Petrol Kanunu

Bu yazıyı paylaş
X It! LinkedIn Facebook

Kanun Numarası: 6326
Kanun Kabul Tarihi: 07/03/1954
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 16/03/1954
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 8659
BİRİNCİ KISIM: UMUMİ HÜKÜMLER
BÖLÜM 1: MÜLKİYET VE MAKSAT
Madde 1 - Türkiye'deki petrol kaynakları Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır.
Madde 2 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/1 md.)
Bu Kanunun amacı, Türkiye Cumhuriyeti petrol kaynaklarının milli menfaatlere uygun olarak, hızla
sürekli ve etkili bir şekilde aranmasını, geliştirilmesini ve değerlendirilmesini sağlamaktır.
BÖLÜM 2: TARİFLER
Madde 3 - Bu kanunda kullanılan terimlerin delalet ettiği manalar aşağıda gösterilmiştir:
1. a) Yerden çıkarılan veya çıkarılabilen mayi veya gaz halindeki bilcümle tabii hidrokarbonlara;
b) (Değişik alt bent: 13/05/1955 - 6558/1 md.) Mayi petrol, veya gazla birlikte istihsale elverişli olan
veyahut bunların içinde erimiş bulunan bilcümle asfalt ve diğer sulp hidrokarbonlara;
c) Yukarki fıkralarda yazılı maddelerden müştak hidrokarbon mahsullerine;
"petrol"
2. Teksif, kimyevi muamele, tasfiye veya diğer usul ve ameliyelerle petrolden istihsal edilen mamul
veya yarı mamul her hangi bir hidrokarbona "petrol mahsulü";
3. İktisadi işletmeye elverişli miktarda bir petrol birikintisini ihtiva ettiği tesbit olunan arz parçasına
"petrollü arazi";
4. Bir petrollü arazinin bulunmasına "keşif";
5. a) Petrol araştırılması ile ilgili olmak üzere arazinin yerden ve havadan topografik, jeolojik,
jeofizik, jeoşimik ve benzeri usullerle mesaha ve tetkik edilmesine vearama sondajları hariçlüzumlu
ameliye, tecrübe ve jeolojik malümat almak maksadiyle sondajlar yapılmasına "jeolojik istikşaf";
b) Petrol bulmak veya petrollü arazinin vüsatini tesbit etmek maksadiyle tecrübe kuyuları açılmasına
"arama sondajı";
c) (a) ve (b) fıkralarındaki ameliyelerin hepsine birden "arama";
6. Bir petrollü arazinin hudutlarının ve çıkarılabilir petrol varlığının tayini ve petrolün çıkarılması
maksadiyle sondajlar yapılmasına ve petrollü arazinin teçhiz edilmesine "inkişaf"; 7. Bir petrollü araziden petrolün çıkarılmasına ve bu petrolün iptidai muamelesine, petrollü arazi
dahilinde veya civarında kain depolara, boru hattına veya tasfiyehaneye nakline kadar tabi tutulduğu
ameliyelere "istihsal";
8. a) (Değişik alt bent: 05/04/1973 - 1702/2 md.) Arama, keşif, inkişaf, istihsal tasfiye ile petrolün ve
petrol mahsullerinin depolanmasına, nakledilmesine ve satılmasına; (Petrol mahsullerinin doğrudan
doğruya tüketiciye perakende olarak veya tevzi müesseseleri tarafından satışı, satış için gerekli
depolama ve nakliye işleri hariç)
b) Yukarki ameliyelerden her hangi biri için lüzumlu enerji ve su tesislerinin, bina, kamp ve diğer
bilcümle tesislerle teçhizatın inşaasına, kurulmasına ve işletilmesine;
c) (Ek alt bent: 13/05/1955 - 6558/1 md.) a ve b bentlerinde sözü geçen ameliyelere mütaallik idari
faaliyetlere, "petrol ameliyatı" veya sadece "ameliye";
9. Bu kanuna göre verilen jeolojik istikşaf müsaadesine "müsaade";
10. a) Bu kanuna göre verilen petrol arama ruhsatnamesine "arama ruhsatnamesi";
b) Bir arama ruhsatnamesinin taallük ettiği sahaya "arama sahası";
11. a) Bu kanuna göre verilen petrol işletme ruhsatnamesine "işletme ruhsatnamesi";
b) Bir işletme ruhsatnamesinin taallük ettiği sahaya "işletme sahası";
12. Bir petrol ameliyatı ile ilgili araziyi kiralama ve bu arazi üzerinde tesisi mümkün olan intifa ve
irtifak haklarına "kullanma hakkı";
13. Arama, keşif, inkişaf ve istihsalden başka bir petrol ameliyatı yapmak üzere bu kanuna göre
verilen müsaadeye "belge";
14. Bir belge ile yapılmasına izin verilen bir ameliyat için lüzumlu sahaya "belge sahası";
15. Müsaade sahibine "araştırıcı";
16. Arama ruhsatnamesi sahibine "arayıcı";
17. İşletme ruhsatnamesi sahibine "işletmeci";
18. Bir müsaadeden veya arama ruhsatnamesinden veya işletme ruhsatnamesinden veya belgeden
doğan haklardan her hangi birine "petrol hakkı";
19. Bu kanuna göre tayin olunmuş bir petrol bölgesine "bölge";
20. Bu kanunun hükümleri dairesinde aramaya, işletmeye veya bunlar için müracaata açık
bulundurulan bir sahaya "açık saha";
21. Bir petrol ameliyatının yapılmasında, tecrübeli bir şahıstan aynı hal ve şartlar altında
beklenebilecek gayret, ehliyet, verimlilik, basiret ve tedbirliliğe "hüsnüniyet";
22. Bir petrol ameliyatının yapılmasında, petrolün, petrol mahsullerinin, hazne enerjisinin, suyun
veya diğer minerallerin zıyaına, karışmasına, bozulmasına veya suistimaline sebebiyet veren ve bu
ameliyatın hüsnüniyetle yapılmış olması halinde normal olarak vukuuna imkan bulunmıyan bir fiil veya
ihmale "israf"; 23. (Değişik bent: 29/05/1957 - 6987/2 md.) Bir petrol ameliyatının yapılmasında, bu ameliyatın
yapıldığı mahalde veya yakınında meşru surette bulunan bir kimsenin ölümüne, malüliyetine veya
sıhhatinin bozulmasına sebep olan veya olabilecek mahiyette bulunan ve ameliyenin hüsnüniyetle
yapılmış olması halinde normal olarak vukuuna imkan bulunmıyan bir fiil veya ihmale "tehlikeli fiil";
24. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/2 md.) İçsuların, karasularının veya uluslararası anlaşmalara
veya teamüllere göre petrol ameliyatı amacı ile Türkiye'nin tasarruf edebileceği karasuları dışındaki
suların altında aralıklı veya sürekli olarak kalan arazi de dahil olmak üzere Türkiye topraklarına "Arazi";
25. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/2 md.) a) Petrol hakkı sahibinin Türkiye'de ödemekle yükümlü
olduğu Kurumlar Vergisi ve tevkifatı ile hissedarlar adına tevkif edilmesi gereken Gelir Vergisi hariç,
petrolle doğrudan doğruya ilgili vasıtalı vergilerle, Gümrük ve resimleri dahil olmak üzere petrolün
Türkiye içinde veya dışında en yakın erişilebilir dünya piyasasında evsaf ve izafi ağırlık bakımlarından
normal olarak mutad ayarlamalara göre tespit edilmiş serbest rekabet fiyatına; aynı evsafta petrolün
dünya piyasasından Türkiye'de teslim edildiği yere kadar getirilmesi için gerekli bütün giderlerin
eklenmesi ile elde edilen meblağı veya erişilebilir dünya piyasası mevcudolmadığı takdirde petrol
hakkı sahibi tarafından Türkiye'de teslim edildiği yerde fiilen uygulanan satış fiyatına "Piyasa fiyatı";
(Bu fıkrada belirtilen serbest rekabet fiyatı ihtiyacın devamlı olarak teminine müsait bir piyasada fiilen
sağlanabilen fiyattan yüksek olamaz.)
b) Tasfiye edilmiş petrol mahsüllerinden başka petrolün kuyu başından Türkiye'de teslim edildiği
yere kadar getirilmesi için Gelir ve Kurumlar vergileri ile bu vergiler sebebiyle tevkif edilmesi gereken
vergilerden gayri vasıtalı ve vasıtasız vergiler de dahil olmak üzere gereken bilcümle masrafların
piyasa fiyatından düşülmesi ile elde edilen rakama "kuyubaşı fiyatı";
26. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/2 md.) Miadı bir yıldan fazla olan malzeme ve tesisat
masrafları ve genel idare giderleri hariç olmak üzere arama maksadiyle yapılan masraflara "arama
giderleri";
27. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/2 md.) a) Miadı bir yıldan fazla olup tesis edilmemiş veya
kullanılmamış olan veya tesisinden veya kullanılmasına başlanmasından itibaren bir sene sonunda
kullanılabilecek durumda olan veya hurda kıymeti bulunan tesisat veya malzeme masrafları hariç
olmak üzere kuyu, açma, temizleme, derinleştirme, bitirme veya bu ameliyelere hazırlık için ve bunlara
müteferri olarak yapılan bilcümle işçilik, yakıt, tamir, bakım, nakliye, ikmal ve malzeme masraflarına
"sondaj fer'i giderleri";
b) Sondaj aletleri ve benzeri teçhizat hariç olmak üzere sondaj fer'i giderleri ile ekonomik miktarda
petrol verimi olmayan kuyuların açılmasında kullanılan veya gerekli olan herhangi bir maddi ekonomik
değer için yapılan masraflara "yurt ekonomisi yönünden verimi olmayan kuyuların açılma giderleri";
28. Muayyen bir arazide bir petrol ameliyatı yapmak hakkına karşılık Devlete arazi vüsatine göre
ödenen sabit meblağlara "Devlet hakkı";
29. İstihsal olunan petrol üzerinden Devlete verilecek hisseye "Devlet hissesi";
30. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/2 md.)
a) Menkul ve gayrimenkul mallara, sınai haklara, menkul kıymetlere ve bunlara taallük eden her
nevi hak ve menfaatlere "İktisadi kıymetler";
b) Petrol hakkı sahibinin Türkiye'deki petrol ameliyatı ile ilgili olarak kullanmaya tahsis ettiği
sermaye mevcutlarının Vergi Usul Kanununa göre hesaplanmış kıymetine "sermaye mevcutları esası";
c) Vergi Usul Kanununda değerlendirme ölçüleri gösterilen ekonomik işletmelere dahil kıymetler ile
petrol hakkı sahibinin aynı kanunun hükümleri gereğince sermaye hesabına alıp aktifleştirdiği arama
giderleri, sondaj fer'i giderleri ve yurt ekonomisi yönünden verimi olmayan kuyuların açılma giderlerine
"sermaye mevcutları"; 31. (Değişik bent: 29/05/1957 - 6987/2 md.) Petrol dahil, gerek ham, gerek yarı mamül, yahut
mamül bilcümle eşya, teçhizat, alat, edevat, makina, nakil vasıtaları, bilcümle diğer vasıtalar ve
bunlara mütedair yedek parçalarına "malzeme";
32. Bir işletme hakkına dahil petrollü araziden her birine "münferit saha";
33. (Değişik bent: 13/05/1955 - 6558/1 md.) 15,5 santigrat derecesinde ve her santimetrekare
başına 1,03 kilogram tazyik altında ölçülen 158, 984 litre (42 galonluk bir varil) mayi petrole veya 500
metreküp gaz halinde petrole " petrol birimi";
34. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/2 md.) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanına "Bakan";
35. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/2 md.) Bu kanunun uygulanması ile görevlendirilen kuruluşa
"Petrol İşleri Genel Müdürlüğü";
36. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/2 md.) Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne "Genel Müdür";
37. (Mülga bent: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
38. Hakiki veya hükmi şahıslara "şahıs";
39. Bu kanunun tatbik suretini göstermek üzere neşrolunacak Petrol Nizamnamesine "nizamname";
40. Türkiye Cumhuriyeti Devletine "Devlet";
41. (Ek bent: 05/04/1973 - 1702/2 md.) Milli ekonominin ihtiyaçları, petrol varlığının korunması ve
sahanın verimi göz önünde bulundurularak Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce her bir kuyu itibariyle
ekonomik olduğu kabul ve tespit edilecek 24 saatlik verime "Ekonomik miktarda petrol";
42. (Ek bent: 28/03/1983 - 2808/1 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri ve Türkiye'nin diğer kamu kurum ve
kuruluşları ile gerçek ve tüzelkişilerinin ve Türkiye'deki tasfiyehanelerin petrol tasfiye etmeleri için
kullandıkları petrol ve Türkiye hudutları ve karasuları dahilinde her türlü yabancı kara, deniz ve hava
vasıtalarına verilen petrolün tümüne "memleket ihtiyacı"; denilir.
BÖLÜM 3: TAKDİRE ESAS OLAN KISTASLAR
Madde 4 - Petrol hakkı iktisabı için yapılan bir talebin kabul veya reddedilmesinde:
1. Talebin milli menfaatlere ve bu kanunun maksadına uygun bulunup bulunmadığı;
2. Talibin;
a) Tatbik olunan kanun ve nizamnamelere ve talimatlara riayetkarlığı;
b) Bu kanunun maksadına uygun bir surette çalışacağı hususunda karine olabilecek evvelki
faaliyetleri;
c) Benzeri ameliyatın yürütülmesindeki tecrübesi; d) Tasarlanan petrol ameliyatını yürütmek
hususundaki mali iktidarı;
3. Yukardaki fıkralara göre aynı derecede kabule şayan bulunan müracaatlar arasında tercih
yapılırken müracaat sırası; nazara alınır.
BÖLÜM 4: MEMNUİYETLER VE HUSUSİ KAYITLAR
Madde 5 - (Değişik madde: 13/05/1955 - 6558/1 md.) a) Bu kanuna göre müsaade, arama ruhsatnamesi, işletme ruhsatnamesi veya belge alınmadan
hiçbir petrol ameliyesi yapılamaz.
b) Başka bir kanuna göre bir asfalt veya diğer bir sulp hidrokarbon yatağı için verilmiş herhangi bir
hak, bu hakkın sahibine bir petrol ameliyatı yapmak veya bir ameliyeye müdahale etmek hakkını
vermez.
Madde 6 - (Değişik madde: 30/05/1994 - KHK - 533/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi'nin
21/07/1994 tarih ve E.1994/66, K.1994/63-2 sayılı Kararı ile.; Yeniden düzenlenen madde: 24/11/1994
- 4046/39 md.)
Petrol ile ilgili; müsade, arama ruhsatnamesi ve işletme ruhsatnamesi alma hakkı Devlet adına,
Türkiye petrolleri Anonim Ortaklığına aittir. Ortaklık bu hakkı bizzat veya idaresine ve sermayesine
hakim olduğu uzman kuruluşlar aracılığı ile kullanır veya bu Kanun hükümleri dahilinde bu kuruluşlara
devredebilir.
Bu Kanundaki esaslara uygun olmak şartıyla, sermayelerinde kamu payı bulunanlar da dahil,
sermaye şirketlerine veya yabancı devletler mevzuatına göre sermaye şirketi niteliğinde bulunan özel
hukuk tüzelkişilerine müsaade, arama ruhsatnamesi, işletme ruhsatnamesi verilebilir.
