerine getirmesi
amacıyla katılımcı ülkelerin kurumsal, yasal ve mali çerçevesi dahilinde ve Komisyon
tarafından belirlenen bir ortak izleme komitesi görevine uygunluk göstererek kendi işlem
kurallarını belirler. Komite, işlem kurallarını benimser.
3. Ortak izleme komitesine katılımcı ülkelerin birinin bir temsilcisi başkanlık eder.
Her katılımcı ülke, ortak izleme komitesinde yer alması için programdan sorumlu uygulama
biriminin temsilcisi de dahil olmak üzere kendi temsilcilerini atar. Ortak izleme komitesinin
içeriği konusunda ise Madde 87’nin hükümleri dikkate alınır.
4. Komisyon, ortak izleme komitesinin faaliyetlerine danışman olarak katılır.
5. Ortak izleme komitesi, sınır ötesi programın etkililik ve kalitesi açısından aşağıdaki
hükümlere uygun olarak faaliyetler yapar:
(a) Sınır ötesi programın finanse ettiği faaliyetlerin seçilmesi kriterlerini ele alır ve onaylar
ve programlama ihtiyaçları çerçevesinde bu kriterlerin gözden geçirilmesini onaylar. (b) Katılımcı yararlanıcı ülkedeki operasyon birimleri tarafından sunulan belgelere
dayanarak sınır ötesi programın belirli hedeflerine ulaşılmasına yönelik ilerlemeyi düzenli
olarak gözden geçirir.
(c) Özellikle her öncelik için belirlenen hedeflere ulaşılması ve Madde 57(4) ve Madde
141’de bahsedilen değerlendirmeler olmak üzere uygulama sonuçlarını inceler.
(d) Madde 144’te işaret edilen uygulama konulu yıllık ve nihai raporları inceler.
(e) Madde 29(2)(b)’nin ilk cümlesinde belirtilen yıllık denetim faaliyet rapor(ları) ve söz
konusu raporların incelenmesinden sonra Komisyon’un bu konuyla ilgili yapacağı her türlü
yorum hakkında bilgilendirir.
(f) Faaliyetlerin seçilmesinden sorumludur; fakat kendisine rapor veren bir düzenleme
komitesine bu görevi verebilir.
(g) Madde 86(2)’de belirlenen hedeflere ulaşılmasını mümkün kılmak veya kendi mali
yönetimi de dahil olmak üzere yönetimini geliştirmek için sınır ötesi programın gözden
geçirilmesi veya incelenmesini önerebilir.
(h) Sınır ötesi programın içeriğini değiştirmek için her türlü değişikliği tartışır ve onaylar.
Madde 143
Operasyon birimleri ve ortak izleme komitelerinin ortak görevleri
Katılımcı yararlanıcı ülkelerin operasyon birimleri ve ortak izleme komitesi, sınır ötesi
programın uygulama kalitesini sağlar. Madde 94(1)(d)’de işaret edilen göstergelere değinerek
ve adem-i merkezi yönetim olması halinde de sınır ötesi programda belirtilen mali
göstergelere dayanarak izleme faaliyetini gerçekleştirir.
Madde 144
Uygulama hakkında yıllık ve nihai rapor
1. Sınır ötesi bir programa katılan yararlanıcı ülkelerin operasyon birimleri, Komisyon ve
ilgili ulusal IPA koordinatörlerine, ortak izleme komitesinin yaptığı incelemenin ardından
sınır ötesi programın uygulanmasına dair yıllık bir rapor ile nihai bir rapor gönderir.
Adem-i merkezi yönetim olması halinde raporlar, ilgili ulusal yetkilendirme görevlilerine de
gönderir.
Yıllık rapor, her yıl 30 Haziran’a kadar ve sınır ötesi programın kabulünden sonraki ikinci yıl
içinde ilk kez sunulur.
Nihai rapor, sınır ötesi programın kapanışından sonra en geç 6 ay içinde sunulur.
2. 1. paragrafta belirtilen raporlar aşağıdaki bilgileri kapsar:
(a) Sayısal faaliyetlerle birlikte belirli ve doğrulanabilir hedeflerle olan ilişkilerine
dayanarak Madde 94(1)(d)’de belirtilen öncelik ekseni seviyesindeki göstergeleri kullanarak
sınır ötesi programın uygulanmasında kaydedilen ilerleme ve öncelikler.
(b) Sınır ötesi programın mali uygulaması hakkında detaylı bilgi,
(c) Özellikle aşağıdakiler olmak üzere uygulamanın kalite ve etkililiğini sağlamak için
operasyon birimleri ve/veya ortak izleme komitesi tarafından atılan adımlar:
(i) Veri toplama düzenlemeleri de dahil olmak üzere izleme ve değerlendirme
tedbirleri,
(ii) Sınır ötesi programın uygulanmasında karşılaşılan belirli bir sorunun özeti ve alınan her türlü tedbir,
(iii) Teknik yardıma başvurma.
(d) Sınır ötesi program hakkında bilgi sağlamak ve bunun kamuya açılması için alınan
tedbirler,
Uygun olduğu hallerde, bu paragrafın (a) ve (d) bendlerinde bahsedilen bilgi, özet olarak
sunulur.
(b) bendinde bahsedilen bilgi, sadece adem-i merkezi yönetim olması halinde rapora dahil
edilir.
(c) bendinde anılan bilginin önceki rapordan itibaren bariz bir değişiklik olmaması halinde
dahil edilmesine gerek yoktur.
Alt Kısım 3
Mali yönetim
Madde 145
Hibeler
Madde 195’e göre ortak faaliyetlerin belirlenmesinin ardından adem-i merkezi yönetim
olması halinde operasyon birimleri ve merkezi bir yönetim olması durumunda da Komisyon,
ilgili ilk katılımcı yararlanıcıya hibede bulunur.
Madde 146
Uygulanabilir kurallar
Adem-i merkezi yönetim halinde, Madde 79’un 1, 2. paragrafları ve Madde 80 uygulanır.
BAŞLIK III
BÖLGESEL KALKINMA VE İNSAN KAYNAKLARININ GELİŞİMİ BİLEŞENLERİ
BÖLÜM I
Yardımın amacı ve uygunluk
Alt Bölüm 1
Bölgesel kalkınma bileşeni
Madde 147
Yardım alanları ve şekilleri
1. Bölgesel kalkınma bileşeni aşağıdaki önceliklere göre faaliyetlere destek verir:
(a) Özellikle ulusal ağlar arasındaki ve ulusal ve Trans-Avrupa ağları arasındaki ara
bağlantı ve birlikte çalışılabilirlik olmak üzere taşıma altyapısı.
(b) Atık idaresi, su kaynağı, kentsel atık sular ve hava kalitesi, kirlenmiş alan ve toprağın
rehabilitasyonu, enerji etkinliği ve yenilenebilir enerji adı altında çevresel fayda sağlayan ve
istikrarlı kalkınmayla ilgili alanlara ilişkin çevresel tedbirler,
(c) Bölgesel rekabet ve verimli bir ortamı geliştiren ve özellikle aşağıdakiler de dahil
olmak üzere sürdürülebilir istihdama yönelik bir başlangıç ve önlemleri teşvik eden
faaliyetler: (i) Özellikle yönetim, pazar araştırması, kalkınma ve ağ oluşturma alanlarında
girişimler için iş ve teknoloji hizmetlerinin sağlanması,
(ii) Bilgi ve iletişim sistemlerine erişim ve bunların kullanılması,
(iii) Yüksekokul, araştırma kurumları ile araştırma ve teknoloji merkezleriyle işbirliği
kurmak aracılığıyla teknolojik gelişim, araştırma ve yaratıcılığın geliştirilmesi,
(iv) İş ağı ve gruplarının geliştirilmesi
(v) Teşebbüs sermayesi, kredi ve garanti fonlarla canlanan finansmana erişimi
kolaylaştıran finansman araçlarının yaratılması ve geliştirilmesi,
(vi) Yeni ve mevcut işin kurulması, geliştirilmesi ve genişletilmesinin sağlanmasına
katkıda bulunan yerel altyapı ve hizmetlerin tedariki,
(vii) Bölgesel kalkınma için gerekli olduğu yerlerde ve insan kaynakları geliştirme
bileşeniyle yakın koordinasyon kurarak eğitim ve öğretim altyapıları.
2. Bu bileşene göre teknik yardım, uygulama için gerekli olanlar da dahil olmak üzere hazırlık
faaliyetleri ve uygunluk faaliyetleriyle ilgili teknik destek için verilir.
Teknik yardım aynı zamanda hazırlık, yönetim, izleme, değerlendirme, bilgi ve kontrol
faaliyetlerini ve bu unsur aracılığıyla sağlanan IPA Tüzüğüne göre yardımın hayata
geçirilmesi için idari kapasiteyi güçlendirmek amacıyla yürütülen faaliyetler finanse edilir.
Madde 148
Harcamaların uygunluğu
1. Bu bileşene göre harcamalar, ilgili programın kabule edilmesinden sonra mali anlaşmanın
imzalanmasının ardından ödenmişse uygun kabul edilir. Madde 157’de belirtildiği üzere temel
projelerin olması halinde, Madde 157(3)’te işaret edildiği gibi temel projenin kabul edilmiş
olduğunu onaylayan Komisyon Kararı’ndan önce harcamalar uygun kabul edilmez.
2. Madde 34(3)’te açıklanan kurallara ek olarak aşağıdaki harcamalar uygun olarak görülmez:
(a) Bakım ve kira giderleri,
(b) Altyapılar için yıpranma giderleri.
Madde 149
Yardım yoğunluğu ve Topluluk katkısının oranı
1. Bu bileşenin amaçları çerçevesinde Madde 38(1)’de belirtildiği üzere uygun harcamalar
kamu harcamalarına dayandırılır.
2. Topluluk katkısı, öncelik ekseni seviyesindeki uygun harcamaların %75’ini geçmez.
İstisnai ve onaylanmış durumlarda ise öncelik ekseninin kapsamı açısından bu tavan %85’e
çıkabilir.
3. Hiçbir faaliyet, ilgili öncelik ekseniyle bağlantılı olan bir faaliyetten daha yüksek bir eş
finansman oranından faydalanamaz.
Madde 150
Gelir getiren projeler
1. Bu bileşenin amaçları çerçevesinde gelir getiren bir proje; altyapıya yatırım, doğrudan
kullanıcının ödeyeceği giderlere tabi olan ve gelir getiren şeylerin kullanımını gerektiren
katılım öncesi yardım için önerilen bir faaliyet veya toprak veya binaların satılması veya
kiralanmasını gerektiren bir faaliyet anlamına gelir. 2. Madde 149’a göre Topluluk katkısının hesaplanması için kullanılan gelir getiren projeler
için kamu harcamaları, önerilen projenin yatırım gider değerinin indirimli değerine eşit ve net
gelirin indirimli değerinden az olacaktır ki; bu, projenin mali özelliklerine bağlı olarak ilgili
referans dönemi boyunca yatırımın global gelirler değerinden faaliyet giderlerinin
düşürülmesiyle hesaplanır.
3. Yatırım harcamalarının tamamının eş finansman için uygun olmadığı durumlarda net gelir,
yatırım giderlerinin uygun ve uygun olmayan bölümlerine orantılı bir biçimde tahsis edilir.
4. Hesaplama yaparken uygulama birimi; ilgili yatırım kategorisi, proje kategorisi, ilgili
yatırım kategorisinin normal şartlarda beklenen kar durumu ve kirleten öder ilkesinin
uygulaması ve uygun olması halinde de özellikle çevre sektörünün ödeme gücüne orantılı
referans dönemini dikkate alır.
