Metal Sanayiinde Neler Oluyor?

09 Aralık 2013 günü TÜİK tarafından yayınlanan Sanayi üretim verilerine göre Türkiye sanayi üretimi mevsim ve takvim etkisi arındırıldıktan sonra bir önceki aya göre %3.1 azalırken bir önceki yılın aynı ayına göre % 0.7 artmış görünüyor.

Sanayi endeksi genel olarak geçen yılın endeksinin üzerinde seyretmektedir. Durum aşağıdaki grafikte de aynen görülmektedir.

Kaynak www.tuik.gov.tr

Ana metal sanayiyi masaya yatırdığımızda;Türkiye'nin takvim etkisinden arındırılmış ana metal sanayi üretimi Ekim ayında bir önceki yıl aynı aya göre yüzde 7.2 artış gösterdi. Aynı sektörde bir önceki aya göre üretim yüzde 2.7 arttı.

İhracatın lokomotifi konumuna gelen metal sanayindeki bu veriler Türkiye genel ortalamasının üzerindedir.

Yukarıdaki tabloda da görüleceği üzere üretim açısından ana metal sanayi 121.9 seviyesindeki bir endeks değeriyle 2010 yılından bu yana Ekim ayları içerisinde yaşadığı en yüksek değere ulaşmış durumdadır.

Ancak, yılın daha önceki dönemlerinde 126,1 seviyesine yükselen ana metal sanayi üretim endeksinin genel seyrine göre hafif bir düşüş yaşadığı gözden kaçmamalıdır.

Bu verilere göre sizin firmanız geçen senenin altında bir üretim seviyesi sağlıyorsa o zaman üretim veya satış bacağında sorunlar yaşamaya başladığınızı düşünmeniz son derece doğaldır.

Tüik tarafında açıklanan verilere göre; Türkiye'nin ana metal sanayi üretim fiyatları Ekim ayında bir önceki bir önceki aya göre yüzde 2.1 artış gösterdi. Aynı sektörde bir önceki yılın aynı ayına göre üretim fiyatları yüzde 7.99 arttı.

%2.1 aylık artış genel konjonktür içerisinde oldukça fazla. Yıllık bazda yaklaşık %8 fiyat artışı ise Türkiye enflasyonunun da ana sebeplerinden biridir.

www.foreks.com’un bir haberine göre, Fitch Ratings, Çinli metal ve madencilik şirketlerinin kredi notlarının, arz disiplini yokluğu ve yavaşlayan talep büyümesi nedeniyle belirsizleşen uzun vadeli görünüm tarafından sınırlandığını ve 2014 yılı için Çin metal ve madencilik sektörü görünümünün negatif olduğunu bildirdi.

Çin'in yatırımlar tarafından yönlendirilen bir ekonomiden, tüketici talebi tarafından yönlendirilen bir ekonomiye doğru kayması ile birlikte metaller için uzun vadeli talep büyümesinin yavaşlamasının beklendiğini ifade eden Fitch, bu durumun çelik ve alüminyum sektörlerin de kapasite fazlası problemleri ile bir araya gelmesinin kısa vadede metal fiyatlarını sınırlamaya devam edeceğini vurguladı.

Zayıf karlılık ve hükümet politikalarının bazı kapasite büyümelerini engellediğini ifade eden Fitch, ancak kapasite fazlasında gerçek bir düzeltmenin uzun zaman alacağını da belirtti.

Bu açıklamayla kapasite fazlalığına ve arz disiplini eksikliğine dikkat çekilerek metal fiyatları üzerinde baskıdan bahsedilmiş ve sektörün görünümü negatif olarak açıklanmıştır.

Bu durumda gerek üretim, finansman gerekse stok kontrolü kritik seviyede önemli hale gelmektedir.

Bilindiği gibi sektörün iki ana riski bulunmaktadır.

1) Metal fiyatlarına duyarlı stok

2) Kur riski

Bunların dışında default risk (karşı taraf riski-tahsilat riski) faiz riski vb riskler diğer sektörlerdekinden farksızdır.

Metal fiyatları her geçen gün oynaklık gösterdiğinden böyle bir stoğa sahip olurken metal fiyatları ana trendine de dikkat etmeyi gerektirir.Aksi halde, yüklü stokta fiyat düşüşlerine yakalanabilir ve stoğu karla eritme şansını kaybedebilirsiniz.