Kuruluş amacına uygun olmak şartıyla, yukarıda belirtilen tüzelkişilere, ülke ekonomisine yararlı
olması halinde, Bakanlar Kurulunca belge verilebilir. Ancak, yürürlükteki mevzuat çerçevesinde
yapılan özelleştirme uygulamaları sonucu, özelleştirilen kuruluşun devri tarihinde sözkonusu belge,
kuruluşu devralan özel hukuk tüzelkişilerine devredilmiş sayılır ve belgenin tescili ile bu husustaki diğer
işlemler Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce yapılır.
Madde 7 - Aşağıdaki yerlerde Bakanın mahsus müsaadesi olmadan petrol ameliyatı yapılamaz:
1. Devletin hudutlarından 5 kilometre mesafe dahilinde veya askeri yasak bölgeler içinde,
2. Tarihi veya dini bir yer veya tesise, petrol ameliyatiyle ilgisi bulunmıyan bir yapıya bir su tesisine,
bir yol veya umumi geçide 60 metre mesafe dahilinde.
3. Bir şehir veya kasaba belediye imar sahası dahilinde.
Madde 8 - Müsaade, arama ruhsatnamesi, işletme ruhsatnamesi veya belge, sahibine bu kanunla
veya başka bir kanunla girilmesi veya bulunulması memnu olan bir yere girme veya o yerde bulunma
hakkı vermez.
Madde 9 - 1. Müracaat sahibi, ameliyat esnasında vukuu melhuz zarar ve ziyanı ve bu kanuna göre
ödemek mecburiyetinde kalacağı her türlü meblağları karşılamak üzere, Petrol İşleri Genel
Müdürlüğünce tesbit edilecek makul miktarda teminat vermedikçe, müsaade, arama veya işletme
ruhsatnamesi veya belge alamaz.
2. Bakan, Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün teklifi üzerine petrol hakkı sahibinin yatırmış olduğu
teminatın değiştirilmesini veya makul nispette çoğaltılmasını istiyebilir. Bu talebe Bakanın tayin
edeceği makul müddet içinde uymıyan petrol hakkı sahibine yeniden 90 günlük bir mühlet verilerek bu
mühlet zarfında talebe uymadığı takdirde sahip olduğu müsaade, arama ruhsatnamesi, işletme
ruhsatnamesi veya belgenin nihayetleneceği bildirilir.
Madde 10 - Petrol hakkı sahibi, petrol ameliyatında veya bu ameliyat dolayısiyle israf veya tehlikeli
fiil yapmamaya veya bunların yapılmasına mahal vermemeye mecburdur.
Madde 11 - Bir petrol ameliyatını tehdit eden bir hal hasıl olduğu takdirde, tehdit altında bulunan
petrol hakkı sahibi derhal Petrol İşleri Genel Müdürlüğünü ve bundan müteessir olabilecek diğer petrol
hakkı sahiplerini haberdar eder ve tehdidin mahiyeti ile bunu önlemek üzere alınmakta olan tedbirleri
bildirir. BÖLÜM 5: MİLLİ MENFAATİN KORUNMASI
Madde 12 - 1. (Değişik bent: 13/05/1955 - 6558/1 md.) Yabancı devletlerin doğrudan doğruya veya
dolayısiyle idaresinde müessir olabilecekleri mikyasta veya şekilde mali ilgileri veya menfaatleri
bulunan hükmi şahıslarla yabancı bir devlet için veya yabancı bir devlet namına hareket eden şahıslar;
a) Petrol hakkına sahip olamazlar ve petrol ameliyatı yapamazlar;
b) Petrol ameliyatına lüzumlu menkul ve gayrimenkul emvali satın alamazlar, bunlara sahip
olamazlar veya bunlar üzerinde hak veya menfaat tesis edemezler;
c) Bir petrol ameliyatına müteferri veya onun bir kısmını teşkil eden tesisleri kuramaz veya
işletemezler.
2 . (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/4 md.) Bakanlar Kurulu karariyle bu hükme istisna tanınabilir.
Bu karar aleyhine 1 inci fıkradaki şahıslar tarafından adli ve idari kaza mercilerine müracaat olunamaz.
Madde 13 - (Değişik madde: 28/03/1983 - 2808/3 md.)
1. Petrol hakkı sahipleri, 1 Ocak 1980 tarihinden sonra keşfettikleri petrol sahalarında ürettikleri ham
petrol ve tabii gazın tamamı üzerinden, kara sahalarında %35'ini ve deniz sahalarında %45'ini ham
veya mahsul olarak ihraç etmek hakkına sahiptirler, geri kalan kısım ile 1 Ocak 1980 tarihinden önce
bulunmuş sahalardan üretilen ham petrol ve tabii gazın tamamı ve bunlardan elde edilen petrol
mahsulleri memleket ihtiyacına ayrılır.
Petrol hakkı sahiplerinin ürettikleri ham petrol ve tabii gazdan memleket ihtiyacını karşılamak üzere
ayrılan kısmına piyasa fiyatı uygulanır. Piyasa fiyatının teşekkülüne esas olan ve bu Kanunun 3 üncü
maddesinin 25 inci fıkrasında zikredilen unsurları ve uygulama esaslarını tespite Bakanlar Kurulu
yetkilidir. Bakanlar Kurulu bu yetkiyi gerektiğinde Bakana devredebilir.
Petrol hakkı sahibince kendi petrolü için talep ettiği piyasa fiyatına esas olan serbest rekabet fiyatı
Bakanlıkça bu esaslar dahilinde değerlendirilerek onaylanır. Dünya serbest rekabet fiyatları değiştikçe
bu işlem tekrarlanır.
Ülkede petrol mahsullerinin fiyatlarının teşekkülüne esas olan unsurların ve uygulama esaslarının
belirlenmesine Bakanlar Kurulu yetkilidir.
2. Bakan, mevcut kuyulardan kafi miktarda petrol istihsal etmelerini petrol hakkı sahiplerinden
isteyebilir. Bununla beraber hiç bir petrol hakkı sahibi;
a) Kuyulardan en iyi verimle azami istihsal nispetinden fazla istihsal yapmakla,
b) Diğer petrol müstahsillerinden istenilenden daha büyük nispette istihsalini artırmakla mükellef
tutulamaz.
Ancak milli emniyetin veya hakkaniyetin gerektirdiği veya israfı önlemenin emrettiği nispette,
Bakanlar Kurulu kararıyla, bu kaideden inhiraf edilebilir.
İKİNCİ KISIM: İDARE
BÖLÜM 1: NİZAMNAME
Madde 14 - Bu Kanunun tatbik suretini göstermek üzere bir nizamname yapılır. Bu nizamname
aşağıdaki hususları da ihtiva eder: 1. İdare makamlarına müracaat ve itirazların yapılmasında rapor ve vesikaların verilmesinde riayet
olunacak müddet ve usuller:
2. Bu vesikalardan lüzum görülenlerin mahiyetleri ve ihtiva edeceği hususlar.
3. Resmi Gazete'de neşredilecek mevat ve bu ilanların yapılmasında riayet olunacak müddet ve
usuller.
4. Petrol sicilinin ne suretle tutulacağı, kayıtların ne suretle tashih, tadil ve terkin edileceği.
5. Müracaat, itiraz, kayıt ve ilana mütaallik diğer hususlar.
Madde 15 - Nizamnameye uygun olmıyan müracaat, itiraz, rapor ve vesikalar sahibine bir hak temin
etmez. Ancak bunların nizamnameye uygun olmamaları bazı maddi hatalarla malül bulunmalarından
ileri geliyorsa Petrol İşleri Genel Müdürlüğü bu hataların düzeltilmesine müsaade eder.
Madde 16 - (Mülga madde: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
BÖLÜM 2: TEŞKİLAT
Madde 17 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/5 md.)
Bu kanunun ve petrol mahsulleri ile ilgili diğer mevzuatın tatbiki ile görevli katma bütçeli ve tüzel
kişiliği haiz olmak üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı bir Petrol İşleri Genel Müdürlüğü
kurulmuştur.
Madde 18 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/6 md.)
Petrol İşleri Genel Müdürlüğü bir Genel Müdürün idaresi altında merkez kuruluşu ile merkez
kuruluşu dışında bölge müdürlüklerinden teşekkül eder.
Merkez kuruluşu Genel Müdürün idaresi altında Genel Müdür Başyardımcısı ve yardımcıları ile teftiş
kurulu başkanı ve müfettişlerden; yeteri kadar teknik, hukuk ve ekonomik müşavirlerinden;
başmühendisler ve mühendislerden, jeologlardan, jeofizikçilerden ve uzmanlar ile ekonomistlerden,
müdürler, kontrolörler ve diğer memurlardan terekküb eder.
Bölge kuruluşu merkez kuruluşuna bağlı olup, Genel Müdürün teklifi ve Bakanın onayı ile münasip
yerlerde kurulur. Her bölge müdürlüğü bir müdürün idaresi altında müdür muavinleri ile teknik ve idari
elemanlardan teşkil olunur.
Petrol İşleri Genel Müdürlüğünde sözleşmeli personel istihdamı caizdir. Ancak; hangi hizmetlerin
sözleşme ile yürütüleceği Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının teklifi üzerine Maliye Bakanlığı ile
Devlet Personel Dairesinin mütalaası alınmak suretiyle Bakanlar Kurulunca tespit olunur.
Madde 19 - 1. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/7 md.) Petrol İşleri Genel Müdürü Bakanın inhası
üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile tayin olunur.
2. Genel Müdür muavinleri, müşavirler ve müdürler Genel Müdürün inhası üzerine Bakan,
muhasebe müdürü ve memurları Maliye Vekaleti ve diğer memurlar Genel Müdür tarafından tayin
edilirler.
3. (Ek bent: 13/05/1955 - 6558/2 md.) Petrol İşleri Genel Müdürü Disiplin Komisyonu, Genel
Müdürün başkanlığı altında, Genel Müdür muavinleri, şube müdürleri ve hukuk müşavirinden teşekkül
eder. Bu Komisyon Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce tayin edilmiş memurlara taallük eden disiplin
işleriyle meşgul olur. Bakan tarafından tayin edilmiş memurlara taallük eden disiplin işleri Bakanlık
Disiplin Komisyonunca incelenir. Madde 20 - Genel Müdür bu Kanun hükümleri dairesinde bilcümle müsaade, arama ruhsatnamesi,
işletme ruhsatnamesi ve belgeleri vermeye salahiyetlidir ve bu kanuna göre yapılması lazım gelen
tebliğ, ilan ve tescil işlerinden mesuldür. Ancak dördüncü maddenin birinci fıkrasındaki hususların
takdiri Bakana aittir.
Madde 21 - (Mülga madde: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
Madde 22 - (Mülga madde: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
Madde 23 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/8 md.)
1. Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün gelirleri:
a) Devlet bütçesinden yapılacak yardımlardan,
b) Petrol hakkı sahiplerinin ödeyecekleri Devlet haklarından,
terekkübeder.
2. Birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yazılı gelirler her yıl Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün bütçe
kanununa bağlı (B) işaretli cetvelinde gösterilir.
BÖLÜM 3: KOORDİNASYON
Madde 24 - 1. (Değişik bent: 28/03/1983 - 2808/4 md.) Diğer bir makamın yetki alanına giren bir
hususu da ihtiva eden bir müracaat hakkında karar almadan önce, Bakanlık ilgili merciin muvafakatını
alır. İlgili merciler Bakanlık tarafından bu madde ile ilgili olarak yapılan talepleri öncelik ve ivedilikle
incelemeye ve iki ay içinde sonuçlandırmaya mecburdurlar. Bu süre içerisinde sonuçlandırılmayan
taleplere muvafakat verilmiş sayılır.
2. (Ek bent: 13/05/1955 - 6558/2 md.) Bu kanunun tatbikatiyle ilgili bulunan Bakanlıkların
mümessilleri Petrol İşleri Genel Müdürünün başkanlığında Bakanın tayin edeceği tarihlerde toplanarak
kanunun 2 nci maddesinde yazılı maksadı temin için alınması gereken tedbirleri tayin ve tesbit ederler.
3. (Ek bent: 05/04/1973 - 1702/9 md.) Petrol hakkı sahibi Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı
Bakanın göstereceği lüzum üzerine petrolle ilgili incelemelerle petrol ameliyatının denetiminde Petrol
İşleri Genel Müdürlüğüne yardımcı olmakla yükümlüdür.
BÖLÜM 4: İTİRAZ HAKLARI VE TAHKİKAT USULLERİ
Madde 25 - (Değişik madde: 28/03/1983 - 2808/5 md.)
Müracaat ve petrol hakkı sahibi, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından alınan ve müracaat,
müsaade, arama ruhsatnamesi, işletme ruhsatnamesi veya belgeden doğan haklarına tesir eden
kararlara karşı bu Kanun hükümleri dairesinde tebliğ tarihinden itibaren yirmi gün içinde Bakana itiraz
edebilir.
Madde 26 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/10 md.)
Bu kanunun hükümlerine göre iktisabedilmiş veya edilebilecek olan bilcümle haklardan müracaat
veya hak sahipleri arasında çıkacak ihtilafların Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından müzakere ve
sulh yolu ile halline çalışılır. İhtilafların bu yolda halline imkan bulunmadığı takdirde ihtilaflı konu
Bakana intikal ettirilir.
Madde 27 - 1. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/11 md.) Bakan ve Genel Müdür bu kanunun
kendilerine verdiği görevleri yaparken lüzumlu gördükleri her türlü soruşturmayı yapmaya delilleri tetkike ve soruşturma ile ilgili petrol müesseselerinin bütün işlem, hesap ve kayıtlarını tetkike, petrol
ameliyatı ve tesisatını denetlemeye yetkilidirler.
2. Tahkikatta takip edilecek usul, nizamname ile tayin olunur.
3. Bakan veya Genel Müdür lüzum gördükleri takdirde tahkikatı aleni olarak yapabilirler.
4 - ( Mülga bent: 05/04/1975 - 1702/55 md.)
Madde 28 - (Mülga madde: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
Madde 29 - ( Mülga madde: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
Madde 30 - (Değişik madde: 28/03/1983 - 2808/6 md.)
Bakan, kendisine itiraz yolu ile intikal eden ihtilafları en çok yirmi gün içinde karara bağlar ve
Bakanın bu kararı en çok on gün içinde ilgililere tebliğ olunur.
Madde 31 - (Değişik madde: 28/03/1983 - 2808/7 md.)
Bu Kanun hükümleri dairesinde itiraz etmek ve Danıştay'da dava açmak süresi kararların tebliği
tarihinden itibaren yirmi gündür.
Danıştay bu davaları öncelik ve ivedilikle karara bağlar.
Madde 32 - (Değişik madde: 28/03/1983 - 2808/8 md.)
1. Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün petrol hakkı ile ilgili olup kesinleşen kararlarının onbeş gün
içinde Resmi Gazete ile ilan edilmesi zorunludur. Her türlü mükellefiyet bu ilan ile başlar.
2. Bakan kararlarına karşı petrol hakkı sahibi tarafından vakı itiraz ile birlikte tehiri icra talep edildiği
takdirde Devlet Şurası bu talep hakkında en geç bir hafta zarfında kararını verir.