Alt Bölüm 2
İnsan kaynaklarının gelişimi bileşeni
Madde 151
Yardım alanları ve yardım şekilleri
1. İnsan kaynaklarının gelişimi bileşeni, ekonomik ve sosyal uyumun geliştirilmesine ek
olarak aynı zamanda istihdam, eğitim ve öğretim ile sosyal içerme alanında Avrupa İstihdam
Stratejisi önceliklerine de katkıda bulunur.
2. Özellikle bu bileşenin kapsamı insanlara yardımı kapsar ve aşağıdaki öncelikler, her
katılımcı ülkenin ekonomik ve sosyal özelliklerine bağlı olacak faktörlerin değerli bir karışımı
ve yoğunlaşmasına odaklanır:
(a) Özellikle aşağıdakileri geliştirmek suretiyle beklenti ve ekonomik değişimin olumlu
yönetimini güçlendirmek amacıyla işçi, şirket ve girişimcilerin uyumunu arttırmak:
(i) Şirket ve girişimcilerin ömür boyu öğrenmesi ve insan kaynaklarına artan yatırım,
(ii) Yaratıcı ve daha üretken faaliyet örgütü şeklinin tasarlanması ve
yaygınlaştırılması.
(b) İstihdam ve iş arayanlar ile etkin olmayan insanların iş piyasasına istikrarlı dahil
olmasının arttırılması, özellikle uzun vadeli ve genç işsizler olmak üzere işsizliğin önlenmesi,
aktif yaşlanmanın teşvik edilmesi ve faaliyet yaşamının uzatılması, başta aşağıdakilerin
geliştirilmesiyle iş piyasasına katılımın arttırılması:
(i) İş piyasası kurumlarının oluşturulması, modern hale getirilmesi ve güçlendirilmesi,
(ii) İhtiyaçların erken tespit edilmesini sağlayan aktif ve önleyici tedbirlerin
uygulanması,
(iii) İstihdama ulaşma yollarının arttırılması ve kadınların iş hayatına istikrarlı katılım
ve ilerlemesinin arttırılması,
(iv) Göçmenlerin istihdama katılımının arttırılması; böylece onların sosyal
entegrasyonu da güçlenecektir.
(v) İşçilerin coğrafik ve mesleki hareketliliğinin kolaylaştırılması ve sınır ötesi iş
piyasalarının bütünleştirilmesi.
(c) İstihdama istikrarlı katılımlarını sağlamak amacıyla dezavantajlı insanların sosyal
katılımı ve entegrasyonunun güçlendirilmesi ve özellikle aşağıdakileri geliştirmek suretiyle iş
piyasasında her türlü ayrımcılıkla mücadele: (i) Dezavantajlı insanlar için istihdama katılım ve yeniden giriş yapmaları için yollar,
(ii) İş yerinde farklı oluşun kabul edilmesi ve ayrımcılık yapılmaması.
(d) İstihdam ve iş piyasasına katılım alanında reformları hızlandırmak için ulusal, bölgesel
ve yerel seviyede sosyal ortak ve sivil toplum kuruluşları gibi ilgili ortaklar ve ağ oluşturma
yoluyla ortaklık, pakt ve girişimlerin geliştirilmesi.
(e) Özellikle aşağıdakileri geliştirmek suretiyle insan sermayesine yatırımın genişletilmesi
ve güçlendirilmesi:
(i) İstihdam edilebilirlik ve iş piyasası bağlantısını geliştirmek amacıyla eğitim ve
öğretim sistemlerinde reform hazırlanması, tanıtılması ve hayata geçirilmesi,
(ii) Ömür boyunca eğitim ve öğretime artan katılım,
(iii) Araştırma ve yenilik konularında insan potansiyelinin geliştirilmesi,
(iv) Yüksek öğrenim kurumları, araştırma ve teknoloji merkezleri ile şirketler arasında
ağ faaliyetleri.
(f) İstihdam, eğitim ve öğretime ek olarak sosyal alanlarda iyi yönetim ve reformlar için
ulusal, bölgesel ve yerel seviyede kamu idareleri ve kurumlarıyla ve ilgili olması halinde de
sosyal ortak ve sivil toplum kuruluşlarının kurumsal kapasite ve etkinliğinin güçlendirilmesi.
3. Yararlanıcı ülkenin girişimiyle programın hazırlık, yönetim, izleme, idari destek, bilgi
değerlendirme ve kontrol faaliyetleri ile Avrupa Yapısal Fonu’nun gelecekteki yönetimi
açısından hazırlık faaliyetlerini desteklemek için bu bileşen çerçevesinde teknik yardımda
bulunulabilir.
4. Yardım; politika değişimi için etkisiz eleman olarak görev yama potansiyeline sahip ve iyi
yönetim ile ortaklığı güçlendiren söz konusu politika ve faaliyetlere odaklanır.
Madde 152
Harcamaların uygunluğu
Aşağıdaki harcamalar, Madde 151 kapsamında yer alan faaliyetler için uygundur:
(a) Aşağıdaki şartlarda gerçekleşen yıpranma giderleri,
(i) İlgili yatırımın elde edilmesine hiçbir ulusal veya Topluluk hibesi katkıda
bulunmamıştır.
(ii) Yıpranma giderleri, ilgili geçerli ulusal muhasebe kurallarına göre hesaplanır.
(iii) Giderler ilgili faaliyetin eş finansmanı dönemiyle ilgilidir.
(b) Hibeler söz konusu olduğunda, muhasebe kuralları da dahil olmak üzere ulusal
kurallara uygunluk göstererek gerçekleşmiş olmaları şartıyla, bir faaliyetin doğrudan
harcamalarının %20’sine kadar sabit fiyat temelinde açıklanan dolaylı giderler,
(c) Aşağıdakilerin gerçekleşmesi şartıyla mobilya, malzemenin satın alınması, mevcut
altyapının uyarlanması ve modern hale getirilmesi,
(i) İlgili faaliyetle bağlantılı tutar, bu unsura göre program(lar)ın her öncelik
ekseni için IPA Tüzüğüne göre fonun % 15’lik limitine tabidir.
(ii) Bu bileşene göre yatırımlar program(lar)ın memnuniyet verici bir biçimde
uygulanması için gereklidir ve yardımın etkisinin arttırılmasına katkıda bulunur. (iii) Uygulama biriminin sorumluluğuna göre yapılan değerlendirme göstermiştir
ki; paranın en iyi değeri açısından satın alma, diğer çözümlere kıyasla tercih edilebilir bir
yoldur.
2. Madde 34(3)’ten yola çıkarak aşağıdaki harcamalar da uygun kabul edilir:
(a) Hiçbir şekilde geri alınamaz ve nihai yararlanıcı tarafından karşılanması sabit görülürse
katma değer vergisi de dahil olmak üzere vergiler,
(b) Özellikle faaliyetin eş finansman dönemiyle ilgili olmak üzere kiralama giderleri da
dahil faaliyet giderleri,
(c) Özellikle faaliyetin eş finansman dönemiyle ilgili olması ve paranın en iyi değeri
açısından satın alma, diğer çözümlere kıyasla tercih edilebilir bir yol teşkil etmesi şartıyla
kiralama.
Madde 153
Yardım yoğunlukları ve Topluluk katkısının oranı
1. Bu bileşenin amaçları çerçevesinde, Madde 38(1)’de belirtildiği üzere uygun harcamalar,
kamu harcamalarına veya toplam harcamaya dayandırılacaktır ki; seçim ilgili programın
tamamına uygulanır.
2. Topluluk katkısı, öncelik ekseni seviyesindeki uygun giderlerin %85’lik tavanını geçmez.
3. Hiçbir faaliyet ilgili öncelik ekseniyle ilgili olana kıyasla daha yüksek bir eş finansman
oranından faydalanmaz.
BÖLÜM II
Programlama
Madde 154
Stratejik uyum çerçevesi
1. Yararlanıcı ülkeler, çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgesine dayanarak
Komisyonla görüşülecek stratejik bir uyum çerçevesi hazırlar. Stratejik uyum çerçevesi,
bölgesel kalkınma ve insan kaynakları geliştirme bileşeninin programlanması için referans bir
belge teşkil eder.
2. Stratejik uyum çerçevesi aşağıdakileri kapsar:
(a) Yararlanıcı ülkenin kendi yardımına yoğunlaşmak istediği yerlerde, bölgesel kalkınma
ve insan kaynakları geliştirme unsurlarına göre uygun sektör ve konusal öncelikler
çerçevesinde güçlülük, zayıflık, fırsat ve tehditleri ortaya çıkaran kısa bir analiz;
(b) İlk çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgesinde düzenlendiği gibi bölgesel
kalkınma ve insan kaynaklarının gelişimi altında ilgili ulusal ve Topluluk önceliklerine uygun
olarak izlenen amaçların tamını;
(c) Her programa göre temel öncelik eksenlerinin kısa bir tanımıyla birlikte programların
listesi;
(d) Her unsur dahilinde çok yıllı gösterge niteliğinde mali çerçeve ve çok yıllı gösterge
niteliğinde planlama belgesine uygunluk göstererek üç yıllık bir döneme ilişkin programlar
arasındaki mali tahsislerin gösterge niteliğinde bir analizi ve programlar arasındaki gösterge
niteliğinde bütçe bakiyesi.
3. Buna ek olarak ilgili olması halinde stratejik uyum çerçevesi aşağıdakiler hakkındaki
hükümleri kapsar: (a) Uluslararası mali kurumlar tarafından desteklenen diğer ulusal programlar veya ilgili
dış yardımlarla koordinasyon,
(b) Özellikle kırsal kalkınma bileşeniyle olmak üzere diğer IPA bileşenleriyle
koordinasyon.
4. Stratejik uyum çerçevesi, bölgesel kalkınma ve insan kaynaklarının gelişimi bileşenlerine
göre programların onaylanması için bir ön şarttır. Bu unsurlara göre ilk programın onaya
sunulmasından önce veya en azından aynı zamanda Komisyon’a arz edilir.
5. Stratejik uyum çerçevesi, ulusal IPA koordinatörünün genel sorumluluğu dahilinde stratejik
koordinatör tarafından hazırlanır.
Madde 155
Operasyonel programlar
1. Yardım, çok yıllı operasyonel programlar aracılığıyla hayata geçirilir. Bu operasyonel
programlar, operasyon birimleri tarafından hazırlanır. Komisyon, ilgili ortaklarla yakın
görüşmeler sonucunda hazırlanır ve Madde 8(1)’e göre bir Komisyon Kararı’yla onaylanır.
2. Operasyonel programlar aşağıdakileri kapsar.
(a) İlgili sektör, konu ve bölgelerdeki güçlülük, zayıflık, fırsat ve tehditleri gözler önüne
seren, orta vadeli ihtiyaç ve hedeflere dair bir değerlendirme,
(b) İlgili sosyoekonomik ortaklar ve ilgili olması halinde sivil toplum kuruluşlarının
temsilcileriyle yapılan görüşmelerin bir özeti,
(c) Yardımın sektörel, konusal ve/veya coğrafik yoğunlaşma mekanizmaları ve stratejik
uyum çerçevesinin yanı sıra Madde 57(4) ve 166’da işaret edilen ön değerlendirmeden çıkan
sonuçları dikkate alarak, seçilen stratejik önceliklerin bir tanımı,
(d) Öncelik eseni, ilgili tedbirler ve bunların özel hedefleri hakkında bilgi. Bu hedefler,
uygun olduğunda sonuç göstergelerinin sınırlı bir sayısını kullanarak sayısal olarak belirlenir.
Söz konusu göstergeler, öncelik eksen ve tedbirlerine bağlanan hedeflerin etkililiği de dahil,
seçilen tedbirlerin uygulanmasına yönelik kaydedilen ilerlemenin belirlenmesini mümkün
kılar.