Bir diğer konu kur riskidir. Bu risk hem kar marjınızı hem de piyasadaki varlığınızı zorlayacak seviyede önemlidir.

TL değer kaybederken USD cinsi kredilerle yapılan ithalat hem TL cinsinden pahalı kalmakta hem de her geçen gün fonlama nedeniyle de maliyeti artmaktadır. Bu durumda kar hemen hemen imkansız hale geliyor. Bildiğiniz gibi KKDF uygulaması nedeniyle vadeli ithalat hemen maliyet artırmakta olduğundan peşin almak gerekiyor. Bunun da tek yolu (eğer öz kaynak yeterli değilse) kredi ile fonlamaktır.

Uzun vadede negatif görünümü olan bir sektörde olanların etkin stok kontrolü yapması ve stok devir hızını sık sık kontrol etmesi çok önemlidir. Aksi halde değeri her an değişebilen bir ürün stoğa gereksiz yere alınabilir.

Örneğin yakı zamanda Arjantin Çelik Odası tarafından açıklanan bir veriye göre Arjantin’de Ocak-Ekim 2013 döneminde ham çelik üretiminde bir miktar artış olmuş. Bu açıklamayla hemen fiyatlarda aşağı yönlü baskı oluşursa şaşmamak lazım.

.

Tüik tarafından yayınlanan yukarıdaki tablolar bize toplam sanayi cirosu ile ana metal sanayi cirolarının karşılaştırmalı durumunu ortaya koymaktadır. Bir önceki yılın aynı ayına göre ana metal sanayi cirosu 2012 yılının ilk 3 ayında gösterdiği uyumu diğer aylarda gösteremeyerek ciro artışında Türkiye artışına göre pek de iyi bir performans göstermemiş gibi duruyor.

2013 yılının ilk üç ayında bir önceki yılın ilk üç ayına göre ciro düşüşü yaşayan sektör, Nisan ayında umutlansa da daha sonraki aylarda ciro düşüşleri yaşamaya devam etmiştir. Geçen yıl ortalama olarak 2011 yılına göre %5.2 oranında ciro artışı yaşamış olan sektörün 2013 yılında bu ortalamayı yakalama şansı oldukça zayıf. Kaldı ki 2013 kasım ayında 2012 yılı kasım ayına göre %14.9 ciro artışı yaşanmıştı.

Sektörde bariz olarak görülen ciro sorunu kaliteli fonlama zorunluluğunu da beraber getirmektedir. Ciroları düşen firmaların banka nezdinde riski arttığından kredi limitlerinin indirilmesi bile gündeme gelebilir. Bu durumda sektörde ciddi sıkıntılar baş gösterebilir.

2014 yılında aşağı yönlü risklerin devam edeceğini dikkate alırsak hem tutulan stoğun hem de metal fiyatlarında gevşeme potansiyelinin firma üzerinde ciddi riskler yaratacağı unutulmamalıdır.

Yazımızın başında üretimi daha sonra da ciroları masaya yatırdık. Çünkü sektör ağır sanayiyi içermesi nedeniyle üretim esnekliği fazla olmayan bir sektör. Her an fırınları durduramıyorsunuz.

Burada amacımız sektörün bu çelişkisini ortaya koyarak stoğa üretim yapıp yapmadığını görülmesini sağlamaktır. Görünen o ki sektörde bir miktar stok artışı yaşanmış olabilir.

Bu durumda sektörde fonlama ihtiyacının artması kaçınılmaz gibi görünürken en büyük tehlike gelecekte fiyatı düşme potansiyeli olan bir ürünü üreterek stoğa koyma zorunluluğudur.

Bu durumda müşterileri iyi tanımak, onların sizin ürettiğiniz ürünü almak için tahmini tedarik planlarını öğrenmek çok önemlidir. Tedarik planlaması yapmamış bir müşteri gelecekte yapacaklarını da planlamamış demektir. Günü kurtaran biriyle iş yapmak risk taşır. Böyle firmalar bütçe de yapmamış oluyorlar. Sıkıştıklarını da ancak iş işten geçince anlayacaklarından finansmana ihtiyaç duyduklarında bankaların yaklaşımındaki değişikliği yaşayarak öğreneceklerdir.

Müşterisini iyi tanıyan, ihtiyaçlarını yakından takip eden firmalar stoğunu da daha iyi planlarlar. O zaman gelecekte fiyatı düşme riski yükselen bir ürünü de stoklarında tutmak zorunda kalmazlar.