3. Petrol hakkı sahibi aleyhindeki nihai karar muktezasının yerine getirilmesi vakte muhtaç olan
hallerde Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından alakalıya münasip mehil verilir.
BÖLÜM 5: MÜKELLEFİYETLERİN KALDIRILMASI VE TEVSİİ
Madde 33 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/15 md.)
Petrol hakkı sahibinin talebi üzerine Genel Müdürlük müsaade, arama ruhsatnamesi, işletme
ruhsatnamesi veya belgenin ifasını emrettiği veya kanunen yapılması gerekli olan petrol ameliyatını,
haklı ve makul sebeplerin ortaya çıkması halinde 6 ay süre ile uzatabilir. Uzatma sebeplerinin ortadan
kalkması veya bunların tamamen veya kısmen varid olmadığının anlaşılması halinde Genel Müdürlük
verilen süreyi kısaltabilir veya büsbütün kaldırabilir. Yapılan uzatmalar arama ve işletme ruhsatnamesi
veya belgenin bu kanuna göre tespit edilmiş bulunan azami müddetinin uzatılmasını gerektirmez.
BÖLÜM 6: TESCİL VE İLAN
Madde 34 - 1. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü bir petrol sicili tutar. Bu sicil alenidir.
2. Petrol siciline nizamname hükümleri dairesinde aşağıdaki hususlar kaydedilir:
a) Arama ruhsatnamesi, işletme ruhsatnamesi ve belge iktisabı maksadiyle bu kanuna uygun olarak
yapılan bilcümle talepler. b) Arama ruhsatnameleri, işletme ruhsatnameleri, belgeler ve bunlardaki değişiklikler; bunların ve
müsaadelerin her ne suretle olursa olsun nihayetlenmeleri.
c) (Değişik alt bent: 29/05/1957 - 6987/6 md.) Arama ruhsatnameleri, işletme ruhsatnameleri ve
belgeler ve bunlardan doğan petrol hakları üzerinde tesis edilecek haklar.
d) (Değişik bent: 29/05/1957 - 6987/6 md.) Arama ruhsatnameleri, işletme ruhsatnameleri ve
belgelerin ve bunlardan doğan petrol haklarının veya bunlar üzerindeki hakların devri ve bütün bunlar
üzerine konulacak her türlü takyitler.
e) Nizamnamede petrol siciline kaydedileceği gösterilen diğer hususlar.
3. Bu maddeye göre petrol siciline kaydedilmesi gereken hususlar hakkında diğer kanunların sicile
ve tescile ait hükümleri tatbik olunmaz.
Madde 35 - 34 üncü maddenin 2 nci bendinin (c) ve (d) fıkralarında yazılı olan hususların kabul ve
tescili talebi, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından derhal ele alınır. Talep, petrol ameliyatının daha
çabuk veya daha verimli yürütülmesi veya petrol hakkı sahibi tarafından kifayetli veya munzam kaynak
temin edilmesi maksadına matuf ise müracaat tarihinden itibaren 60 gün zarfında bir karara bağlanır.
Madde 36 - 1. (Değişik bent: 29/05/1957 - 6987/7 md.) Arama ve işletme ruhsatnameleri ve belgeler
ve bunlardan doğan petrol hakları ve bu petrol haklarının arama veya işletme sahasının herhangi bir
parçasına taallük edenleri petrol siciline kaydedilmekle beyi, rehin ve saire gibi gayrimenkuller
üzerinde yapılabilecek akitlere, bu kanunda yazılı şartlar dairesinde, mevzu olabilirler.
2. (Değişik bent: 29/05/1957 - 6987/7 md.)
a) Bir petrol hakkının kullanılmasını icap ettiren ve usulü dairesinde tescil edilmiş bulunan bir hakkın
sahibi, kendi hakkının şümulü nispetinde petrol hakkı sahibinin haklarına malik ve onun vecibeleriyle
mükellef olur.
b) Bir arama veya işletme ruhsatnamesi veya belgenin veya bunlardan doğan petrol haklarından
herhangi birinin hissedarları, hisseleri nispetinde, bu kanunun bahşettiği haklara sahip ve tahmil ettiği
vecibelerle mükellef olur.
3. Haciz ve ihtiyati tedbirler hariç olmak üzere 34 üncü maddenin 2 nci bendinin (c) ve (d)
fıkralarında yazılı olan haklardan ve takyitlerden hiç biri Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce kabul ve
petrol siciline kaydedilmedikçe Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne ve üçüncü şahıslara karşı hüküm ifade
etmez.
4. (Ek bent: 29/05/1957 - 6987/7 md.) a) 1 ve 2 numaralı fıkralar hükümlerinin tatbik edileceği petrol
hakları,
b) 2 numaralı fıkrada yazılı hak sahiplerini ve hissedarları temsil edecek mümessile ve bu hak
sahiplerinden veya hissedarlardan birinin vecibe ve mükellefiyetlerini yerine getirmemesinin diğer hak
sahipleri ve hissedarlar hakkında tevlit edeceği neticelere ait hükümler Nizamnamede gösterilir.
Madde 37 - 1. Tasfiyehane ve boru hatları belgeden ayrı olarak herhangi bir tasarrufa mevzu
olamazlar.
2. Bunlar bir taraftan tapu siciline bir taraftan da petrol siciline kaydedilirler. Tasfiyehane ve boru
hatları, sahibinin veya Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün lüzumlu vesaiki vermek suretiyle yapacağı
talep üzerine tapu sicil muhafızlığınca tescil edilirler. Sicile bunlara ait her hangi bir tasarrufun Petrol
İşleri Genel Müdürlüğünün izni bulunmadıkça kaydolunamıyacağı şerhi de verilir.
3. Tapu siciline kaydedilen tasfiyehane ve boru hatlarının Petrol siciline kaydında ayrıca harç
alınmaz. Madde 38 - 1. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü:
a) Nizamname ve tadillerini,
b) Bölgelerin tayin ve tadillerini,
c) Açık sahaların tesbit, tadil ve kapanmalarını,
d) (Mülga alt bent: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
e) Genel Müdürün tayini,
f) (Mülga alt bent: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
g) (Değişik alt bent: 05/04/1973 - 1702/16 md.) Müsaadeye taallük edenler hariç olmak üzere
müracaatlar hakkında verilen kararları,
h) Bir arama veya işletme ruhsatnamesinin veya belgenin verildiğini, tadil veya devrolunduğunu,
bunların ve müsaadenin nihayetlendiğini, arama ve işletme ruhsatnameleri ve belgeler üzerinde tesis
olunan diğer hakları ve takyitleri,
i) (Mülga alt bent: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
j) Bu kanunun veya nizamnamenin neşrini emrettiği diğer her hangi bir hususu,
Resmi Gazete'de ilan eder.
2. Resmi Gazete'de ilan tebligat mahiyetindedir; ancak bu kanunun veya nizamnamenin hususi
tebligatı amir hükümleri mahfuzdur.
3. Resmi Gazete'de ilan edilen her hangi bir hususun neşir tarihi; bu ilanda aksine sarahat
bulunmadıkça, mer'iyet tarihi olarak itibar olunur. Kendilerine hususi tebligat yapılmamış şahıslar için
arama veya işletme ruhsatnamelerinin başlangıç, temdit ve nihayet bulma tarihleri de bu husustaki
kararların neşir tarihleridir.
BÖLÜM 7: ŞAHSIN TESCİLİ VE TEBLİGAT
Madde 39 - 1. Bu kanuna göre hak talep eden hükmi şahıs, Türkiye'de adres göstermeye
mecburdur. Bunun yapmıyana müsaade, arama veya işletme ruhsatnamesi veya belge verilmez.
2. Araştırıcı, arayıcı, işletmeci veya belge sahibi:
a) Müsaadeyi, arama veya işletme ruhsatnamesini veya belgeyi elde ettiği tarihten itibaren 30 gün
zarfında Türkiye'de mukim bir mümessil ve bunun kanuni ikametgahını,
b) Vukubuldukları tarihten itibaren 30 gün içinde ikametgah ve mümessil değişikliklerini,
Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne bildirmeye mecburdur.
3. 2 nci fıkrada yazılı hususlar petrol siciline kaydedilir.
4. a) Anonim ve sermayesi eshama münkasim olsun veya olmasın bu kanuna göre bir petrol hakkı
iktisap eden ecnebi tabiiyetini haiz bir şirket, 30 Teşrinisani 1330 tarihli Ecnebi anonim ve sermayesi
eshama münkasim şirketlerle ecnebi sigorta şirketleri hakkındaki "kanunu muvakkatin 1, 3, 4, 5, 6, 7,
10, 11 ve 13" üncü maddelerine ve 1 inci ve 4 üncü maddeleri dolayısiyle 12 nci maddesine tabidir. b) Ancak bu kanunu muvakkatin 1 inci maddesinde tadat edilen evrakın tasdikli suretlerinin şirketin
iktisap ettiği petrol hakkının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde Petrol İşleri Genel Müdürlüğü
vasıtasiyle Ekonomi ve Ticaret Vekaletine tevdi edilmesi lazımdır.
5. Bu maddenin 2 nci fıkrasının (a) bendine ve 4 üncü fıkrasına göre gösterilecek mümessilin aynı
şahıs olması lazımdır.
Madde 40 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/17 md.)
39 uncu maddeye göre:
1. Petrol siciline tescil edilmiş adreste mümessile yapılan tebligat petrol hakkı sahibine yapılmış
sayılır.
2. Adreste vukubulan değişiklik hemen bildirilmediği ve yenisi de tebliğ memurunca tespit edilmediği
takdirde tebliğ olunacak evrakın bir nüshası eski adrese ait binanın kapısına diğer nüshası da Genel
Müdürlükte herkes tarafından görülebilecek bir yere asılır ve eski adresin kapısına asılma tarihi tebliğ
tarihi sayılır.
Bundan sonra tebliğler, yeni adres bildirilmediği müddetçe, yalnız Genel Müdürlükte herkes
tarafından görülebilecek bir yerdeki ilan tahtasına asılmak suretiyle yapılır.
3. Adres gösterilmemişse, her türlü tebliğat, tebliğ evrakı Genel Müdürlükte herkes tarafından
görülebilecek bir yerde 96 saat asılı bulundurulmak suretiyle yapılır.
4. Yukardaki durumlar dışında Genel Müdürlükçe bu kanuna göre yapılacak her türlü tebliğat
hakkında Tebliğat Kanunu hükümleri uygulanır.
BÖLÜM 8: KAYITLAR, RAPORLAR VE TEFTİŞ
Madde 41 - Petrol hakkı sahibi:
1. Nizamnamenin emrettiği kayıtları ve hesapları tutmaya;
2. Nizamnamede tesbit olunacak hal ve şekillerde numuneleri saklamaya;
3. Ameliyatın mahiyet, şümul ve neticelerine ait malümatı nümunelerle birlikte Nizamnamede tesbit
olunan müddette, şekilde, ve kifayette Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne tevdie:
mecburdur.
Madde 42 - 1 . (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/18 md.) Bu kanunu uygulamakla görevli olanlar
veya bunların temsilcileri petrol ameliyatını, ameliyat esnasında elde edilen verileri ve numuneleri,
bilcümle belgeleri ve muhasebe kayıtlarını denetlemeye, kontrol etmeye ve gerekli gördükleri verileri
ve numuneleri ve herhangi bir kaydın, hesabın, raporun ve belgenin suretini almağa ve petrol
ameliyatının normal seyrini aksatmaksızın muayene ve tecrübeler yapmağa yetkilidirler.
2. Petrol hakkı sahibi, birinci fıkra gereğince salahiyetlerini kullandıkları sırada vazifelilere yardım
etmekle mükelleftir.
Madde 43 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/19 md.)
1. Bu kanun hükümlerine göre görevli kimseler, görevleri sebebiyle, öğrendikleri petrol ameliyesine
ilişkin sırlarla mali ve petrol faaliyeti ile ilgili teknik mahiyetteki sırları, petrol hakkı sahibinin rızası
olmadıkça, petrol hakkının devamı süresince gizli tutmakla yükümlüdürler. Petrol hakkı sahibinin petrol endüstrisinin her safhasında elde ettiği tecrübe ve yaptığı işlem ve
kurduğu iş münasebetlerini ve benzerlerini ilgilendiren ve yalnız petrol hakkı sahibi ile, birlikte çalıştığı
kimselerce bilinen ve umuma veya her halde ilgili petrol endüstrisi kolunda çalışanların büyük
çoğunluğunca bilinmeyen her türlü teknik, ticari ve mali bilgiler sır teşkil ederler. Vergi Usul
Kanunundaki özel hükümler saklıdır.
2. Genel mahiyetteki teknik, mali ve jeolojik bilgilerle kuyu yerleri, sondaj kesitleri, muhafaza boruları
kayıtları ve genel üretim ve satış rakamları sır sayılmaz.
Madde 44 - Bu kanun dairesinde elde edilen malümattan gizli tutulması gerekenlerin dışında
kalanlar herkese açık bulundurulur ve nizamnamede gösterilmiş ise petrol siciline kaydolunur.
BÖLÜM 9: BÖLGELER VE AÇIK SAHALAR
Madde 45 - 1. Türkiye bu kanun bakımından Bakanlar Kurulu karariyle mütaaddit bölgeye ayrılabilir.
Bölgeler tadil ve bölge taksimatı yeniden tayin edilebilir. Bir bölge üç milyon hektardan aşağı olamaz.
2. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/20 md.) Bir bölge Bakanlar Kurulu kararı ile tamamen veya
kısmen aramaya veya işletmeye açılabilir veya açık bir saha tadil edilebilir veya kısmen veya tamamen
kapatılabilir.
Bir bölgenin arama veya işletmeye kısmen veya tamamen kapalı olması, o bölgenin uzantısını teşkil
eden ve Türk karasuları dışındaki sularda arama veya işletme ruhsatnamesi verilmesine engel olmaz.
Karasuları dışında denizlerde arama ve işletme ruhsatnamesi verilmesinde ve bu ruhsatlarla ilgili
süreler ve yükümlülükler konusunda uygulanacak hukuki rejim Bakanlar Kurulu tarafından tespit
olunur.
3. Yukarki fıkralara göre verilen kararlar müktesep hakları ihlal edemez.
4. (Ek bent: 05/04/1973 - 1702/20 md.) Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı kapalı bölgelerde de
Bakanlar Kurulunun izni ile petrol ameliyatı yapabilir. Askeri yasak bölgelerde yapılacak aramalarla
ilgili müsaade verilmeden önce Genelkurmay Başkanlığının izni alınır.
ÜÇÜNCÜ KISIM: ARAMA VE İSTİHSAL
BÖLÜM 1: MÜSAADE
Madde 46 - 1. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü jeolojik istikşafta bulunmak için, vakı talebi kanuna
uygun bulduğu takdirde, talepnamede gösterilen arazinin tamamı veya bir kısmı üzerinde, inhisarı
tazammun etmemek kaydiyle ve muayyen müddetle gereken müsaadeyi verebilir.
2. Bu talep, büsbütün reddolunabileceği gibi Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından konulacak
kayıt ve şartlarla ve müsaadenin müddeti de tesbit olunarak is'af edilebilir.
3. ( Değişik bent: 28/03/1983 - 2808/9 md.) Petrol İşleri Genel Müdürlüğü müsaade talebi
hakkındaki kararını, müracaat tarihinden itibaren altmış gün içinde vermeye mecburdur.