(e) Bazı tedbirlerin şirketlerin yardım planları aracılığıyla uygulanması amaçlandığında
ilgili şartlar tanımlanır.
(f) Belirli bir öncelik eksenine göre gerçekleştirilecek teknik yardım faaliyetlerinin bir
tanımı. Bu öncelik ekseni için Topluluk desteği, faaliyet programına tahsis edilen Topluluk
katkısının %6’lık tavanına kadar olabilir. İstisnai durumlarda ve program kapsamında bir
onay söz konusu olduğunda bu tavan %10’a çıkabilir.
(g) Her tedbir için, amaçlanan nihai yararlanıcıların, beklenen seçim şartları ve ilgili
muhtemel özel seçim kriterlerinin bir tanımı.
(h) Her öncelik ekseni için ve gösterge niteliğinde her ilgili tedbir için, geçerli çok yıllı
gösterge niteliğinde mali çerçevelerin içerdiği bir mali tablo:
(i) Topluluk katkısının toplam miktarı,
(ii) Diğer dış katkıların tanımlanabildiği yerlerde ulusal katkı. İnsan kaynaklarının
gelişimi bileşenine göre, Topluluk katkısının toplam harcamalara işaret edilerek hesaplanması
halinde bu tablo, kamu ve özel unsurlar arasındaki ulusal katkıya dair gösterge niteliğinde bir
analiz sunar. (iii) Topluluk katkısının sonuçta ortaya çıkan oranı.
(i) Gösterge niteliğinde değerlendirme faaliyetleri ve zamanlama da dahil olmak üzere
önerilen değerlendirme ve izleme göstergeleri.
(j) Bölgesel kalkınma bileşeni açısından, beklenen mali kaynaklar da dahil teknik ve mali
özellikleriyle birlikte temel projelerin bir listesinin yanı sıra bunların uygulamaları için
gösterge niteliğinde zaman çizelgeleri.
(k) Madde 21-26 arası, 28, 29 ve 31’e uygunluk göstererek faaliyet programının yönetim
ve kontrolü için ilgili yapı ve otoritelerin tanımı.
Madde 156
Operasyonel programların gözden geçirilmesi
1. Yararlanıcı ülke veya Komisyonun inisiyatifinde operasyonel programlar, yeniden gözden
geçirilebilir ve uygun olduğu hallerde program notu da incelenir. Bu inceleme özelikle
aşağıdaki durumlarda yapılır:
(a) Bariz sosyoekonomik değişikliklerin ardından,
(b) Topluluk veya ulusal önceliklerde temel değişiklikleri daha çok dikkate almak veya
bunlara farklı açıdan bakmak amacıyla,
(c) Çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgesinin yıllık gözden geçirilmesinin
ardından,
(d) Madde 166(2)’de bahsedilen değerlendirmeler ışığında,
(e) Uygulama zorluklarından sonra.
2. Bir operasyonel programın gözden geçirilmesi için bir talepte bulunulması konusundaki
Komisyon Kararı, Ulusal IPA koordinatörüyle koordinasyon halinde stratejik koordinatör
tarafından resmi olarak sunulmasından sonra, mümkün olan en kısa süre içinde kabul edilir.
3. Paragraf 1’de belirtildiği üzere bir operasyonel programın gözden geçirilmesinin bu
programın söz konusu kapsamını genişletmesi halinde bununla ilgili her türlü ek harcama,
Komisyon Kararı’nın kabul edildiği tarihten itibaren uygun görülür.
Madde 157
Bölgesel kalkınma bileşenine göre temel projeler
1.Bir operasyonel programın bir parçası olarak, bölgesel kalkınma bileşeni altındaki yardım,
temel projeleri finanse eder.
2. Temel bir proje; bir dizi çalışma, faaliyet vya hizmetlerden oluşur ve hedef olarak net bir
biçimde tanımlanmış ve toplam maliyeti 10 milyon Avro’yu geçen, bir ekonomik veya teknik
yapıya sahip kesin ve tek bir görevi başarıyla tamamlamayı amaçlar.
3. Temel projeler, ilgili uygulama biriminin onayı için Komisyona sunulur. Projeyi onaylayan
Karar, öncelik ekseni için eş finansman oranının uygulanacağı uygun harcama ve fiziksel
nesneleri tanımlar. Söz konusu unsurları ortaya koyarak yararlanıcı ülkeyle yapılan iki taraflı
bir anlaşmaya uyar.
4. Komisyon’a temel bir proje sunarken operasyon birimleri aşağıdaki bilgileri sağlar:
(a) Uygulamadan sorumlu yapı hakkında bilgi,
(b) Yatırımın yapısı hakkında bilgi ve mali miktar ile yerinin bir tanımı,
(c) Fizibilite faaliyetlerinin sonuçları, (d) İlgili faaliyet programının sona ermesinden önce proje uygulaması için bir zaman
çizelgesi,
(e) Maliyet-fayda analizine dayanarak ve bir risk analizi de dahil olmak üzere faaliyetin
genel sosyoekonomik dengesine dair bir değerlendirme ve ilgili sektör, yararlanıcı ülkenin
sosyoekonomik durumunda beklenen etki ile faaliyetin bir Üye Devletteki bir bölgeden
havaleyi gerekli kılması durumunda da bu bölgedeki sosyoekonomik etki hakkında bir
değerlendirme,
(f) Çevresel etkiye yönelik bir değerlendirme,
(g) Beklenen toplam mali katkıları ve IPA Tüzüğü’ne göre planlanan katkıya ek olarak
diğer Topluluk ve başka dış fonları gösteren finansman planı. Finansman planı, mali bir
uygulanabilirlik analizi aracılığıyla gerekli IPA hibe katkısını ortaya koyar.
BÖLÜM III
Uygulama
Alt Bölüm 1
Genel Kurallar
Madde 158
Faaliyetlerin seçimi
1. Temel proje olmayan ve ulusal kamu organları dışında nihai yararlanıcılar tarafından
gerçekleştirilen tüm faaliyetler, teklif çağrılarıyla seçilir. Seçim kriterleri, operasyon
birimlerince belirlenir ve teklif çağrılarıyla birlikte açıklanır.
2. Operasyon birimleri her teklif çağrısı için; teklifleri inceleyen, seçen ve uygulama birimine
sonuçları sunacak olan bir seçim komitesi oluşturur.
Operasyon birimleri, seçme usulünün sonuçlarını onaylayıp onaylamayacağına karar verir ve
bu kararının gerekçelerini açıklar.
Seçim komitesinin içeriği ve faaliyet şartları, ilgili mali anlaşmada tanımlanır.
Madde 159
Finans mühendisliği araçları
1. Bir operasyonel programın bir parçası olarak Topluluk katkısı; şirket sermayesi fonu,
garanti fonları ve kredi fonları gibi şirketler için finans mühendisliği araçlarını desteklemek
için katkılardan oluşan bir faaliyetle bağlantılı harcamaları finanse eder. Tercih, küçük ve orta
ölçekli müteşebbisler lehine kullanılır.
2. Finans mühendisliği araçlarına Topluluk katkısı için sağlanan bir faaliyet programının
kabulünden sonra mali anlaşmada detaylı uygulama kuralları yer alır.
Alt Bölüm 2
Mali yönetim
Madde 160
Ödemeler
1. Madde 40(5)’e rağmen, ön finansman ve geçici ödemelerin bileşik toplamı, operasyonel
programların mali tablosunda ortaya konulduğu üzere Topluluk katkısının %90’ını geçmez.
2. Komisyon ve Madde 21’de bahsedilen otorite ve yapılar arasındaki mali havalelerle ilgili tüm alışverişler, mali anlaşmada da şart koşulduğu üzere elektronik ortamda gerçekleştirilir.
3. Madde 42’deki hükümlere ek olarak ön finansman için ön finansman ödemelerine yönelik
ödemeler, ilgili programın ilk üç yılı için Topluluk katkısının %30’unu teşkil eder ve Madde
42(1)’de belirtilen şartlar yerine getirildiğinde de yapılır. Gerekli olduğu hallerde, bütçe
taahhüdünün elverişli olması açısından ön finansman iki taksit şeklinde gerçekleştirilir.
Madde 161
Ödeme başvurularının kabul edilebilirliği
1. Geçici bir ödeme için bir ödeme başvurusu olması durumunda, Madde 43(1)’de ortaya
konulan hükümlere ek olarak bu paragrafın hükümleri, bölgesel kalkınma ve insan kaynakları
geliştirme bileşenlerine göre uygulanır.
Madde 163’e göre ertelenen ödemeler için ödeme başvurusu kabul edilmez. Ödeme
başvurusu, Madde 43(1) ve bu paragrafta belirtilen tüm şartların yerine getirildiğini onaylar.
Madde 43(1)’de işaret edilen onaylı harcama beyanı, öncelik ekseni ve tedbirlere göre
hazırlanır. Ulusal yetkilendirme görevlisi; harcama beyanının doğru olduğunu; güvenilir
muhasebe sistemlerinin sonucunda elde edildiğini ve doğrulanabilir destekleyici belgelere
dayandığını onaylar. Ulusal yetkilendirme görevlisi, aşağıdakilerle birlikte bu belgeyi
Komisyon’a gönderir:
(a) Bildirilen harcamaların geçerli Topluluk ve ulusal kurallara uygunluk göstermekte
olduğunu ve program için geçerli olan kriterlere uygunluk göstererek fon için seçilen ve
Topluluk ve ulusal kurallara göre yapılan faaliyetlerden kaynaklandığını onaylayan bir
harcama sertifikası,
(b) IPA Tüzüğü’ne göre söz konusu olan katkılar, ulusal kamu ve geçerli olduğunda özel
katkılar da dahil olmak üzere faaliyetlerin bilgisayar ortamında listelenmesi,
(c) Bir faaliyet için Topluluk katkısının tamamı veya bir kısmının iptalinin ardından geri
alınabilir miktarların detayları.
(d) Bu bildirinin bahsettiği en son borç tarihinde bileşenea özel Avro hesabındaki Topluluk
fonunun miktarı ve alınan faiz.
2. Nihai bakiyenin ödenmesi için bir ödeme başvurusu yapıldığında, Madde 45(1)’deki
hükümlere ek olarak bu paragrafın hükümleri de bölgesel kalkınma ve insan kaynakları
geliştirme bileşenlerine göre geçerlidir.
Bir ödeme başvurusunun kabul edilmesi için, öncelik eksenine göre Topluluk katkısı, faaliyet
programının mali tablosuna uygunluk gösterir.
Madde 45(1)’de belirtilen onaylı harcama beyanı, bu Madde’nin 1. paragrafındaki şartlara
uygun olarak ulusal yetkilendirme görevlisi tarafından hazırlanır ve Komisyon’a gönderilir.
Komisyon, Madde 45(1)(c)’de bahsedilen denetim otoritesinin görüşünün içeriğine dair
ulaştığı sonuçları yararlanıcı ülkeye gönderir. Bu görüş, alınış tarihinden itibaren beş ay
içinde Komisyon tarafından yapılan bir gözlem olmaması halinde kabul edilmiş sayılır.
Madde 162
Ödemeler için son tarih
1. Ulusal fon, her operasyonel program için geçici ödemelerin yılda üç kez Komisyon’a
gönderilmesini sağlar. Belirli bir yıl içinde Komisyon tarafından yapılacak bir ödeme için
ödeme başvurusu söz konusu yılın 21 Ekim tarihinden önce sunulur. 2. Uygun ödemeye tabi olarak Komisyon, Madde 43(1) ve 161(1)’de bahsedilen şartları
karşılayan bir ödeme başvurusunun Komisyon’a kayıtlı olduğu tarihten sonra iki aydan geç
olmamak üzere geçici ödemeyi yapar.
