Araştırma-Geliştirme (AR-GE) Faaliyetleri Nasıl Desteklenir?

AR-GE Faaliyet ve Destekler

Önceki çalıştığım şirkette Ar-Ge Müdürü olarak görev yaptığım dönemlerde makine ve otomasyona yönelik olarak sürekli bir gelişim içersindeydik. Firma olarak adlandırılan sürekli iyileştirmeyi bir prensip olarak benimsemiştik ve bunun üzerine birçok çalışmalar yapıyorduk. Bu yaptığımız çalışmalar geri dönüşleri de hatırı sayılır seviyelerde olmaktaydı. Bu çalışmalara ayrılan kaynak ise işletmenin sermayesinden karşılanmaktaydı.

Son 3 senelik dönemimde tanıştığımız bir danışman vasıtası ile Ar-Ge desteklerini öğrendik ve hemen uygulamaya başladık. Burada danışmanımızın görevi bize yol göstermek ve başvuru aşamaları hakkında bilgi vermekti. Sonrasında ise bu konudaki eğitimler ve yaptığım projelerle kendimi geliştirme fırsatı buldum. Kısaca buradaki kazançlar ve incelikler konusunda bilgi aktarmak istiyorum. Tabii ki benim hazırladığım projeler üretime yönelik otomasyon projeleri idi. Bunun haricinde birçok dalda destekler mevcut. Şirketler bu konuları araştırdıklarında mutlaka karşılarına konularıyla ilgili destekler çıkacaktır. Bu arada danışmanlık yapmadığımı belirtmek isterim.

Bizim başvuru yaptığımız destek kaynakları Tubitak (TEYDEB) ve TTGV destekleriydi. Projelerimiz üretim hatlarında yenilikçilik ana temasındaydı. Yani kısaca bahsedecek olursam sıfırdan bir hattın oluşturulması şeklinde olmaktaydı. Tabii ki bu hattı oluştururken mutlaka benzerlerine üstün yönlerini ortaya çıkarmalısınız. Veya bu makineler yurtdışı muadillerine göre de belirli üstünlükleri olmalıdır. (Fiyat, hız v.b.)

İnanıyorum ki Türkiye’de yüzlerce işyeri buna benzer sistemler kurmaktadır. Bu sistemi projelendirdikten sonra şirketinizin ölçeğine göre Tubitak veya Kosgeb’e başvuru formlarını doldurarak başvurunuzu yapıyorsunuz. Mümkün olduğunca ürünün yenilikçi yönlerini, muadillerinden üstünlüklerini vurguluyorsunuz.

Başvurunuza sisteme yönelik resim broşür v.b. ilaveler yapıyorsunuz. Projenizin maliyet aşamalarında çalışan kişilerin maaşlarını, bu projeye ayıracakları süreleri, bu projede kullanılacak malzemeleri, alet teçhizat ve yazılımları proje başvurusuna ekliyorsunuz. Gerçekçi bir plan (iş-zaman planı) yapıp proje başvurusunu tamamlıyorsunuz.

Ön elemelerden geçtikten sonra şirketinizin bu projeyi yapabilme kabiliyetini incelemek ve projenin gerçekçiliğini araştırmak üzere üniversitelerde görev yapan öğretim üyeleri şirketinizi ziyaret edeceklerdir. Bu ziyaretlerinde açıkçası şirket kültürünüze çok olumlu etkileri olacağına inanıyorum. Bu incelemeler sonrasında bu kişilerin vereceği raporlar Tubitak’ta değerlendirme komitesine girer ve projenizle ilgili onay çıkar veya revizyon istenir veya projeniz kabul görmez. Kısacası proje başvuru kılavuzunun doldurulması en önemli aşama olarak nitelendirilebilir. Projenizi burada ne kadar iyi açıklarsanız o kadar şansınız artar.

Projelerde mühendis çalıştırmak çok büyük avantaj sayılmaktadır. Aynı zamanda projede görev yapan diğer personelin nitelikli elemanlar olması önemlidir. Bu arada her şeyi sizin yapmanız gerekmez. Makine ve teçhizat altyapınızın yetersiz kaldığı durumlarda işleri fason olarak dışarı yaptırabilir ve bunları da faturalarıyla ibraz edebilirsiniz. Bazı durumlarda makine altyapısına yapılacak yatırımlar da kısmi destek alabilmektedir.

Netice olarak projeniz onaylandıktan sonra projeye başlamanızla birlikte yaptığınız harcamaları belgelendirip dönem raporları hazırlayarak Tubitak!a sunarsınız. Sonrasında izleyici hakem gelerek yaptığınız harcamaları ve proje personelinin yaptığı görevleri (tasarım malzeme işlemeleri montaj v.b. ) inceleyerek raporunu hazırlar ve sizde destek oranı kadara tutarı geri alırsınız. Bu destek oranı %50 -%60- %70 gibi oranları bulabilmektedir. Bunun yanı sıra KDV avantajları, proje personelinin sigorta ve vergi avantajları gibi birçok konuda ek desteklere de hak kazanırsınız.

Bunun yanında aynı projeyi TTGV’ye de sunarak oraya da başvuru yapabilirsiniz. TTGV sıfır faizli proje bitiminden sonraki 1 yıl ödemesiz ve sonrasında 3 yıl vadeli bir kredidir. Ödemeleri aylık raporlar şeklinde hazırlanır ve aylık olarak ödeme yapılır. Başvuru ve işleyişi Tubitak ile aynıdır. Ayrıca bu sistemde projenizle ilgili Makine teçhizat gibi yatırım ihtiyaçlarına da destek olunmaktadır. Yukarıda bahsetmiş olduğum KDV ve vergi avantajları TTGV içinde geçerlidir. Yani projeniz herhangi birinden onay alırsa bunlardan faydalanabilirsiniz.

Bu arada belirtmek isterim ki üretim hattınızın prototipini kurduğunuzda deneme imalatı yapabilmek için gerekli olan hammadde de desteklenmektedir.

Mesela bir makine alıp takımlarını ve sistemini tasarlayarak farklı bir amaç için kullanacaksınız. Bu makineye de uygun görüldüğünde destek alabilirsiniz.

Daha öncede bahsettiğim gibi ben danışmanlık yapmıyorum. Yukarıdaki vermiş olduğum bilgiler benim aldığım eğitimler ve hazırladığım projelerle edindiğim tecrübeler neticesinde ortaya çıkmış olup bu sadece bir yol gösterme amacıyla sizlere sunmaktayım. Bunlar hakkındaki daha detaylı bilgilere ilgili kurumların sitelerinden ulaşabilirsiniz.