Madde 47 - 1. Bir araştırıcı petrol ameliyatı yapmakta olan diğer bir petrol hakkı sahibinin rızası
olmadan sondaj veya jeofizik etüdlerin yapıldığı yerlere giremez veya diğer bir petrol hakkı sahibinin
ameliyatı ile tedahül eden faaliyette bulunamaz.
2. Bir araştırıcı müsaadesinin şartları ve tahditleri ve 1 inci fıkradaki kayıtlar dairesinde müsaadenin
taallük ettiği saha içinde jeolojik istikşaf yapabilir.
Madde 48 - Muayyen bir mahalde ameliyatı nihayetlenmiş bulunan bir araştırıcı, Petrol İşleri Genel
Müdürlüğünün aksine emirleri olmadıkça, araziyi ve üzerindeki her şeyi mümkün olan süratte ve mertebede bu ameliyata başlamadan önceki vaziyete ifrağ etmekle mükelleftir. Bu mükellefiyeti yerine
getirmekten imtina eylerse bunu Petrol İşleri Genel Müdürlüğü araştırıcının nam ve hesabına yapabilir.
Madde 49 - Bir araştırıcı, üzerinde ameliyat yaptığı arazinin maliki veya zilyedi bulunan şahsa,
araziye ika ettiği zararı ve bu şahsın mahrum kaldığı makul karı ödemekle mükelleftir.
BÖLÜM 2: ARAMA RUHSATNAMESİ
Madde 50 - Bu kanun hükümlerine tabi olmak kaydiyle bir arama ruhsatnamesi, sahibine, arama
sahasında:
1. Jeolojik istikşaf yapmak,
2. (Değişik bent: 13/05/1955 - 6558/1 md.) Kendi petrol imkanlarını tesbit maksadiyle, arama sahası
dışında müsaade sahibi imiş gibi jeolojik istikşafta bulunmak.
3. İnhisarı tazammun etmek üzere arama veya inkişaf sondajı yapmak ve bu sahadan petrol istihsal
etmek,
4 . (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/21 md.) Bir keşfi müteakıp işletme ruhsatnamesi talebinde
bulunmak haklarını verir.
Şu kadar ki verilecek arama ruhsatnamesine, kanunun maksadına uygun şekilde, ameliye ile ilgili
kayıt ve şartlar konabilir.
Madde 51 - 1. Arama ruhsatnamesi almak istiyen bir hükmi şahıs, nizamname hükümlerine uygun
olarak Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne bir talepname ile müracaat eder. Talepnameye ruhsatname
harcının ödendiğini gösteren makbuz da bağlanır.
2. Arama ruhsatnamesi bir araştırıcı tarafından talep edilmişse, bu talep kanuna ve nizamnameye
uygun olup olmadığına göre kabul veya reddolunur.
3. Arama ruhsatnamesi araştırıcı olmıyan bir hükmi şahıs tarafından talep edilmişse, bu talep
kanuna ve nizamnameye uygun olduğu takdirde dahi reddedilebilir.
4 - ( Mülga bent: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
Madde 52 - (Değişik madde: 28/03/1983 - 2808/10 md.)
1. Petrol aramalarına açık bir sahaya yapılan arama ruhsatnamesi müracaatlarının muhtevası ilk
müracaatı takiben dört iş günü gizli tutulur.
a) Bu süre içinde aynı arazi parçasını kısmen veya tamamen ihtiva eden başka bir veya birden fazla
müracaat yapılmışsa bu müracaatlar aynı günde yapılmış sayılarak Genel Müdürlükçe bu Kanunun 4
üncü ve 51 inci maddeleri çerçevesinde değerlendirilir.
b) Birinci müracaatı takiben dört iş günü içinde aynı arazi parçasının tamamı veya bir kısmı için
başka bir arama ruhsatnamesi müracaatı yapılmamışsa talep Genel Müdürlükçe 4 ve 51 inci maddeler
dikkate alınarak karara bağlanır.
c) Birinci müracaatı takiben dört iş gününden sonra yapılan ve aynı arazi parçasını kısmen veya
tamamen ihtiva eden arama ruhsatnamesi müracaatları değerlendirmeye tabi tutulmaz.
2. Reddedilen arama ruhsatnamesi müracaat sahasına veya terkedilen bir arama sahasına, red
veya terk keyfiyetinin kesinleşip Resmi Gazete'de ilanını takiben yapılacak müracaatlar hakkında da
yukarıdaki hükümler uygulanır. 3. Usulüne uygun olarak yapılmış olan müracaatlar Genel Müdürlükçe en geç üç ay içinde sonuca
bağlanarak Bakana sunulur. Bakan bu Kanunun 4 üncü maddesinin 1 inci bendi ve 20 nci maddesi
hükümleri dahilinde takdir hakkını kullanarak gerekli kesin kararı en geç yirmi gün içinde verir.
Madde 53 - 1. Bir arama sahası 50 000 hektardan fazla olamaz.
2. (Değişik bent: 28/03/1983 - 2808/11 md.) Bir bölgede bir tüzelkişi aynı zamanda en fazla sekiz
arama ruhsatnamesine sahip olabilir. Ancak, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, toplam ruhsat adedi
petrol arama bölgesi sayısının on katını aşmamak kaydıyla her bölgede en çok oniki adet arama
ruhsatı alabilir.
3. Hiç bir hükmi şahıs 1 ve 2 nci fıkralarda yazılı tahditleri doğrudan doğruya veya dolayısiyle
bertaraf edecek şekilde diğer bir hükmi şahıs ile anlaşamaz.
4. (Ek bent: 05/04/1973 - 1702/23 md; Değişik bent: 28/03/1983 - 2808/11 md.) Kanuni süresi sona
eren veya terk edilen bir arama ruhsatnamesinin kapsadığı arama sahası için, aynı tüzelkişi tarafından
bir yıl içinde yeniden müracaatta bulunulamaz.
Madde 54 - Arama sahaları şimal - cenup ve şark - garp istikametindeki doğru hatlarla çevrilir. Bu
sahaların en ve boy nispeti, diğer sahalarla komşuluğu ve birleşimi bakımından, nizamname
hükümlerine uygun olması lazımdır.
Madde 55 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/24 md.)
1. (Değişik bent: 23/03/1983 - 2808/12 md.) Bir arama ruhsatnamesinin süresi dört yıldır.
2. (Değişik bent: 23/03/1983 - 2808/12 md.) Bir bölge dahilinde arama sahalarının herhangi birinde
Bu Kanun hükümlerine riayet etmek suretiyle ve hüsnüniyetle aramaya devam eden bir arayıcının o
bölgedeki arama ruhsatnameleri süresi ihtiyaca göre iki yılı aşmamak üzere uzatılabilir.
Ancak, ikinci yılın sonunda arayıcının çalışmaları keşif ihtimalini doğuracak durumda ise uygun bir
programla uzatma talebinde bulunulması halinde, Bakanlar Kurulu teminat karşılığında süreyi iki yıla
kadar daha uzatabilir.Teminatın cinsi ve miktarı Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilir. Programda
öngörülen hususların yerine getirilmemesi halinde teminat hazineye irat kaydedilir.
3. (Değişik bent: 28/03/1983 - 2808/12 md.) Bu madde hükümlerine göre yapılan uzatmalar dahil 4
üncü fıkra hükmü müstesna olmak üzere bir arama ruhsatname süresi ilk yürürlük tarihinden itibaren
sekiz yıldan fazla olamaz.
4. Bir arayıcı kendi arama sahasında bir keşif yaptığı takdirde Genel Müdürlük 3 yılı aşmamak üzere
arayıcının petrollü araziyi tespit etmesine imkan verecek yeterli bir zaman kadar ruhsatname süresini
uzatabilir.
5. Yukarda belirtilen süreler deniz aramalarında yüzde elli oranında artırılabilir.
Madde 56 - (Değişik madde: 28/03/1983 - 2808/13 md.)
Arayıcı, her arama sahası için Devlet hakkı ödemekle yükümlüdür. Devlet hakkı, arama sahasının
hektarı başına yılda;
1, 2, 3 üncü yıllar için 40
4 ve 5 inci yıllar için 80
5 inci yıldan sonra her yıl için 120 Türk Lirası'dır. Bakanlar Kurulu, bu miktarları on katına kadar artırabilir.
Arayıcının bir yıl zarfında fiilen yaptığı jeolojik araştırma va sondaj masrafları o yıl içinde ödeyeceği
toplam Devlet hakkından tenzil edilir. Ancak tenzil edilecek miktar toplam Devlet hakkının yüzde
ellisindan fazla olamaz.
Yukarıda belirtilen Devlet hakkı deniz aramalarında su derinliği ve çalışma şartları göz önüne
alınarak Bakanlıkça yüzde elli oranına kadar azaltılabilir.
Madde 57 - (Değişik madde: 13/05/1955 - 6558/1 md.)
Arayıcı, ruhsatnamesinin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde arama sahası dahilinde aramaya
veya bu sahanın patrol imkanlarını tesbit maksadiyle saha dışında jeolojik istikşaf yapmaya
başlamakla ve ruhsatname müddetince aramaya hüsnüniyetle devam etmekle mükelleftir.
Madde 58 - 1. (Değişik bent: 28/03/1983 - 2808/14 md.) Arayıcı, aynı bölgeye dahil arama
sahalarının herhangi birinde o bölgeye ait en eski ruhsatnamesinin tarihinden itibaren en geç üç yıl
içinde arama sondajlarına başlamaya mecburdur. Bu süre Bakanlar Kurulunca cinsi ve miktarı
saptanacak teminat karşılığında, en çok bir yıl daha uzatılabilir.
Arayıcının mükellefiyetini yerine getirmemesi halinde teminat hazineye irat kaydedilir.
2. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/26 md.) Bir bölgedeki arama sahalarından birinde bir keşif
yapan arayıcı keşfi takibeden 1 yıl içinde aynı bölgedeki diğer bir arama sahasında ve yine bu keşiften
itibaren 3 yıl içinde de o bölgedeki mütebaki arama sahalarında arama sondajlarına başlamaya
mecburdur.
3. Yukarki fıkralardan herhangi birinin hükümleri dahilinde arama sondajına başlamış bulunan bir
arayıcı, bu sondajlara, bir kuyunun tamamlanmasiyle bir yenisine başlanması arasında altı aydan fazla
müddet geçirilmemek kaydiyle, hüsnüniyetle devam etmeye mecburdur.
Madde 59 - Bir arama sahasında yapılan bir keşfi mütaakıp, aksine muhik sebep bulunmadıkça,
arayıcı, sahayı tesbit etmek ve inkişaf ettirmekle ve bir işletmeci imiş gibi bulunan petrolü istihsal
eylemekle mükelleftir.
Bu takdirde arayıcı, petrol ameliyatı ve istihsal olunan petrol bakımından, bir işletmecinin bilcümle
vecibelerine tabidir.
BÖLÜM 3: İŞLETME RUHSATNAMESİ
Madde 60 - (Değişik madde: 28/03/1983 - 2808/15 md.)
Bir işletme ruhsatnamesi, işletmeciye, bu Kanun hükümlerine tabi olmak kaydıyla, hakkı geçerli
olduğu müddetçe, ilgili bulunduğu sahada petrol aramak, inkişaf ettirmek, istihsal etmek, istihsal ettiği
petrolü nakletmek ve her safhada satmak haklarını verir.
İşletmeciye, tek başına veya diğer işletmecilerle birlikte talebi halinde sahaların rezerv ve üretim
durumu elverişli olmak ve ekonomik olduğu kabul edilmek ve bu Kanunun amacına ve belge ile ilgili
diğer hükümlerine uygun görülmek kaydıyla Bakanlar Kurulu kararıyla belge de verilebilir.
Madde 61 - 1. Bir işletme sahası en çok 25 bin hektardır.
2. Bir bölgede bir hükmi şahıs aynı zamanda mecmuu 150 bin hektarı aşmıyan işletme sahasına
sahip olabilir,
3. Hiç bir hükmi şahıs 1 ve 2 nci fıkralarda yazılı tahditleri doğrudan doğruya veya dolayısiyle
bertaraf edecek şekilde diğer bir hükmi şahıs ile anlaşamaz. 4. Bir işletme ruhsatnamesi 63 ve 64 üncü maddelerde gösterilen yollardan başka surette istenemez
ve verilemez.
Madde 62 - İşletme sahaları şimal - cenup ve şark - garp istikametlerindeki doğru hatlarla çevrilir.
Sahaların en ve boy nispeti diğer sahalarla komşuluğu ve birleşimi bakımından, nizamname
hükümlerine uygun olması lazımdır.
Madde 63 - 1 . (Değişik bent: 13/05/1955 - 6558/1 md.) Arama sahasında bir keşif yapmış bulunan
ve arama ruhsatnamesi yürürlükte iken nizamname hükümlerine uygun olarak işletme ruhsatnamesi
talebeden bir arayıcıya, arama sahası dahilinde kendi seçtiği ve arama sahasının yarısını aşmıyan
herhangi bir veya mütaaddit arazi parçası için 61 ve 62 nci maddelerdeki tahditlere tabi olmak
kaydiyle, arama ruhsatnamesinin verildiği tarihte cari bulunan şartlarla işletme ruhsatnamesi verilir.
Arayıcı, talepnamesine ruhsatname harcının ödendiğini gösteren makbuzu da bağlar.
2. (Değişik bent: 28/03/1983 - 2808/16 md.) İşletme ruhsatnamesinin verilmesiyle arama
ruhsatnamesi nihayet bulur. Ancak, arama sahasının arta kalan bölümü için hak sahibi tarafından
yeniden arama ruhsatı talebinde bulunulur ise, bu talep Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce Kanunun 53
üncü maddesinin 4 üncü fıkrası hükmü dışında değerlendirilebilir.
3. Arama sahasının yarısını aşmamak üzere işletme sahalarının tayin ve tahdidinde riayet edilecek
esaslar ve usuller nizamnamede gösterilir.
4. (Ek bent: 05/04/1973 - 1702/28 md.) İşletme ruhsatnamesi talebeden arayıcı ruhsat talebine
işletme sahasının geliştirilmesi ve üretimi ile ilgili bir programı ekler. Genel Müdürlük bu programda
petrol endüstrisinin gereklerine ve Türkiye ihtiyaçlarına uygun değişiklikler yapılmasını isteyebilir.
Madde 64 - 1. Üzerinde arama veya işletme hakkı bulunmıyan bir saha, işletme ruhsatnamesi
mevzuu olarak, Bakanlar Kurulu karariyle müzayedeye çıkarılabilir.
İşletme ruhsatnamesi evvelce müzayedeye çıkarılmış bulunan bir işletme sahasının tamamı veya
bir kısmı yine Bakanlar Kurulu karariyle müzayededen kaldırılabilir.
2. Müzayedeye çıkarılan bir saha için, müzayede kararı kaldırılmadıkça başka suretle arama veya
işletme ruhsatnamesi verilemez.
3. 1 inci fıkrada yazılı müzayede nizamname hükümleri dahilinde Petrol İşleri Genel Müdürlüğü
tarafından yapılır.
4. Bir sahanın müzayedeye çıkarılması en fazla teklifte bulunana verilmesini veya herhangi bir
teklifin kabul edilmesini tazammun etmez.