3. Uygun ödemeye tabi olarak Komisyon, aşağıdaki şartlar yerine getirildiğinde nihai bakiye
ödemesini gerçekleştirir:
(a) Komisyon, Madde 164(4) ve (5)’in hükümlerine göre uygulama konulu sektörel nihai
raporu kabul eder.
(b) Komisyon, Madde 45(1)(c)’de belirtildiği üzere denetim otoritesi tarafından yayınlanan
görüş ve Madde 29(2)(b)’nin ilk cümlesinde ortaya konulan ilgili faaliyet raporunu kabul
eder.
4. Ödeme için son tarih, aşağıdaki hallerde 1605/2002 sayılı Tüzük (EC, Euratom)
çerçevesinde Komisyon heyeti tarafından bir yetkilendirme görevlisi aracılığıyla en fazla altı
ay durdurulur:
(a) Bir ulusal veya Topluluk denetim yapısının raporunda yönetim ve kontrol sistemlerinin
işleyişinde bariz bir eksiklik olduğuna yönelik kanıt varsa.
(b) Heyetin yetkilendirdiği bir görevli, kendi dikkatine sunulan ve onaylı bir harcama
beyanındaki harcamanın henüz düzeltilmemiş ciddi bir yanlışlıkla bağlantılı olduğuna dair
uyarıda bulunan bilginin ardından ek onaylamaları uygulamak zorundaysa.
(c) Harcama beyanında yer alan bilgiyle ilgili açıklama yapılmasına ihtiyaç duyuluyorsa.
Ulusal IPA koordinatörü ve ulusal yetkilendirme görevlisine durdurma hakkında hemen bilgi
verilir. Durdurma işlemi, yararlanıcı ülke tarafından gerekli tedbirler alınır alınmaz en kısa
süre içinde sona erdirilir.
Madde 163
Ödemelerin askıya alınması
Madde 46’da belirtilen hükümler, öncelik ekseni veya programlar seviyesindeki geçici
ödemelerin tamamı veya bir kısmı için geçerlidir.
Madde 164
Programın kapanışı
1. Operasyonel program; Madde 47(1) hükümlerine, Madde 45(1) ve Madde 161(2)’de
belirtilen belgelere dayanarak Komisyon tarafından karar verilen nihai bakiye ödemesine göre
kapatılır.
Komisyon, operasyonel programın kapanış tarihi hakkında yararlanıcı ülkeye bilgi verir.
2. Komisyon veya Avrupa Sayıştayı tarafından yapılan herhangi bir denetimin sonuçlarına
rağmen, operasyonel program için Komisyon’un ödediği nihai bakiye, ödendiği tarihten
itibaren dokuz ay içinde veya katılımcı ülkeler tarafından geri ödenecek bir eksi bakiye olması
halinde de borç notunun gönderildiği tarihten itibaren dokuz ay içinde değiştirilir. Bu bakiye
değişiklikleri, 1. paragrafta açıklanan operasyonel programın kapanış tarihini etkilemez.
Madde 165
Topluluk katkısının yeniden kullanılması
Yararlanıcı ülke, Madde 54’e göre iptal edilen fonların yeniden kullanılmasını ve uygun
olduğu hallerde de yardım için mali planda Madde 156 hükümlerine göre değişiklik
yapılmasını nasıl önereceği konusunda Komisyon’a bilgi verir. Alt Bölüm 3
Değerlendirme ve izleme
Madde 166
Değerlendirme
1. Yararlanıcı ülkeler, her operasyonel program için ayrı ayrı bir ön değerlendirme yapar.
Bununla birlikte onaylanan durumlarda ve Komisyonla anlaşmaya vararak yararlanıcı ülkeler,
birden fazla operasyonel programı kapsayan tek bir ön değerlendirme yapabilir.
Ön değerlendirmeler, uygulama biriminin sorumluluğunda yapılır.
Ön değerlendirmeler operasyonel programlara göre bütçe kaynaklarının tahsisini optimize
eder ve programlama kalitesini geliştirir. Farklılıklar, eksiklikler ve kalkınma potansiyeli,
ulaşılacak amaçlar, beklenen sonuçlar, rakamlarla belirtilen hedefler, gerekli olması halinde
önerilen stratejinin uygunluğu ve uygulama usullerinin kalitesi, izleme, değerlendirme ve mali
yönetimle uyumu tespit eder ve değer biçer.
Ön değerlendirme, ilgili operasyonel programın (programların) ekinde yer alır.
2. Programlama dönemi boyunca katılımcı ülkeler, Madde 156’da işaret edildiği üzere
özellikle söz konusu incelemenin ilk başta belirlenen hedeflerden bariz bir biçimde ayrılmayı
ortaya koyduğu veya tekliflerin operasyonel programın gözden geçirilmesi için yapıldığı
hallerde operasyonel programın izlenmesiyle bağlantılı değerlendirmeler yapar. Sonuçlar
operasyonel program ortak izleme komitesine ve Komisyona gönderilir.
3. Madde 21’de işaret edilen ve faaliyet bağımsızlığı olan dahili veya harici yetkililer
tarafından değerlendirmeler yapılır. Sonuçlar, belgelere erişime dair geçerli kurallara göre
yayınlanır.
Madde 167
Sektörel izleme komitesi
1. Madde 59’a göre operasyon birimleri, her program için bir sektörel izleme komitesi kurar.
Tek bir sektörel izleme komitesi, aynı bileşen bünyesinde çeşitli programlar için
oluşturulabilir. Bu komite, yararlanıcı ülke veya Komisyon inisiyatifinde yılda en az iki kez
toplanır.
2. Her sektörel izleme komitesi, Komisyon’un belirlediği bir sektörel izleme komitesi
yetkisiyle ve ilgili yararlanıcı ülkenin kurumsal, yasal ve mali çerçevesi dahilinde kendi işlem
kurallarını belirler. Bu Tüzüğe uygunluk göstererek görevlerini gerçekleştirmek için
uygulama birimi ve IPA izleme komitesiyle anlaşmaya vararak bu işlem kurallarını benimser.
3. Sektörel izleme komitesine uygulama biriminin başkanı ve Komisyon başkanı, ortak
başkanlık eder. Komitenin kapsamına, Komisyon’la anlaşmaya varılarak uygulama birimi
karar verir.
Sektörel izleme komitesinde Komisyon, ulusal IPA koordinatörü, bölgesel kalkınma ve insan
kaynaklarının gelişimi bileşenleri için stratejik koordinatör, programın uygulama birimi yer
alır. Uygun olduğu hallerde sivil toplum temsilcileri ve sosyoekonomik ortakları da kapsar.
Avrupa Yatırım Bankası’ndan bir temsilci, kendilerinin bir katkıda bulunacağı operasyonel
program için bir danışmanlık rolüyle katılımda bulunabilir.
4. Ortak izleme komitesi:
(a) Program konusundaki mali anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra altı ay içinde
Madde 155(2)(g)’ye uygunluk göstererek faaliyetin seçilmesi kriterlerini ele alır ve onaylar ve programlama ihtiyaçları çerçevesinde bu kriterlerin gözden geçirilmesini onaylar.
(b) Uygulama birimi tarafından sunulan belgelere dayanarak operasyonel programın belirli
hedeflerine ulaşılmasına yönelik karşılaşılan her ilerlemeyi düzenli olarak gözden geçirir.
(c) Özellikle her öncelik ekseni ve tedbirler ile Madde 57(5)’te bahsedilen geçici
değerlendirmeler için hedeflere ulaşılması olmak üzere karşılaşılan her uygulama sonucunu
inceler; bu izlemeyi Madde 155(2)(d)’de belirtilen göstergelere değinerek yürütür.
(d) Madde 169’da işaret edilen sektörel yıllık ve nihai uygulama raporları inceler.
(e) Madde 29(2)(b)’nin ilk cümlesinde belirtilen yıllık faaliyet raporu ve söz konusu
raporun incelenmesinden sonra veya bu raporun ilgili herhangi bir kısmı hakkında
Komisyon’un bu yapacağı her türlü yorum hakkında bilgilendirilir.
(f) Programın mali anlaşmasında değişiklik yapma önerilerini inceler.
5. Sektörel izleme komitesi aynı zamanda mali anlaşma da dahil olmak üzere Madde
155(2)(a)’da belirtilen program hedeflerinin gerçekleştirilmesini sağlamak veya yönetimini
geliştirmek için programın gözden geçirilmesini veya incelenmesini uygulama birimine
önerebilir.
Madde 168
İzleme düzenlemeleri
İzleme amacı çerçevesinde Komisyon ile yararlanıcı ülkeler arasında veri alışverişi, mali
anlaşmalarda da şart koşulduğu üzere elektronik ortamda yapılır.
Madde 169
Sektörel yıllık ve nihai uygulama raporları
1. Her yıl 30 Haziran’a kadar ve ilk kez 30 Haziran 2008’e kadar operasyon birimleri,
Komisyon ve ulusal IPA koordinatörüne bir sektörel yıllık rapor sunar.
Sektörel bir nihai rapor, harcama uygunluğunun son tarihinden sonra en geç altı ay içinde
Komisyon ve ulusal IPA koordinatörüne sunulur. Sektörel nihai rapor, tüm uygulama
dönemine işaret eder ve en son sektörel yıllık raporu içerir.
Sektörel raporlar, ilgili programlara bağlı olarak hazırlanır.
2. Sektörel raporlar, Komisyon ve ulusal IPA koordinatörüne iletilmelerinden önce sektörel
izleme komitesi tarafından incelenir.
3. Sektörel raporlar aşağıdakileri kapsar:
(a) Mümkün olduğunda uygun bir seviyede Madde 155(2)(d)’de belirtilen göstergeleri
kullanarak kendi özel doğrulanabilir hedefleri ve sayısal değerleriyle operasyonel program,
öncelik ekseni, tedbirler ve ilgili olması halinde de faaliyet veya faaliyet gruplarının hayata
geçirilmesinde kaydedilen nitel ve nicel ilerleme. İnsan kaynakları geliştirme bileşenine göre
ilgili olması halinde de cinsiyete dayalı istatistik hazırlanır,
(b) Her öncelik ekseni ve tedbiri detaylı olarak belirleyerek operasyonel programların mali
uygulaması:
(i) Nihai yararlanıcılar tarafından karşılanan ve Komisyon’a ulusal fon tarafından
gönderilen ödeme başvurularında yer alan toplam harcama,
(ii) Taahhüt edilen ve ilgili kamu veya özel katkıyla bağlantılı olarak ulusal fondan
karşılanan toplam harcama; bununla birlikte bilgisayar ortamındaki faaliyetlerin listesi
gönderilir. Böylece yararlanıcı ülkeler tarafından bütçe taahhüdünden nihai ödemeler aracılığıyla izlenmeleri mümkün olur.
(iii) Komisyon’dan alınan toplam ödemeler.
Uygun olduğu hallerde, Madde 5(3)(f)’de belirtilenlere göre temel müdahale alanları ve
yardımın yoğunlaştığı bölgeler aracılığıyla nihai uygulama sunulabilir.
(c) Bilgi amaçlı olarak, kategorilere göre mali anlaşmaveyahil edilen detaylı listeye
uygunluk göstererek bölgesel kalkınma bileşeni açısından IPA Tüzüğü’ne göre yapılan
tahsislerin gösterge niteliğinde analizi,
(d) Özellikle aşağıdakiler olmak üzere uygulamanın kalite ve etkililiğinin sağlanması için
uygulama birimi veya sektörel izleme komitesi tarafından atılan adımlar:
(i) Veri toplama düzenlemeleri de dahil olmak üzere izleme ve değerlendirme
tedbirleri,
(ii) Operasyonel programın uygulanması sırasında karşılaşılan belirgin bir sorunun
özeti ve daha sonra alınan her türlü tedbir,
(iii) Teknik yardımın kullanılması,
(e) Madde 62’ye göre bu konuda bilgi sağlama ve programı açıklama faaliyetleri,
(f) Uygun olması halinde bölgesel kalkınma bileşeni için ilerleme ve mali projelerin
finansmanı,
(g) Uygun olması halinde insan kaynakları geliştirme bileşenine göre aşağıdakilerden
oluşan bir sentez:
(i) Bir cinsiyete özel eylem de dahil olmak üzere cinsiyetin ana hatları,
(ii) Göçmenlerin istihdama katılımını arttırma ve böylece onların sosyal
bütünleşmesini güçlendirme eylemi,
(iii) İstihdamla bütünleşmeyi güçlendirme ve böylece azınlıkların sosyal uyumunu
geliştirme eylemi,
(iv) Engelliler de dahil olmak üzere diğer dezavantajlı grupların da istihdamla
bütünleştirilmesi ve sosyal uyumunu güçlendirme eylemi.
Bu paragrafın (d) ve (g) bendlerinde yer alan bilgi, önceki rapordan bu yana belirli bir
değişiklik yapılmamışsa dahil edilmez.
4. Sektörel raporlar, 3. paragrafta listelenen ilgili bilginin tamamını içermekteyse kabul
edilebilir sayılır. Ulusal IPA koordinatörü ve operasyon birimlerine, raporun alındığı tarihten
itibaren 10 iş günü içinde sektörel yıllık raporun kabul edilebilirliği konusunda Komisyon
bilgi verir.
5. Ulusal IPA koordinatörü ve operasyonel birimine ayrıca alındığı tarihten itibaren iki ay
içinde kabul edilebilir sektörel yıllık raporunun içeriğine yönelik Komisyon’un görüşü
hakkında bilgi verilir. Bir operasyonel programa dair sektörel nihai rapor için, kabul edilebilir
raporun alındığı tarihten itibaren en fazla beş ay içinde bu bilgi sağlanır.
BAŞLIK IV
KIRSAL KALKINMA BİLEŞENİ
BÖLÜM I
Yardım amacı ve uygunluk
Alt Bölüm 1 Yardım amacı
Madde 170
Kırsal kalkınma bileşeni için ek tanımlar
Bu Başlık amaçları çerçevesinde Madde 2’de yer alan tanımlara ek olarak aşağıdaki tanımlar
geçerlidir:
1. “Topluluk standartları”: Çevre koruma, kamu sağlığı, hayvanları koruma ve iş güvenliği
alanlarında Topluluk tarafından belirlenen standartlar.
2. “Dağlık alanlar”: 1689/2005 sayılı
14 Konsey Tüzüğü’nün (EC) 50(2) Maddesi’nin ilk
fıkrasında belirtilen alanlar.
3. “Genç çiftçi”: Destek hibesi verme kararı alındığı zaman 40 yaşın altında olan ve yeterli
mesleki yetenek ve yeterliliğe sahip bir çiftçi.
Madde 171
Yardım alanları ve şekilleri
1. Bu bileşen altındaki yardım, aşağıdaki hedeflere ulaşılmasına katkıda bulunur:
(a) Pazar etkinliği ve Topluluk standartlarının uygulamasını geliştirme,
(b) Zirai çevre tedbirlerinin ve yerel kırsal kalkınma stratejilerinin uygulanması için
hazırlık faaliyetleri,
(c) Kırsal bölge ekonomisinin geliştirilmesi.
2. Bundan böyle “öncelik ekseni 1” olarak anılacak olan 1. paragrafın (a) bendinde belirlenen
hedefi kapsayan yardım, aşağıdaki tedbirler aracılığıyla sağlanır:
(a) Topluluk standartlarını yeniden yapılandırmak ve seviyesini yükseltmek için tarım
faaliyetlerine yatırım,
(b) Üretici grupların kurulması için yardım,
(c) Söz konusu faaliyetleri yeniden yapılandırmak ve bunları Topluluk standartlarına
ulaştırmak için ziraat ve balıkçılık ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanmasına yatırımlar.
3. Bundan böyle “öncelik ekseni 2” olarak anılacak olan 1. paragrafın (b) bendinde belirlenen
hedefi kapsayan yardım, aşağıdaki tedbirler aracılığıyla sağlanır:
(a) Çevre ve kırsal alanı geliştirmek için eylemler,
(b) Yerel kırsal kalkınma stratejilerinin hazırlanması ve uygulanması,
4. Bundan böyle “öncelik ekseni 3” olarak anılacak olan 1. paragrafın (c) bendinde belirlenen
hedefi kapsayan yardım, aşağıdaki tedbirler aracılığıyla sağlanır:
(a) Kırsal altyapının geliştirilmesi ve kalkındırılması,
(b) Kırsal ekonomik faaliyetlerin farklılaştırılması ve geliştirilmesi,
(c) Eğitimin geliştirilmesi.
Alt Bölüm 2
Uygunluk ve yardım yoğunluklarına dair genel şartlar
Madde 172
14 OJ L 277, 21. 10. 2005, s.1. Harcamaların uygunluğu
1. Madde 34(2)’de belirtilen giderlere ek olarak, paragraf 3(c)’de bahsedilen giderler, bu
bileşene göre uygun kabul edilir.
Madde 34(2)’ye göre uygun olan teknik yardım tedbirleri, Madde 182’de belirtilenlerdir.
2. Madde 34(3) hükümlerine ek olarak aşağıdaki harcamalar bu bileşene göre uygun kabul
edilmez:
(a) Zirai üretim haklarının satın alınması, hayvanlar, yıllık bitkiler ve bunların ekilmesi,
(b) Bakım, yıpranma ve kira giderleri,
(c) Yardımın idare ve uygulanmasında kamu idaresinin yaptığı her türlü harcama.
3. Madde 34(3) hükümlerine rağmen, bir yatırım olması halinde:
(a) Uygun harcamalar taşınmaz malların inşası veya geliştirilmesiyle sınırlıdır.
(b) Malın piyasa fiyatına kadar bilgisayar yazılımı da dahil olmak üzere yeni makine ve
malzemenin satın alınması veya kiralanması uygun olarak kabul edilir; kiracının marjı gibi
kira sözleşmesiyle ilgili diğer giderler, faiz yeniden finansman giderleri, sürekli harcamalar ve
sigorta giderleri uygun kabul edilmez
(c) Mimarlık, mühendislik ve diğer danışmanlık ücretleri, fizibilite faaliyetleri, patent
hakkı ve lisans alma ücretleri gibi (a) ve (b) bendlerinde belirtilen harcamalarla bağlantılı
genel harcamalar, (a) ve (b) bendlerinde belirtilen harcamaların %12’lik tavanına kadar kabul
edilir sayılır.
Bu paragrafın uygulanması için detaylı hükümler, Madde 7’de tanımlandığı üzere sektörel
anlaşmalarda veya Madde 8’de tanımlandığı üzere finansman anlaşmalarında yer alır.
4. Yatırım projeleri, uygulama birimi tarafından yapılan nihai ödemeden itibaren beş yıl
içinde ciddi bir değişikliğe uğramamaları şartıyla Topluluk finansmanı için uygun kabul
edilir.
Madde 173
Yardım yoğunlukları ve Topluluk katkısının oranı
1. Bu bileşenin amaçları çerçevesinde Madde 38(1)’de belirtildiği üzere uygun harcamalar,
Madde 2’de tanımlandığı üzere kamu harcamalarına dayanarak hesaplanır.
2. Kamu harcamaları, ilkesel olarak yatırımın toplam uygunluk giderinin %50’lik tavanını
aşmaz. Ne var ki; bu tavan aşağıdaki oranlara kadar arttırılır:
(a) Genç çiftçiler tarafından yapılan tarım faaliyetlerine yatırım için %55,
(b) Dağlık alanlarda yapılan tarım faaliyetlerine yatırım için %60,
(c) Genç çiftçiler tarafından dağlık alanlarda yapılan tarım faaliyetlerine yatırım için %65,
(d) Uygulama için ulusal bir stratejinin varlığına dayanarak, Konsey Direktifi
91/676/EEC’nin15 uygulanması için tarım faaliyetlerine yatırım için ve 4(d) paragrafında
belirtilen yatırımlar için %75,
(e) İstikrarlı net gelir getirmeyen yapıda altyapıya yatırım için %100,
(f) Madde 182’de işaret edilen tedbirler için %100.
3. 2. paragraf amaçları için kamu harcamalarının oranına karar verirken, IPA Tüzüğüne göre
15 OJ L375, 31.12.1991, s.1. sağlanan Topluluk katkısı olmaksızın, verilen borçlara erişimi kolaylaştırmak amacıyla söz
konusu olan ulusal yardım dikkate alınır.
4. Topluluk katkısı ilkesel olarak, uygun harcamaların %75’lik tavanını geçmez. Bununla
birlikte söz konusu tavan aşağıdaki şekillerde yükseltilir:
(a) Madde 171(3)’te belirtilen öncelik ekseni 2’nin kapsadığı tedbirlerin %80’i.
(b) Madde 182 kapsamındaki faaliyetler olması halinde %80’i ki; bu faaliyetler
Komisyon’un inisiyatifi altında gerçekleştirilir.
(c) Madde 182 kapsamındaki faaliyetler olması halinde %100’ü ki; bu faaliyetler
Komisyon’un inisiyatifi altında gerçekleştirilir.
(d) Komisyon’un istisnai doğal afetlerin gerçekleşmiş olduğuna karar verdiği bölgelerde
yürütülen yatırım projeleri halinde %85’i.
Alt Bölüm 3
Öncelik Ekseni 1’e göre uygunluk ve yardım için özel şartlar
Madde 174
Tarım faaliyetlerine yatırım
1. Tarım faaliyetlerinin Topluluk standartlarına yükseltilmesi ve genel performansını
arttırmak amacıyla tarım faaliyetlerine maddi veya maddi olmayan yatırımlar Madde
171(2)(a)’da belirtilen yardım sağlanır.
2. Bu tedbire göre yardım, aşağıdaki özellikteki tarım faaliyetlerine verilir:
(a) Yatırımın hayata geçirilmesinin sonunda ekonomik kapasite umudunun gösterilebildiği,
(b) Hibede bulunma kararının alındığı zaman çevre koruma, kamu sağlığı, hayvanları
koruma ve iş güvenliğine yönelik ulusal asgari standartlara uygunluk gösteren.
3. 2. paragrafın (b) bendinin derogasyonu ile, Topluluk standartlarına dayanan ulusal asgari
standartlar, başvurunun alındığı tarihte yeni kabul edilmiş olduğunda, faaliyetin yatırımın
hayata geçirilmesinin sonuna kadar yeni standartları karşılaması şartıyla, söz konusu
standarda uyum gösterilip gösterilmediğine bakılmaksızın yardımda bulunulur.
Ayrıca yararlanıcı ülkeden doğrulanmış talebe dayanarak Komisyon, başvurunun sunulma
tarihinden önceki bir yıla kadar ulusal hukuka dahil edilen Topluluk standartlarına dayanarak
ulusal asgari standartlara uygunluk göstermeme açısından 2. paragrafın (b) bendinden
çıkarılmasına olanak sağlar.
4.Hayata geçirilmelerinin ardından yatırımların ilgili Topluluk standartlarına uygunluk
göstermesi şartıyla yardımda bulunulur.