5. (Ek bent: 05/04/1973 - 1702/29 md.) Şu kadar ki Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, müzayedeye
çıkmazdan önce, T.P.A.O. na bu sahayı işletme ruhsatnamesi konusu olarak isteyip istemediğini süre
tayini suretiyle yazacağı bir yazı ile T.P.A.O. dan sorar. T.P.A.O. nın talebi halinde saha müzayedeye
çıkarılmaz ve işletme ruhsatı konusu olarak T.P.A.O. ya verilir.
Madde 65 - 1. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/30 md.) Bir işletme ruhsatnamesinin süresi
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 20 yıldır.
2. Arama sahasındaki bir keşfi mütaakıp, inkişaf için arama ruhsatnamesi,55 inci maddenin 4 üncü
fıkrası gereğince temdit edilmiş ise, temdit müddeti işletme ruhsatnamesinin müddetine mahsup
olunur.
3. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/30 md. ) Vecibelerini tamamen yerine getirmiş olan işletmecinin
talebi üzerine, işletme ruhsatnamesi Genel Müdürlük tarafından milli menfaatlere, teknik ve ekonomik
esaslara uygunluğu tespit ve teklif edilmek suretiyle ve toplamı (10) ar yılı geçmemek üzere iki defa
Bakanlar Kurulu karariyle uzatılabilir. Madde 66 - İşletmeci:
1. Hakkının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl zarfında, işletme sahasının hudutlarını
nizamnamenin gerektirdiği tarzda ve münasip miktarda hudut noktalariyle işaretlemeye,
2. İşletme sahasının tadil edilmesi halinde, bu tadilin tatbik mevkiine konulduğu tarihten itibaren 4 ay
zarfında, işletme sahasının değişmiş bulunan hudutlarını münasip miktarda hudut noktalariyle 1 inci
fıkrada yazılı olduğu veçhile işaretlemeye,
3. İşletme sahasının hudut noktalarını muhafaza etmeye mecburdur.
Madde 67 - Bir işletmeci, işletme sahası kafi derecede inkişaf ettirilmemişse, işletme
ruhsatnamesinin yürürlük tarihinden itibaren altı ay zarfında bir inkişaf sondajına başlamaya ve o
zamana kadar yapılandan daha geniş ölçüde olmak üzere her petrollü araziyi hüsnüniyetle tayin ve
inkişaf ettirmeye, bunlardan petrol istihsaline, bu petrolü için pazar aramaya ve onu satmaya
mecburdur.
Madde 68 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/31 md.)
1. Bir işletmeci işletme ruhsatnamesinin alınmasından başlıyarak bir yıl içinde işletme sahasından
ekonomik miktarda petrol istihsal etmediği takdirde Genel Müdürlük kendisine ekonomik istihsal
şartlarını da gözönünde tutarak 90 gün süre verir. İşletmeci bu süre içinde de ekonomik miktarda
petrol istihsalinde bulunmazsa işletme hakkı düşer.
2. Bir işletme sahasında yapılan ekonomik miktarda petrol istihsali sonradan durduğu takdirde
Genel Müdürlük işletme ruhsatnamesinin ilk bir yılı sona erdikten sonra en az 90 günlük bir süre
vererek işletmeciden ekonomik miktarda petrol istihsaline yeniden başlamasını istiyebilir. İşletmeci bu
tebliğata rağmen mücbir sebep olmaksızın, ekonomik miktarda petrol istihsaline başlamazsa verilen
süre sonunda işletme ruhsatnamesi düşer.
Ancak, bu tebliğat istihsalin durduğu tarihten itibaren 3 ay ve işletme sahasında arama veya işletme
sondajları hüsnüniyetle yapılmakta ise 1 yıl geçmeden icra edilemez.
Madde 69 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/32 md.)
1. (Değişik bent: 28/03/1983 - 2808/17 md.) İşletmeciler her işletme sahası için bir Devlet hakkı
ödemekle mükelleftirler.Devlet hakkı işletme sahasının hektarı başına yılda;
1 inci yıl için 225
2 nci yıl için 300
3 üncü yıl için 375
4 üncü yıl için 450
5 inci yıl için 600
6 ncı ve müteakip yıllar için 750
Türk Lirası'dır.
Bakanlar Kurulu, bu miktarları on katına kadar artırabilir. 2. Arama sahasındaki bir keşif dolayısiyle işletmeci mükellefiyetlerine tabi bir arayıcının ödeyeceği
Devlet hakkı arama sahasının yarısı için, arayıcı sıfatiyle ödemesi gereken Devlet hakkından fazla
olamaz.
BÖLÜM 4: AMELİYATIN BİRLEŞTİRİLMESİ
Madde 70 - İşletme sahaları kısmen veya tamamen aynı petrollü arazi içinde bulunan ve
ameliyatlarını birleştirmekle israfın önleneceği, istihsalin ve verimin artacağı veya istihsal maliyetinin
azalacağı anlaşılan işletmeciler, Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün dermeyan edebileceği makul şartları
kabul ettikleri takdirde bu dairenin tasvibi ile ameliyatlarını, birleştirebilirler. İşletmecilerin bu yoldaki
talepleri kısa bir zamanda karara bağlanır.
Madde 71 - (Değişik madde: 13/05/1955 - 6558/1 md.)
Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce dermeyan olunan şartlara tabi olmak kaydiyle ameliyatlarını
birleştiren işletmeciler, birleştirilmiş petrollü arazinin verimli olarak işletilmesinin bütün icaplarına
tevessül edebilirler.Ve müşterek istihsal için tek bir Devlet hissesi ödiyebilirler. Bu suretle birleşen
işletmeciler birleşme haricinde kalan sahaları için normal olarak ödemekle mükellef bulundukları
Devlet hakkına ilaveten birleştirilmiş petrollü arazi üzerinden aralarında tayin ve tesbit edecekleri
nispetlerde Devlet hakkı ödemekle mükelleftirler.
Madde 72 - (Mülga madde: 28/03/1983 - 2808/24 md.)
Madde 73 - Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından dermeyan olunmuş şartlar ve yukardaki
maddelerde zikredilen hususlar müstesna olmak üzere birleştirme, işletmecilerin kendi sahalarında ve
bu sahalar üzerinde sahip oldukları haklarda ve vecibelerde değişikliği tazammun etmez.
BÖLÜM 5: ARAMA VE İŞLETMEYE AİT MÜŞTEREK HÜKÜMLER
Madde 74 - Bir hükmi şahısla bunun hisselerinin %25 inden fazlasına veya karının başlıca kısmına
doğrudan doğruya veya dolayısiyle sahip olan veya idaresinde karar verme kontrol etme veya
müdürlerini tayin eyleme salahiyetini haiz bulunan hükmi şahısların aynı bölge dahilinde iktisap ettikleri
arama sahalarının adedi 8 den ve işletme sahalarının yüz ölçümlerinin mecmuu 150 bin hektardan
fazla olamaz.
Madde 75 - 1. Bir hükmi şahsın sahip bulunduğu arama ve işletme sahalarının aded ve yüz ölçümü
bu kanunla tesbit edilen azami miktarları geçtiği takdirde Petrol İşleri Genel Müdürlüğü münasip bir
mehil vererek, fazla sahaların terkini bu hükmi şahıstan ister.
2. Arayıcı veya işletmeci 1 inci fıkra gereğince yapılan tebligata riayet etmediği takdirde Petrol İşleri
Genel Müdürlüğü sahaları azami miktarlara irca edecek tarzda kısıntılar yapar.
Madde 76 - Bir arayıcı veya işletmeci, kendi arama veya işletme sahaları dahilindeki veya
civarındaki depolara giden toplama boruları ve yakıt hatları tesis edebilir.
(İkinci fıkra Mülga: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
Madde 77 - Bir arayıcı veya işletmeci yaptığı bir keşiften Petrol İşleri Genel Müdürlüğünü haberdar
etmeye mecburdur. İhbarın zamanı ve şekli nizamnamede gösterilir.
Madde 78 - 1. (Değişik bent: 13/05/1955 - 6558/1 md.) Bir arayıcı veya işletmeci, arama veya
işletme sahasından istihsal edip depoladığı petrolün sekizde birini Devlet hissesi olarak ödemekle
mükelleftir. Ancak:
a) Arama ve işletme sahası ile ilgili olarak yapılan arama, inkişaf veya istihsal ameliyelerinde, veya b) Daha çabuk, daha verimli veya nihai olarak daha büyük istihsal yapmak maksadiyle, aynı veya
diğer bir hazne tabakasına sevk etmek suretiyle kendisi tarafından kullanılan petrollerden Devlet
hissesi ödemez.
2. (Değişik bent: 13/05/1955 - 6558/1 md.) Petrol müstahsilinin ödeyeceği Devlet hissesi nakden
veya bu maddenin 3 üncü fıkrasında derpiş edildiği veçhile aynen ödenebilir. Ve bu ödemelerin tutarı
kuyubaşı fiyatı üzerinden hesaplanır. 13 üncü maddenin 1 inci fıkrası mucibince petrol hakkı
sahibinden memleket ihtiyaçlarına mukabil temini talebedilen miktarlardan kendisi tarafından aynen
ödenen Devlet hissesi miktarları tenzil edilir.
3. a) Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, bir ödeme devresinin ilk ayı içinde gelecek ödeme devresinde
Devlet hissesinin tamamını veya bir kısmını aynen almak istediğini müstahsile bildirir.
b) Bu takdirde müstahsil bu petrolü kendi petrolünü muhafaza ettiği depolarda Hükümet teşkilatına
teslim eder.
c) Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, tesbit ettiği Devlet hissesi petrolün tamamını veya bir kısmının
müstahsilden, kendi imkanları mevcut olduğu takdirde depolarından gayrı bir yerde teslim etmesini
isteyebilir. Ancak, bu teslimat, müstahsilin deposundaki teslimattan daha masraflı olduğu takdirde.
İlave masraf Hükümetçe müstahsile ödenir.
4. Bir müstahsilden, Devlet hissesi olarak aynen alınan:
a) Gazı hiç bir suretle,
b) Mayi petrolü ise 30 günden fazla,
depoda muhafaza etmesi istenemez.
Madde 79 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/33 md.)
1. Arayıcı ve işletmecilerin ödemekle mükellef bulundukları Devlet hakkı ve hissesi kendi beyanları
üzerine tahakkuk ettirildikten sonra maddi delillere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespit olunan
farklar üzerinden ikmalen Devlet hakkı ve hissesi tarhiyatı yapmaya Genel Müdürlük yetkili ve
görevlidir.
İkmal tarhiyatına karşı ilgililerin Bakan nezdinde yapacakları itiraz ihtilaflı kısmın tahsilini durdurur.
Bakan kararının taraflara tebliğinden sonra bu karar gereğince tahsil edilecek miktar Genel
Müdürlükçe ilgiliye tebliğ olunur.
İkmalen tarh edilen Devlet hakkı ve hissesi yüzde yüz fazlası ile alınır.
2. Devlet hakkı ve hissesi tahakkukun ilgili bulunduğu takvim yılını takibeden yıldan itibaren 5 yıl
içinde tarh ve tebliğ olunmadığı takdirde zamanaşımına uğrar.
3. Nakden ödenecek Devlet hakkı ve hissesi Genel Müdürlüğün bulunduğu yer vergi dairesine
ödenir. Devlet hakkı ve hissesinin beyan, tarh, tahakkuk, ödeme, usul, şekil ve zamanı ile ikmalen
tarhiyata ait diğer hususlar nizamnamede gösterilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM: NAKİL, TASFİYE VE DİĞER AMELİYELER
BÖLÜM 1: BELGE
Madde 80 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/34 md.) Belge; yapılabilmesi müsaade, arama veya işletme ruhsatnameleri istihsaline mütevakkıf bulunan
ameliyeler müstesna olmak ve münhasıran belgede belirtilen işleri yapmak üzere sahibine bu Kanun
hükümleri dairesinde faaliyette bulunmak hakkını verir.
Belge süresi azami 30 yıldır. Bu süre Bakanlar Kurulu Kararı ile daha 10 yıl kadar uzatılabilir.
Madde 81 - (Değişik madde: 13/05/1955 - 6558/1 md.)
Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, belge istihsali için yapılacak müracaatın:
1. Mevkii muameleye konmuş bulunan diğer bir müracaatla tedahül etmemesi,
2. Evvelce verilmiş ve müracaat tarihinde yürürlükte bulunan bir belge ile tedahül etmemesi,
3. Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce bu kanunun maksadına aykırı görülmemesi, halinde,
müracaatın alındığı tarihten itibaren 90 gün içinde bu kanunun maksadına uygun olarak tesbit edeceği
şartlarla istenilen belgeyi verir.
Madde 82 - 1. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/35 md.) İki veya daha fazla müracaat veya bir
müracaatla bir belge veya bir arama veya işletme ruhsatnamesi:
a) Aynı arazinin bir kısmının veya tamamının münhasıran veya birbiriyle telif olunamıyacak şekilde
istimalini tazammun ediyorsa;
b) Aynı ihtiyacı temine matuf aynı hizmeti istihdaf ediyorsa; c) Boru hatları güzergahları birbirine
tedahül ediyorsa;
İhtilaflı sayılarak bu Kanunun ihtilafların halline ait hükümleri dairesinde muameleye tabi
tutulabileceği gibi, icabında ihtilafların halline mütedair kanun hükümlerinin tatbiki cihetine gidilmeden,
belge iktisabı için yapılan bir talebin kabul veya reddinde gözönünde tutulması gereken kıstaslara göre
bir karar da verilebilir.
2. Bir petrol hakkı sahibi tarafından, petrolünü gerektiği şekilde nakletmemesinden dolayı belgeyi
haiz bir boru hattı sahibi aleyhine vakı müracaat, keza ihtilaflı addolunarak 1 inci fıkra uyarınca
muameleye tabi tutulur.
BÖLÜM 2: BORU HATTİYLE VE DİĞER VASITALARLA NAKLİYAT
Madde 83 - 1. (Ek bent: 29/05/1957 - 6987/8 md.) Esas gayesi, hariçte istihsal veya tasfiye edilmiş
petrolü boru hattı ile bir başka memlekete müteveccih olarak Türkiye üzerinden, tasfiye veya diğer
ameliyelere tabi tutmaksızın (bu neviden nakliyatta yapılması mütat olan temizleme ve diğer
muameleler hariç) nakletmek olan petrol ameliyatına uygulanacak hukuki rejim Bakanlar Kurulu
tarafından tesbit olunur.
2. Petrolünü nakletmek üzere tesis ettiği boru hattını tam kapasitede çalıştırmak ihtiyacında
bulunmıyan bir taşıyıcı, diğer bir petrol hakkı sahibi tarafından yapılan nakil teklifini, aşağıdaki şartlara
uygun olduğu takdirde boru hattının siası dahilinde ve taliplerin nakledilecek petrol miktarlarının
nispetine göre kabul eder:
a) Taşınması teklif edilen petrolün nevi ile diğer fiziki evsafının taşıyıcının taşımakta bulunduğu
petrolünkine uygun olması,
b) Taşınması teklif edilen miktarın makul bir asgari hadde bulunması,
c) Nakledilecek petrol için makul ve munsif bir nakil ücretinin teklif olunması, d) Teklif sahibi tarafından nizamname hükümlerindeki diğer tahdidatın kabul edilmesi.