5. Yararlanıcı ülkeler, yardım için uygun toplam yatırımlara dair sınırlar belirler. Çiftçilerin
yardım için uygun olmaları için uymaları gereken mesleki yetenek ve yeterliklerine yönelik
ilgili standartları açıklar.
Madde 175
Üretici grupların kurulmasına destek
1. Madde 171(2)(b)’de bahsedilen yardım, aşağıdaki amaçlar için üretici gruplarının
oluşturulması ve idari faaliyetin kolaylaştırılması için verilir:
(a) Üretici grup üyelerinin üretim ve ürünlerinin pazar şartlarına uyumlaştırılması,
(b) Satışa hazırlanması, satışın merkezi hale getirilmesi ve toptan alıcılara sunulması da dahil olmak üzere malların pazara ortak şekilde konulması,
(c) Özellikle yetiştirme ve uygunluk açısından üretim bilgisi hakkında ortak kurallar
belirlenmesi.
2. Bu tedbire göre yardım, 1 Ocak 2007 tarihinden veya Madde 184’te belirtilen program
onayından önce yararlanıcı ülkenin ilgili ulusal otoritesi tarafından resmi olarak kabul edilmiş
üretici gruplarına yapılmaz.
Bir veya daha çok sektör sunan profesyonel ve/veya mesleklerarası örgütler, üretici grup
olarak nitelendirilmez.
3. Üretici grubunun kabul edildiği tarihten sonraki beş yıl için yıllık taksitlendirmelerde sabit
fiyat oranıyla yardım sağlanır. Bu, grubun yıllık pazarlanan ürününe dayanarak hesaplanır ve
aşağıdaki şartları yerine getirir:
(a) Birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci yıllar için tutar, 1 milyon Avro’ya kadar
pazarlanmış üretimin değerinin sırasıyla %5, %5, %4, %3 ve %2’si.
(b) Birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci yıllar için tutar, 1 milyon Avro’ya kadar
pazarlanmış üretimin değerinin sırasıyla %2,5, %2,5, %2,0, %1,5 ve %1,5’i.
(c) Aşağıdakiler kadar her üretici örgüt için bir tavana tabidir:
- İlk yıl için 100 000 Avro.
- İkinci yıl için 100 000 Avro.
- Üçüncü yıl için 80 000 Avro.
- Dördüncü yıl için 60 000 Avro.
- Beşinci yıl için 50 000 Avro.
Madde 176
Tarım ve balıkçılık ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanmasına yatırım
1. Antlaşmanın Ek I’inde yer aldığı üzere Madde 171(2)(c)’de belirtilen yardım, tarım ve
balıkçılık ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanmasına yönelik maddi ve maddi olmayan
yatırımlar için yapılır. Bu yardım, şirketlerin Topluluk standartlarına yükselmesine ve
performanslarını geliştirmelerine yardım etmeyi amaçlar. Yatırımlar, söz konusu temel tarım
üretimi sektörünün durumunu geliştirmeye katkıda bulunmalıdır.
Perakende seviyesine yapılan yatırımlar destekten hariç tutulur.
2. Bu tedbire göre söz konusu olan yardım aşağıdaki özelliklere sahip şirketlere yatırım için
verilir:
(a) Yatırımın yapılmasının sonunda ekonomik başarı umudunun görülebildiği,
(b) Desteğin verilme kararı alındığı zaman çevre koruma, kamu sağlığı, hayvan ve bitki
sağlığı, hayvan koruma ve iş güvenliği konusundaki ulusal asgari standartlara uygunluk
gösteren.
3. 2. paragrafın (b) bendinin derogasyonu ile, Topluluk standartlarına dayanan ulusal asgari
standartlar başvuru alındığı zamanlarda yeni yürürlüğe girmişse yatırımın hayata
geçirilmesinin sonundaki döneme kadar söz konusu şirketin yeni standartları yerine getirmesi
şartıyla bu standartlara uygunluk gösterilip gösterilmediğine bakılmaksızın yardımda
bulunulur.
Ayrıca Komisyon, yararlanıcı ülkeden gelen geçerli bir talebe dayanarak başvurunun sunulma tarihinden önce bir yıla kadar ulusal yasaya dahil edilen Topluluk standartlarına dayanarak
ulusal asgari standartlara uygunluk gösterilmemesi açısından 2. paragrafın (b) bendinin
derogasyonuna izin verebilir.
4. Aşağıdaki özelliklere sahip şirketlerin bir parçası olan kurumlara yatırım amaçlı yardımda
bulunulur:
(a) Kurumun ilgili tüm Topluluk standartlarına uyumlu hale getirilmesini amaçlayan
yatırımlara öncelik vererek, 250 kişiden az personel çalıştıran ve 50 milyon Avro’yu aşmayan
yıllık ciroya sahip ve/veya 43 milyon Avro’yu aşmayan yıllık bilançosu olan.
(b) Yatırımın amacının kurumu Topluluk standartlarına uyumlu hale getirilmesi
olduğunda, 750 kişiden az personel çalıştıran ve 200 milyon Avro’yu aşmayan yıllık ciroya
sahip olan.
5. Komisyon, yararlanıcı ülkeden gelen geçerli bir talebe dayanarak özellikle maliyetli
yatırımlar gerektiren özel Topluluk standartlarını karşılamak için gereken yatırımlar açısından
4. paragrafta yer almayan şirketlere de yardımda bulunmaya karar verir. Böyle bir destek
sadece kurumun özellikle, tamamen Topluluk standartlarına uygunluk göstermesini sağlamayı
ve Topluluk standartları seviyesine yükselmeyi amaçlayan, ulusal planda tanımlanan
şirketlere verilir. Bu tür durumlarda 4. paragrafta yer alan şirketler için uygun görülen yardım
oranının yarısı kadar yardımda bulunulur.
6. Yararlanıcı ülkeler, bu tedbire göre destek için uygun toplam yatırım limitlerini belirler.
7. Paragraf 4’ün (a) bendinde belirtilen şirketlere yatırım yardımı, bu yatırımların
kabullerinden sonra ilgili Topluluk standartlarına uygunluk göstermesi şartıyla verilir.
Alt Bölüm 4
Öncelik Ekseni 2’ye göre uygunluk ve özel şartlar
Madde 177
Çevre ve kırsal alanla ilgili eylemlerin hazırlığı ve uygulanması
1. Yararlanıcı ülkeleri 1698/2005 sayılı Konsey Tüzüğü’nün (EC) 2. Ekseni’nde işaret edilen
eylemlerin hayata geçirilmesine yönelik hazırlamak için Madde 171(3)(a)’da belirtilen
yardım, 1698/2005 sayılı Konsey Tüzüğü’nün (EC) 39 ve 40. Maddelerinin kapsadığı pilot
projelere yapılır.
2. Bu gibi eylemler, hem idari hem de çiftlik seviyesinde çevre ve kırsal alanı geliştirmek için
eylemlerin hayata geçirilmesinde uygulamaya yönelik deneyimin geliştirilmesini amaçlar.
Madde 178
Yerel kırsal kalkınma stratejilerinin hazırlanması ve uygulanması
1. Madde 171(3)(b)’de bahsedilen yardım 1698/2005 sayılı Konsey Tüzüğü’nün (EC) 61.
Maddesi’ne göre yapılır.
2. Yardım, aşağıdakileri destekler:
(a) Madde 171(1)’de belirtildiği üzere önceliklere uygunluk göstererek ve 1698/2005 sayılı
Konsey Tüzüğü’nün (EC) 65. Maddesi’nin kapsamı dahilinde işbirliği projelerinin
uygulanması.
(b) Aynı zamanda yerel eylem grupları olarak da adlandırılan, yerel özel-tüzel ortaklıkların
işletilmesi, kabiliyetlerin edinilmesi, Madde 171(1)’de belirtildiği üzere hedeflere ulaşmak
amacıyla bilinçlendirme faaliyetleri ve tanıtım etkinlikleri. 3. Bu tedbirin uygulanması için detaylı hükümlere yararlanıcı ülkelerle birlikte karar verilir.
1698/2005 sayılı Konsey Tüzüğü’nde (EC) ortaya konulan Kırsal Kalkınma için Avrupa
Tarım Fonu için geçerli ilgili kurallara uygunluk gösterilir.
Alt Bölüm 5
Öncelik Ekseni 3’e göre uygunluk ve özel şartlar
Madde 179
Kırsal altyapının geliştirilmesi ve kalkındırılması
1. Aşağıdakiler aracılığıyla kırsal altyapıyı geliştirme ve kalkındırmayı amaçlayan yatırımlar
için Madde 171(4)(a)’da belirtilen yardımda bulunulur:
(a) Bölgesel farklılıkları ele almak ve özel olanlar ve teşebbüs faaliyetleri için kırsal
alanların çekiciliğini arttırmak.
(b) Kırsal alan ekonomilerinin geliştirilmesi için şartlar saptama.
2. Su ve enerji tedariki, atık yönetimi, bilgi ve iletişim teknolojilerine yerel erişim, yerel
ekonomik kalkınma için özel öneme sahip yollara yerel ulaşım ve orman yangınları riskinin
onaylandığı yerlerde yangından korunma altyapılarına yapılan yatırıma öncelik verilir.
3. Madde 171(3)(b)’de işaret edildiği üzere yerel kırsal kalkınma stratejileri belirlenmiş
olduğunda bu Madde’ye göre desteklenen yatırımlar, bu stratejilere uygunluk göstermelidir.
Madde 180
Kırsal ekonomik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi
1. Madde 171(4)(b)’de işaret edilen yardım, aşağıdakiler arcılığıyla kırsal ekonomik
faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesini amaçlayan yatırımlara yapılır:
(a) Ekonomik faaliyetleri arttırmak,
(b) İstihdam fırsatları yaratmak,
(c) Tarımsal olmayan faaliyetlerin çeşitlendirilmesi.
2. Teşebbüsü arttırmak ve ekonomik çatıyı geliştirmek amacıyla mikro ve küçük şirketler, el
işi ve kırsal turizminin yaratılması ve geliştirilmesi için söz konusu olan yatırımlara öncelik
verilir.
3. Madde 171(3)(b)’de belirtildiği üzere yerel kırsal kalkınma stratejileri belirlenmiş
olduğunda bu Madde’ye göre desteklenen yatırımlar, söz konusu standartlara uygunluk
göstermelidir.
Madde 181
Eğitimin geliştirilmesi
1. Tarım, yiyecek ve ormancılık sektöründe çalışan ve bu bileşenin kapsadığı alanlarda
çalışan diğer ekonomik eylemcilerin mesleki yetenek ve yeterliklerinin geliştirilmesine
katkıda bulunmak için yardımda bulunulur.
Orta öğretim veya daha üst seviyelerde normal program veya sistemlerin bir parçasını
oluşturan eğitim veya kurslara yardımda bulunulmaz.