Madde 84 - 1. Boru hattı ve diğer vasıtalarla petrol nakleden bir taşıyıcı, nakliyata başlamadan
evvel, nizamname hükümleri dairesinde nakliyata ait ücret ve diğer şartları tesbit eden bir tarifeyi
Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne verir.
2. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü bu tarifeyi, aldığı tarihten itibaren 60 gün zarfında kabul veya
reddeder.
3 . (Değişik bent: 13/05/1955 - 6558/1 md.) Derpiş edilen nakil ücreti petrolü taşıtan ile taşıyıcı için
munsif ve makul olmadıkça tarife tasvip edilemez. Tarife taşıyıcıya, yıpranma, faiz ve amortisman
paylarını havi nakliye masraflarına ilaveten nakliye ameliyesinin ifa edilebilmesi için gerekli sermaye
mevcutları esasına dahil kıymetler ile nakliye ameliyesinde fiilen kullanılan nakdi fonlar ve bunlara
mütedair haklar üzerinden makul bir kar temin edecektir.
4. Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün muvafakati veya talimatı veyahut fevkalade hal bulunmadıkça
tarife tasdik edilinceye kadar, başkaları için petrol nakli deruhde edilemez.
BÖLÜM 3: HÜSNÜNİYET
Madde 85 - 1. Faaliyeti için lüzumlu belgeyi alan bir petrol hakkı sahibi, ameliyatını hüsnüniyetle
sevk ve idare etmekle mükelleftir.
2 - (Mülga bent: 29/05/1957 - 6987/15 md.)
3 - (Mülga bent: 29/05/1957 - 6987/15 md.)
BEŞİNCİ KISIM: PETROL AMELİYATINA MÜTAALLİK DİĞER HAKLAR VE VECİBELER
BÖLÜM 1: SATIH VE SU HAKLARI
Madde 86 - 1. Bir müsaade, arama veya işletme ruhsatnamesi veya belge, taallük ettiği arazinin
malik veya zilyedine veya bu arazinin petrolden gayrı ihtiva ettiği madenlere ait haklarla bunlar
üzerinde tesis edilmiş veya edilecek diğer hakları ihlal etmez.
2. (Ek bent: 05/04/1973 - 1702/36 md.) Petrol hakkı sahibi; petrol ameliyeleri dolayısiyle kullanma
hakkının taallük ettiği gayrimenkule veya bunun üzerindeki tesisler ile civarındaki gayrimenkul veya
tesislere yaptığı zararı, kusur olup olmamasına veya yapılan zararın önceden tahmini mümkün
bulunup bulunmamasına bakılmaksızın, tam olarak tazmin etmekle mükelleftir.
Bundan doğan tazminat alacakları haksız fiiler hakkındaki zaman aşımına tabidir.
Madde 87 - 1 . (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/37 md.) Bir petrol hakkı sahibi; arama işletme veya
belge sahasında veya civarında petrol ameliyatı için lüzumlu olan arazinin kullanma hakkını, arazi özel
mülkiyet konusu ise anlaşma veya kamulaştırma yolu ile; arazi sahipsiz ise arama ruhsatnamesine
işletme ruhsatnamesine veya belgeye kaydedilmek suretiyle iktisabedebilir.
Anlaşmaya dayanan kullanma hakkı 3 yıldan fazla sürdüğü takdirde özel mülkiyet konusu arazinin
maliki de petrol hakkı sahibinden bu arazinin kamulaştırılmasını isteyebilir.
Ancak; diğer kanunlarda aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde petrol hakkı sahibi özel mülkiyet
konusu arazinin sahibi ile anlaşmak suretiyle mülkiyetini de iktisabedebilir.
2. a) (Değişik alt bent: 05/04/1973 - 1702/37 md.) Kamulaştırma kararı talep üzerine Genel
Müdürlükçe verilir. Bu kamu yararına ilişkin bir karar hükmünde olup müteakıp işlemler İstimlak
Kanunu hükümleri dairesinde cereyan eder. b) İstimlak edilen arazinin mülkiyeti Hazineye, kullanma hakkı istimlak bedelini ödeyen petrol hakkı
sahibine ait olur.
3. Bu madde hükümleri dairesinde elde edilen kullanma hakları arama veya işletme ruhsatnamesi
veya belgenin bir cüzü olup bunların mer'iyet müddetlerince devam eder.
Madde 88 - Arayıcı, işletmeci veya belge sahibi; arama, işletme veya belge sahası içindeki ve
civarındaki arazide, üzerindeki kullanma hakkını iktisap ve diğer kanunların hükümlerine riayet etmek
şartları ile:
1. Sondaj veya sair suretlerle su aramak ve bulunan suları kullanmak,
2. Mevcut diğer suların ameliyeleri için lüzumlu miktarını başkalarının bu su üzerindeki haklarına
halel getirmemek kaydiyle kullanmak, hak ve salahiyetlerini haizdir.
BÖLÜM 2: TERK VE SAHAYA İLAVE
Madde 89 - 1. Bir petrol hakkı sahibi, arama ruhsatnamesini bir ay evvelden, diğer petrol haklarını
üç ay evvelden Petrol İşleri Genel Müdülüğüne haber vermek şartiyle terkedebilir. Bu takdirde arama
veya işletme ruhsatnamesinden veya belgeden doğan haklar, ihbar mektubunda bildirilen tarihte sona
erer. Petrol hakkı sahibinin bu tarihe kadar olan vecibelerini ifa ettikten sonra her türlü mükellefiyeti de
nihayet bulur.
2. Bir petrol hakkı sahibi, arama, işletme veya belge sahasının bir kısmını terkedebilir. Bu takdirde
yukarki hükümler ancak terkedilen saha nispetinde tatbik olunur.
Madde 90 - Petrol İşleri Genel Müdürlüğü petrol hakkı sahibinin talebi üzerine, bu kanunun saha
adedi ve yüz ölçümü bakımından koyduğu tahdidata tabi olmak kaydiyle, arama ve işletme sahalarına
ilaveler yapabilir.
BÖLÜM 3: TESİSLERİN KALDIRILMASI
Madde 91 - 1. Müsaade, arama veya işletme ruhsatnamesi veya belgenin terk veya feshedilmesi,
müddetlerinin nihayetlenmesi veya sair suretlerle arazi üzerindeki kullanma hakkı sona erdiği takdirde,
petrol hakkı sahibi araziyi ve üzerinde bulunan her şeyi nizamname ile tesbit edilen şekle ifrağ ettikten
sonra terkeder.
2. Aksi takdirde Petrol İşleri Genel Müdürlüğü; masrafı petrol hakkı sahibine ait olmak üzere araziyi
bu şekle sokar.
Madde 92 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/38 md.)
Petrol hakkı sahibi; arama, işletme veya belge sahasında yahut kullanma hakkına sahip olduğu
arazide kurduğu veya bulundurduğu tesislerle bunların mütemmim cüzlerini ve bu tesislerin teferruatı
sayılsın veya sayılmasın diğer bütün menkul mallarını aşağıdaki maddelerin hükümleri saklı kalmak
kaydiyle her zaman kaldırabilir.
Madde 93 - Petrol hakkı sahibi tarafından, 92 nci maddede yazılı bulunan ve kullanma hakkının
sona ermesi tarihinden itibaren 90 gün içinde bu hakkın taallük ettiği araziden kaldırılmıyan her hangi
bir malın mülkiyeti, arazi sahibine intikal eder.
Madde 94 - 1. a) (Değişik alt bent: 05/04/1973 - 1702/39 md. ) Sona eren kullanma hakkının taallük
ettiği arazide bir petrol hakkı sahibi tarafından vücuda getirilmiş bina ve diğer sabit tesisler;
b) Petrol hakkı sahibi tarafından açılan veya tesis edilen ve fakat oldukları yerde kullanılmıyan veya
Türkiye'de kullanılmak istenmiyen her hangi bir sondaj veya su kuyusundaki muhafaza boruları ve tanklar, toplama boruları, yakıt hatları veya petrol boru hatları Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından
satın alınabilir.
2. Yukarki fıkralarda yazılı tesisat ve malların petrol hakkı sahibi tarafından kaldırılabilmesi, evvela
Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne bunları satın alıp almıyacağını bildirebilmesi için en aşağı 30 günlük
bir mehil verilmesi ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün de bu malları satın alacağını verilen mehil
içinde petrol hakkı sahibine tebliğ etmemiş olması takdirinde mümkündür.
3. Bu madde gereğince Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün satınalmak istediği bilcümle tesisat ve
malların bedeli, anlaşma yolu ile tesbit edilemediği takdirde, talep üzerine mahalli asliye
mahkemesince tayin olunur.
ALTINCI KISIM : VERGİLENDİRME
Madde 95 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/40 md.)
1. Petrol hakkı sahibi yürürlükte bulunan bütün vergi, resim ve harç kanunları ile Vergi Usül Kanunu
hükümlerine, bunların ek ve tadillerine ve bunların yerine kaim olacak kanunlara tabidir. Şu kadar ki;
bunların safi kazançları üzerinden ödemekle mükellef bulundukları vergiler ve hissedarları adına
yapmaları gereken gelir vergileri tevkifatı toplamı %55'i geçemez.
2. Esas faaliyetleri bu kanuna göre petrol ameliyatı olan iki veya daha fazla petrol hakkı sahibi
aralarında bir iştirak teessüs etmiş olsa bile ayrı ayrı vergiye tabi olurlar.
3. Bu Kanunda yazılı petrol ameliyeleri ile birlikte umumi hükümlere tabi diğer faaliyetlerde bulunan
petrol hakkı sahipleri; petrol ameliyelerine müteallik faaliyetleri için ayrı sermaye tahsis eder, bu
mahiyetteki muamelelerini tefrik etmek üzere ayrı kayıt ve muhasebe tutar ve petrol ameliyelerinin
netice hesaplarını diğer faaliyetlerin netice hesaplarına karıştırmaksızın ayrı bir beyanname ile
bildirirler. Petrol ameliyelerinden mütevellit neticeler müstakil olarak vergilendirilir.
Madde 96 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/41 md.)
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 12 nci maddesi 1 inci fıkrasındaki istisna ile ilgili hükümler
petrol ve petrol mahsullerinden elde edilen gelir ve kazanca uygulanmaz.
Madde 97 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/42 md.)
1. 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 14 üncü maddesi gereğince kurum kazancının
tespitinde mükellefler tarafından hasılattan indirilebilecek giderlerden başka petrol hakkı sahipleri
aşağıdaki indirimleri de yapabilirler:
a) Petrol hakkı sahibi kurumların, Petrol Kanununun 56 ncı maddesinde değişiklik yapan bu
Kanunun 25 inci maddesinde belirtilen, mahsup işleminden sonra varsa, ödedikleri Devlet hakkı ve
hisseleri,
b) Petrol hakkı sahibi kurumların ellerindeki sahanın terk edilmesi gereği olarak terk ettikleri
ekonomik değerlerin henüz itfa edilmemiş bakiye değerleri,
c) Petrol hakkı sahibi kurumların aktifleştirmedikleri arama giderleri, sondaj fer'i giderleri ve
ekonomik miktarda verimi olmayan kuyuların açılma giderleri,
d) Tükenme payları.
2. Tükenme payı petrol hakkı sahibinin sermaye hesabına alarak aktifleştirdiği arama giderleri,
sondaj fer'i giderleri ve ekonomik miktarda verimi olmayan kuyuların açılma giderleri toplamından
ibaret olup Vergi Usül Kanununun 316 ncı maddesi hükmüne kıyasla her saha için ayrı ayrı olmak
üzere, Maliye Bakanlığı ile Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce müştereken belli edilecek nispetler üzerinden itfa edilir. Ancak; sahanın petrol istihsalinden başka bir maksada tahsis edilmiş bulunan
kısmının maliyet veya kıymeti ile petrol ameliyesinin sona erdiği tarihte bu sahanın petrol hakkı sahibi
bakımından haiz olduğu bakiye değer tükenme payından indirilir.
Madde 98 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/43 md.)
Petrol hakkı sahibi kurumların ekonomik değerleri Vergi Usül Kanununda yer alan değerleme
hükümlerine göre değerlendirilmekle beraber, bu kurumların aktifleştirdikleri ve bu Kanunla tarifleri ve
esasları belirtilen arama giderleri, sondaj fer'i giderleri ve ekonomik miktarda verimi olmayan kuyuların
açılma giderleri kayıtlı değerleri üzerinden değerlenir.
Bu değerler bu işler için yapılan gerçek giderlerden fazla olamaz.
Bu giderlerin aktifleştirilmesi ihtiyaridir. Tercih hakkı bu gruba dahil masrafların yapıldığı ilk döneme
ait vergi beyannamesinde kullanılır.
Madde 99 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/44 md.)
Petrol hakkı sahibi tarafından aktifleştirilen arama giderleri sondaj fer'i giderleri ve ekonomik
miktarda verimi olmayan kuyuların açılma giderleri dışındaki ekonomik değerin maliyeti ile bu
ekonomik değerin elde edilmesi ve üzerindeki tesisatın kurulması ile ilgili masraflar amortisman yolu ile
itfa olunur. Bunlara tatbik edilecek amortisman nispetleri rezerv durumu dikkate alınarak Maliye
Bakanlığınca ayrıca tespit edilir.
Madde 100 - ( Mülga madde: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
Madde 111 - (Mülga madde: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
YEDİNCİ KISIM: İTHALAT, İHRACAT VE TRANSFERLER
BÖLÜM 1: İTHALAT VE İHRACAT
Madde 112 - 1. (Değişik bent: 28/03/1983 - 2808/18 md.) Bir petrol hakkı sahibi bizzat veya bir
temsilci veya Genel Müdürlükçe kabul edilmiş bir müteahhidi vasıtasıyla kendi adına Türkiye'deki
petrol ameliyesi için idari faaliyetleri ile bina tesislerinin ve teçhizatlarının inşası, kurulması ve
işletilmesine ait malzemeler hariç olmak üzere Genel Müdürlükçe lüzumlu görülen malzemeyi,
akaryakıtı ve kara, deniz, hava nakil vasıtalarını münhasıran bu ameliyelerde kullanmak kaydıyla,
gümrük ve diğer ithal vergi ve resimlerden muaf olarak ithal edebilir. Ancak; Bakanlar Kurulu,
Türkiye'de istihsal veya imal edilen ve evsafı, mevcudu ve emre amade miktarı bakımından ithal edilen
benzeri maddelerle kıyası kabil bulunan maddelerin isimlerini içeren, ayrıntılı bir liste neşrederek bu
listede gümrükten muaf olarak ithal edilmekte bulunan maddelerden hangilerinin gümrük vergisine ve
diğer ithal vergisi ve resimlerine tabi tutulacağını tayin ve tespit edebilir. Bu liste ülkenin sanayideki
gelişmesine paralel olarak değiştirilebilir. Listeler yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. Ancak, listenin
yayımlandığı tarihten önce Genel Müdürlüğe verilmiş dilekçeler ile ithali istenilen maddeler bu Genel
Müdürlükçe gerekliliği onaylanmak kaydıyla, listenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde ithal
edildikleri takdirde, muafiyetten faydalanırlar.
Bu fıkrada öngörülen istisna ve muaflıklardan faydalanma süresi 2020 takvim yılı sonuna kadardır.
2. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/45 md.) Petrol hakkı sahibi; hakkı yürürlükte bulunduğu
müddetçe kendi petrol ameliyesi için lüzumlu olan ve yerli kaynaklardan temini mümkün bulunmayan
hampetrolü piyasa fiyatı üzerinden Gümrük ve diğer İthal Vergi ve resimlerinden muaf olarak ithal
edebilir.
Bakanlar Kurulu ithal edilen hampetrolün piyasa fiyatını serbest rekabet emsal fiyatlarını gözönünde
bulundurarak tespite yetkilidir. 3. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/45 md.) Yukarıdaki fıkralar gereğince tanınan gümrük ve diğer
ithal vergi ve resimleri muafiyeti bu malzemenin bir petrol hakkı sahibinden petrol ameliyesinde
kullanılmak üzere başka bir petrol hakkı sahibine Genel Müdürlüğün müsaadesi ile devri halinde de,
devam eder.
4. (Ek bent: 29/05/1957 - 6987/12 md.; Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/45 md.) İkinci fıkra
mucibince ithal olunan petrolden imal edilen petrol ürünleri ile petrol ameliyesinde kullanılmak üzere
diğer bir petrol hakkı sahibine devredilen malzemeler hariç, Gümrük ve diğer ithal vergi ve
resimlerinden muaf olarak ithal edilmiş olan malzeme, doğrudan doğruya veya petrol ameliyesi
sayılmayan bir faaliyet yolu ile Türkiye dahilinde kullanılmak veya satılmak üzere devredildiği devir
tarihinde yürürlükte bulunan Gümrük Kanunu ve tarife cetvellerindeki hüküm ve şartlar dahilinde
gümrük ve diğer ithal vergi ve resimlerine tabi tutulur. Şu kadar ki, petrol ameliyesi yönünden işe
yaramayan malzeme için Genel Müdürlüğün teklifi üzerine Maliye ve Gümrük ve Tekel Bakanlıklarının
tasvibi suretiyle bu hükme bir istisna tanınabilir.
5. (Ek bent: 29/05/1957 - 6987/12 md.) 2 nci fıkra mucibince ithal olunan petrolden imal edilen petrol
mahsulleri, doğrudan doğruya veya petrol ameliyatı sayılmıyan bir faaliyet yoliyle, Türkiye dahilinde
kullanılmak veya satılmak üzere devredildiği takdirde devir tarihinde yürürlükte bulunan Gümrük
Kanunu ve tarife cetvellerindeki hüküm ve şartlar dahilinde gümrük ve diğer ithal vergi ve resimlerine
tabi tutulur.
Ancak, bu petrol mahsulleri Gider Vergisiyle ithalat ve dahili imalatın her ikisine şamil buna mümasil
vergilerin tatbikatında münhasıran dahili imalat sayılır.
Madde 113 - (Değişik madde: 29/05/1957 - 6987/13 md.)
Malzemenin 94 üncü maddede derpiş edildiği şekilde Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce satınalınma
hali müstesna bir petrol hakkı sahibi, ithal etmiş bulunduğu malzemeyi ihraç vergi ve resimlerinden
muaf olarak ihraç edebilir.
Madde 114 - (Değişik madde: 28/03/1983 - 2808/19 md.)
Petrol hakkı sahibi,13 üncü maddenin 1 inci fıkrası mucibince ihraç hakkına sahip olduğu petrol ile
bu petrolden imal ettiği petrol mahsullerini her türlü ihraç vergi ve resimlerinden muaf olarak ihraç
edebilir.İhraç edilen hampetrol, tabii gaz ve petrol mahsullerinin ihraç fiyatları bunları serbest rekabet
emsal fiyatları ile değerlendirilerek Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce tespit edilir. Bu fiyatlar, Bakan
onayı ile yürürlüğe girer. Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce değerlendirmede, tabii gazın kalori eşdeğeri
yönünden hampetrol ihraç fiyatına bağlılığı ve alıcı piyasasına yakınlığı esas alınır.
BÖLÜM 2: TRANSFERLER
Madde 115 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/46 md.)
1. Bir petrol hakkı sahibi Maliye Bakanlığına ve Genel Müdürlüğe müracaatla ödenmesi gereken
fakat henüz ödenmemiş bulunan her türlü vergi, resim, harç, Devlet hakları ve Devlet hisselerinin
ödenmesi için gereken meblağı hariç tutmak şartiyle;
a) Türkiye'de petrol ameliyelerinden başka kaynaklardan elde ettiği nakdi fonlarla buna ait hakların
bu kanuna ve Vergi Usül Kanununa göre tespit edilecek sermaye mevcutları esasından ibaret değerini
aşan kısmı hariç olmak üzere nakdi fonlarla buna müteallik haklarını;
b) Türkiye'de petrol ameliyelerinden başka kaynaklardan elde ettiği kısmı hariç bırakmak suretiyle
sermaye mevcutları esasına dahil diğer kıymetleri nakden veya aynen,
Vergiden muaf olarak harice transfer edebilir. Şu kadar ki, ayın olarak gelen sermaye yine aynen çıkarılacak durumda ise ayın olarak çıkarılır.
Ekonomik değerlerin yurt içinde satış veya devrinden doğan lehte farklar blokedir. Bedel yurt dışında
alınmışsa fark döviz olarak Türkiye'ye getirilip bloke hesaba alınır. Yurda giren ve çıkan ayınların
evsafa uygunluk ve müsaade konusu mallar olup olmadığı, gerektiğinde, Maliye Bakanlığı ve Genel
Müdürlük eksperlerince denetlenebilir.
2. Bir petrol hakkı sahibi Maliye Bakanının müsaadesi ile petrol ameliyelerinden başka kaynaklardan
elde edilmiş ekonomik değerleri harice transfer ederek bunların karşılığında Türkiye'deki petrol
ameliyelerinde kullanılmak üzere hariçten nakit, hizmet, malzeme veya diğer bir ekonomik değer
getirebilir.
Bu suretle harice transferine müsaade edilen ekonomik değerler karşılığında hariçten temin edilen
nakit, hizmet, malzeme veya diğer ekonomik değerler petrol hakkı sahibince Türkiye'de petrol
ameliyelerinden başka kaynaklardan elde edilmiş sayılır.
3. Petrol hakkı sahipleri ithal edilmiş müseccel sermayelerine mahsuben her zaman, ithal edilmiş
sermayelerini aşan transfer edilebilecek net kıymetlerinin transferi için ise ancak Kurumlar Vergisi
Beyannamesinin verilme müddeti zarfında her beyannamenin verilmesini takiben transfer talebinde
bulunabilirler.
Müddetinde yapılmayan transfer talepleri ancak gelecek Kurumlar Vergisi beyannamesi süresi
içinde yapılabilir.
4. (Ek bent: 28/03/1983 - 2808/20 md. ) a) Petrol hakkı sahibi bu Kanunun 13 üncü maddesinin 1
inci fıkrasına göre ihracına izin verilen petrolden sağladığı dövizi, yurt dışında muhafaza edebilir.
İhracına izin verilen petrolden sağlanan dövizin ihraç tarihindeki kur üzerinden Türk lirası karşılığı
petrol hakkı sahibinin kanuni defterlerine hasılat olarak kaydedilir.
b) Yurt dışında muhafaza edilen döviz tutarı;
(1) Petrol hakkı sahibi tarafından Türkiye'ye ithal edilmiş müseccel sermaye ile ithal edilmiş
sermayeyi aşan transfer edilebilecek net kıymetlerin transferinde mahsup edilir.
(2) Petrol hakkı sahibince, Petrol Kanunu çerçevesinde Türkiye'deki kendi petrol ameliyesi için
gerekli her türlü dövizli ödemelerde kullanılabilir. Ancak, bu ödemeler Türkiye'ye ithal edilmiş sermaye
sayılmaz.
(3) Yurt dışında muhafaza edilen dövizin Türk Lirası karşılığı, bu Kanunun transfer hükümleri
uygulamasında nakdi fon olarak değerlendirilir.
Yurt dışında muhafaza edilen dövizin, gerek ithal edilmiş sermayeye gerekse ithal edilmiş
sermayeyi aşan transfer edilebilecek net kıymetlere mahsubunda bu Kanunun 116 ncı maddesinin 3
üncü fıkrasında belirtilen döviz kurlarına ilişkin esaslar uygulanır.
c) Petrol hakkı sahibi her yıl Haziran ayı sonu itibariyle (b) bendindeki mahsup ve kullanma işlemleri
dışında kalan döviz tutarı üzerinden mutabakat sağlayarak bakiyeyi T.C. Merkez Bankasında açılacak
özel döviz hesabına aktarır. Petrol hakkı sahibi bu hesapta biriken dövizin (b) bendinde belirtilen
maksatlar için ve anılan bentte yer alan esaslar dahilinde kullanılmasını talep edebilir.
d) Bu hükümler, petrol hakkı sahibi Türk sermaye şirketlerinin yabancı ortaklıklarla müştereken
yapacağı aramalarda keşfedilecek sahalardan üretilecek petrolden yabancı ortaklığın payına düşen
bölüm için de geçerlidir.
e) Türk sermaye şirketlerinin bu fıkra hükümleri gereğince yurt dışında muhafaza edebileceği dövize
ilişkin miktar ve esaslar Bakanlar kurulunca belirlenir. Madde 116 - (Değişik madde: 13/05/1955 - 6558/1 md.)
1 . (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/47 md.) Petrol ameliyelerinde kullanılmak üzere Türkiye'ye ithal
edilmiş olan nakdi fonlar ve buna ait haklarla sermaye mevcutları esasının bir cüzünü teşkil eden
malzeme veya diğer ekonomik kıymetlerin değeri, ithalatın yapıldığı dövize göre Türk parasının ithal
tarihinde cari resmi kambiyo kuru üzerinden tespit edilir.
Kıymet tayin ve tespiti, Maliye Bakanlığı ile müştereken Genel Müdürlükçe yapılır.
2. Evvelce ithal edilmiş malzeme veya sermaye mevcutları esasının bir cüzünü teşkil eden diğer
mevcudatı da ihtiva etmek üzere madde 115 (1) de münderiç nakdi fonlar ve buna mütaallik haklar
dahil iktisadi kıymetlerin harice transferleri için müracaat yapıldığı zaman bu hususta gereken transfer
hakkının, transfer edilecek dövizin cins ve miktarının, kabili tatbik olan hallerde malzeme veya
sermaye mevcutları esasının bir cüzünü teşkil eden mevcudatın ithal edilenlerle aynı olduklarının
tevsikı, Maliye Bakanlığı ile müştereken Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce ifa edilecektir.
3. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/47 md.) Bu suretle yapılacak tevsik muameleleri üzerine Maliye
Bakanlığı ile Genel Müdürlük tarafından dövizin cinsi hakkında verilecek kararda; petrol hakkı
sahibinin ve transfer edilecek ekonomik kıymetlerin değerinin hangi memlekete mensup oldukları
hususu ile diğer ilgili hususların yazılması şarttır.
Hilafına delil bulunmadıkça nakdi fonlar ile buna müteallik haklarda dahil olmak üzere transfer
edilecek ekonomik kıymetlerin değeri, karşılığında elde edildikleri kıymetlerin memlekete ithal
tarihlerindeki sıraya göre transfere tabi tutulur.
Yukarıdaki esaslara göre değeri tespit edilmiş nakdi fonlar ve buna müteallik haklarla sermaye
mevcutları esasının bir cüz'ünü teşkil eden diğer ekonomik kıymetlerin transferi ithal tarihinde cari olan
resmi kambiyo kuru üzerinden yapılır.
Bunların dışında kalanlar transfer tarihinde cari olan resmi kambiyo kuruna tabidir.
(Ek fıkra: 30/05/1994-KHK-533/2 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi'nin 21/07/1994 tarih ve E.1994/66,
K.1994/63-2 sayılı Kararı ile)
(Ek fıkra: 24/11/1994 - 4046/40 md.) Ancak, yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde yapılan
özelleştirme uygulamaları nedeniyle ithal edilecek yabancı sermaye, bu Kanunla düzenlenen kur
garantili transfer ile ilgilendirilmez.
Madde 117 - (Değişik madde: 13/05/1955 - 6558/1 md.)
1. Maliye Bakanlığı, 115 inci maddenin 1 inci fıkrasına göre vukubulacak transfer taleplerini Petrol
İşleri Genel Müdürlüğüyle müştereken ve aynı maddenin 2 nci fıkrası mucibince vukubulacak transfer
taleplerini de müstakillen tetkik ettikten sonra 115 inci maddeye uygun olan talepler için gerekli
müsaadeyi verir ve yukardaki maddelere tevfikan lüzumlu dövizi tahsis eder.
2. (Mülga bent: 05/04/1973 - 1702/55 md.)
Madde 118 - (Değişik madde: 05/07/1973 - 1702/48 md.)
Türk parasının kıymetini koruma hakkındaki kanunlar ve bu kanunların ek ve tadilleri ile bunlara
istinaden çıkarılan karar ve tebliğler, bu kanun hükümleri saklı kalmak üzere, petrol hakkı sahiplerine
de uygulanır.
SEKİZİNCİ KISIM: HUSUSİ HÜKÜMLER
BÖLÜM 1: PERSONEL EĞİTİMİ Madde 119 - (Değişik madde: 27/02/2003 - 4817 S.K./28. md.)
Petrol hakkı sahipleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen izinle yabancı idari ve mesleki personel ile uzman
personel çalıştırabilir.
Madde 120 - 1. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/49 md.) İşletmeciler ve belge sahipleri istihdam
ettikleri yabancı şahıslar sayısının yüzde 25 inden aşağı sayıda olmamak üzere Türk vatandaşlarının
(Devlet memurları hariç) petrol ameliyelerinin her safhasında ihtisas kazanmalarını sağlamak için
yabancı memleketlerde veya Genel Müdürlükçe uygun görüldüğü oranda Türkiye'deki ilmi ve mesleki
kurum ve işletmelerde eğitim ve staj görmelerini, masraflarını üzerlerine almak suretiyle, temin ederler.
2. İhtisas yapacak kimseleri ve bunların gönderileceği yerleri petrol hakkı sahibiyle Petrol İşleri
Genel Müdürlüğüne birlikte tesbit eder.
3. (Ek bent: 13/05/1955 - 6558/2 md.; Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/49 md.) Bu suretle eğitim ve
staj görenler masraflarını üzerlerine alan petrol hakkı sahiplerine karşı mecburi hizmet veya iş
mükellefiyeti ile bağlı değildirler.
BÖLÜM: 2: KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİNİN YAPACAKLARI PETROL AMELİYELERİ
Madde 121 - (Değişik madde: 28/03/1983 - 2808/22 md.)
Petrol hakkı sahibi Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, bu Kanunun 58 ncı maddesinde öngörülen
mükellefiyete tabi değildir.
BÖLÜM: 3: MÜCBİR SEBEPLER
Madde 122 - Tabii afetler, harb, isyan ve diğer mücbir sebepler petrol ameliyatına tesirleri
nispetinde petrol hakkı sahibinin hak ve vecibelerini talik eder ve bu hak ve vecibelerinde tabi olduğu
müddetler mücbir sebebin devamı müddetine müsavi miktarda uzatılır.
DOKUZUNCU KISIM: CEZAİ HÜKÜMLER
Madde 123 - 1. Bu kanuna göre memnu sayılan fiil, daha ağır cezayı istilzam etmediği takdirde, bu
kısım hükümlerine göre cezalandırılır.