2. Yararlanıcı ülkeler, 1. paragrafa göre öngörülen faaliyetlerin hayata geçirilmesi için bir
eğitim stratejisini detaylarıyla belirler. Söz konusu strateji, mevcut eğitim yapılarına dair
eleştirel bir değerlendirmeyi, eğitim ihtiyaç ve hedeflerinin bir analizini içerir. Ayrıca
eğiticilerin seçilmesi için de bir dizi kriter belirler. Alt Bölüm 6
Teknik destek
Madde 182
Kapsam ve uygulama
1. Programın uygulanması için gerekli olan hazırlık, izleme, değerlendirme, bilgi ve kontrol
faaliyetleriyle bağlantılı faaliyetler için yardımda bulunulur. Bu faaliyetler özellikle
aşağıdakileri kapsar:
(a) Uzman yardımıyla sözleşmesi yapılan ve benimsenen faaliyetler gibi, bu bileşen için
sektörel izleme komitesinin sorumluluklarını yerine getirmesi için gerekli diğer faaliyetler ve
toplantılar,
(b) Bilgi ve tanıtım kampanyaları,
(c) Çerçeve, sektörel ve finansman anlaşmalarının uygulamasına göre gerekli olanlar hariç,
Komisyonun talebi üzerine sözlü ve yazılı tercüme,
(d) Ziyaret ve seminerler,
(e) Daha sonraki bir aşamada uygulanması öngörülen tedbirler de dahil olmak üzere,
etkililiklerini sağlamak için programdaki tedbirlerin hazırlanmasıyla ilgili faaliyetler,
(f) Programın geçici değerlendirmesi,
(g) Madde 178’e göre geliştirilen faaliyetleri koordine etmek için ulusal bir ağa ek olarak
1698/2005 sayılı Konsey Tüzüğü’nün (EC) 68. Maddesine uygunluk gösteren gelecekteki bir
ulusal kırsal kalkınma ağının kurulması ve çalıştırılması.
2. Bu bileşen için sektörel izleme komitesine teknik yardım faaliyetleri söz konusu olduğunda
danışılır. Her faaliyet, uygulamasına geçilmeden önce sektörel izleme komitesi başkanı
tarafından onaylanır.
3. Paragraf 1(d)’de belirtilen ve Komisyon’un inisiyatifiyle yapılmayan her ziyaret ve
seminer, bu unsur için sektörel izleme komitesine yazılı bir rapor sunulmasını gerekli kılar.
Madde 183
Avrupa Kırsal Kalkınma Ağı
Yararlanıcı ülkeler ve bu ülkelerde kurulan örgütler ile kırsal kalkınma alanında aktif olan
yararlanıcı ülke idareleri, 1698/2005 sayılı Konsey Tüzüğü’nün (EC) 67. Maddesi tarafından
kurulan Avrupa Kırsal Kalkınma Ağı’na erişirler. İlgili detaylı hükümlere yararlanıcı ülkeyle
birlikte karar verilir.
BÖLÜM II
Programlama
Madde 184
Programlar
1. Kırsal kalkınma bileşenine göre alınan tedbirler, tüm IPA uygulama dönemini kapsayan
tarım ve kırsal kalkınma için ulusal seviyede hazırlanacak bir programa (bundan böyle
“program” olarak anılacaktır) tabidir. Program, yararlanıcı ülke tarafından görevlendirilen
ilgili yetkililerce hazırlanır ve ilgili taraflarla danışıldıktan sonra Komisyon’a sunulur.
2. Her program aşağıdakileri kapsar: (a) Farklılık, eksiklik ve gelişim potansiyelini, Topluluk ve diğer iki taraflı veya çok taraflı
yardımla birlikte gerçekleştirilen önceki faaliyetlerin temel sonuçları, kullanılan mali
kaynaklar ve ilgili sonuçların derlendirmesini gösteren mevcut duruma dair nicel bir tanım.
(b) Kırsal alanlardaki mevcut durumun bir analizine ve ilgili sektörün detaylı analizine
dayanarak, bağımsız uzmanlık da dahil olmak üzere önerilen ulusal kırsal kalkınma
stratejisinin bir tanımı. Madde 181(2)’de belirtilen mevcut eğitim stratejisinin bir tanımı da
sunulmalıdır. Ulusal kırsal kalkınma stratejisi aynı zamanda Madde 171(1)’de yer verilen her
öncelik ekseni için ilgili izleme ve değerlendirme göstergelerine işaret ederek nicel hedefleri
de kapsar.
(c) Yararlanıcı ülkenin çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgesinde tanımlanan genel
stratejik yaklaşım ve sektörel stratejilerinin kırsal kalkınma bileşeni bünyesindeki belirli
eylemlere nasıl dönüştürüleceğine dair bir açıklama.
(d) Her kırsal kalkınma tedbiri için sağlanan ve bununla bağlantılı ulusal, Topluluk ve
uygun olması halinde de özel mali kaynakları özetleyen gösterge niteliğinde bir genel mali
tablonun yanı sıra eksene göre AB eş finansman oranı.
(e) Aşağıdakileri kapsayan ve Madde 171’e göre seçilen tedbirlerin bir tanımı:
-Nihai yararlanıcıların tanımı,
-Coğrafi kapsam,
-Uygunluk kriterleri,
-Seçilen projeler için derecelendirme kriterleri,
-İzleme göstergeleri,
-Nicel hedef göstergeleri.
(f) İzleme ve değerlendirme de dahil olmak üzere, programın uygulanması için uygulama
biriminin bir tanımı.
(g) Programın yürütülmesinden sorumlu otorite ve yapıların isimleri.
(h) İlgili otoriteler ve yapılara ek olarak ilgili ekonomik, sosyal ve çevresel ortakları bir
araya getirmek için kabul edilen hükümler ve görüşmelerin sonuçları,
(i) Öneriler konusunda yararlanıcı ülkeler tarafından gerçekleştirilen izleme faaliyetlerinin
tanımı da dahil olmak üzere, programın ön değerlendirmesine dair öneri ve sonuçlar.
3. Programlarında yararlanıcı ülkeler, Topluluk standartlarını uygulama ve pazar etkinliğini
geliştirme tedbirleri ve kırsal alanlarda yeni istihdam olanakları yaratma tedbirlerine öncelik
verilmesini sağlar.
4. Programlarında yararlanıcı ülkeler, çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgesinin
hükümlerine uygunluk gösterilmesini sağlar.
5. Komisyon’la aksi kararlaştırılmadığı sürece yararlanıcı ülkeler, bu Tüzük yürürlüğe
girdikten sonra altı ayı geçmemek üzere kendi program tekliflerini iletirler.
Madde 185
Programın kabulü ve değişiklikler
1. Kırsal kalkınma bileşeni çerçevesindeki programlar, ilgili tüm bilginin sağlanmış olması
şartıyla program teklifinin sunulmasının ardından altı ay içinde Komisyon tarafından kabul
edilir. Özellikle bu Tüzüğe uygunluk gösterip göstermediğine karar vermek için Komisyon
teklif edilen programı değerlendirir. 2. Gerekli olması halinde programda aşağıdakiler dikkate alınarak değişiklik yapılır:
(a) İzleme ve değerlendirme sonuçları da dahil olmak üzere ilgili eylemlerin hayata
geçirilmesiyle bağlantılı yeni bilgi ve sonuçlara ek olarak uygun yardım tutarını ayarlama
ihtiyacı,
(b) Çok yıllı gösterge niteliğinde planlama belgesi de dahil olmak üzere temel katılım
belgelerinde belirtildiği üzere yararlanıcı ülkenin katılıma yönelik kaydettiği ilerleme.
3. Herhangi bir değişiklik teklifi yararlanıcı ülke tarafından Komisyon’a iletilir ve aşağıdaki
bilgiyi içerir:
(a) Değişiklik önerme sebepleri,
(b) Değişikliğin beklenen etkileri,
(c) Teklif edilen değişikliklerin mali bir özelliği olması halinde değişiklik yapılan mali ve
ölçüm tabloları.
4. IPA Tüzüğü’nün 14(4) Maddesi kapsamında yapılan değişiklikler, Madde 171(1)’de işaret
edilen öncelik eksenleri arasındaki mali analiz değişiklikleri veya eksene göre eş finansman
oranı veya yeni tedbirlerin eklenmesini gerekli kılan değişiklikleri kapsar.
5. Komisyon, ilgili Topluluk yasasının değiştirilmiş olduğu hallerde programda değişiklik
yapılmasına dair bir teklifte bulunmasını yararlanıcı ülkeden talep eder.
BÖLÜM III
Uygulama
Alt Bölüm 1
İlkeler ve mali yönetim
Madde 186
Uygulama ilkeleri
1. Bu bileşenin uygulaması, Madde 18’de belirtildiği üzere, harcama öncesi kontroller
olmaksızın adem-i merkezi yönetime dayanarak yararlanıcı ülkeler tarafından yürütülür.
2. Madde 7 ve 8’de belirtildiği üzere diğer detaylar sektörel ve mali anlaşmalarda ortaya
konulur.
Hükümler, Üye Devletlerdeki kırsal kalkınma programları için geçerli ilgili kurallara
uygunluk gösterir.
Madde 187
Ödemelerin hesaplanması
44. Maddenin derogasyonu ile, bu bileşen kapsamındaki programlara Topluluk katkısı; her
öncelik eksenine verilen azami Topluluk katkısına bağlı olarak, her harcama beyanında
onaylanan uygun harcamalarla ilgili mali karardaki her öncelik ekseni için belirlenen eş
finansman oranı uygulanarak hesaplanır.
Madde 188
Ön finansman
1. Bu bileşenin amaçları çerçevesinde ön finansman ödemeleri, ilgili programın ilk üç yılı için
Topluluk katkısının %30’u tutarında olur. Bütçe tahsisatlarının uygun olmasına bağlı olarak
ön finansman iki veya daha çok taksitlere bölünerek ödenir. 2. Paragraf 1’de belirtilen ön finansman için yapılan ödemelerin nihai yararlanıcılardan
alacakların zamanında ödenmesini sağlamak için yeterli olmadığında bu tutarlar; ön
finansman için toplu ödeme tutarlarının çok yıllı programları kabul eden finansman kararında
belirtildiği üzere son üç yıl için söz konusu olan Topluluk katkısının %30’unu geçememesi
şartıyla bahsedilen ihtiyaçları kapsayan uygulama dönemi boyunca sektörel veya finansman
anlaşmalarında belirtilen hükümlere göre arttırılır.
3. Ön finansmanın ilk taksidi, Madde 42(1)’de belirtilen şartlar yerine getirildiğinde
Komisyon tarafından ödenir. İlave taksitler, 1 ve 2. paragraflarda verilen şartlara uygunluk
göstererek yararlanıcı ülkenin talebi üzerine ödenir.
Madde 189
Hesapların İbra Edilmesi
Hesapların ibra edilmesine dair detaylı hükümler, Madde 7 ve 8’de belirtilen sektörel ve
finansman anlaşmalarında verilir. 1290/200516 sayılı Konsey Tüzüğü (EC) ve uygulaması için
detaylı kuralları belirleyen tüzüklerde ortaya konulduğu üzere Kırsal Kalkınma için Avrupa
Tarım Fonu için geçerli ilgili kurallara uygunluk gösterir. Özellikle Tarım Fonları
Komitesi’yle görüşülmek üzere sunulur.
Madde 190
Mali düzeltmeler için kriterler
Madde 51(2) derogasyonu ile, Komisyon, bulgulara bağlı olarak ya sabit fiyat oranı
düzeltmeleri ya da zamanında ödeme düzeltmeleri veya bulgulardan faydalanarak yapılan
düzeltmeleri uygular.
Alt Bölüm 2
Değerlendirme ve İzleme
Madde 191
Harcama öncesi, ara ve harcama sonrası değerlendirmeler
1. Madde 57’ye göre program, yararlanıcı ülke sorumluluğunda bağımsız değerlendiriciler
tarafından yapılan harcama öncesi, harcama sonrası ve uygun olduğu hallerde de ara
değerlendirmelere tabidir.
2. Değerlendirmeler, IPA Tüzüğü’nün 12. Maddesi’nde belirtilen hedeflere ulaşmaya yönelik
olarak programın uygulanmasını değerlendirir.
3. Bu değerlendirmelerin detaylı şartları, sırasıyla Madde 7 ve 8’de işaret edilen sektörel veya
mali anlaşmalarda ortaya konulur. Söz konusu şartlar, Üye Devletlerdeki kırsal kalkınma
programları için geçerli ilgili kurallara uygunluk gösterir.