2. Bu kısım hükümlerinin tatbikı, petrol hakkı sahibi hakkında bu kanunun diğer hükümlerinin
tatbikına mani teşkil etmez.
Madde 124 - 1. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/51 md.;Değişik fıkra: 23/01/2008-5728
S.K./177.mad) Müsaade istihsal etmeden jeolojik istikşaf yapanlar altı aya kadar hapis veya adlî para
cezası ile cezalandırılır.
2. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/51 md.;Değişik fıkra: 23/01/2008-5728 S.K./177.mad) Arama
ruhsatnamesi, işletme ruhsatnamesi veya belge almaksızın jeolojik istikşaftan gayri petrol ameliyelerini
yapanlar üç aydan bir yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır.
3. Türk ilim ve araştırma müesseseleri tarafından jeolojik tetkikler yapmak hususunda salahiyet
verilen şahıslara bu madde hükümleri tatbik olunmaz.
Madde 125 - (Değişik madde: 05/04/1973 - 1702/52 md.;Değişik madde: 23/01/2008-5728
S.K./178.mad)
1. Bu Kanuna göre israf veya tehlikeli fiilleri yapanlara, bu fiilleri tespit olunacak bir süre içinde
durdurmaları için, Genel Müdürlük tarafından emir verilir. Bu sürenin sonunda israf veya tehlikeli fiil
devam ederse, devam ettiği her gün için faillere beşbin Türk Lirası idarî para cezası verilir. 2. Yukarıda yazılı fiillerden dolayı önemli ve tamiri kabil olmayan bir hasar meydana gelmişse,
faillerine, oluşan zararın miktarı kadar idarî para cezası verilir. Ancak, bu miktar onbin Türk Lirasından
az olamaz.
Madde 126- (Değişik madde: 23/01/2008-5728 S.K./179.mad)
Bu Kanunun verdiği bir hakkın kullanılmasına yahut bir vazifenin ifasına bilerek ve haksız olarak
müdahale eden veya mani olanlar, altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Madde 127- (Değişik madde: 23/01/2008-5728 S.K./180.mad)
Bu Kanuna göre yapılan müracaatlarda ve muamelelerde bilerek hilafı hakikat beyanda bulunanlar,
altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
ONUNCU KISIM: İDARİ TEDBİRLER
Madde 128 - Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, bir petrol ameliyatında veya bu ameliyatla ilgili olarak
israf veya tehlikeli bir fiil yapıldığı neticesine vardığı takdirde, israf veya tehlikeli fiili yapana münasip
bir mehil vermek suretiyle bunu durdurmasını ve vakı hasarı tamir ve tashih etmesini ihtar eder. Eğer
bu müddet zarfında ihtar edilen husus yerine getirilmezse, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü masrafı petrol
hakkı sahibine ait olmak üzere, israf veya tehlikeyi önleyici tedbiri alır ve hasarı tamir ve tashih ettirir.
Madde 129 - Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, bir petrol ameliyatında veya bu ameliyatla ilgili olarak
mühim ve tamiri mümkün olmıyan bir hasara sebebiyet veren veya vermesi muhtemel olan israf veya
tehlikeli bir fiil yapıldığı neticesine vardığı takdirde, masrafı, israf veya tehlikeli fiili yapana ait olmak
üzere, arızayı gidermek için lüzumlu gördüğü kuyulara ve bilcümle tesislere vazıyed edebileceği gibi
ameliyatı durdurmak da dahil olmak üzere her türlü tedbiri alabilir.
Madde 130 - Bu kanuna göre yaptığı bir müracaatta veya muamelede bilerek hilafı hakikat beyanda
bulunmaktan dolayı salahiyetli mahkeme tarafından mahküm edilen bir şahsa, bu beyanına
müsteniden Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce verilmiş olan haklar Bakan tarafından fesholunabilir.
Madde 131 - Petrol hakkı sahibi, mali mükellefiyetlerinden her hangi birini ifa etmezse hakkında
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü hakkındaki kanunun hükümleri tatbik olunur.
Madde 132 - (Değişik madde: 29/05/1957 - 6987/14 md.)
1 . (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/53 md. ) Petrol hakkı sahibi bu kanuna, nizamnameye, bunlara
müstenit kararnamelere, emirlere veya müsaade, arama ruhsatnamesi veya işletme ruhsatnamesi
veya belgede yazılı şartlardan herhangi birine riayet etmediği takdirde Genel Müdürlük, kendisine 90
gün zarfında bunlara riayeti aksi takdirde verilen müsaade, arama ruhsatnamesi veya işletme
ruhsatnamesi veya belge ile ilgili ameliyelerin geçici bir süre içinde durdurulabileceğini veya doğrudan
doğruya fesih müeyyidesinin uygulanacağını ihbar eder. Bu ihbara rağmen 90 günlük sürenin
bitiminde petrol hakkı sahibinin riayetsizliği devam ederse Genel Müdürlük ameliyeyi 90 günden az ve
180 günden çok olmamak üzere geçici olarak durdurabileceği gibi müsaade, arama ruhsatnamesi,
işletme ruhsatnamesi veya belgenin doğrudan doğruya feshi için Bakana teklifte bulunabilir.
2. a) Muvakkat durdurma müddeti zarfında, müsaade, arama veya işletme ruhsatnamesi veya belge
sahibi tarafından, riayetsizliğin refedileceği hakkında, Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne kabule şayan
teminat verilirse ameliyata müsaade olunur.
b) Kabule şayan teminat verilmez ve riayetsizlik giderilmezse veya kabule şayan teminat verilmekle
beraber riayetsizlik giderilmezse müsaade, arama veya işletme ruhsatnamesi veya belge sahibine 45
günlük bir mühlet daha verilir. Bu mühletin hitamında riayetsizlik giderilmemişse müsaade, arama veya
işletme ruhsatnamesi veya belge feshedilebilir. 3. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/53 md.) Arama veya işletme ruhsatnamesi sahibi veya belge
sahibi Kanunun 13, 57, 58, 59, 67 ve 85 inci maddelerinin hükümlerine riayet etmediği takdirde,
hakkında geçici durdurma tedbirine başvurulmaksızın 90 günlük süre verilmek suretiyle doğrudan
doğruya fesih müeyyidesi uygulanır.
4. (Değişik bent: 05/04/1973 - 1702/53 md.) Fesih kararı Genel Müdürün teklifi üzerine Bakan
tarafından, geçici durdurma kararı ise Genel Müdür tarafından verilir.
5. Feshine karar verildiği takdirde, müsaadeden, arama veya işletme ruhsatnamesinden veya
belgeden doğan haklar, fesih tarihinden itibaren sona erer.
6. Muvakkat durdurma kararı verildiği takdirde, petrolün satışına tehlikeli fiilin ve israfın önlenmesine
ve ameliyatın muvakkaten durdurulmasına intaç eden hadisenin refine mütaallik ameliyeler haricinde
hiç bir ameliye yapılamaz.
Ek Madde 1 - (Ek madde: 05/04/1973 - 1702/54 md.)
6326 sayılı Petrol Kanunu ile bu Kanunun bazı maddelerini değiştiren 6558 ve 6987 sayılı
Kanunlarda; "İcra Vekilleri Heyeti","Vekil","Vekalet","Petrol Dairesi" ve "Reis" tabirleri sırası ile
"Bakanlar Kurulu","Bakan", "Bakanlık", "Petrol İşleri Genel Müdürlüğü" ve "Genel Müdür" olarak, 8 inci
kısmının 1 inci bölüm başlığı "Personel Eğitimi" ve aynı kısmın 2 nci bölüm başlığı "Kamu İktisadi
Teşebbüslerinin yapacakları petrol ameliyeleri" olarak değiştirilmişlerdir.
Ek Madde 2 - (Ek madde: 05/04/1973 - 1702/54 md.)
Bir belgeye dayanılarak petro - kimya tesisleri için 112 nci madde gereğince ithal edilen hammadde,
yardımcı kimyasal maddeler, işletme malzemeleri ve bünyesine giren diğer malzemelerle imal olunan
petro - kimyasal maddeler doğrudan doğruya veya petro ameliyatı sayılmayan bir faaliyet yoliyle
Türkiye dahilinde kullanılmak veya satılmak üzere devredildiği takdirde 112 nci maddenin 5 inci fıkrası
hükmü uygulanmaz.
Ek Madde 3 - (Ek madde: 28/03/1983 - 2808/23 md.)
Yerden çıkarılabilen katı hidrokarbonlardan asfaltit, bitümlü şistler ve bitümlü şeyl gibi, petrol
mahsullerinin üretilmesine elverişli olabilecek sahalar, Bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile
Petrol Kanunu kapsamına alınabilir.
ONBİRİNCİ KISIM:SON HÜKÜMLER
BÖLÜM 1: YAPILMAKTA OLAN PETROL AMELİYATI
Geçici Madde - 1. Bu kanun yürürlüğe girdiği tarihte evvelce alınmış kanuni bir hakka müsteniden
yapılmakta olan petrol ameliyatı bu tarihten itibaren 150 gün devam edebilir. Ameliyatın bu müddetten
fazla devamı işbu kanuna göre alınacak mezuniyete bağlıdır.
2. Bu gibi ameliyelerin bu kanunun hükümleri dairesinde devamına izin verilebilmesi için:
a) Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 90 gün zarfında Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne
müracaat edilmesi,
b) Ameliyatı yapan şahsın bu ameliyatı yapmaktan bu kanun hükümlerine menolunmamış
bulunması,
lazımdır.
Geçici Madde 1 - (Ek madde: 05/04/1973 - 1702/56 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce verilen arama ruhsatnamelerinin müddeti, verildiği tarihte
yürürlükte bulunan hükümlere tabidir. Arama ruhsatnamesinin kısmen veya tamamen devri halinde de
hüküm böyledir.
Geçici Madde 2 - (Ek madde: 05/04/1973 - 1702/56 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kendi arama sahasında keşif yapan arayıcıya Petrol
Kanununun 55 inci maddesinin 4 üncü fıkrası gereğince Petrol Dairesince tanınmış olan müddet,
kanun yürürlüğe girdiği tarihte bu kanunla kabul olunan 3 yılı aşmış olsa bile devam eder.
Geçici Madde 3 - (Ek madde: 05/04/1973 - 1702/56 md.)
İşbu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce Kanunun 58 inci maddesi gereğince işlemeye başlamış
bulunan müddetler, eski hükümlere tabi kalırlar. Şu kadar ki, sözü geçen müddetlerin geri kalan kısmı,
yeni Kanunun tayin ettiği müddetlerden uzun ise bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren yeni
müddetin geçmesi ile müddet tamamlanmış olur.
Geçici Madde 4 - (Ek madde: 05/04/1973 - 1702/56 md.)
İşbu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce verilen işletme ruhsatnamelerinin müddeti verildiği tarihte
yürürlükte bulunan hükümlere tabidir. İşletme ruhsatnamelerinin kısmen veya tamamen devri halinde
de hüküm böyledir.
Geçici Madde 5 - (Ek madde: 05/04/1973 - 1702/56 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 5 yıl ve daha fazla nakledilmiş olan zararlar müteakip yıllara
devredilemez.
Geçici Madde 6 - (Ek madde: 05/04/1973 - 1702/56 md.)
İşbu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce Kanunun 68 inci maddesi gereğince işlemeye başlamış
bulunan müddetler eski hükümlere tabi kalırlar. Şu kadar ki, sözü geçen müddetlerin geri kalan kısmı
yeni kanunun tayin ettiği müddetlerden uzun ise, bu kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren yeni
müddetlerin geçmesi ile tamamlanmış olur.
Geçici Madde 7 - (Ek madde: 05/04/1973 - 1702/56 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce verilmiş olan belgelerde yazılı müddetler, verildikleri
tarihte yürürlükte bulunan hükümlere tabidir.
Geçici Madde 8 - (Ek madde: 05/04/1973 - 1702/56 md.)
6558 ve 6987 sayılı Kanunla değişik 6326 sayılı Petrol Kanununun vergilendirme başlığını taşıyan 6
ncı kısmında yer alan hükümleri değiştiren ve kaldıran hükümler bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi
takibeden takvim yılı başında yürürlüğe girer. Bu Kanunun yürürlüğünü takip eden takvim yılı başına
kadar vergilendirme ile ilgili eski hükümlerin uygulanmasına devam edilir.
Geçici Madde 9 - (Ek madde: 05/04/1973 - 1702/56 md.)
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Petrol Dairesi Reisliği ile Akaryakıt Dairesi Başkanlığı
personelinin atanmaları, müktesep hakları saklı kalmak üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu
gereğince Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne tahsis edilen kadrolara, bu Kanun hükümleri gereğince
yapılır. Bu işlemler bir ay içinde bitirilir.
Geçici Madde 10 - ( Ek madde: 05/04/1973 - 1702/56 md.) Petrol İşleri Genel Müdürlüğünde teşkili öngörülen Teftiş Kuruluna, öncelikle halen Akaryakıt Baş
Kontrolörlüğü ve kontrolörlüğü kadrosunu işgal eden elemanlar bir ehliyet sınavından geçirilir ve
kazananlar müfettiş olarak atanırlar.
BÖLÜM 2: KANUNUN ŞÜMULÜ VE MER’İYETİ VE TATBİK SURETİ
Madde 133 - 1. 24 Mart 1926 tarihli ve 792 sayılı Petrol Kanunu mülgadır.
2. 6309 sayılı Maden Kanunu hükümleri ve 2805 sayılı kanunun 5 inci maddesi petrole tatbik
edilmez.
Madde 134 - (Değişik madde: 13/05/1955 - 6558/1 md.)
Bu Kanunun teşkilatla müsaade ve belgeye mütaallik hükümleri neşri tarihinde, diğer hükümleri 14
üncü maddede zikrolunan nizamnamenin mer'iyet tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 135 - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER
28/03/1983 TARİHLİ VE 2808 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ MADDELERİ:
Geçici Madde 1 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce işlemeye başlamış olan itiraz, itirazları
inceleme ve yargı mercilerine başvurma süreleri bu Kanunun yayımı tarihinden önce uygulanan
hükümlere tabidir.
Geçici Madde 2 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının her
bölge için almış olduğu arama ruhsatnameleri sayısı bu Kanunda belirtilen süreler sonuna kadar
geçerlidir.
Geçici Madde 3 - Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce
yaptığı arama ruhsatnamesi mürücaatları ile kanuni süreleri sona eren arama ruhsatnamelerinin
yeniden iktisabı için yapmış olduğu müracaatlar, arama ruhsatnamelerinin toplam adedi petrol bölgesi
sayısının on katını aşmamak kaydıyla, bu Kanunun yayımı tarihinden önce uygulanan hükümlere tabi
tutulabilir.
ücretsiz üye olun

5306 kere okundu

KOBİTEK - KOBİLERİN İŞ PORTALI

© 2001-2024

KOBITEK.COM, bir TEKNOART Bilişim Hizmetleri Limited Şirketi projesidir.

2001 yılından beri KOBİlere ücretsiz bilgi kaynağı olma hedefi ile, alanında uzman yazarlar tarafından sunulan özgün bir iceriğe sahiptir.

Tüm yazıların telif hakları KOBITEK.COM'a aittir. Alıntı yapılabilir, referans verilebilir, ancak yazarın kişisel bloğu dışında başka yerde yayınlanamaz