Madde 192
Sektörel izleme komitesi
1. Madde 59 hükümlerine göre bir sektörel komite, yararlanıcı ülke tarafından kurulur.
2. Sektörel izleme komitesi, ilgili otorite ve yapılar ile ilgili ekonomi, sosyal ve çevresel
ortakların temsilcilerinden oluşur. Sektörel izleme komitesi, kendi işlem kurallarını hazırlar
ve onaylar.
3. Sektörel izleme komitesine yararlanıcı ülkenin bir temsilcisi başkanlık eder. Komisyon,
16 OJ L209, 11.8.2005, s.1. sektörel izleme komitesi faaliyetine katılır.
4. Hedefleriyle bağlantılı olarak programın ilerleme, etkililik ve etkinlik oranı; temel durumla
ilişkili göstergelerin yanı sıra programların mali uygulama, ürün, sonuçlar ve etkisi
aracılığıyla ölçülür.
Madde 193
Sektörel yıllık raporlar
1. Bu bileşen altında, Madde 61(1)’de işaret edilen sektörel yıllık raporlar, program
uygulamasının her tam takvim yılının sonundan itibaren altı ay içinde Komisyon ve ulusal
IPA koordinatörüne sunulur.
(a) Bu raporlarda özellikle belirlenen hedeflere ulaşma, program idaresinde karşılaşılan
sorunlar, alınan tedbirler, mali uygulamaya ek olarak yürütülen izleme ve değerlendirme
faaliyetleri de dahil olmak üzere uygulama ilerleyişiyle ilgili bilgi yer alır.
(b) Sektörel yıllık raporlar, sunulmalarından önce sektörel izleme komitesi tarafından
incelenir.
2. Sektörel izleme komitesi tarafından incelenmelerinin ardından programa göre harcama
uygunluğunun nihai tarihinden sonra en geç altı ay içinde Komisyon ve ulusal IPA
koordinatörüne bir sektörel nihai rapor sunulur.
Madde 194
İzleme ve rapor verme için diğer hükümler
İzleme ve rapor verme için diğer hükümler, Madde 7 ve 8’de belirtilen sektörel ve mali
anlaşmalarda yer alır. Üye Devletlerdeki kırsal kalkınma programları için geçerli ilgili
kurallara uygunluk gösterir.
KISIM III
NİHAİ HÜKÜMLER
Madde 195
Yürürlüğe Giriş
Bu Tüzük, Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayınlanmasından sonraki ilk gün yürürlüğe
girer.
1 Ocak 2007 tarihinden itibaren geçerlidir.
Bu Tüzük, tüm Üye Devletlerde bütünsel olarak bağlayıcıdır ve doğrudan uygulanır.
Brüksel’de hazırlanmıştır. 12 Haziran 2007
EK
AKREDİTASYON KRİTERLERİ
Madde 11(2)’de belirtilen alanlar ve ilgili şartların standart listesi
1. Kontrol çevresi (organizasyonun kurulması ve yönetimi ve personel)
a) Ahlak ve bütünlük politikaları
-Üst yönetim tarafından gerekli kılınan organizasyon için kültürün tüm organizasyon çapında
anlaşılmasını sağlama,
b) Usulsüzlük yönetimi ve rapor verme -Organizasyonda düşük olarak not edilen olası usulsüzlüklerin, çalıştığı yerdeki yolsuzlukları
bildiren memurların korunması da dahil olmak üzere düzgün bir biçimde rapor edilmesini ve
izlenmesini sağlama.
c) Personel planlama, işe alma, eğitim ve değerlendirme (hassas görev yönetimi de dahil)
-Yeterli sayı ve kalitede personelin tüm seviyelerde yer almasını sağlama.
d) Hassas görevler ve çıkar çatışması
-Uygun kontrollerin (uygun olduğu hallerde rotasyon politikaları da dahil) hassas görevlere
uygulanmasının sağlanması,
-İşlemlerin çıkar çatışmasını tespit etmek ve engellemek için geliştirilmesinin sağlanması.
e) Kişi ve organlar için yasal zeminlerin oluşturulması
-Görevlerini yerine getirmeleri için organ ve bireylere tam yasal yetkinin verilmesini sağlama.
f) Organizasyon çapında tüm görev ve pozisyonlar için güvenirlik, sorumluluk, verilen
sorumluluk ve ilgili her türlü yetkinin resmi olarak belirlenmesi,
-Hiçbir personelin kendi sorumlulukları hakkında şüphe duymamasının sağlanması. Üçüncü
taraflara verilen sözler veya yapılan ödemeler için işlemlerin tüm boyutlarından tek bir
yönetici sorumludur.
-Görev bildiri ve tanımları vb. günceldir ve bilinir.
2. Planlama/ risk yönetimi (müdahalelerin planlanması)
a) Risk tanımlama, değerlendirme ve yönetimi
-Özellikle yeterli kontrol kaynaklarının tüm alanlarda uygulanmasıyla birlikte durumu
kötüleştirecek farklı risklerin önemiyle bağlantılı olarak risklerin tanımlanması ve
yönetiminin sağlanması.
b) Hedef belirleme ve hedeflere yönelik kaynak tahsisi
-Çıktı ve etki seviyesinde uygun (ve ölçülebilir) hedeflerin tüm organizasyon çapındaki tüm
seviyelerde oluşturulması ve anlaşılması.
-Şeffaf, mantıklı mali yönetim ilkelerini karşılayarak söz konusu hedeflere yönelik olarak
kaynak tahsis edilmesinin sağlanması.
-Bu hedeflere dair sorumluluğun net olmasının sağlanması.
c) Uygulama sürecinin planlanması
-Hedeflere ulaşmak için gereken adımların net bir biçimde planlanmasının sağlanması-
gerekli olması halinde her adım için zamanlama ve sorumluluk ile önemli adım analizleri de
dahil olmak üzere.
3. Kontrol faaliyetleri (müdahalelerin uygulanması)
a) Doğrulama işlemleri
-Bir işlemin tüm adımlarının iki kere doğrulanmasının sağlanması (harcama öncesinde ve
uygun olduğunda da nihai olarak)
b) Bağlı yapılara verilen görevlerin güvenilir yönetim açısından denetlenmesi işlemleri (Bağlı
eylemcilerden gelen yıllık teminat bildirileri de dahil olmak üzere),
-Sorumluluğun aktif denetimle desteklenmesinin ve tamamen pasif veya teorik bir kavram
olarak görülmemesinin sağlanması, c) Her türlü satın alma ve hibe çağrıları için kurallar
-Bu taahhüt işlemlerinin tamamı için ilgili yasal çerçevenin sağlanması,
d) Satın alma ve hibe tekliflerinin her adımı için işlemler (kontrol listeleri de dahil) (örneğin
teknik şartname, değerlendirme komiteleri, istisnaların rapor edilmesi vb.),
-Her personelin kendi alanlarındaki görev sorumlulukları açısından net olmasının sağlanması.
e) Açıklama kural ve işlemleri
-Bu Komisyon şartlarının yerine getirilmesinin sağlanması.
f) Ödeme işlemleri (Sonucun hayata geçirilmesini ve/veya uygunluk şartları, gerekli
olduğunda “yerinde” faaliyetlerin onaylama işlemleri de dahil).
-Ödemelerin sadece tüm sözleşme şartlarını yerine getiren onaylı ödeme başvuruları için
yapılmasının sağlanması.
g) Eş finansman izleme işlemleri
-Komisyon şartlarının yerine getirilmesinin sağlanması.
h) Fonların uygun olmasını sağlayacak bütçe işlemleri (Komisyon fonu gecikir veya
reddedilirse uygulamayı sürdürmek için gerekli fon da dahil),
-Komisyon’dan gelen fondaki gecikme veya iptallere bakmaksızın Ulusal Otoritenin kendi
yerel sözleşme taahhütlerini yerine getirmesinin sağlanması.
i) Faaliyetlerin devamlılığı için işlemler
-Devamlılık için söz konusu olan önemli risklerin (örneğin veri kaybı, kişilerin olmayışı vb.
ile ilgili) tespit edilmesinin ve mümkün olduğu hallerde muhtemel durum planlarının devreye
sokulmasının sağlanması.
j) Muhasebe işlemleri
-Kabul edilen muhasebe ilkelerini izleyen tam ve şeffaf muhasebenin sağlanması.
k) Uzlaşma işlemleri
-Mümkün olduğu zamanlarda muhasebe bakiyelerinin üçüncü taraf bilgisine sunulmasının
sağlanması.
l) Diğerlerinin yanı sıra ilgili seviyede onaylanan normal işlemlere getirilen istisnalar,
onaylanmamış istisnalar ve tespit edildiğinde kontrol hatalarının rapor edilmesi.
-Normal uygulamaya gelen çeşitliliklerin her zaman ilgili seviyelerde kaydedilmesi,
saklanması ve gözden geçirilmesinin sağlanması.
m) Güvenlik işlemleri (IT ve diğerleri)
-Mal varlıkları ve verilerin müdahale veya fiziksel zarardan uzak, güvenli saklanmasının
sağlanması,
n) Arşivleme işlemleri
-Saklanmak zorunda oldukları dönem boyunca en azından Komisyon’un incelemesi için
belgelerin ulaşılabilir olmasının sağlanması.
o) Görev ayrılığı
-Aynı işlemdeki farklı görevlerin otomatik çapraz kontrol yapmak amacıyla farklı personele
verilmesinin sağlanması. p) Dahili kontrol zayıflıklarının rapor edilmesi
-Herhangi bir kaynaktan tespit edilen bir dahili kontrol zayıflığının kaydedilmesinin ve
yönetim müdahalelerinin kaydedilerek izlenmesinin sağlanması.
4. İzleme faaliyetleri (müdahalelerin denetlenmesi)
a) Denetim rapor ve önerilerinin ele alınmasını kapsayan dahili denetim (Kontrol faaliyetleri
ve idare denetiminden farklı)
-Üst düzey yöneticilere, alt seviyelerdeki kendi sistemlerinin işleyişine dair bazı bağımsız
incelemelerin sunulmasının sağlanması. Bazı harcama sonrası işlem kontrollerini gerekli
kılabilir fakat daha çok sistemin etkililik ve etkinliği ile organizasyon tasarımına odaklanır.
b) Değerlendirme
-Üst düzey yöneticilere müdahalelerin etki değerlendirmesiyle ilgili bilginin (yasallık,
uygunluk ve faaliyet işlemleri hakkında aldıkları bilgiye ek olarak) sunulmasının sağlanması.
5. İletişim (tüm eylemcilerin kendi rollerini yerine getirmek için gerekli bilgiyi
almalarının sağlanması)
Planlama ve uygulamanın tüm alanları hakkında bilgi alışverişi yapmak için farklı yapılar
arasındaki düzenli koordinasyon toplantıları:
(i) Program ve projelerin planlama durumu ve düzenli rapor edilmesi,
(ii) Uygulama planına kıyasla projenin uygulaması hakkında düzenli rapor verilmesi,
-Sözleşme işlemleri (diğer hususların yanı sıra)
-Plan dahilindeki her ihale sürecinin ilerlemesi
-Herhangi bir seviyede rapor edilen hataların sistemli analizi (örneğin doğrulayıcılar,
harcama-öncesi kontrolörler, denetçiler vb.)
-Sözleşmelerin uygulanması
-Fayda açısından kontrollerin maliyeti
(iii) Dahili kontrollerin etkililik ve etkinliği konusunda ilgili her seviyede düzenli rapor
verilmesi,
-Her seviyedeki personelin kendi sorumluluğunu yerine getirmesi için yeterli bilgiyi düzenli
olarak almasının sağlanması.
